Tíminn - 29.09.1983, Blaðsíða 7

FIMMTUDAGUR 29. SEPTEMBER 1983
7
umsjón: B.St. og K.L.
■ Joan Collins er nú á hátindi frægðar sinnar. En ekki er allt
sem sýnist.
Joan Collins
óttast um
■ Joan Collins stendur nú á
hátindi frægðar sinnar og feg-
urðar, fimmtug að aldri. En þó
að halda mætti, að hún væri
alsæl, er ekki allt sem sýnist.
Hún þjáist af ótta um að hún sé
að verða undirlögð af liðagigt,
sem geti komið til með að
heilsuna
afskræma hinar fögru hendur
hennar.
- Eg er hrædd um að erfa
gigtveiki móður minnar, segir
Joan og bætir því við, að hún
þykist þegar hafa orðið vör við
fyrstu einkennin. - Ég er farin
að finna til segir hún döpur.
þetta orð, og þetta er ennþá mín
vara raunverulega, því að það á
eftir að ganga endanlega frá
samkomulagi milli mín og kaup-
félagsins, þó að það sé langt
komið.“
-Það ætti þá að geta verið stutt
í það að varan komist á markað?
„Já, ef að samkomulag næst
milli okkar þá verður varan sett
á markað um allt land og jafnve!
erlendis. Ég hef fengið talsverð-
ar fyrirspurnir um þetta bæði
heima og erlendis. Prufur eru
þegar komnar út fyrir landstein-
ana og menn virðast vera mjög
spenntir fyrir þessu.“
-Tilraunaframleiðslan hefur
þá gengið vel.
„Mjög vel. Framúr öllum
vonum. Mælingar á vörunni
koma mjög vel út. í 100 gr. af
hrárri vöru (staðlað meðaltal af
öllum skrokknum) eru hitaein-
ingar aðeins 150, prótein er 17-
20% og fita er ekki nema 8-9%,
en er oft um 20 í venjulegu kjöti.
Framparturinn er t.d. geysilega
góður steiktur. Þetta þýðir al-
gera byltingu í nýtingu á honum.
Þá má geta þess að nýtingin á
skrokknum í heild er alveg í
toppi. Þá má geta þess að fjölóm-
ettaðar fitusýrur eru 4-8%, sem
er. mjög gott.“,
-Hefurðu, Steindór fengist við
eitthvað þessu líkt áður?
„Já, já, ég á margar margar
uppskriftir skrifaðar hjá mér, en
ég hef oft talað fyrir daufum
eyrum og þó að þetta gangi vel,
þá er oft eins og maður sé að tala
við menn frá steinöld þegar mað-
ur fitjar upp á nýjungum í
verkun kindakjöts, sem hefur
verið stöðnuð í 30-40 ár. Ég hef
í 21 ár verið að stinga upp á
einhverjum nýjungum og ég hef
yfirleitt ekki komið þeim fram.“
-Hvað þýðir Lado-lamb?
„Lado er latneskt heiti á
runnategund sem óx á Ítalíu-
skaga á tímum Rómverja. Róm-
verjar beittu búfé á þessa runna-
tegund og fengu við það sérstakt
bragð í kjötið. Það voru reyndar
Rómverjar sem byrjuðu marin-
eringu og marinering er komið
af latneska orðinu marinus, sem
þýðir haf. Þeir lögðu kjötið ein-
faldlega í sjóinn. Þar var hitinn
réttur og mjólkursýrugerlamir
fóru af stað.
Við þökkum Steindóri fyrir
spjallið og óskum honum góðs
gengis....“
erlent yfirlit
■ Það er kaldhæðnislegt að
þegar sósíalisti sest loks í for-
sætisráðherrastól á Ítalíu eftir
langvarandi stjórnarsetu Kristi-
legra demótkrata skuli vera hans
fyrsta verk að skera niður margs
konar útgjaldaliði ríkisins sem
flokkast undirfélagsmál. Bettino
Craxi hefur nú verið forsætisráð-
herra í nokkrar vikur og veitir
forstöðu samsteypustjórn fimm
flokka. Þótt stjórnarskipti hafi
verið tíð á Ítalíu hefur hinn
íhaldssami Kristilegi demókrata-
flokkur haldið lengi um stjórnar-
taumana og sér nú líklega eftir
þeim í hendurnar á Craxi, sem
er formaður Sósíalistaflokksins.
