Tíminn - 08.12.1983, Side 10

10__________
menningarmál
FIMMTUDAGUR 8. DESEMBER 1983
IVIótettukór
■ „Nú skaltu heyra kór sem syngur
hreint" hafði mér verið sagt fyrir aðventu-
tónleika Mótettukórs Hallgrímskirkju
sem haldnir voru í Kristskirkju, Landa-
koti, annan sunudag á aðventu, 4 desem-
ber, „því stjórnandinn heyrir“, og var þar
átt við Hörð Áskelsson. Og þetta reyndist
alveg hárrétt - Mótettukór Hallgríms-
kirkju er hrífandi kór, og sumt af því sem
hann flutti þennan sunnudag hreint af-
bragð að fegurð. Mótetta er, skv. Hall-
grími Helgasyni, oftast andlegt söngverk
fyrir kór án undirleiks, í ströngum kon-
trapunktískum stíl, og þannig hófust tón-
leikamir með. „Kom þú, kom vor Imman-
úel“ eftir Róbert A. Ottósson, Almennt
munu menn geta tekið undir með Carnot
(1796-1832) að „guð sé óþörf tilgáta í
raunvísindum", en hitt kann vel að vera
að guð sé í hverjum manni og verða menn
hans þá mest og minnst varir í kirkju -
mest þá hlýtt er á fagran söng í slíku húsi
sem Kristskirkja er, en minnst þá hlustað
er á bull í pokaprestum. Eða það fannst
mér a.m.k. á þessum tónleikum Mótettu-
kórsins, og víst er að tónlist Bachs og
Mózarts vitnar annað hvort um mikilleik
mannsins eða undur almættisins (nema
hvort tveggja sé). „Immanúel" fylgdu
verk eftir ýmis tónskáld, forn og ný, ýmist
með hljóðfæraundirleik eða án, en síðast
á efnisskránni var Kantata nr. 36. eftir
Johann Sebastian Bach, „Schwingt fre-
udig euch empor". Þar lék með kammer-
hljómsveit skipuð 6 fiðlum, 2 lágfiðlum,
kné- og bassafiðlu, sembal, tveimur óbó-
um d’amore og fagotti, en 4 einsöngvarar
sungu með: Margrét Bóasdóttir sópran,
Elísabet Waage mezzósópran, Garðar
Cortes tenór og Halldór Vilhelmsson
bassi. Satt að segja er það að vissu leyti
vanþakklátt hlutverk að syngja einsöng
með hreinradda kór og hljómsveit, því
fáar dauðlegra manna raddir eru svo
hreinar og gallalausar að þær þoli þann
samanburð vel. En þó var þetta yfirleitt
fallegur og lystilegur flutningur - ég nefni
líka einleik Rutar Ingólfsdóttur, sem var
konsertmeistari kammersveitarinnar sem
lék með, Ingu Rósar Ingólfsdóttur (kné-
fiðla) og Kristjáns Þ. Stephensen á óbó
d’amore, nýkeypt til landsins að því er
sagt er. Einhern veginn svona hefur það
verið þegar fjárhirðarnir heyrðu sönginn
og hljóðfærasláttinn og jólanóttina, eins
og segir í guðspjöllunum. Kristskirja er
mjög hátíðlegur salur fyrir tónlist sem
þessa, þótt hún sé að vísu guðshús
kaþólskra manna hér á landi, en æðri
kirkjuleg tónlist oftast eftir mótmælendur,
en aðallega státar kirkjan þó af mjög
góðum hljómburði og bezta orgeli
landsins, skilst mér, eina almennilega
konsert-orgelinu, þótt ekki reyndi á það
að þessu sinni. Hins vegar mun Hörður
Áskelsson, kórstjóri og organisti Hall-
grímskirkju, halda tónleika í Kristskirkju
í marz nk. á vegum Listavinafélags
Hallgrímskirkju, en lífleg starfsemi þess
mun véra til styrktar orgelsjóði Hallgríms-
kirkju. Menn vona nefnilega, að sú kirkja
muni verða miðstöð kirkjutónlistar í
Reykjavík þegar fram líða stundir.
