Tíminn - 22.09.1978, Side 1

Tíminn - 22.09.1978, Side 1
Föstudagur 22. september 1978 208. tölublað — 62. árgangur. Vs- Hvaö heitir sósfalisminn á fslensku? - Sjá bls. 7 Slðumúla 15 * Pósthólf 370 • Reykjavik • Rítstjórn 86300 • Auglýsingar 18300 • Afgreiðsla og áskrift 86300 • Kvöldsimar 86387 & 86392 Þegar komiÐ er aö þessum árstlma fer aö veröa ýmissa veöra von, þótt væntanlega eigum viö ennþá eftir á þessu hausti marga daga svo veöurbiiöa sem gærdaginn. Þá er ekki dr vegi aö tytla sér niöur i róleg- heitum og fá sér hressingu hvort sem er i frimlnútunum i skóiunum eöa aö fólk er statt i bænum annarra erinda, og viröa fyrir sér mannlifiö. Timamynd Róbert Sýnir hugrekki stjómanna til að stjórna landinu — segir Sveinn Tryggvason hjá Framleiðsluráði landbúnaðarins Kás — „Þaö er staöreynd aö niöurgreiöslur á landbúnaöaraf- uröum hafa alltaf aukist I upphafi stjórnartiöar hverrar rikisstjórn- ar en falliö svo niöur eins og baró- met, þegar liöur á stjórnartim- ann”, sagöi Sveinn Tryggvason framkvæmdastjóri Framleiöslu- ráös landbúnaöarins I samtali viö Timann i gær. „Þaö er kostulegt ef maöur gerir llnurit yfir niöurgreiöslur á landbúnaöarvörum, þá eru þær á árinu 1966 til 1967 um 25 þús. kr. á hvert mannsbarn I landinu. Ariö 1970 er þessi tala komin niöur i 11 þús. kr. á mann en áriö 1971, þegar ný stjórn kemur til valda, aukast niöurgreiöslurnar aftur upp i 24 þús. kr. á mann. Slöan smálækka þær til ársins 1973 þeg- ar dagar stjórnarinnar eru endanlega taldir. Skömmu seinna tekur ný stjórn viö taumunum og þá hækka niöurgreiöslur upp I 25.5 þús. kr. á mann. Aárinu 1977 er hins vegar komiö annaö hljóö I skrokkinn og niöurgreiöslur komnar niöur i 11 þús. kr. á hvert mannsbarn eins og áriö 1970. Ég vil halda þvi fram,” sagöi Sveinn, „aö þetta sé linurit yfir hugrekki stjórnanna hverju sinni Besti dagurínn — 4 þúsund tunnur af sfld á land Kás — t gær gengu rekneta- veiöar frá Hornafiröi ágæt- lega. Komu um 4000 tunnur á land sem skiptust á milli beggja söltunarstöövanna. En um 300 tunnur fóru i frystingu. Þrátt fyrir þaö aö þetta sé besti veiöidagurinn þaö sem af er sildarvertiöinni var meöal- afli á bát ekki mikill rétt rúm- ar 100 tunnur. Nú róa um 30 bátar á reknet frá Hornafiröi. Færeyingar fá „hand- ritin” heim frá SJ —Einhvern tima á næstunni veröa landstjórn Færeyja afhent skjöl til varöveislu í Landsskjalasafni Færeyja, sem eru I skjalasafni stift- amtmanns I Þjóöskjalasafni lslands. Hér er um aö ræöa öskju meö skjölum, er varöa stjórnarmálefni Færeyja á timabilinu 1646-1735. Auk þess er varöveittur I safninu haglega og fagmannlega geröur uppdrátt- ur af Þórshöfn í Færeyjum frá árinu 1782. Skýringin á þvi, aö skjöl um Færeyjar eru niöurkomin á 'Þjóöskjalasafni er vafalaust sú aö stiftamtmaöurinn yfir tslandi var jafnframt stiftamtmaöur yfir Fær- eyjum frá 6. mars 1720 til jafnlengdar 1775. Llklegast er aö framangreind skjöl hafi veriö flutt hingaö til lands áriö 1770, er Lauritz Andreas Thodal settist aö hér á landi, fyrstur stiftamtmanna yfir Islandi, og oröiö hér innlyksa áriö 1776, er Færeyjar voru lagöar undir Sjálandsstifti. Hins vegar veröur nú ekki séö, hvernig stendur á uppdrættinum af Þórs- höfn. Hann hefur legiö I Þjóö- skjalasafni án samhengis viö önnur skjöl, og er öldungis ókunn- ugt um sögu hans. Uppdrátturinn er dagsettur 31. janúar 1782 I Kaupmannahöfn og undirritaöur af manni, sem viröist heita L. U. Born, en ekki veröur séö i Dansk biografisk leiksikon, hvaöa maö- ur þetta hefur veriö. Flest framangreindra skjala varöa fjárhag skóla i Þórshöfn og kirkna I Færeyjum, nokkur varöa verslun, en örfá skjalanna varöa íslandl önnur mál, svo sem flutning fanga frá Færeyjum til Dan- merkur. Aö meöaltöldum uppdrættinum eru skjöl