Tíminn - 13.06.1986, Blaðsíða 10

10 Tíminn
VK) SEUUM ALLA BÍLA
Láttu skrá bílinn strax
llllllllllllllllllllllllll TÓNLIST
Föstudagur 13. júní 1986
Sænskur Ijóðasöngvari
Umboð fyrir Bílaborg Glóbus
NÝJAR OG NOTAÐAR
LANDBÚNAÐARVÉLAR
O.FL. O.FL.
Opið virka daga frá kl. 10-21
Sunnudaga frá 13-19
BÍLASALAN Vélar og vagnar
LANDSBYGGÐARÞJÓNUSTAN
Sími 99-1504-1506
Eyrarvegi 15 Selfossi
DANSLEIKJAHALDARAR!
Tökum að okkur spilamennsku.
Spilum alhliða dansmúsík.
TVÍL
Uppl. í síma 91-651141 (v.s.: 91-687641)
Nýtt og ódýrt
þurrkan
i txiinn
I t>átlnn
á vtnnustaðinn
á heimilið
í sumarbústac
í ferðaiagið
og fl.
Ef þú hefur einu sinni
reynt Effco-þurrkuna viltu
ekkert annað. Effco-
þurrkan er bæði mjúk og
sterk. í henni sameinast
kostir klúts og tvists, það
eykur notagildi Effco-
þurrkunnar. Effco-þurrk-
an sýgur í sig hvers konar
vætu á svipstundu. Effco-
þurrkan er ómissandi í
bílinn, bátinn, ferðalagið,
á vinnustaðinn og til
heimilisins.
Effco-þurrkan
fæst hjá okkur.
Sunnudaginn 8. júní llutti ungur
efnissvíi, Thomas Lander, söngljóð
í Gamla bíói en landi hans Jan
Eyron lék með á píanó. Thomas
Lander, bariton, er ungur að árum,
fæddur 1961 í Stokkhólmi, og þar er
hann enn við nám í Tónlistarhá-
skólanum. í upphafi tilkynnti einn af
framámönnum Listahátíðar 1986 að
söngvarinn gengi ekki heill til
skógar, og mundi því sleppa tiltekn-
um lögum. En þrátt fyrir þetta
sannfærði hinn ungi Lander áheyr-
endur um sannleiksgildi þeirra orða
skrárinnar að hann sé stórcfnilegur
söngvari. Tónlistargáfa hans er
óvenjulega þroskuð," segir skráin,
„röddin mikil og fögur og raddtækni
með afbrigðum góð. Má mikið vera
ef frændur vorir Svíar cignast ekki
stórsöngvara í þessunt unga manni
innan fárra ára.“ Þegar svo stórt er
upp í sig tekið fer ekki hjá því að
hinn ungi frændi vor sé borinn
saman við fræga Ijóðasöngvara sem
hér hafa farið hjá garði, t.d. Souzay
hinn franska eða Parker liinn banda-
ríska. Niðurstaðan er sú, að miðað
við aldur sé Thomas Lander furðu-
lega framarlega, en vanti þó ennþá
mikið á að ná listrænum myndugleik
ofangrcindra stórmeistara. Það er
jafnan til marks um vandvirkni
ljóðasöngvara hvort textaframburð-
Thomas Lander.
ur er skýr og fullkominn, og á þeim
vettvangi færThomas Lander hreina
10 að mínu mati. Raunar var það
svo, að Lander söng efnisskrána
mjög vel og smekklega en án veru-
legra tilþrifa, þar til í lokin að hann
sótti sig mjög, og fór loks á kostum
í aukalögum. Þctta stafaði vafalaust
af vizku söngvarans, scm vissi sig
veikan fyrir (vegna barkabólgu) og
vildi þess vegna ekki hætta á það að
ofreyna röddina fyrr en hann var
öruggur með endasprettinn.
Efnisskráin var annars þannig, að
fyrir hlé fluttu þeir Thomas Landcr
og Jan Eyron 13 söngljóð eftir
Schumann, en eftir hlé ljóð eftir
Gabriel Fauré, Richard Strauss og
Ottorino Respighi - sem sagt mjög
áhugaverð efnisskrá í framsæknum
klassískum stíl. Því þarna voru bæði
alþekktir ljóðasöngvar og aðrir
minna þekktir. í Ijóðasöng eru nefni-
lega margir stigir lítt kannaðir af
nútímamönnum, því þótt ótrúlegt
megi virðast var ljóðasöngur meðal
fórnarlamba seinna stríðsins og
munaði litlu að hann yrði aldauða í
þcim hildarleik. Menn eins og Fisc-
her-Diskau urðu til þess að endur-
vekja hann í Þýzkalandi og víðar, en
Gerard Souzay lyfti hinum franska
Ijóðasöng til vegs.
Jan Eyron píanóleikari hefur
komið hingað áður og spilað með
söngvurum við góðan orðstír. og
einnig á þessum tónleikum sýndi
liann marga kosti góðs undirleikara
(að veita fullan stuðning án þess að
trana sér fram) og átti sinn þátt í því
að lyfta tónleikum þessum, sem
voru „bcint í æð“, eins og einn af
sprotum hinnar orðheppnu íslensku
gagnrýnendastéttar komst svo eftir-
minnilega að orði. Sig.St.
