Fréttablaðið - 09.01.2008, Blaðsíða 16

16 9. janúar 2008 MIÐVIKUDAGUR
Svona erum við
fréttir og fróðleikur
58
1
43
1
45
3
41
1
47
6
1997 1999 2001 2003 2005
FRÉTTASKÝRING
MAGNÚS HALLDÓRSSON
magnush@frettabladid.is
Stjórnin á Srí Lanka hefur slitið vopnahléssamkomulag við Tamíla-
tígra og virðist gera sér vonir um að geta ráðið niðurlögum þeirra á
stuttum tíma. Í gær var einn af ráðherr-
um stjórnarinnar myrtur.
Hverjir eru Tamílatígrarnir?
Tamílatígrarnir eru hernaðar- og
stjórnmálasamtök sem hafa í meira
en tvo áratugi barist fyrir því að tam-
ílar stofni sjálfstætt ríki í norður- og
austurhéruðum Srí Lanka. Tígrarnir eru
með landher og sjóher og hafa einnig
haft herflugvélar til umráða. Yfirmaður
samtakanna er stofnandi þeirra, Velu-
pillai Prabhakaran, sem er eftirlýstur
af Interpol fyrir hryðjuverk. Nú í
haust var S.P. Tamilselvan, næstæðsti
leiðtogi samtakanna, myrtur.
Hve margir hafa fallið?
Átök tamíla og stjórnarinnar hófust snemma á níunda áratug síðustu
aldar og hafa kostað meira en 70 þúsund manns lífið. Árið 2002
höfðu Norðmenn milligöngu um vopnahléssamkomulag
stjórnarinnar og tígranna. Báðum hefur þó gengið misjafn-
lega vel að halda sig við þetta samkomulag. Árið 2003
drógu Tamílatígrarnir sig út úr frekari friðarviðræðum, en
vopnahléð var þó áfram í gildi.
Hvenær hörðnuðu átökin?
Átökin hörðnuðu á ný árið 2006 og þúsundir manna
féllu í átökunum það ár. Snemma á síðasta ári sagð-
ist stjórnarherinn hafa náð á sitt vald yfirráðasvæðum
Tamílatígranna á austurhluta Srí Lanka, en þeir héldu þó
áfram yfirráðum sínum á norðurhluta eyjunnar. Á þess-
um fáu dögum sem liðnir eru frá því stjórnin sagði upp
vopnahléssamkomulaginu hafa um 100 manns fallið.
Búist er við hörðum átökum á næstunni.
> Úrgangur 1997-2005*
HEIMILD: HAGSTOFA ÍSLANDS
* Í ÞÚSUNDUM TONNA
Gítarnámskeið
Hefst 21. janúar
12 vikur - 40 mínútna tímar - 1 sinni í viku
Einkatímar: kr. 47.000-
Geisladiskur með upptöku nemanda í lok námskeiðs.
Hóptímar fyrir 6-9 ára: kr. 35.000-
Gítarskólinn er aðili að frístundakorti Í.T.R. www.itr.is
Öll stílbrigði !
Fyrir byrjendur á öllum aldri og lengra komna
Gítarkennsla er okkar fag !
Gítarskóli Íslands Síðumúla 29 Sími 581-1281
gitarskoli@gitarskoli.is
www.gitarskoli.is
Sundabraut er orðin að
heitu pólitísku viðfangs-
efni. Hún hefur lengi verið
á dagskrá en þörfin fyrir
hana er orðin aðkallandi
að mati margra. Ákvörðun
um hvaða leið verður farin
hefur ekki verið tekin enn
þótt vilji borgaryfirvalda
standi til þess að leggja
hluta hennar í göngum.
Þegar Dagur B. Eggertsson varð
borgarstjóri í október í fyrra var
haft eftir honum í fjölmiðlum að
hann vildi hverfa frá þeirri þróun
að Reykjavíkurborg umbreyttist í
ameríska bílaborg. Að margra
mati er lagning Sundabrautar lyk-
ill að þeirri breytingu sem Dagur
hefur kallað eftir.