6.12. Sig St.
BRAHAMS-
TÓNLEIKAR
■ Tónleikar Sinfóníuhljómsveitarinnar
1. desember voru helgaðir Brahms, sem á
150 ára afmæli um þessar mundir. Þýzkur
maður, Klauspeter Seibel, stjórnaði, en
franskur fiðlari, Jean-Pierre Wallez lék
einleik í fiðlukonsert Brahms. Tón-
leikarnir voru sérlega og óvenjulega glæsi-
legir og vel heppnaðir, og enda fór saman
góð tónlist og góður leikur. Menn telja sig
greina verulegar framfarir hljómsveitar-
innar í seinni tíð, einkum í strengjunum,
og hefur þá margt verið til talið til
skýringar: Fjölgað hefur verið í fiðlunum,
og eru nú að jafnaði 12 fyrstu fiðlur og 10
í annarri fiðlu, en hafa stundum verið 8
og 8. í annan stað er alltaf að bætast við
ungt, frískt og vel menntað fólk; í þriðja
stað hefur starfsemi eins og Nýja strengja-
sveitin vafalaust sín áhrif, en í henni æfa
sig að staðaldri saman félagar úr Sinfóníu-
hljómsveitinni. Og í fjórða stað er ræktun
sinfóníuhljómsveitar að því leyti lík lík-
amsrækt, þar sem hver vöðvi er æfður
sérstaklega, að hver stjórnandi leggur
sérstaka áherzlu á mismunandi atriði:
Jacquillat kvað svera sérstakur áhugamað-
ur um takt, en Seibel leggur mest upp úr
„tónblæ”, og allt þarf þetta að vera í lagi
á góðum tónleikum. Klauspeter Seibel
virtist ná mjög góðum tökum á hljómsveit-
inni, þannig að hún gerði hinum þremur
glæsiverkum Brahms hin beztu skil. Fyrst
var'flutt 3. sinfónía skáldsins óp. 90, þá
fiðlukonsertinn í D-dúr óp. 77, og loks
lll'
Akademíski hátíðarforleikurinn óp. 80,
og mun hafa verið í telefni dagsins, sem
var 1 des. eins og áður sagði. Jean-Pierre
Wallez (f. 1939) er sagður víðkunnur
fiðlusnillingur, enda lék hann fiðlukon-
sertinn mjög glæsilega, og þá ekki síður
aukalagið, sem var síðasti hluti cinleiks-
chaconnu eftir Bach. Hins vegar koma
gallar Háskólabíós sem tónleikasalar
aldrei betur fram en í konsertum kurteisra
hljóðfæra eins og fiðlu eða flautu -
einleikshljóðfærin vilja hverfa að mestu
leyti á sumum stöðum í húsinu. Hinn 150
ára Brahms telja margir „creme de la
creme“ í tónskáldahópi, sem nefnara
vandaðrar æðri hljómsveitartónlistar, þar
sem aldrei er gripið til ódýrra bragða.
Sumir telja þó að hann sé leiðinlegur, og
hefur svo lengi verið, en oftast er það
vegna þess að þeir hafa ekki heyrt hann
nógu vel fluttan. Á tónleikunum 1. des.
held ég engum geti hafa leiðst, þeir voru
svo dæmalaust góðir. 4.12. Sig St.
Sigurður Steinþórsson skrifar um tónlist 1

ÖLL ALMENN PRENTUN
LITPRENTUN
TÖLVUEYÐUBLÖÐ
• Hönnun
• Setning
• Filmu- og plötugerð
• Prentun
• Bókband
PRENTSMIÐJAN
dddda h f.
