Tíminn - 04.10.1986, Blaðsíða 6

FRETTAYFIRLIT
JÓHANNESARBORG -
Desmond Tutu erkibiskup lýsti
ákvörðun öldungadeildar
Bandaríkjaþings, um að koma
á refsiaðgerðum gegn Suður-
Afrjkustjórn, sem siðferðilegri
ákvörðunartöku sem væri ekki
beint gegn Suður-Afríkubúum
heldur aðskilnaðarstefnu
stjórnvalda og óréttlæti í land-
inu. Hann sagði ákvörðunina
hafa verið tekna í nafni réttlæt-
is, frelsis og lýðræðis.
MOSKVA — Talsmaður so-
véska utanríkisráðuneytisins
sagði stjórn sína telja vel
mögulegt að drög að samningi
um bann við tilraunum með
kjarnorkuvopn náist á Reykja-
víkurfundi þeirra Reagans og
Gorbatsjov um næstu helgi.
JERUSALEM — Símon
Peres forsætisráðherra Israels
hvatti Ronald Reagan Banda-
ríkaforseta til að taka upp mál
sovéskra gyðinga er hann
ræddi við Gorbatsjov í Reykja-
vík.
JULLUNDUR, Indland -
Julio Ribeiro yfirmaður lögregl-
unnar í Punjabhéraði sagði
fréttamönnum að byssukúla
hefði strokist við hann er til-
ræðismenn reyndu að binda
enda á líf hans. Kona Ribeiro
særðist í árásinni og einn vörð-
ur lést. Það voru sjö öfgasinn-
aðir síkhar sem árásina gerðu.
Þá skýrði hin opinbera frétta-
stofa í Nýju Delhi frá því að
skotmaðurinn sem reyndi að
ráða Rajiv Gandhi forsætisráð-
herra af dögum nú í vikunni
hefði verið síkhi og komið frá
Punjabhéraði.
TELAVIV — YitzhakShamir
utanríkisráðherra ísraels, sem
verður forsætisráðherra í
þessum mánuði samkvæmt
samkomulagi stjórnarflokk-
anna, sagði að ekkert lægi á
að skrifa undir formlegan
friðarsamning við Jórdana.
Hann ítrekaði einnig andstöðu
sína við alþjóðlega friðarráð-
stefnu er fjallaði um málefni
Mið-Austurlanda.
BEIRÚT — í tilkynningu
skæruliðahópsins „Islamic
Jihad“ (Heilagt stríð) sem
hlynntur er Iranstjóm voru
Bandaríkjamenn sagðir bera
ábyrgð á lífi bandarísku gísl-
anna sem hópurinn hefur í
haldi.
DAMASCUS — Talsmaður
Sýrlandsforseta sagði stjórnar-
erindreka þann sem sagður
var hafa verið tekinn af lífi í
Teheran, ekki vera lengur „í
höndum mannræningjanna".
Áður hafði útvarpið í Teheran
sagt sex menn hafa rænt
stjórnarerindrekanum og keyrt
í burtu í sjúkrabíl.
OSLÓ - Norsk stjórnvöld
hyggja á miklar sparnaðarráð-
stafanir á næsta ári en and-
staða er mikil og minnihluta-
stjórn Gro Harlem Brundtland
er nú mjög óörugg í sessi.
6 Tíminn
ÚTLÖND
Laugardagur 4. október 1986
REYKJAVIKURFUNDURINN:
Skoðanir skiptar
á umræðuefnum
Reagan ánægður með aukinn skilning
- Sovétstjórnin vill ræða kjarnorkutilraunabann
Reagan er ekki reiðubúinn til að ræða kjarnorkutilraunabann í Reykjavík.
Reagan Bandaríkjaforscti er ekki
reiðubúinn til að ræða um bann við
kjarnorkuvopnatilraunum við Gor-
batsjov Sovétleiðtoga þegar þcir
funda hér á íslandi um næstu helgi.
