Tíminn - 20.05.1987, Blaðsíða 3

Miövikudagur 20. maí 1987
Tíminn 3
Niðurstöður þolhönnunarnefndar félagsmálaráðherra um byggingar í Reykjavík:
Tíu ný stórhýsi
standast ekki kröfur
um burðarþol
- ástæða til að framkæma skipulega könnun um allt land
Dæmi frá öðrum jarðskjálftalönd-
um sýna og sanna að fólk býr víða
við falskt öryggi í húsurn sínum og
þannig gæti því cinnig vcrið háttað
hér á landi. „Óraunhæft er að ganga
út frá því sem vísu, að hcr gcti ekki
orðið jarðskjálftar sem lcitt geti til
stórslysa. Auk fjörtjóns verður að
telja öruggt að margar byggingar
gætu skemmst vcrulcga eða ónýst
þótt ekki yrði um hrun að ræða,"
segir m.a. í áliti ncfndar scm fclags-
málaráðhcrra skipaði í nóvembcr
1985 til að kanna ástand þolhönnun-
ar bygginga og koma með tillögur til
úrbóta.
Engarteikningar...
Niðurstöðurnar sem kynntar voru
á fréttamannafundi í gær voru óncit-
anlega dapurlcgur vitnisburður um
það hvernig staðið cr að ýmsum
þáttum byggingamála. Ekki kemur
hvað síst á óvart að dænti skuli um
það að jafnvel engar teikningar af
nýlega byggðum stórhýsum í
Reykjavík séu handbærar hjá bygg-
ingarfulltrúa.
Gölluð og jafnvel óstöðug hús
í niðurstöðun ncfndarinnar scgir
orðrétt um fjölmörg dænti um gall-
aðar og jafnvel óstöðugar byggingar:
„Þessi dæmi cru sorgleg staðrcynd
um ástand þcssara mála. í öllunt
tilfcllum bera hönnuðirnir og við-
komandi byggingarfulltrúi mikla
ábyrgð. Jafnframt bcra iðnmeistarar
vcrksins mikla ábyrgð í sumum til-
vikum. Eftirlit það sem cigendur
mannvirkjanna hafa treyst á hefur
brugðist og reynst þcint dýrkeypt.
Þessir aðilar hafa orðið íyrir vcru-
lcgu tapi vcgna viðgcrða, cndurbóta,
takmarkaðra nota og/eða lækkunar
á verögildi."
Skólaveggir hrundu þegar
rúður brotnuðu
Eitt þcssara dæma er urn skóla-
byggingu í Reykjavík úr steyptum
ciningum sem var vanhönnuð gagn-
vart jarðskjálfta, cn hefur verið
styrkt.
Annað er iðnaðarbygging í
Reykjavík með bitalausum plötum á
súlum sem reyndist vanhönnuð og
burðargcta þcss ekki meiri en svo að
það ætti að standa tómt. Eigandi
hússins hafi nýlega orðið af sölu
vegna gallans og crfitt cða ógcrlegt
sé að lagfæra húsið þannig aö það
komi að fullum notum.
Þriðja dæmið cr um vcrulegt ntis-
sig í iönaðarhúsi úr einingum sem
tæpast sé hægt aö lagfæra.
Fimmta dæmið er um vanhannaða
innvcggi í skóla t Mosfellssveit sent
fuku um koll þcgar rúður brotnuðu
í hvassviöri.
Vöntun á járnum og
hættuleg loft
Pá eru nefnd ýmis dæmi um sig á
strengjasteypubitum cftir nokkurra
ára notkun, sennilega vegna þess að
efnið cr ekki eins og þaö á aö vera.
Sig á plötum vegna vanhönnunar og
að of snemma cr slcgið undan þeim.
Vöntun á járnum og rangan
uppslátt, þrátt fyrir úttekt bygging-
arfulltrúa. Skemmd hús eða jafnvel
ónýt vegna þess að þau eru byggð á
óburðarhæfum jarðvcgi. Upphengd
loft sem geti vcriö vanhönnuð og
hættuleg.
Milljóna úttekt á nýjustu
atvinnuhúsunum
Með hliðsjón af því cr aö frantan
grcinir tclur nefndin nauðsynlegt að
skipulcg könnun fari frarn um allt
land á ástandi atvinnuhúsnæðis scm
reist hcfur vcrið síðustu 5-10 árin,
nteð tilliti til burðarþols. Byrja ætti
á forkönnun Itúsa í smtðúm cða sem
tekin hal'a verið í notkun á höfuð-
borgarsvæðinu frá 1985, en þar er
um að ræða hús að vcrðmæti um
2.000 milljónir króna. En taliö cr ;tð
forkönnunin ntuni kosta 1.5 til 2
millj. króna.
Hönnuðir í aukapróf
Pá telur nefndin fulla ástæðu til að
auknar kröfur verði gerðar til þeirra
scm æskja löggildingar á sviði burð-
arþolshönnunar, að þeir hafi sér-
menntun á því sviði. Ennfremur að
starfsreynsla þeirra vcrði lcngd úr 2
í 4 ár og aö því loknu gangi þeir
undir sérstakt próf.
