Fréttablaðið - 10.10.2008, Blaðsíða 12
12 10. október 2008 FÖSTUDAGUR
Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn hefur sett af
stað neyðaráætlun sem gerir sjóðnum kleift
að hjálpa þeim löndum sem hafa orðið illa
úti í lausafjárkreppunni, að sögn Domin-
ique Strauss-Kahn, framkvæmdastjóra
sjóðsins. „Við erum reiðubúin til að hjálpa
öllum þeim löndum sem eru í neyð,“ sagði
hann á blaðamannafundi í gær.
Neyðaráætlunin, sem felur í sér lán -
veitingar til nauðstaddra landa, var sett á
laggirnar þegar efnahagslægð reið yfir
Asíu árið 1995. Í kjölfarið núllstilltu
Japanir stýrivexti sína til að koma efnahagslífinu
aftur á réttan kjöl. Fulltrúar Alþjóða -
gjaldeyrissjóðsins eru staddir hér á landi nú
um stundir og skoða aðstæður. Reuters-
fréttastofan sagði í gær verstu
efnahagslægð ganga yfir landið síðan í
Kreppunni miklu á þriðja áratug síðustu
aldar og geti það haft alvarlegar afleiðingar
fyrir efnahagslífið til langframa.
Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn og
Alþjóðabankinn funda í Washington um
helgina en helsta umræðuefnið verða
aðstæður þeirra landa sem hafa orðið illa úti
í lausafjárþurrðinni. - jab
DOMINIQUE
STRAUSS-KAHN
Neyðaráætlun komin í gang
„Það er ljóst að hluta-
bréfamarkaðurinn hefur
beðið mikinn hnekki í
augum fólks og það þarf
að endurvinna traust
almennings á honum enda
er traust mikilvægasti
hornsteinn allra mark-
aða,“ segir Þórður Frið-
jónsson, forstjóri Kaup-
hallarinnar.
Kauphöllin mun starfa
áfram þótt brotthvarf bankanna og
sviptingar síðustu daga leiði óhjá-
kvæmilega til þess að hlutabréfa-
markaðurinn skreppi mikið saman.
„Skuldabréfamarkaðurinn hefur
verið mjög öflugur á þessu ári og
síðustu daga, og engin ástæða til að
ætla að þar verði breytingar til
lækkunar á veltuumsvifum á
honum. Hlutabréfamarkaðurinn
mun hins vegar skreppa
saman úr um 1.600
milljörðum í 250-300
milljarða við brotthvarf
fjármálageirans úr
Kauphöllin,“ segir Þórður.
„Þetta er lítill stofn, en
góður, og á honum munum
við nú byggja upp starfsemi
Kauphallarinnar.“ Þórður
segir að tekjur
kauphallarinnar eiga eftir
að minnka en verið sé að fara yfir
stöðuna svo hægt sé að sjá hvernig
best sé að byrja á uppbyggingar-
starfinu. „Eins og staðan er núna
get ég ekki sagt til um hversu
langan tíma það tekur að byggja
markaðinn upp að nýju. Í því
sambandi skiptir miklu máli
hvernig hagkerfið og efnahagslífið
þróast,“ segir Þórður. - msh
ÞÓRÐUR
FRIÐJÓNSSON
Endurheimta þarf traust
Þrjátíu þúsund hluthafar
Kaupþings sitja eftir með
verðlaus bréf eftir þrot
bankans. Lífeyrissjóðir tapa
tugum milljarða króna.
Þegar Kaupþing fór í þrot og
skilanefnd Fjármálaeftirlitsins tók
við stjórn bankans í gærmorgun
var endi bundinn á langstærsta
hlutafélag Íslandssögunnar sem
skráð hefur verið á markað.
Markaðsverðmæti bankans
föstudaginn 3. október síðastliðinn
áður en viðskipti voru stöðvuð,
nam 484,2 milljörðum króna. Þeir
peningar eru nú gufaðir upp úr
vösum rúmlega þrjátíu þúsund
hluthafa bankans. Þar af eru 25
þúsund innlendir en rúmlega fimm
þúsund utan landsteinanna.