Það er hrikalegt verkefni sem
Craxi stendur frammi fyrir.
Efnahagslíf landsins er helsjúkt
og skrifinnskan og spillingin er
utan alls mannlegs skilnings. Ital-
ía hefur lengi verið talin hinn
sjúki líkami Evrópu, og er þá átt
við þá efnahagslegu og pólitísku
upplausn sem hrjáir þjóðina.
Þótt svo eigi að heita að íhalds-
menn hafi stjórnað landinu eru
ríkisumsvifin og „velferðin"
meiri þar en í mörgum þeim
löndum sem sósíalistar hafa
stjórnað. En ítalir geta huggað
sig við að efnahagslíf Belgíu og
Hollands er á svipaðri leið og
hjá þeim.
Bettino Craxi veit að þótt
flokkur hans kenni sig við sósíal-
isma þýðir ekki að sýna neina
linkind í að skera á höfuðmeinin
sem þjá þjóðlífið og þá er fyrst
og fremst ráðist á ríkisútgjöldin
sem eru að kollsigla allt efna-
hagslífið. Hann mun leggja fram
fjárlagafrumvarp sitt fyrir næsta
ár í lok þessa mánaðar og þar
verða lækkuð verulega útgjöld
til félagsmála, því ríkið stendur
ekki lengur undir öllum þeim
útgjöldum sem á það eru lögð.
Stefnt er að því að halli ríkissjóðs
verði ekki meiri en sem svarar
1000 milljörðum króna, en verði
látið reka á reiðanum og haldið
áfram á sömu braut og hingað til
verður hallinn á fjárlögum um
1.600 milljarðar króna.
Nýja stjórnin ætlar að byrja á
Ítalía:
Endurreisnin hefst með
niðurskurði til félagsmála
að krukka í flókið og ruglkennt
eftirlaunatryggingakerfi og spara
með því um 30 milljarða króna.
Eftirleiðis munu örorkubætur
ekki verða greiddar til þeirra
sem hafa tilteknar hámarkstekj-
ur og þak verður sett á greiðslur
til elli- og eftirlaunþega, þannig
að hafi þeir einhverjar tekjur
aðrar verða launin frá trygging-
unum og eftirlaunasjóðum
lækkuð. Þar á móti verða hækk-
uð ellilaun til þeirra sem engar
aðrar tekjur hafa.
Sú upphæð sem einstaklingar
greiða fyrir lyf verður nú helm-
ingi hærri en áður og lækka
útgjöld ríkissjóðs til lyfjakaupa
sem því nemur.
Launþegahreyfingin hefur
lagst þungt á móti öllum þessum
ráðstöfunum, en Craxi er ólík-
legur til að láta það hafa nokkur
áhrif á gjörðir sínar.
Það er margt fleira sem nýja
ríkisstjórnin ætlar að herða eftir-
lit með. Meðal þess er að sjá svo
um að fullfrískt fólk komist ekki
upp með að fá veikindapeninga,
eins og mikil brögð eru að.
Gerðar verða stikkprufur á
„sjúkiingum" og þeir sem gera
sig seka um að svíkja fé með því
að gera sér upp veikindi missa
rétt sinn til veikindagreiðslna.
Allt tryggingakerfið verður
skorið upp og leggur ríkisstjórn-
in mikla áherslu á það í áróðri
sínum að höfða til þjóðarnauð-
synjar.
