Tíminn - 01.04.1979, Blaðsíða 10

10

Sunnudagur 1. apríl 1979
Ásgeir Bjarnþórsson
listmálari er áttræður I
dag, sunnudaginn 1.
april 1979. Af þvi tilefni
opnar liann málverka-
sýningu á þessum degi
og einnig af þessu
sama tilefni fékk
blaðamaður frá Tím-
anum að spjalla við
Ásgeir fyrir skömmu.
,,í»etta er vitleysa úr
ykkur...”
Asgeir Bjarnþórsson er svo
þjóökunnur maöur, aö þaö væri
allt aö þvi móögandi aö fara aö
skrifa hér einhvern formála i
þvi skyni aö kynna hann fyrir
lesendum. Þess vegna er nú
best aö sleppa öllum slikum
málalengingum og tefja ekki
samtaliö meö þarflitlu masi.
Og þá er það fyrsta spurning-
in, Asgeir:
— Þú ert vist búinn að halda
margar málverkasýningar um
dagana?
— Já, ég hef haldið nokkrar
sýningar, bæöi innan lands og
utan en þó eru þær ekkert ákaf-
lega margar. Flestar hafa þær
verið i Bretlandi. Ég hélt
sýningu i London áriö 1947, en
svo hélt sú sýning áfram og þaö
var sýnt i tiu borgum á Bret-
landi, fyrir utan London næstu
tvö árin. Þessari sýningu minni
var ákaflega vel tekiö eins og
sjá má af þessu.
Ég haföi áöur sýnt i Kaup-
mannahöfn, þegar ég var strák-
ur, eitthvað um þritugt, og fékk
góðar viötökur þar lika. Nokkru
eftir að ég sýndi i Bretlandi
sýndi ég í Róm, og þar fékk ég
bestu viötökur, sem ég hef
nokkurs staðar hlotiö.
— Hvernig var aö halda mál-
verkasýningu i útlöndum fyrir
rösklega þrjátiu árum? Var
eitthvað upp úr þvi að hafa?
— Nei, þaö var ekkert upp úr
þvi að hafa i Bretlandi, þvi að
Bretar máttu ekki kaupa neina
list, þarna á fyrstu árunum eftir
loksiðari heimsstyrjaldarinnar.
— Sýningarnar hafa samt
kostað listamanninn mikið i
beinum fjárútlátum?
— Já, ekki vantaði það. Ég
fékk leigðaneinnbesta sýningar
sal Lundúnaborgar og það
kostaði skildinginn aö sýna þar,
en eftir aö sýningin fór aö flakka
þetta borg úr borg, þá var þaö
mér að kostnaöarlausu.
I Róm seldi ég ekki myndir
vegna þess, aö þær komu alltof
seint þangaö, miklu seinna en
ákvarðaö var. Fólk flykktist aö,
daginn sem átti aö opna sýning-
una, — en þá voru þar bara ekki
neinar myndir! Ég haföi gert
ráöstafanir til þess aö fá
myndirnar flugleiöis til Rómar,
en þaö fór þá ekki betur en
þetta.
..Hver listamaður
málar eins og Guð
og samviskan
segir honum...
1 Róm talaði ég viö list-
fræöing, sem var alveg hissa á
þvi, hve myndir minar væru
jafn-góðar, enég haföi af ásettu
ráöi haft sýninguna eins
blandaöa ogéggat, — allar teg-
undir mynda. Hann hélt, að
þessu marki væri aöeins hægt
aö ná með þvi aö vinna sig
áfram á einu ákveönu sviöi
myndlistar. Ég svaraði honum
og sagði: „Þetta er vitleysa úr
ykkur, — tómur bjánaskapur.
Þvi fleira sem menn fást við,
þeim mun meira fer þeim fram,
— i öllu sem þeir leggja stund
Göfu gmen ni og
snillingur
— Varst þú ekki kornungur,
þegar þú byrjaöir að mála?
— Ég byrjaði aö teikna þegar
ég var barn. Ég var svo ungur,
að ég var ekki einu sinni oröinn
skrifandi. Niels heitinn Dungal
gaf mér fyrstu litina sem ég
eignaðist, þvi aö hann var hjá
foreldrum mi'num á sumrin,
þegar hann var barn. Foreldrar
minir hættu búskap, þegar ég
var tíu ára gamall. Þá lá leiö
min til Reykjavikur, og þar
komstég fyrsti kynni viö vatns-
liti og málaöi mikiö með þeim.
Þegar ég var 12-13 ára, fór ég aö
mála með oliulitum.
Fyrsti kennari minn var Sig-
riður Björnsdóttir, frænka min,
systir Sveins Björnssonar for-
seta. En venjulega uröu timarn-
ir hjá henni þannig, að ég fór að
kenna hennar krökkum. —
Næsta vetur lærði ég hjá Lauf-
eyju Vilhjálmsdóttur. Þegar
hinir krakkarnir kölluðu á mig
og báöu mig aö hjálpa sér,
svaraði Laufey ævinlega: Nei,
hann Asgeir þarf aö fá tfma tíl
aö teikna, eins og þiö.
Ég mun hafa verið sextán ára
gamall, þegar ég hóf nám hjá
Rikaröi Jónssyni, sem þá var
nýkominn heim frá námi. Og,
Drottinn minn dýri! Hvilikur
kennari! Hvilikur snillingur og
göfugmenni! Ég teiknaði og
teiknaði, frá morgni til kvölds.
Hann sagði oft viö mig, að ég
teiknaði of lengi i einu, ég yrði
alltof þreyttur að keppast svona
við. En ég var ekki þreyttur.
Það var ekki hægt að vera
þreyttur i nærveru þessa yndis-
lega manns.
Þegar ég var tvftugur, fór ég
til Kaupmannahafnar. Aöal-
kennari minn þar var Viggo
Brant. Siöan fór ég til Þýska-
lands og stansaði talsvert lengi i
Berlin, þvi aö það var svo mikið
af góðum söfnum þar, sem mig
langaði til að skoöa. Frá Berlin
fór ég til Leipzig, þaðan til
Dresden, og staönæmdist aö
lokum i Miinchen. I Mimchen
gekk ég á myndhöggvaraskóla,
— ekki af þvi aö ég ætlaði aö
verða myndhöggvari, heldur tíl
þess aö læra liffærafræöina. —
Þarna eignaöist ég ýmsa góða
félaga, aöallega tvo Norðmenn
og viö fórum oft um helgar til
borga i grenndinni, þar sem góö
söfn voru.
Nokkru seinna fór ég til
Parisar og þaöan til
...og það held ég
að ég hafi gert...”
Suður-Frakklands, m.a. til
Cagnes, sem er mikill lista-
mannabær. Þar er ákaflega
faUegt. Renoir „uppgötvaði”
þennan staö í sinni tið og bjó þar
lengi.
Ég varð ákaflega hrifinn af
Renoir og mörgum öörum
málurum, að ógleymdum sjálf-
um kónginum, Rembrandt, en
ég held, aö þess sjáist ekki mikil
merki i verkum minum. Hver
einasti málari, eða listamaður á
hvaða sviði sem er, verður aö
visu fyrir áhrifum frá öðrum, en
hanp fer ekki að stæla þá. Hann
málar eins og Guö og samvfek-
an segja honum, og það held ég
að ég hafi gert, frá þvi ég var
barn.
Asgeir Bjarnþórsson.
Tímamynd Tryggvi.