Þetta köm fram hjá Larry Speakcs
talsmanni forsetans þegar hann
ræddi við fréttamenn í gær.
,;Sovétmenn halda enn áfram að
krefjast tímabundis eða algjörs
kjarnorkutilraunabanns. Við verð-
um fyrst að fækka vopnum áður en
bann er rætt,“ sagði Speakes.
Talsmaður Sovétstjórnarinnar
sagði í Moskvu í gærmorgun að
stjórn sín væri bjartsýn á að leið-
togarnir tveir næðu santkomulagi
um bann við tilraunum með kjarn-
orkuvopn á fundinunt í Rcykjavík.
Speakes gaf hinsvegar í skvn að
lítið yrði um mikla santninga í
Reykjavík, stjórn sín yrði ánægð svo
lengi sem viðræðurnar leiddu til
betri skilnings og samstarfsvilja milli
ríkjanna tveggja.
„Markmið okkar í Reykjavík er
að minnka það bil sem aðskilur
Bandaríkin og Sovétríkin", sagði
Speakes.
Sovétstjórnin hefur hingað til lagt
mikið upp úr að viðræðurnar í
Reykjavík snúist um afvopnunarmál
og hafa margir stjórnmálasér-
fræðingar spáð því að samkoniulag
um fækkun meðaldrægra kjarnorku-
eldflauga í Evrópu verði undirritað
í Reykjavík.
Yfirlýsingar Bandaríkjastjórnar í
gær gefa hinsvegar til kynna að
Reagan muni hafa meiri áhuga á að
ræða staðbundin vandamál á borð
við Afghanistan og Mið-Austurlönd
en að skrifa undir ntikilsverð afvopn-
unarsamkomulög er hann hittir Gor-
batsjov um næstu helgi.
Thailand:
Svindlarar
fá lítinn
starfsfrið
Bangkok'Rcutcr
Aðgerðir lögreglu á Thailandi
gegn glæpamönnum þeim scm
hafast við á helstu ferðamanna-
stöðum landsins hafa leitt til 40%
færri kvartana frá erlendum
ferðamönnum. Það voru lög-
regluyfirvöld landsins sem skýrðu
frá þessu í gær.
Chalermdej Chompumut ofur-
sti og yfirntaður ferðamanna-
deildar lögrcglunnar sagði frétta-
mönnum að síðan að aðgerðirnar
hófust liefðu 400 manneskj ur ver-
ið handteknar fyrir að svindla á
útlendingum.
Flestar handtökurnar hafa ver-
ið gerðar á frægum ferðamanna-
stöðum á borð við eyna Phuket,
Pattayaströnd og Chiang Mai.
Hið venjulega svindl felst að
sjálfsögðu í of háu vöruverði cn
að auki má nefna leigu á ónýtum
skeilinöðrum sem síðan var bætt
á viðgerðarkostnaði ellegar að
skellinöðrunum varstoiið afleigj-
endunum sjálfum sem síðan
kröfðu saklausa „túristana" um
skaðabætur.
Aðgcrðir lögreglunnar miða að
því að gera ferðamannaiðnað
landsins enn öflugri en á síðustu
árum hefur hann vcrið helsta
gjaldeyristekjulind Thailend-
inga.
Fréttaskýring:
Veikist staða Reagans
vegna refsiaðgerðanna?
Samþykkt öldungadeildarinnar mesti
ósigur fyrir utanríkisstefnu
Bandaríkjaforseta
Reuler
Margir telja samþykkt öldungadeildarinnar bandarísku um harðar refsiað-
gerðir gegn Suður-Afríku hafa sýnt fram á styrk lýðræðisins í Bandaríkjunum.