SMIÐJUVEGI 3, 200 KÓPAVOGUR
SÍMI 45000
bækur
Á brauði einu saman
Nýlega kom út bókin Á brauði einu saman
eftir Mohamed Choukri. Choukri er Mar-
okkómaður, og rekur hann í bókinni upp-
vaxtarár sín í skuggahverfum tveggja stór-
borga í Marokkó. Hungur, ofbeldi, eiturlyf,
vændi og glæpir varpa skugga á líf hans, en
hann reynir að lifa eins og manneskja þrátt
fyrir þesar erfiðu aðstæður. Bókin er spenn-
andi og tæpitungulaus, en hún hlýtur að
verða íslenskum lesendum sérstaklega minn-
isstæð af því að hún lýsir menningarheimi
sem okkur er framandi. Sakir hreinskilni
sinnar hefur bókin ekki fengist útgefin í
Arabalöndunum. Halldór B. Runólfsson
þýddi sögu Choukris og hannaði kápu. Bókin
er gefin út hjá Svart á hvítu og unnin hjá
Guðjón Ó og Félagsbókbandinu. Hún er 200
bls. að stærð og kostar 590 krónur.
KRISTNAR
HUQVEKJUR
SfOARA BINDl
Kristnar hugvekjur
Síðara bindi — Seinni
hluti kirkjuársins
Frá Bókhlöðunni hefur borist bókin
Kristnar hugvekjur, síðara bindi. Með þeirri
bók lokast hringur kirkjuársins. Hugvekjur
þessa bindis ná yfir tímabilið frá hvítasunnu
til aðventu.
Höfundar þessara bóka eru alls fimmtíu og
sjö íslenskir kennimenn, sem skrifa hver um
sig hugvekjur fyrir eina viku kirkjuársins.
Æviágrip og mynd hvers höfundar fylgir
hugvekjunum. Meðal þeirra eru bæði fyrr-
verandi og núverandi biskup fslands, margir
prófastar og aðrir þekktustu klerkar landsins.
Breiddin meðjjl þessa fjölda höfunda sést m.a.
á því, að aldursmunur hins elsta og þess
yngsta er 54 ára.
Kalli og sælgætisgerðin
Svart á hvítu hefur sent frá sér barnabókina
Kalli og sælgætisgerðin eftir Ronald Dahl.
Höfundurinn hefur áður unnið sér frægð með
smásögum sínum, en sagan um Kalla hefur
farið sigurför um heiminn. Kalli hrósar því
happi að mega skoða undur sælgætisverk-
smiðju Villa Wonka og lendir þar í furðu-
legum ævintýrum. Böðvar Guðmundsson
hefur þýtt þessa bók og kvæðin í henni.
Bókin er myndskreytt af Faith Jaques og
unnin í Guðjon Ó og Félagsbókbandinu.
Hún er 134 blaðsíður að stærð og kostar 470
krónur.
PÉTUR
ZOPHONÍASSON
Enginn veit sín örlög,
saga eftir Evi Bögenæs
Iðunn hefur gefið út nýja bók eftir hinn
vinsæla norska höfund, Evi Bögenæs. Nefnist
hún Enginn veit sín örlög. Eftir Evi Bögenæs
hafa komið út á íslensku allmargar sögur og
notið vinsælda en sögur hennar eru einkum
við hæfi ungra stúlkna.
Engin veit sín örlög er 100 síðna bók.
Margrét Jónsdóttir þýddi söguna. Oddi
prentaði. Brian Pilkington gerði kápumynd.
S7;/ö/i LINDA
*V> GOODMAN
a Iftyndáfdómat
afhjupaói?
tc
Yfii ein miiljon
eintaka þegaí seld
Linda Goodman
Stjörnumerkin og
áhrif þeirra
Leyndardómar stjörnu-
fræðinnar afhjúpaðir
ÆGISÚGÁFAN hefur gefíð út bók eftir
Lindu Goodman, sem heitir Stjömumerkin
og áhrif þeirra. I bókinni er fjallað ítarlega
um öll stjörnumerkin og skýrðir kostir og
gallar í fari karla og kvenna í hinum einstöku
mekjum.
