Tíminn - 29.07.1979, Blaðsíða 5

Sunnudagur 29. júli 1979.
5
Lundúnabréf
8. júli 1979
endingar voru settir i ollubann
af Aröbum fyrir nokkrum árum
siöan, gripu þeir til þessráBs, a6
knýja raforkuver me6 þvi aö
brenna sorpi. Kannske ættu
vestrænu rikin að nota umbiiða-
sorpiö til aö draga úr áhrifum
orkukreppunnar? Jafnframt
ætti að taka upp sparnað I um-
btlöakostnaöi þvi þetta eldsneyti
er og dýrt i framleiöslu. Sá
sparnaöur mundi lækka vöru-
verö og draga úr launakröfum
til aö standa undir kaupum á
nauösynjavörum til heimila.
Er ekki hugsanlegt aö draga
bæöi úr orkunotkun og verkföll-
Þeir lifnaöarhættir, aö fleygja öllu eftir fyrstu notkun, veröa aö breytast.
Haukur Harðarson frá Svartárkoti:
Orkuskortur og orkusóun
Um fátt er meira talaö I hin-
um vestræna heimi en orku-
skortinn I framhaldi af sam-
drætti i oliuframleiðslu Araba-
landanna. Margir beina reiöi
sinni að Aröbunum, sem hafa
uppgötvaö aö olian er ekki ein-
ungis orka heldur vopn. Þaö er
þö ekki allskostar sanng jarnt, ef
betur er að gáð og vafalaust
væri ekki eldsneytisskortur á
bila og önnur samgöngutæki á
Vesturlöndum ef betur væri far-
iö meö orkuna. Ég tek hér
dæmi:
Þegar komiö a- inn I núti'ma-
legar verslanir mætir sjónum
manns ótrúleg fjölbreytni i um-
búöum utan um vörur. Skiptir
þar ekki miklu máli, hvort um
er að ræöa nauðsynjavörur eöa
lúxusvörur, þvi allir keppast við
að koma sinni vöru á framfæri,
með þvi aö gera útlit umbúð-
anna sem gimilegast.
Það má þvi meö sanni segja
aö allt of oft eru það ekki gæði
innihaldsins heldur umbúöanna
sem ráða kaupum manna. . .
Ég hef i vetur veriö aðvelta
fyrir mér þessu umbúðastriöi
um matvörur og þvi ótrúlega
plássi, sem umbúöirnar taka i
sorpilátum á heimilunum. En
þaöer ekki endir málsins. Þá er
eftir aö safna ruslinu saman og
eyöa þvl.
Hversu mikilli orku er svo að
segja sóaö í glysumbúöir utan
um matvörur, sem oft á tíöum
geyma sama innihald? Hversu
mikla oricu má ekki spara meö
þvi aö einfalda umbúöir?
Upphaflegur og eölilegur öl-
gangur umbúöa um vörur er aö
verja þær skemmdum og að
gera kaupendum kleift aö kaupa
þær I heppilegum stæröum, en
siharönandi samkeppni hefur
komið fram i glysumbúöastriöi.
En hvaö kostar þetta glysum-
búöastrið og hver jir borga fyrir
þaö?
Hvaö kostar auglýsingastríöiö
við aö koma þessum skrautlegu
umbúöum á framfæriog hverjir
borga fyrir þaö?
Hvað mundi þessi sama mat-
vara kosta i umbúöum sem ein-
ungis segöu kaupandanum hver
varan er og verði hana
skemmdum?
Þaöertþú.lesandigóöur, sem ^
borgar fyrirþessar fi'nu umbúð- r
ir og allt skrumiö i kringum
þær. Kannske er þaö vegna
þessarar ónauösynlegu álagn-
ingar skrums á daglegar
nauösynjavörur, sem þú tdur
þig nauöbeygöan til aö krefjast
hærra kaups og ferð jafnvel 1
verkfall til aö fylgja þeirri kröfu
eftir? Verkföll er sóun á vinnu-
afli, sem er mesti auður hverrar
þjóðar og sú sóun hefur bein
áhrif á hag þjóöanna og hvern
einstakling þjóöfélagsins.
Kannske finnst þér sem lest
þennan pistil, að ég sé nú kom-
inn nokkuö langt frá upphafs-
setningunni um oli'una og Arab-
ana. Svo er þó ekki. Sannleikur-
inn er sá, aö i dag er unnin
meira en næg olia úr jöröutil aö
allir hafi nóg, sé orkusóuninni
haldiðiskefjum. Þegarhaft er i
huga, að olia i jöröu er takmörk-
uö og ekki hefur enn tekist að
beisla orku, sem tekið getur viö
af henni a.m.k. sem eldsneyti á
samgöngutæki, fer samúöin
meö málstaö Arabanna vax-
andi. Ég verð þó aö játa, að ég
hef minar efasemdir um að þeir
séu alltaf aö hugsa um komandi
kynslóðir, þegar þeir draga úr
oliuframleiðslu. Kannske vilja
þeir heldur geyma þjóöarauð
sinn i' jöröu, en breyta honum I
dollara, sem silækka I verði?
Ekki treysti ég mér til aö
segja til um hversumikið mætti
spara af orku meö einföldun
umbúða um neysluvörur. Ég hef
þó oft velt þvi fyrir mér, hversu
mikla orku þurfi t.d. til aö búa
til glerflösku undir gosdrykki.
Hér i Englandi er öllum sllkum
flöskum hent og þvi alltaf fram-
leiddar nýjar flöskur. Hér á sér
greinilega staö sóun á orku og
hráefni, sem er ástæðulaus þar
sem endurnotkun er einföld. En
þessu fylgir lika viöbótarkostn-
aöur og orkusóun viö aö eyða
notuöu flöskunum auk þess sem
þeim er hent út um allar jarðir,
þar sem þær menga umhverfiö.
Ein besta sönnun þess, hversu
mikilli orku ersóaöl umbúöir er
kannske sú orka, sem falin er I
þeim sem eldsneyti. Þegar Holl-
um eftir þessari leiö, spara meö
þvi innflutning og nýta betur
innlenda vinnuaflsorku?
— i
— --_________——-------------------------: * \
Vönduð og traustbyggð sumarhús,
þaulreynd við íslenska staöhætti.
Þak-sumarhús hafa á undanförnum árum risiö víösvegar um land, ýmist í eigu
einstaklinga eöa félaga. Meöal kaupenda okkar eru Bandalag háskólamanna,
Starfsmannafélag Landhelgisgæzlunnar, Verkstjórafélag íslands, Golfklúbbur Vest-
mannaeyja, Menntaskólinn á Akureyri og Félag Flugumferöarstjóra, auk fjölda
einstaklinga.
Þak-sumarhús eru framleidd í tveimur stæröum 36 fm og 46 fm. Þau fást afhent á
mismunandi byggingarstigum, meö breytingum eftir óskum kaupenda.
Eigum enn óráöstafað örfáum húsum fyrir sumarið.
ÞAK h.f. Heimasímar sölumanna:
sími 53473 53931 og 72019.