Samjiykkt öldungadeildar Banda-
ríkjaþings um harðar refsiaðgerðir
gegn stjórn Suður-Afríku hefur vak-
ið upp spurningar um getu Reagans
Bandaríkjaforseta í sambandi við
stjórnun utanríkismála og einnig
hvaða áhrif aðgerðirnar koma með
til að hafa, sérstaklega í sambandi
við ákvarðanir annarra ríkja.
Öldungadeildin samþykkti tillög-
urnar um refsiaðgerðir með 78 at-
kvæðum gegn2l og þvívarneitunar-
valdið scnt forsetinn beitti í þessu
rnáli haft að engu í báðum þingdeild-
um. Þetta var fyrsti meiriháttar
ósigurinn fyrirutanríkisstefnu Reag-
ans og stjórnar hans.
Nokkrir stjórnmálasérfræðingar
sögðu úrslit atkvæðagreiðslunnar
gera utanríkisstefnu forsetans veik-
ari í augum annarra þjóðarleiðtoga
og ntyndi það hafa áhrif á viöræður
Reagans við Gorbatsjov Sovétleið-
toga hér á landi urn næstu helgi.
Aðrir, þar á meðal Richard Lugar
formaður utanríkismálanefndar
öldungadcildarinnar, sagði slíkar
ályktanir hinsvegar vera nokkuð
langsóttar.
1 refsiaðgerðununt sem Banda-
ríkjaþing samþykkti cr m.a. gert ráð
fyrir banni á innflutningi járns, kola,
stáls. landbúnaðarvara, úraníums og
gullmyntar frá Suður-Afríku. Þá eru
reglur hertar um flugsamgöngur og
ný lán og fjárfestingar í landinu eru
stöðvaðar.
Reagan forseti hafði beitt ýmsum
ráðum til að reyna að fá öldunga-
deildarþingmenn til að styðja við
bakið á neitunarvaldi sínu. Þar á
meðal voru lians eigin tillögur um
nokkuð harðari aðgerðir en hann
hafði áður viljað fallast á og nú í
vikunni tilnefndi hann Edward Perk-
ins sem fyrsta svarta sendiherra
Bandaríkjanna í Suður-Afríku. Allt
kom þó fyrir ekki og ákveðni öld-
ungadeildarþingmanna var aðeins
meiri eftir að Pik Botha utanríkis-
ráðherra S-Afríku hafði hringt í
nokkra þeirra sköntmu fyrir at-
kvæðagreiðsluna og hótað því að
stjórn sín myndi skera á all.an hveiti-
flutning frá Bandaríkjunum til ná-
grannalanda Suður-Afríku, færi svo
að tillögurnar um refsiaðgerðir yrðu
samþykktar.
Viðbrögðin við þessari sögulegu
atkvæðagreiðslu í öldungadeildinni
voru margvísleg: „Þetta var mikill
sigur fyrir lýðræði í Bandaríkjunum
og frelsi og Suður-Afríku,“ sagði
Edward Kennedy öldungadeildar-
þingmaður demókrata frá Massac-
husetts og Alan Cranston þingmað-
ur frá Kaliforníu sagði að mikilvægt
skref hefði verið stigið í átt að
afnámi aðskilnaðarstefnunnar.
Refsiaðgerðir Bandaríkjanna eru
harðari en þær sem Evrópubanda-
lagið hafði tilkynnt um, svo og
Japan. Bandaríkin eru þriðji stærsti
viðskiptaaðili Suður-Afríku, aðeins
Bretland og V-Þýskaland hafa hald-
ið uppi meiri verslun við landið.
Stjórnarerindrekar í Evrópu-
bandalagsríkjunum spáðu því í gær
að ákvörðun Bandaríkjaþings myndi
verða til þess að Evrópubandalagið
endurskoðaði samþykkt sína um
refsiaðgerðir á fundi utanríkisráð-
herra bandalagsins þann 27. október
næstkomandi. Búast má við að ríki á
borð við Danmörk og Holland
krefjast þar harðari aðgerða gegn
stjórninni í Suður-Afríku.