Fréttablaðið - 28.07.2007, Blaðsíða 56

„Allt það kynlega í frásögunum
virtist renna af hugarþaki mínu og
safnast í þróna þar sem ég geymdi
framandleikann og bergmálið í
einhvers konar þröngri víðáttu
svipaðri þeirri sem ég skynjaði
þegar ég var sendur til að athuga
hvað væri mikið eftir í þrónni á
sumrin ef þurrkar voru. Þá hróp-
aði ég ofan í hálftóma gímaldið,
kallaðist hálf hræddur á við sjálf-
an mig með aðstoð bergmálsins og
fann fyrir brjálsemi þess að vera
eins og margir ókunnir menn í
þrónni þar sem sálin býr.“
Guðbergur Bergsson: Faðir og
móðir og dulmagn bernskunnar
Í Mbl. 11. júlí er sagt frá geit af
tegund (ekki kyni) sem er þekkt
fyrir „að framleiða mikla og góða
mjólk“. Hér má auðvitað sleppa
„að framleiða“ og segja einfald-
lega að þessar geitur séu frægar
fyrir mikla og góða mjólk. Þessi
klúðurárátta af tagi stofnanamáls
er því miður alltof algeng. Ég segi
einu sinni enn að íslenska er
sagnamál. Geitur mjólka rétt eins
og kýr. Ég hef reyndar séð ritað
um mikla „framleiðslugetu kúa“
sem í mínu ungdæmi hét nyt.
Til mín hringdi maður og hneyksl-
aðist á fyrirsögn í Mbl. 11. júlí:
„Ég vona bara að guð gefi góðan
skúr“, haft eftir viðmælanda. Sem
sé regnskúr í karlkyni. Nú er
almennt talað um regnskúr í kven-
kyni og bílskúr í karlkyni. En á
þessu er þó mállýskumunur. Vest-
firsk móðir mín talaði alltaf um
skúrbyggingu við húsið okkar í
kvenkyni og bað mig að skreppa
út í skúrina. Og margir fleiri en
þessi viðmælandi tala um regn-
skúr í karlkyni, eins og t.d. einn
veðurfræðingur í sjónvarpinu.
„Örn Magnússon hélt tvo tónleika á
þjóðlagahátíð á Siglufirði...“ segir
hér í Frbl. 13. júlí. Hann hefur þá
væntanlega fyrst haldið einn tón-
leik og síðan tvo, eða hvað? Og var
kannski í tveimur buxum, fyrst í
einni buxu og svo tveimur? Sum orð
eru fleirtöluorð, og svo er um þessi.
Gáið að því góðir blaðamenn.
„Það er búið að reka hann úr vinnu
en ég ætla að vona að vinnan sjái
sóma sinn í að ráða hann aftur,“
segir viðmælandi í Frbl. 18. júlí.
Hér er klaufalega að orði komist
eins og hver maður sér. Er það
ekki hlutverk blaðamannsins að
laga svona klaufsku?
Í frásögn af flugslysi í Brasilíu í
sjónvarpsfréttum 18. júlí var
minnst á „svæði sem hýsir bygg-
ingu“. Nú skil ég illa hvernig
svæði getur yfirleitt hýst eitthvað
og enn síður byggingu. Að vísu er
til sú merking að byggja að nýju,
sbr. að hýsa bæ, en þá átt við býli.
Annars merkir so. hýsa að veita
húsaskjól (hýsa gesti) eða að rúma
(stofan hýsir tiltekinn fjölda).
Önnur valhenda úr Vestfjarða-
ferð:
Lítill geisli læðist yfir
lognblátt haf,
styður sig við sólarstaf
og sekkur loks á bólakaf.
Vilji menn senda mér braghendu
eða góðfúslegar ábendingar: npn@
vortex.is
Sjá má áhrif frá Bandaríkjunum nánast hvar sem er
í heiminum. Ísland er engin undantekning, verslunar-
miðstöðvar spretta upp eins og gorkúlur, bandarísk-
ar kvikmyndir svo gott sem einoka kvikmyndahús
og matarvenjur Íslendinga líkjast æ meir þeim
bandarísku. En hverjir eru Bandaríkjamenn? Ég hef
búið í Bandaríkjunum síðastliðin þrjú ár og ferðast
bæði um vestur- og austurströnd landsins, auk þess
að hafa hætt mér til Texas. Engu að síður finnst mér
mikið vanta inn í heildarmyndina. Ég ætla að reyna
að breyta því næsta mánuðinn með því að keyra með
nokkrum góðum vinum hringinn í kringum Banda-
ríkin og mig langar að bjóða þér, lesandi góður, með.
Ferðaáætlun: Lagt af stað frá Boston, sem leið
liggur suður til New Orleans, með stoppi í Nashville
og Memphis. Frá New Orleans til Austin í Texas,
þaðan til Las Vegas, með staldri í Nýju-Mexíkó og
Arizona. Frá borg syndanna norður til Yellowstone-
þjóðgarðsins. Þaðan liggur leiðin aftur til Boston, ef
til vill gegnum Kanada. Fyrsta stopp: úthverfin.