RB sjái um burðarþolseftirlitið
Ennfremur leggur nefndin til að
eftirlit byggingarfulltrúa með
hönnuninni vcrði hert - cn tclur
jafnframt að því markmiði verði
ekki náð ncma með breyttum starfs-
reglum hjá embættum byggingarfull-
trúa. Pær breytingar felist í því að
Rannsóknastofnun byggingariðnað-
arins vcrði fengið það hlutverk að
veita umsögn um þolhönnun allra
ciningahúsa og alls húsnæðis ylir 500
fm að grunnflcti og yfir 2.000 rm. Sú
umsögn yröi bindandi fyrir bygging-
aryfirvöld. Byggingarfulltrúar skuli
síðan krcfjast þcss að löggiltur
hönnuður fylgist mcö því að byggt
sé í samræmi við uppdrætti.
Ekkert af 10 nýjum stórhýsum
stóðst settar kröfur
Og tæpast liefur könnun á burðar-
þoli I0 nýlcgra stórhýsa í Reykjavík,
sem gcrð var að tillögu ncfndarinnar
og framkvæmd af 6 reyndum verk-
fræðingum á veguin RB, orðið til að
lyfta brúnum nefndarmanna. Pví
niðurstaða þcirra var sú að ckkcrt
húsanna stóðst að öllu leyti settar
kröfur. „Auk þess cr undrunarcfni
sá skortur á gögnum hjá byggingar-
fulltrúanuin í Rcykjavfk scm frain
kom viö þessa athugun," segir í
niðurstöðum vcrkfræðinganna.
Ekki öfundsvert að vinna i
kjallaranum...
Af aðeins 3 þessara húsa rcyndust
tiltækar vel gcrðar teikningarog af 2
engar eöa nær engar, þött þar væri í
öðru tilvikinu um nær 11 þús. rúm-
mctra iönaðarhúsnæði að ræöa. Um
3ja hæða 10.500 rúmmetra vcrslun-
arhúsnæði segir að engar buröar-
þolsteikningar hafi verið til hjá bygg-
ingarfulltrúa. Erfitt sé að mcta raun-
vcrulegt ástand hússins. en athugun
sýni þó að stöðuglcika þcss gegn
jarðskjálfta sc ábótavant og burö-
argeta súlna í kjallara sé of lítil
(byrjuöu raunar að brotna meðan
Itúsið var enn í byggingu). -HEI
Verðlaunasjóöur íslenskra barnabóka:
„FRANSKBRAUD
MEÐ SULTU“
- eftir Kristínu Steinsdóttur
hlaut barnabókaverðlaunin 1987
Barnabókin „Franskbrauð með
sultu" eftir Kristínu Steinsdóttur
hlaut barnabókaverðlaun Verð-
launasjóðs íslenskra barnabóka 1987
sem aÓient voru í gær. Ólafur Ragn-
arsson, formaður sjóðsstjórnar
skýrði frá úrslitum í verðlaunasam-
keppni sjóðsins og afhenti Kristínu
skrautritað verðlaunaskjal.
Það var Ármann Kr. Einarsson
sem afhenti Kristínu verðlaunaféð
kr.50.000, cn Verðlaunasjóður ís-
ítalskur
smyglari
Um helgina var ítalskur maður
handtekinn í flugstöð Leifs Eir-
íkssonar með 600 grömm af hassi
og 0,8 grömm af kókaíni. ítalinn
var að koma frá London, en
hefur verið búsettur á íslandi í
eitt ár. Hann liefur ekki komið
við sögu íslensku lögreglunnar
áður. þj
lenskra barnabóka var stofnaður á
síðasta ári í tilefni 70 ára afmælis
Ármanns. Fjölskylda Ármanns og
bókaútgáfan Vaka lögðu fram
stofnfé sjóðsins. Tilgangur sjóðsins
cr að örva fólk til að skrifa bækur
fyrir börn og unglinga og stuðla
jafnframt aö auknu framboði ís-
lensks lesefnis fyrir áðurncfnda
aldurshópa á öðrum tíma árs en fyrir
jól.
Verðlaunasagan „Franskbrauð
með sultu" er fyrsta sjálfstæða
barnabók Kristínar Steinsdóttursem
cr húsmóðir og kennir í Fjölbrauta-
skólanum á Akrancsi. Sagan fjallar
um líf, starf og ævintýri barna í
kaupstað á Austfjörðum árið 1955.
Söguhetjan Lilla fcr þangað frá
höfuðborginni til að heimsækja
ömmu sína og afa. Þar lendir hún í
margvíslegum ævintýrum og öðlast
nýja lífsreynslu.
í umsögn dómnefndar segir m.a.:
„Sagan er skrifuð á einkar fallegu,
fjörlegu niáli og brcgður upp trú-
vcrðugri mynd af lífi íslenskra barna
á tímum síldarævintýrisins fyrir 30
árum. Lífsþróttur söguhetjunnar og
jákvætt hugarfar gcrir lesandann
virkan þátttakanda í atburðarásinni
frá upphafi lil enda."
HM
Ólafur Ragnarsson afhendir Kristínu Steinsdóttur fyrsta eintak barnaverðlaunabókarinnar „Franskbrauð með
sultu“. Á milli þeirra stendur Ármann Kr. Einarsson.
Tímamynd: Pjetur