Tíminn - 11.11.1986, Blaðsíða 19

Þriðjudagur 11. nóvember 1986
lllllli BÆKUR^-f ....... ..
Tíminn 19
og deyr inní húsið“
Magnúz Gcz/on:
Laug ad bláum straumi,
Pumpan, Rvk. 1986.
Þetta er ljóðabók, um 60 síður, og
Ijóðin í henni, nánast öll fyrirsagna-
laus, skiptast í fjóra kafla seni líta
má á sem eins konar ljóðabálka.
Bókin hefst á þessu Ijóði:
Fljótandi lofttæmi
þegar jörðin klofnar
og símtöl spádómanna...
þegar ég dey
og sver eilífd
skekinn af þrumu
- vertu ekki hræddur.
Það scm mér sýnist vanta hér, sem
og í öðrum Ijóðum bókarinnar, er
eitthvað af þeim stílbrögðum,
skoðunum eða átökum sem ein-
kenna flest góð Ijóð. Verkin hér eru
hógvær, fíngerð og kannski mætti
líkja þeim við gler og segja þau vera
brothætt.
En brothætt ljóð ná tæpast neinu
umtalsverðu máli nema fleira komi
til. Þau þurfa þá til dæmis að vekja
hugrenningar, hafa að geyma vísanir
Magnuz C .ezzon
til annarra nterkingarsviða sem
kveikja nýjar hugntyndir eða hug-
leiðingar hjá þeim sem les, eða þá
blátt áfram að búa yfir einhverri
fegurð sem ein saman hrífur huga
njótandans.
En svo fyllstu sanngirni sé gætt þá
voru þarna tvö lítil og samstæð Ijóð
sem ég hafði gaman af. Þau eru
svona:
I
Svefninn fer erindisleysu um
Ijósaskiptin
hardur hósti úr næstu íhúð
ómar um stund milli hæða
læsir sig fastan í fúna viði
og deyr inní húsið.
II
Svefninn fer erindisleysu um
Ijósaskiptin
líkami í næstu íhúð
hljómar milli hæða
læsir sig fastan í járnhenta steypu
og deyr inní húsið.
Hér er á fcrðinni nýstárleg líkinga-
myndun. Því er líkt santan hvernig
hljóð hverfur inn í húsavið og hvern-
ig fólk getur sjálft horfið inn í
steinsteýpuna í húsum sínum, og
geta menn síðan sest niður og hug-
leitt þessa vísun að vild. Sjálfsagt er
húsbyggingakapphlaup okkar ís-
lendinga þá nærtækt til samanburð-
ar.
Mér virðist þetta sýna að höfundur
geti ort vel, og mun betur en hann
hefur annars gert í þessari bók.
- esig
Berglind Gunnarsdóttir
LJÓÐSÓTT

•w-'W
ÓSKAR ÁRNI ÓSKARSSON
HINAR ÓLAFSSON
SÓLARBÁSÚNAN
Þrjár Ijóðabækur
Nýtt bókaforlag, Blekbyttan. hef-
ur sent frá sér þrjár Ijóðabækur. Þær
eru Ljóðsótt eftir Berglindi Gunn-
arsdóttur, Handklæði í gluggakist-
unni eftir Óskar Árna Óskarsson og
Sólarbásúnan eftir Einar Ólafsson.
1 frétt frá fyrirtækinu segir að allir
þessir höfundar hafi getið sér gott
orð fyrir ljóðagerð. Einar hefur áður
gefið út fimm ljóðabækur, Berglind
eina, en Óskar Árni hefur birt Ijóð í
tímaritum á undanförnum árum.
Blekbyttan er nýtt forlag, stofnað
nú í sumar. Þessar þrjár bækur eru
hinar fyrstu sem það gefur út. Þær
eru allar prentaðar í prentsmiðiunni
Steinmarki í Hafnarfirði. - es'g
Sögur til kvikmyndunar
Graham Greene:
Tíundi maðurinn,
Árni Óskarsson ísienskaði,
Almenna bókafélagið, 1986.
Graham Greene á sér marga
trygga aðdáendur og lesendur hér á
landi. í þeim stóra hópi vekur út-
koma nýrrar bókar eftir hann á
íslensku óhjákvæmilega athygli.
Þessi bók er þó vissulega nokkuð
sérstæðs eðlis og úm margt ólík fyrri
verkum hans. Nánar til tekið eru
þetta þrjú kvikmyndahandrit, og
það merkilega er að þeim öllum
hefur höfundinum sjálfum tekist að
steingleyma.
Tilefni bókarinnar, að því er höf-
undur segir f formála, er það að hjá
Metro-Goldwyn-Mayer kvikmynda-
félaginu í Bandaríkjunum fannst
handrit sem hann hafði skrifað fyrir
félagið árið 1944 en sem hafði legið
þar síðan öllum gleymt. í ljós kom
að þetta var í rauninni nokkuð
heilleg skáldsaga, og þegar til tals
kom að fara að gefa þetta út, þá fann
höfundurinn í drasli hjá sér tvö
önnur, en allmiklu styttri sams konar
handrit. Fyrir þessu hefur hann skrif-
að formála, tekið tvö stuttu handrit-
in upp í hann og bætt hinu við. Og
þar með er bókin komin.