Af tíu stærstu hluthöfum
Kaupþings voru sjö félög sem
snerta almenning með beinum
hætti og þrjú fjárfestingarfélög í
nafni einstaklinga.
Exista, kjölfestufjárfestir
bankans, var skráður fyrir 24,7
prósenta hlut í bankanum og nam
markaðsverðmæti hans 135,4
milljörðum króna á föstudag í
síðustu viku áður en Kauphöllin
saltaði viðskipti með hlutabréf
bankans vegna aðstæðna. Að því er
fram kom á vefsíðu Existu í gær
voru hluthafar félagsins þrjátíu
þúsund. Sá hlutur varð að engu í
gær eftir að bankinn fór í þrot og
FME tók við stjórnartaumum.
Hinir þrír eru safnreikningar og
verðbréfasjóðir á vegum
Kaupþings og þrír lífeyrissjóðir.
Markaðs verðmæti safnreikninga
og sjóða nam 82 milljörðum króna.
Þar á meðal er Gift
fjárfestingarfélag en eign félagsins
í Kaupþingi er nú horfin. Þá horfa
lífeyris sjóðirnir þrír sem eftir
standa upp á 51,7 milljarða gufa
upp.
Aðrir af stærstu hluthöfum
Kaupþings sem standa uppi með
verðlaus hlutabréf eru Egla Invest
B.V., eignarhaldsfélag Ólafs
Ólafssonar, stjórnarformanns
Samskipa og Alfesca, sem skráð er
í Hollandi. Þá var félagið Holt
Investment Group skrifað á Skúla
Þorvaldsson, afabarn Þorvalds í
Síld og fiski.
Nýjasti hluthafi Kaupþings og
einn af stærstu eigendum bankans
þar til í gær var svo Sjeik
Mohammed Bin Khalifa Al-Thani,
bróðir emírsins af Katar. Hann
flaggaði fimm prósenta hlut í
Kaupþingi fyrir tæpum þremur
vikum og greiddi fyrir hann 25
milljarða króna. Hluturinn er nú að
engu orðinn. - jab
Fimm hundruð
milljarðar horfnir
BREYTINGAR Á TÍU STÆRSTU HLUTHÖFUM KAUPÞINGS
Félag Hlutfall Markaðsvirði* Nú
Exista B.V. 24,71% 135,5 ma. kr. 0
Arion Safnreikningur 10,63% 58,3 ma. kr. 0
Egla Invest B.V. 9,.88% 54,1 ma. kr. 0
Q Iceland Finance ehf 5,01% 27,5 ma. kr. 0
Lífeyrissjóðir Bankastræti 3,33% 18,2 ma. kr. 0
Lífeyrissjóður verslunarmanna 3,20% 17,6 ma. kr. 0
Holt Investment Group Ltd. 2,97% 16,3 ma. kr. 0
Gildi lífeyrissjóður 2,90% 15,9 ma. kr. 0
Gift fjárfestarfélag ehf 2,58% 14,1 ma. kr. 0
Kaupthing Bank Luxembourg SA 1,72% 9,4 ma. kr. 0
* Við lokun markaða föstudaginn 3. október 2008
KAUPÞING Sigurður
Einarsson
Q INVEST ICELAND
Al-Thani
EGLA INVEST Ólafur
Ólafsson
EXISTA Lýður Guð-
mundsson
Alþjóðleg matsfyrirtæki hafa í
vikunni ítrekað lækkað
lánshæfiseinkunnir bæði ríkissjóðs
og bankanna. Fyrst eftir að tilkynnt
var um aðkomu ríkisins að Glitni
síðasta mánudagsmorgun og svo
eftir aðgerðir í kjölfar nýrra laga
sem heimiluðu inngrip
Fjármálaeftirlits í rekstur
fjármálafyrirtækja.
