Fréttablaðið - 04.10.2007, Síða 46

Skáldið yrkir í fyrstu persónu ein-
tölu, ég er rödd skáldsins og aðal-
persónan í öllum ljóðunum. Auka-
persónurnar eru tvær; þú og
náttúran. Þessir þrír meginstreng-
ir mynda fléttu bókarinnar og þótt
persónurnar séu þar vissulega
veraldlegar og tilfinningarnar
persónulegar, og þótt ljóðin geri
ekki strangt tilkall til frekari túlk-
unar, er fólgið í þeim annað merk-
ingarsvið þar sem ég er „utan
vegar, innantómur“ maðurinn, þú
ert almættið og birtingarmynd
þess í náttúrunni „lind á heiði“, og
náttúran (jörðin) er himinninn og
hafið sem skolaði þeim saman og
skildi þá að, skaparann og mann-
inn hans. Liðin tíð.
„Sagan“ er einföld og falleg; þú
er minning úr fortíð, líf og dauði í
senn, horfin ást, veröld sem var;
fegurð, kærleikur, hlýja, hug-
hreysting, uppspretta, óður,
ástríða ... „síðan fórst þú“ (7) „þá
hvarfst þú“ (25) „hafið skilur
okkur að“ (9 - 43) og æ síðan „feta
ég myrka mannheima“ (42) – til-
veran er „vægðarlaust myrkur“
(7), „nótt í hjarta“ (44), nýróman-
tísk angist, áþján í „sálarkima“;
einsemd, sársauki, tár, söknuður
og sorg. Varla von. Saga um
aðskilnað, mjög sára burtför, djúp
tilfinning og prýðilegur skáld-
skapur. Trúverðug tjáning á
„hausti í hjarta“, „neyðarkalli“
einmana sálar – þar sem skáldið
opnar líka strax í upphafi rifu til
frekari vídda og gefur lesanda
sínum færi á tvíræðri og/eða tvö-
faldri merkingu, t.d. með „sefi“ í
upphafsbæninni (5) og gullfallegu
ljóði (lykilljóði?) þar strax á eftir
(6) með hringlaga heimstákni
(jörðin er rétt) og stígum til
stjarna (blóðugum bakvið orðin) –
uppúr svartnættinu og sálarkvöl-
inni á yfirborðinu.
Sýn skáldsins á náttúruna er
næstum tegundarhrein hjarð-
rómantík, óendurskoðaður Rouss-
eau og siðavönd íslensk (norræn)
sveitasæla; sköpunarverkið er
grallaralaust, viðmiðun án hlið-
stæðu; fegurð, friður, samræmi,
ilmur, næring, vöxtur – gagnvart
náttúrunni stendur maðurinn
„töfraður“ (18) en einnig „illur“
(17) og „tómur“ (35) og reynir í
vanmætti að apa eftir með „ópum
tómlætis og trega“ (30). En náttúr-
an er hreinn lífskraftur og nándin
frjóvgar manninn; tómleikinn býr
við „götunnar gný“ (28), „fíflskap-
ur torga fóstrar mig“ (29) and-
varpar skáldið og stynur á hörðu
malbikinu. Enginn óskapnaður í
sveitinni, Ó tempóra! í borginni.
„Höfug sólin signir daginn“ (37),
„hylurinn er tær“ (39), „blámyrk
nóttin ber sinn galdur“ (34), „úðinn
vekur líf“ (27); lindin streymir
þolinmóð og brynnir hinu eilífa
smáblómi allt til hafs – og skáldið
þráir að fanga samræmið, þráir að
gera söng hafsins að sínum, óskar
sér afródízkrar endurfæðingar og
samruna við femínískt flæði
móður jarðar (12-13). Glittir jafn-
vel í gömul tákn um lóðrétta og
lárétta kynorku, strauminn sem
líður og breytist og ógnar (kvk)
andspænis hörðu og óhagganlegu
efni sem stendur vörð um stig-
veldið og vísdóm keðjunnar (kk).
Eða bara ég og þú og blessað land-
ið baðað sólu og fossi í „heiðblá-
um“ mýrdal.
Arfur liðinna alda eða eldi frá
uppvexti skáldsins? Ugglaust
hvort tveggja. Höfundur er orð-
var, myndmálið einkennist af
sparsemi og hófi (til samræmis
við aðsjálni móður jarðar) – ásamt
heiðarleika gagnvart dauðadjúp-
um söknuði sem kallar á sterkari
liti og djarfari líkingar en gáruð
lindin ein getur látið í té. En þótt
skáldamálið sé ekki frumlegt (til
samræmis við forna mynd af
móður jörð) og ímyndunaraflið
jarðbundið (þótt bragurinn sé
frjáls) er röddin trúverðug og
bókin heilsteypt. Lotningin er
ekta.
Vægðarlaust myrkur
Ákveðið hefur verið að auka enn
hlut Klais-orgelsins stóra í
helgihaldinu við Hallgrímskirkju
með því að bjóða upp á orgel-
andakt í Hallgrímskirkju fyrsta
laugardag hvers mánaðar.
Klais-orgelið hefur skipað
veigamikinn þátt í reglulegu
helgihaldi við kirkjuna frá því
það var vígt í desember 1992 og
er óhætt að fullyrða að koma þess
hafi verið vendipunktur í
íslenskri kirkjutónlistarsögu.
Orgelandaktin fer þannig fram
að leikið er á Klais-orgelið auk
þess sem lesið úr ritningunni og
er efni tónleikanna tengt tímabili
kirkjuársins hverju sinni. Umsjón
með þessum stundum hefur
Björn Steinar Sólbergsson,
organisti við Hallgrímskirkju.
Björn Steinar segir formið á
tónleikunum vera þekkt. „Svona
tónleikastundir eru haldnar í
kirkjum víða um heim og því
þótti okkur upplagt að taka það
upp hér í Hallgrímskirkju til þess
að auka enn á aðgengi þeirra sem
vilja hlýða á orgeltónlist.“
Fyrsta orgelandaktin verður
næstkomandi laugardag kl. 12.
Þar mun Björn Steinar leika verk
eftir Johann Sebastian Bach og
Sigfried Karg-Elert, sem er þýskt
tónskáld frá rómantíska tímabil-
inu.
Ókeypis er á hverja orge-
landakt og eru allir velkomnir.
Orgelandakt
MIÐASALA Á WWW.OPERA.IS
MIÐASÖLUSÍMI 511 4200
KOLBEINN
ANNA MARGRÉT
ÁSGEIR PÁLL
BERGÞÓR
GUÐRÚN JÓHANNA
ÁGÚST
HRAFNHILDUR
INGVAR
JÓN
ÞORSTEINN HELGI
ÞORVALDUR
BRAGI
DAVÍÐ
HALLVEIG
HLÖÐVER
F
A
B
R
I
K
A
N
FRUMSÝNING Í KVÖLD
AÐRIR SÝNINGARDAGAR: 6., 10., 12., 14. OG 19. OKTÓBER
á K r i ng l u k r ánn i
f ö s t u d a g i n n 5 . o k t ó b e r
o g l a u g a r d a g i n n 6 . o k t ó b e r
E y j a s t uð . . .
f r á V e s t m a n n a e y j u mLogar
E i n e l s t a og mes t a r o k kh l j óms ve i t l a nd s i n s
Auglýsingasími
– Mest lesið