Þetta þykja kannski dálítið glæfra-
leg vinnubrögð hjá höfundi sem við
hin erum nú eiginlega helst tilbúin til
að taka alvarlega. En sannleikurinn
er sá að út úr þessu verður bara
talsvert læsileg bók. Og meginefni
hennar er stóra handritið, sem fannst
vestur í Bandaríkjunum, og nafnið
Tíundi maðurinn er af því.
Eins og til er stofnað þá er kannski
ekki við því að búast að hér sé á
ferðinni bók sem jafnist á við mestu
hátindana meðal verka Graham
Greene. Svo er heldur ekki, þvf að
sé á bókina litið í heild þá getur hún
tæplega talist nema rétt ríflega í
meðallagi að gæðum, miðað við það
sem gengur og gerist um skáldsögur.
Til dæmis fann ég þarna ekki í
neinum umtalsverðum mæli þá ein-
stæðu gáfu sem hann býr yfir til að
láta lesendur geta í eyður í frásögn-
inni, oger eitt megineinkenm ýmissa
af bestu bókum hans.
En þessi bók er heimild um höf-
und sinn, og sem slík er hún forvitni-
leg. Efnið í Tíunda manninum er
sérkennilegt, sagan hefst í fangabúð-
um hjá Þjóðverjum á strfðsárunum,
þar sem þeir hafa ákveðið að taka
þrjá af föngunum af lífi í refsingar-
skyni, en fela þeim sjálfum að á-
kveða hverja. Fangarnir draga um
þetta, og einn þeirra, sem fá þarna
dauðadóminn, kaupir annan til að
skipta við sig með öllum eignum
sínum, sem eru töluvert miklar. Sá
er tekinn af lífi í hans stað, eignirnar
renna til systur og móður hins látna,
og síðan segir frá því er sá, sem
keypti sér líf, heimsækir þær mæðgur
að stríði loknu.
Áframhaldið skal ekki rakið hér,
en öll frásögnin ber þess þó merki að
vera myndræn og kannski fyrst og
fremst spennandi. íslenskur búning-
ur sögunnar fann ég ekki heidur
annað en væri vel gerður í alla staði.
Eftir því sem ég fæ best séð er þarna
á ferðinni efni sem ætti að geta verið
vel fallið til kvikmyndunar, og kæmi
mér ekki á óvart að við ættum eftir
að fá að sjá það á hvíta tjaldinu fyrr
eða síðar. Sjálfur hygg ég að mér
muni þykja það ómaksins vert að
bregða mér á bíó þegar þar að
kemur. -esig
! i bilinn >
i bátinn
á vinnustaðhw
á heimllið ^
fRitun sögu
Akureyrar
Bæjarstjórn Akureyrar hefur samþykkt, aö á næsta
ári verði ráðinn maður til að annast ritun og útgáfu
á sögu Akureyrar.
Þeir sem áhuga hafa á að sækja um starf þetta eru
beðnir að senda umsókn um starfið til:
Akureyrarbær,
Menningarmálanefnd
Geislagötu 9
600 Akureyri
Með umsókn er óskað eftir, auk persónulegra
upplýsinga um menntun og fyrri störf, að fylgi stutt
lýsing á því hvernig viðkomandi hugsi sér að
standa að væntaniegri söguritun.
Nánari upplýsingar um starfið gefa: Gunnar
Ragnars, formaður menningarmálanefndar Akur-
eyrarbæjar, sími 96-21300, og Ingólfur Ármanns-
son, menningarfulltrúi Akureyrarbæjar, sími 96-
21000.
Umsóknarfrestur er til 31. desember 1986.
Bæjarstjórinn á Akureyri
Nýtt pg ódýrt.
Ef þú hefur einu sinni
reynt Effco-þurrkuna viitu
ekkert annað. Effco-
þurrkan er bæði mjúk og
sterk. í henni sameinast
kc'Stir klúts og tvists, það
eykur notagildi Effco-
þurrkunnar. Effco-þurrk-
an sýgur í sig hvers konar
vætu á svipstundu. Effco-
þurrkan er ómissandi í
bílinn, bátinn, ferðalagið,
á vinnustaðinn og til
heimilisins.
Effco-þurrkan
fæst hjá okkur.
St. Jósefsspítali
Landakoti
Ársstaða aðstoðarlæknis við lyflækningadeild
St. Jósefsspítala, Landakoti, er laustil umsóknar:
Staðan veitist frá 1. janúar 1987.
Umsóknarfrestur er til 1. desember n.k.
Umsóknir með upplýsingum um námsferil og fyrri
störf skal senda til yfirlæknis lyflækningadeildar.
Reykjavík 5. 11. 1986
Kennarar
Vegna forfalla vantar nú þegar kennara við
grunnskólann í Grindavík kennslugreinar stærð-
fræði og eðlisfræði, nánari upplýsingar veitir
skólastjórinn í símum 92-8555 og 92-8504.
+
Þaö tilkynnist vinum og vandamönnum aö eiginkona mín, móðir
okkar, tengdamóöir og amma
Guðrún ívarsdóttir
Geröavegi 18, Garði
lést að heimili sínu, laugardaginn 8. nóvember.
Halldor Þorvarðarson