Í gær færði japanska
matsfyrirtækið R&I Rating
lánshæfiseinkunn ríkissjóðs fyrir
erlendar skuldbindingar í BBB- úr
A+, með möguleika á frekari
lækkun. Ákvörðunin kom í kjölfar
þess að ríkið hefur tekið yfir
Kaupþing, Landsbankann og
Glitni.
Deginum áður lækkuðu
einkunnir ríkisins og Íbúðalánasjóðs
hjá bæði Fitch og Moody‘s. Bæði
fyrirtækin hafa einkunnirnar
áfram í skoðun með mögulega
lækkun í huga.
Einkunnir Glitnis og
Landsbankans náðu einnig nýjum
lægðum í gær þegar Fitch setti
bankana í flokk gjaldþrota
fyrirtækja, með einkunnina D, en
hún var áður B hjá báðum.
Kaupþing var jafnframt á
aðfaranótt fimmtudags lækkað í
einkunnina CCC hjá Fitch.
Sambærileg lækkun hefur einnig
átt sér stað af hálfu Standard &
Poor‘s og Moody‘s.
Þá lækkaði Fitch á þriðjudag
lánshæfiseinkunnir Straums-
Burðaráss eftir kaup Straums á
erlendri fjárfestingarbanka -
starfsemi Landsbankans.
Einkunnirnar hrapa
Ætla má að tap breska
athafnamannsins
Roberts Tchenguiz
vegna falls Kaupþings
nemi einum milljarði
punda, jafnvirði 190
milljarða íslenskra
króna.
Tchenguiz er jafn-
framt stjórnarmaður í
Existu.
Tchenguiz átti tíu prósenta
hlut í breska stórmarkaðnum
Sainsburys, fjórðungshlut í
kráar keðjunni Mitchell & Butlers
og 22 prósenta hlut í
leikjafyrirtækinu SCi
Entertainment. Singer &
Friedlander, banki
Kaupþings í Bretlandi,
hafði lánað fjárfestinum
fyrir kaupunum.
Við þrot Kaupþings
voru hlutir hans seldir á
brunaútsölu í stórum
skömmtum. Þar af seldi
hann hlut sinn í Sainsbury
á rúmlega helmingi lægra
verði en hann keypti þá á í fyrra.
Bresk dagblöð segja að þótt
verulega hafi hrikt í stoðum fjár-
festisins þá sé hann enn skráður
fyrir fjölda fasteigna og hlutum í
öðrum fyrirtækjum. - jab
ROBERT TCHENGUIZ
Tapar 200 milljörðum
VIÐ STJÓRNARRÁÐIÐ Forsvarsmenn stærsta banka landsins, Hreiðar Már Sigurðsson
og Sigurður Einarsson hjá Kaupþingi, svara spurningum fréttamanna við
Stjórnarráðið fyrr í vikunni. FRÉTTABLAÐIÐ/STEFÁN
Ríkisstjórn Sviss ætlar að
þrýsta á um hertari reglur
um starfsemi fjármála-
fyrirtækja á fundi
Alþjóðagjaldeyrissjóðsins
og Alþjóðabankans sem
hefst um helgina segir
Doris Leuthard, efnahags-
ráðherra Sviss.
Leuthard sagði í
útvarpsviðtali í vikunni að
stjórnvöld í Sviss ætli að gera allt
sem í þeirra valdi stendur til að
hindra að annar tveggja risabanka
landsins fari í þrot. Slíkt verði
mögulega gert með inngripi af ein-
hverju tagi.
Stærstu bankarnir eru alþjóða -
risarnir UBS og Credit
Suisse, sem um árin hafa
verið stoðir fjármálalífsins
í Sviss.
Fyrrnefndi bankinn
hefur neyðst til að afskrifa
45 milljarða franka,
jafnvirði 4.400 milljarða
íslenskra króna, af
undirmálslánum.
Ráðherrann sagði að
varlega yrði að feta brautina í því
fjármálalega umróti sem nú ríkti á
mörkuðum og gæti taugaveiklun
valdið miklum skaða. „Ekkert
okkar vill að bankarnir fari í þrot,“
sagði Leuthard.
- jab
DORIS LEUTHARD
Vill strangar reglur