Þær eru margar kunnuglegar skýringarnar
í þessari bók, og hun finnur fljótlega í hvaða
merki viðkomandi er án þess að vita hvaða
mánaðardag hann eða hún eru fædd. Hegðan
þeirra skýrir það allt.
-^IITargit
Sandemo
Vefrarhríd
Margit Sandemo
„Vetrarhríð"
„Vetrarhríð“ er tíunda bókin í bókaflokkn-
um Sagan um ísfólkið eftir Margit Sandemo,
sem Prenthúsið hefur gefið út.
Villimey Kalebsdóttir er aðeins sautján
ára, þegar hún verður yfir sig ástfangin af
Eldari frá Svartaskógi, sem er átta ámm eldri
en hún. Það stoðar lítið, þó að allir segi, að
Eldar sé af illum ættum og samviskulaus
kvennabósi.
Villimey verður að gjalda trú sína á Eldar
dýru verði, því að hann hefur blandast bæði
í uppreisn og blóðhefnd, þó að ungur sé...
Bókaflokkurinn Sagan um ísfólkið hóf
göngu sína á síðasta ári og hefur hann fengið
mjög góðar viðtökur enda Margit Sandemo
einn vinsælasti rithöfundur á Norðurlöndum.
LANGSOKKUR
ISUDUR
HÖFUM
ASTRID
UNDGREN
Lína langsokkur
í Suðurhöfum
Bókaútgáfan FRÓÐI hefur gefið út bók
Astrid Lindgren Lína langsokkur í Suður-
höfum, og segir þar margt frá ævintýrum
Línu, t.d. þegar hún keypti 18 kg. af karamell-
um og þegar hún fór á markað og tamdi
risaslöngur, tígrisdýr og þorpara og þegar
hún fór með Tomma og Önnu út í eyðieyju
og var skipreka þar í tvo daga.
VtKINGS
l.rKlARflT I
NIÐJATAL GUÐRÍÐAR EYJÖIFSDÓTTUR '
OG BJARNA HALLDÖRSSONAR
HREPPSTJÖRA Á VlKINGSLÆK.
Pétur Zophoníasson
Víkingslækjarætt I
Bókaútgáfan Skuggsjá, Hafnarfirði, hefur
gefið út fyrsta bindið af nýrri útgáfu af
Víkingslækjarætt, niðjafal Guðríðar Eyjólfs-
dóttur og Bjarna Halldórssonar, hreppstjóra
á Víkingslæk. Þetta er verk Péturs Zophon-
íassonar ættfræðings, sem varð ekki gefíð út
nema að hluta til á sinni tíð, fjögur hefti
1939-1943 og eitt hefti 1972.
Drög Péturs Zophoníassonar að síðara
hluta niðjatalsins, sem til em í vélriti Zop-
honíasar sonar hans, verða nú fullunnar og
búin til prentunar, svo að allt verkið verði
gefið út, eins og til stóð í upphafi.
Miklu fleiri myndir verða í nýju útgáfunni
en hinni eldri og myndir í hverju bindi
einungis hafðar af því fólki, sem þar er nefnt.
Hvert bindi verður sér um blaðsíðutal. Ráð-
gert er, að allsherjarnafnaskrá verði í loka-
bindi útgáfunnar.
Víkingslækjarætt I er 276 bl. að stærð.
Bókin var filmuunnin og prentuð í Steindórs-
prenti hf. og bundin í Bókfelli hf.
JflMTlNI
Rafael Sabatini
Valentina
Frá Bókhlöðunni hf. hefur borist bókin
VALENTINA EFTIR Rafael Sabatini. Á
bókarkápu segir VALENTINA er spennandi
ástarsaga, sem fjallar um ættardeilur og
afbrýði, og óvæntar uppljóstranir og ókunnar
hættur auka enn á spennuna. Bakgrunnurinn
er eitthvert liðskrúðugasta tímabil mann-
kynssögunnar. Sabatini skapar enn eina
meistaralega skáldsögu rómantíkur og ævin-
týra.