Claudio Arrau
Eftirsóttustu aðgöngumiðar Lista-
hátíðar 1986 eru sagðir hafa verið
á tónleika hins 83ja ára píanóleikara
Claudios Arrau. Arrau var undra-
barn og kom fyrst fram opinberlega
fimm ára í fæðingarlandi sínu Chile,
en þá voru fyrri ríkisstjórnarár
Hannesar Hafstein á fslandi. Svo
gamall er maðurinn. Síðan hefur
hann haldið óteljandi tónleika um
allan heim, spilað verk allra helstu
tónskálda inn á hljómplötur, sum
mörgum sinnum, og almennt orðið
einn af frægustu píanistum aldarinn-
ar. Og 83ja ára heldur hann ótrauður
áfram, kurteis en heimsmannslegur
og ákveðinn, og lætur aldurinn
hvergi á sig fá. Líklega hefði hann
spilað þessi verk öðru vísi fyrir 20
árum eða 50, en þó er ekki gott að
segja: Arrau er sproti á meiði 19.
aldar píanisma - hann ólst upp í
„veröld sem var“, þar sem allt var á
annan veg en nú er, enda er leikur
hans harla ólíkur leik hinna ungu
virtuósa vorra tíma, einkennist
kannski helst af djúphygli og mildi,
jafnvel trega á köflum. Áslátturinn
er svo mjúkur að Steinway-flygillinn
hljómaði eins og Bösendorfer og-
einstöku sinnum þótti manni hann
nota pedalinn of mikið. En Arrau
veit sjálfsagt nákvæmlega hvað hann
vill. Samt er það svo, að ef ungur
píanisti spilaði eins og Arrau gæti svo
farið að hann fengi vondan dóm, án
þess ég vilji fullyrða það - jafnvel
gagnrýnendur eiga það til að vera
skeikulir.
Claudio Arrau flutti fjórar Beet-
hoven-sónötur á tónleikunum,
þ.á.m. tvær úr liópi hinna frægustu,
Appassionata og Waldstein. Sónöt-
ur Beethovens hjóta að teljast meðal
hátinda píanótónlistar, og jafnframt
meðal mestu afreka mannsandans,
og þeir sem eru svo gæfusamir að
heyra meiri háttar listamann flytja
Claudio Arrau
þær mega teljast reynslunni ríkari.
Áheyrendur voru enda mjög snortn-
ir af leik hins aldna snillings. Að
sjálfsögðu risu menn úr sætum - það
er alltaf gert og stundum oftan en
einu sinni - og Arrau lét með
kurteislegu yfirlætisleysi eins og
hann hefði aldrei fengið klapp áður
eða blómvönd, og heldur hann þó 70
tónleika á ári hverju, ævinlega fyrir
fullu húsi að sögn tónleikaskrár.
Sig.St.
Kristján Jóhannsson söng
Okkur vantar
hjólhýsi og
tjaldvagna
á sýningarsvæði okkar
Opið virka daga frá kl. 10-21
Sunnudaga frá 13-19
BÍLASALAN Vélar og vagnar
LANDSBYGGÐARÞJÓNUSTAN
Sími 99-1504-1506
Eyrarvegi 15 Selfossi
Mjög þótti mönnum Kristján Jó-
hannsson bjarga málum glæsilega á
línu, og jafnvel klípa í rófuna á
rússneska birninum í leiðinni, þegar
hann kom fram á tónleikum Sinfón-
íuhljómsveitarinnar í stað sovéska
bassasöngvarans Paata Burchul-
adze. Söngur Burchuladze átti að
vera eitt af stórnúmerum Listahátíð-
ar 1986, ásamt píanóleik Claudios
Arrau, og allt virtist í óefni komið
þegar tónleikum hans var aflýst og
menn byrjaðir að skila miðum. En
þá birtist Kristján á sviðinu, eins og
Davfð forðum, í fylkingarbrjósti list-
unnenda gegn Golíat sovéskra véla-
bragða, og allt fór á besta veg - eða
það þótti mönnum að minnsta kosti,
og risu þrisvar úr sætum í lok
tónleikanna. Nú orðið gerist það
aldrei, að ekki sé risið að minnsta
kosti einu sinni úr sætum, en þrisvar
er ný stærð á listrænni viðurkenningu
hér á landi. Enda sagði kona nokkur
við mig eitthvað á þá leið, að „við
eigum að fá Kristján Jóhannsson til
að syngja á öllum listahátíðum héð-
an í frá og láta ótætis Rússana lönd
og leið.“
Á því er lítill vafi að Kristján
Jóhannsson er nú um stundir fremst-
ur óperusöngvara vorra, og samein-
ast þar ágætur söngur, mikill kun-
átta, reynsla og öryggi, atvinnu-
mannleg framkoma og hegðun. Eins
og flestir tenórar er hann umdeildur,
enda nær hugtakið „tenór“ til margs
annars en söngraddarinnar; tenór er
söngrödd, framkoma, afstaða til list-
ar - jafnvel karlmennska, macho.
Og Kristján hefur flest það sem
„tenór“ má prýða.
Á tónleikunum 6. júní söng Krist-
ján Jóhannsson artur eftir Bizet,
Donizetti, Mastagni, Verdi og Pucc-
ini, er Sinfóníuhljómsveitin undir
stjórn Jacquillat spilaði ýmsa forleiki
og milliþáttatónlist úr óperum að
auki. Þetta voru ágætir tónleikar,
e.t.v. ekki Kristjáns stærstu, ef svo
má að orði komast, en miklir stemm-
ingstónleikar.
Sig.St.
Kristján Jóhannsson.
Tíinannnd Gísli .