Hún hvetur fólk til að leggja
sitt af mörkum til að lagfæra
efnahagsástandið og notfæra sér
ekki smugur í félagsmálalöggjöf-
inni til að hafa fé út úr því
opinbera, sem er nokkurs konar
þjóðaríþrótt á Ítalíu.
Það er tiltölulega auðvelt fyrir
klóka einstaklinga að krækja sér
í fjórföld og jafnvel fimmföld
laun með því að ná peningum út
úr mismunandi eftirlauna- og
tryggingasjóðum. Þetta á nú að
reyna að lagfæra.
En þetta er aðeins byrjunin á
sparnaðaráformum ríkisstjórnar
Craxis. Það er í mörg horn að
líta og hagsmunastreitan er söm
við sig á Ítalíu, eins og víða
annars staðar. í ríkisstjórninni
eru 29 ráðherrar úr fimm
flokkum. Fyrsta skrefið er að fá
stjórnarflokkana og einstaka
ráðherra til að fallast á læknis-
meðferðina. Þá er eftir að reka
ráðstafanirnar gegnum þingið og
síðan að virkja embættismanna-
kerfið til að framkvæma þær.
Allar mikilvægar ákvarðanir
eru ræddar og teknar á fundum
átta ráðherra, en í þeirri ráð-
herranefnd eru fulltrúar úr öllum
stjórnarflokkunum. Þaðsemþar
er ákveðið er ekki rætt nánar í
ríkisstjórninni. Þetta ber auðvit-
að keim af einræði á sinn hátt, en
stjórnarflokkarnir viðurkenna
allir að þref og ítalskt mælsku-
flóð á ríkisstjórnarfundum leiðir
ekki til árangurs. Þetta kerfi
hefur gefið góða raun til þessa,
en það er ekki þar með sagt að
allir ráðherrarnir sætti sig við
það þegar fram í sækir.
Samkvæmt ítölskum lögum á
að leggja fjárlagafrumvarp fyrir
næsta ár fram fyrir 30. septem-
ber. Það er talið víst að þá muni
forsætisráðherrann boða þjóð-
inni að hún verði að herða sultar-
ólina og hætta að lifa um efni
fram, eða á ríkinu.
Sósíalistinn Craxi mun leggja
til ýmsar afturhaldssamar ráð-
stafanir. Hann hefur farið fram
á við samstjórnarflokka sína að
þeirsamþykki aðeftirlaunaaldur
verði hækkaður. Konur komast
nú á eftirlaun 55 ára gamlar og
karlar 60 ára. Forsætisráðherr-
ann leggur til að eftirlaunaaldur
miðist við 65 ár og jafnréttis
kynjanna verði gætt. Ríkisstarfs-
menn á Ítalíu komast nú á
eftirlaun eftir 20 ára starf. Enda
er sú raunin að margt fertugt
fólk lit'ir praktuglega í sólinni á
kostnað skattgreiðenda. Þessu
vill Craxi breyta og telur að
enginn ástæða sé til að bruðla
svona með fullfrískt vinnuafl.
Verði tillögur ríkisstjórnar-
innar samþykktar mun það hafa
áhrif á daglegt líf og tckjur yfir
16 milljóna ítala, og á þann hátt
að þcir munu missa spón úr aski
sínum, og því stór biti að kyngja
fyrir stjórnarþingmenn sem leita
þurfa endurkjörs.
Og það er á fleiri sviðum sem
ríkisstjórnin ætlar að skera niður
útgjöld til félagsmála. Fjöl-
skyldubætur verða ekki greiddar
til þeirra fjölskyldna sem hafa
yfir 360 þúsund krónur í árslaun.
Þær verða að sjá fyrir sínum
börnum án ríkisaðstoðar.
En allt þetta er aðeins byrjun-
in í þeirri viðleitni að koma
efnahagsmálum Ítalíu á réttan
kjöl, en niðurskurðurinn til fél-
agsmála gctur ráðið hvort tekst
að rétta þjóðarskútuna við á
næstu mánuðum og árum.

Oddur Olafsson ií
skrifar s