Deilur um hvað sé best að gera
við peningana sem fara í gegnum
samgönguráðuneytið eru sem
fyrr háværar. Forgangsröðun
samgönguframkvæmda hefur
lengi verið heitt pólitískt mál. Svo
virðist sem margir telji vera svig-
rúm til framkvæmda nú, einkum
og sér í lagi vegna góðrar stöðu
ríkissjóðs og áhuga opinberra fyr-
irtækja og verktaka á verkefn-
inu.
Steinunn Valdís Óskarsdóttir,
formaður samgöngunefndar
Alþingis, kallaði eftir því í Frétta-
blaðinu á sunnudaginn að mörkuð
yrði skýr stefna af hálfu Kristj-
áns Möller samgönguráðherra í
málefnum Sundabrautar. Því
hefur verið svarað að stefnan sé
skýr; Sundabrautin sé mikilvæg-
asta samgönguframkvæmdin sem
ráðast þurfi í og unnið sé að undir-
búningi hennar. Sundabrautin er
einnig viðkvæmt flokkspólitískt
mál þar sem Samfylkingin stýrir
vinnu við samgöngumál á þremur
mikilvægum vígstöðum; sam-
göngunefnd Alþingis, samgöngu-
ráðuneytinu og borgarstjórn.
Málið í vinnslu
Sveitarstjórnir og alþingismenn
hafa mismunandi skoðanir á því
hvernig best sé að forgangsraða
framkvæmdunum. Flestir eru þó
sammála um að Sundabraut, tvö-
földun Suðurlandsvegar, Vaðla-
heiðargöng, tvöföldun Vesturlands-
vegar og vegaframkvæmdir á
Vestfjörðum séu þær framkvæmd-
ir sem brýnast sé að fara út í.
Sundabraut hefur þá sérstöðu að
hún er Reykjavíkurborgarfram-
kvæmd að öllu leyti. Áhrifa hennar
gætir þó víðar. Hún yrði mikilvæg
tenging fyrir umferð til og frá
borginni. Þannig myndi hún létta á
umferðarþunga sem er mikill á
stofnbrautum í jaðri borgarinnar.
Í ágúst í fyrra var lokið við sýna-
töku úr borholum sem notaðar voru
til að kanna skilyrði fyrir jarða-
gangagerð. Þá er vinna við
umhverfismat komin vel á veg en
ríkisstjórn Íslands hefur það nú til
umræðu hvernig best sé að fjár-
magna verkefnið. Fyrir liggur að
átta milljarðar af söluandvirði Sím-
ans fara til uppbyggingar Sunda-
brautar en óákveðið er hvaða leið
verður farin til að fjármagna
afganginn.
Mögulegar leiðir
Fyrst og fremst hefur valið staðið
á milli tveggja leiða, það er svo-
kallaðrar ytra leiðar með göngum
og síðan innri leiðar, eða eyjaleið-
ar. Borgaryfirvöld í Reykjavík
vilja fara ytri leiðina. Hún er
umtalsvert dýrari en hin en talið
er að kostnaður við hana sé um 24
milljarðar króna, að því er G.
Pétur Matthíasson, upplýsinga-
fulltrúi Vegagerðarinnar, upplýs-
ir í grein í Fréttablaðinu í dag.
Hún felur í sér göng undir Elliða-
árvog frá Kleppsvík til Gufuness.
Ytri leiðin er ódýrari, enda til-
heyra henni ekki göng. Hún yrði
þverun vogsins nær ósum Elliða-
ánna.
Kostnaðurinn við hana er áætl-
aður um fimmtán milljarðar.
Tveir verklagsstaðlar hafa
helst komið til umræðu við gerð
ganga. Fyrrnefndur kostnaður
tekur mið af sænsku leiðinni svo-
kölluðu en í henni eru göngin
íburðarmeiri heldur en ef miðað
er við algenga staðla í Noregi. Þar
er einblínt á að halda kostnaði
niðri en þó ekki þannig að það
bitni á öryggi.