þessi 21 talsins, og eru sum þeirra allmörg blöö hvert um sig. Alls eru skjölin á 142 blööum fyrir utan uppdráttinn. Fv. menntamálaráöherra Vil- hjálmur Hjálmarsson ákvaö i samráöi viö Bjarna Vilhjálmsson þjóöskjalavörö aö afhenda land- stjórn Færeyja áöurgreind skjöl til varöveislu i Landsskjalasafni Færeyja. Skjölin veröa afhent aö höföu samráöi viö landstjórn Færeyja. Aö sögn Bjarna Vilhjálmssonar þjóöskjalavaröar hefur ekki veriö ákveöiö hvenær afhendingin fer fram, en hann kvaöst búast viö aö þaö yröi á næstunni. Samvinnustarf smenn: Kljúfa þeir sig út úr verkalýðsfélögunum? Landsamband islenskra sam- vinnustarfsmanna (LIS) heldur ráöstefnu aö Bifröst i Borgarfiröi ríkis- Sveinn Tryggvason framkv.stj. Framléiösluráös landbúnaöarins. til aö stjórna I landinu. Af þessu má lfka sjá aö fólk gerir yfirleitt betri innkaup á landbúnaöarvör- um I upphafi stjórnartlöar. Sannleikurinn er sá, aö auö- vitaö skipta niöurgreiöslur nokkru máli. Hins vegar skipta þær enn meira máli, þegar veriö er aö rokka meö þær eins og jó-jó upp og niöur. Þetta er aöal ókost- urinn við þær eins og þær hafa verið undanfarin ár. Raunveru- lega ættu þær aö vera ákveöiö hlutfall af óniöurgreiddu veröi búvaranna. Þaö hefur veriö vilji okkar hjá landbúnaðarsamtökunum, aö geta samiö um langvarandi fyrir- komulag á niöurgreiöslum á bú- vörum. Auövitaö hefur þetta sitt aö segja hvaö varöar svokallaöa offramleiöslu á landbúnaöarvör- um Ilandinu. Því offramleiösla er ekkert annaö en þaö aö söluskil- yröi eru slæm á markaöinum, og þvi selst varan verr en ella.” nú um helgina. Er gert ráö fyrir aö þar veröi staöa samvinnu- starfsmanna i stéttarfélögum tekin til umræöu. Viöbúiö er aö sá möguleiki beri á góma, aö LIS fari alfarið meö samningamál samvinnustarfsmanna. Eins og þessum málum er háttaö í dag, eru félagar LIS i öllum hugsan- legum stéttarfélögum. Hins veg- ar er ljóst að skoöanir LtS-manna eru mjög skiptar um þetta mál m.a. vegna þess aö ef samvinnu- starfsmenn stofna eigin samtök til aö semja um kaup þeirra og kjör, leggjast nánast niöur ein- stök verkalýösfélög, þar sem samvinnustarfsmenn eru stór hluti félagsmanna. Astæöan fyrir þvi aö þessi möguleiki hefur kom- ið upp, er m.a. sú aö samvinnu- starfsmenn greiöa orlofsgjald til verkalýösfélaga en eru jafnframt aö byggja upp eigin orlofsaö- stööu. Mál þetta er á umræöustigi og hefur reynstókleift aö fá einstaka LtS-menn til aö úttala sig um þaö. Nýja kindakjötið: Líka kjara- bótakj ðt Kás— I dag verður vafalaust síðasti kindaskrokkur- inn á gamla verðinu seldur í Reykjavík. En eru dagar kjarabótakjötsins taldir? Nei því fer víðs fjarri. Vítaskuld hækkar kindakjötíð töluvert frá því sem var miðað við framleiðslu síðasta árs/ en eftir sem áður er kindakjötið mikið niðurgreitt, þannig að enn verður hægt að tala um //kjarabótakjöt". Af hverju kílói af nýju kindakjöti eru 581 e*. greidd niður. Grannt skoðaö þá er hiö nýja verö á kindakjöti ekki svo hátt, sérstaklega ekki þegar litiö er aftur i tímann. Sem dæmi má nefna, aö i desember 1976 kostaöi kilóið af súpukjöti út úr búö 720 kr. I dag kostar samsvarandi eining 688 kr. á nýja verðinu. Annaö dæmi -má taka t.d. kindalæri. Þaö kostaði i desember 1976 810 kr. kilóið, en kostar nú á nýja verö- inu 864 kr., hér munar ekki miklu. Þaö sem gerir gæfumuninn á kjötveröi þessara tveggja ára er þaö aö i desember 1976 var njöurgreisla á kjöti 122 kr. á hvert kiló, en i dag er sama niöurgreiðsla 581 kr. á kilóiö. Af framansögöu má sjá, aö kindakjöt i dag er á svipuöu verði og þaö var fyrir nærri tveimur árum. Þaö er alls ekki svo slæmt, ef litiö er á ýmsa aöra vöruflokka,sem ekki njóta góös af auknum niöurgreiðs- lum.

x

Tíminn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.