Þrátt fyrir að mann langi helst að bruna sem hrað-
ast í gegnum hin óspennandi úthverfi til að komast á
ókannaðar slóðir, verður maður víst að hafa bíl til
umráða áður en haldið er af stað. Nóg er til af bílum
í Bandaríkjunum, og greinilegt eftir stutta leit á
veraldarvefnum að flesta þeirra má finna í úthverf-
um stórra borga og í bæjum víðs vegar um landið.
Eigendur bílanna voru skrautlegt lið. Ég er nokkuð
viss um að ódýrasti bíllinn sem við skoðuðum var
stolinn og seljandinn eiturlyfjafíkill. Annar eigandi
var prestur, sem hélt því staðfastlega fram að bíllinn
sem hann hafði notað til trúboðastarfa víðs vegar um
Bandaríkin, væri blessaður af Jesú. Hann bauðst
meira að segja til að skvetta heilögu vatni á ferða-
hópinn áður en haldið væri af stað. Bíllinn var þó svo
ryðgaður að drottinn sjálfur hefði ekki getað komið
honum þvert yfir Bandaríkin.
Eftir að hafa keyrt út og suður og skoðað fjölda
bíla fundum við loks þann sem við leituðum að. Sjö
manna Chevy G10 Gladiator, árgerð 1997 og borguð-
um við rúmar 200 þúsund krónur fyrir gripinn. Bíll-
inn er ansi stór í sniðum, fjórir flugvélastólar, aft-
asta sætaröðin breytist í rúm, auk þess er innbyggt
sjónvarp og vídeótæki (ég sem er ekki einu sinni
með sjónvarp heima hjá mér). Mestur kostnaður fer
væntanlega í bensín á þetta tryllitæki. Gallon af
bensíni kostar í dag um 200 kall, sem gerir lítraverð-
ið um 53 kr. íslenskar. Bíllinn eyðir líklega um 16-20
lítrum á hverjum hundrað kílómetrum.
Nú þegar bíllinn er í höfn, áttaði ég mig á því að ég
þarf víst að hafa amerískt ökuskírteini í höndum til
að setjast undir stýri (íslenska ökuskírteinið er
aðeins gilt í hálft ár eða ár frá komu til Bandaríkj-
anna). Ég lagðist því yfir bækurnar og stúderaði
bandarísk umferðarlög sem mest ég mátti í tvo daga.
RMV (Registry of Motor Vehicles) var því næsta
stopp, þar sem ég og aðrir innflytjendur biðum með
stressuðum sextán ára bandarískum unglingum eftir
að fá að taka skriflega prófið, sem reyndist ekki
þungt. Eftir að hafa náð skriflega prófinu, var viku-
bið í verklega prófið. Ólíkt verklega prófinu á Íslandi
þarf maður að mæta á eigin bíl í bílprófið, frekar
mótsagnakennt. Ég fékk því meðleigjanda minn og
ferðafélaga, Andy, til að lána mér bílinn sinn og
keyra hann í prófið fyrir mig. Ég átti í mestu vand-
ræðum með að skilja prófdómarann, sem var af
spænskumælandi ættum, með gullkeðjur um háls og
demantshring á fingri. Hann var ekki mjög sáttur
við að ég hefði aldrei heyrt um „three way turn“, en
ætli því sé ekki best lýst sem að snúa við á miðri
götu. Ég var líka skammaður fyrir að nota baksýnis-
speglana í stað þess að snúa hausnum og líta út um
bakrúðuna. Mér tókst þó að keyra að mestu klakk-
laust gegnum prófið og fá „passed“ stimpil frá herra
bling bling.
Þrátt fyrir að vera ekki lagður af stað í ferðalagið
hef ég upplifað nýjar hliðar á amerísku samfélagi.
Aðeins það að takast á við verkefni í mínu nánasta
umhverfi, sem ég er ekki vanur að sinna, hefur opnað
augu mín fyrir nýju fólki og lifnaðarháttum. En þetta
er aðeins byrjunin. Bíllinn er í heimreiðinni, öku-
skírteinið á leiðinni til mín í pósti, ég er tilbúinn og
Bandaríkin bíða. baldur@bu.edu
Lausn krossgátunnar er birt að viku liðinni á vefnum, www.this.is/krossgatur
Þú sendir SMS skeytið JA LAUSN LAUSNARORÐIÐ á
númerið 1900! Dæmi hvernig SMS gæti litið út ef svarið er Jón.
Þá sendir þú SMS-ið JA LAUSN JON
Dregið úr réttum svörum n.k. fimmtudag kl. 12. - 99 kr. sms-ið
Leystu krossgátuna
Þú gætir unnið
Sögurnar okkar
1. og 2. hluta á DVD!