Tekið af skarið
Björn Ingi Hrafnsson, stjórnarfor-
maður Faxaflóahafna, og Gísli
Gíslason framkvæmdastjóri,
gengu í mars í fyrra á fund forsæt-
is- og samgönguráðherra þar sem
til umræðu var sú hugmynd að
Faxaflóahafnir myndu annast lagn-
ingu Sundabrautar með einkafram-
kvæmd. Vel var tekið í erindið en
frá því fundur fór fram hefur mikið
vatn runnið til sjávar. Verktakar
hafa lýst yfir áhuga sínum á því að
ráðast í framkvæmdina og hefur
Kristján Möller sagt útboð vera
sanngjörnustu leiðina til að velja
verktaka. Faxaflóahafnir hafa bent
á að ekki sé nauðsynlegt að bjóða
út verkið og benda á að hægt sé að
stofna sérstakt félag í kringum
verkefnið eins og gert var þegar
Hvalfjarðargöng voru gerð. Spölur
á og rekur þau.
Ágreiningur milli Faxaflóahafna
og ríkisins um þetta verður tæp-
lega leystur nema ríkisstjórnin
ákveði að fara svipaða leið og farin
var í tilfelli Hvalfjarðarganga.
Þessi samskipti milli ríkisins og
Faxaflóahafna hafa komið málinu
á hreyfingu en ákvarðanir um fjár-
mögnun og leið bíða þess að verða
teknar.
Vilja amerísku bílaborgina burt
Viðey
Viðeyjarsund
Elliða-
árvogur
Geldinganes
Grafarvogur
Kirkju-
sandur
Eiðsvík

Ey
ja
le
ið
Su
nda
gön
g
Tugi starfsmanna vantar á leikskóla í
dag, og hafa börn ítrekað verið send
heim vegna manneklu. Leikskóla-
kennarar búa sig undir að ástandið
geti versnað. Björg Bjarnadóttir er
formaður félags leikskólakennara.
Hvers vegna er þessi mannekla?
„Það vantar einfaldlega fólk á vinnu-
markaðinn. Launakjör skipta líka
máli en það er búið að gera töluvert
til að bæta þau, til dæmis launa-
bætur sem komu til frá og með 1.
október á síðasta ári. Þær hafa litlu
breytt við að auðvelda ráðningar, en
gera auðveldara að halda í starfs-
fólkið sem er fyrir.“
Er þetta séríslenskt vandamál?
„Skortur á leikskólakennurum er
ekki séríslenskt vandamál, en ég
held það sé samt ekki jafn stórt á
hinum Norðurlöndunum til dæmis.
Þar er atvinnuleysið miklu meira og
auðveldara að ráða fólk. Þegar það
er svona mikil uppsveifla í atvinnu-
lífinu þá kemur það helst niður á
störfum eins og þessum.“
SPURT & SVARAÐ
MANNEKLA Á LEIKSKÓLUM
Vantar fólk á
vinnumarkað
BJÖRG BJARNADÓTTIR Formaður
félags leikskólakennara.
FBL-GREINING: TAMÍLATÍGARNIR
Harka færist á ný í átökin á Srí Lanka
FRÉTTAB
LAÐ
IÐ
/VEG
AG
ERÐ
IN
YTRI LEIÐ Borgaryfirvöld telja æskilegast
að farin verði svokölluð ytri leið þegar
Sundabraut verður lögð. Hún felur í sér
göng og kostar um 24 milljarða króna.
INNRI LEIÐ Innri leiðin er níu milljörðum
ódýrari en leiðin sem borgaryfirvöld
telja skynsamlegasta.
UMFERÐARÞUNGI Í REYKJAVÍK Sundabraut yrði er Reykjavíkurborgarframkvæmd að
öllu leyti. Áhrifa hennar gætir þó víðar. Hún yrði mikilvæg tenging fyrir umferð til og
frá borginni og myndi létta á umferðarþunga.