Tíminn - 20.05.1987, Blaðsíða 5

Tíminn - 20.05.1987, Blaðsíða 5
. Mðvikudagur 20. maí 1987 Tíminn 5 Sendiráðunautur Þýskalands spurður um hvalamálið: - vega áhrif Grænfriðunga þyngra en samþykktir Þjóðverja í Hvalveiðiráðinu? Hvalskurður í Hvalfirði. Ef marka má framkomu sendi- ráðnautar Þýskalands hér á landi gagnvart blaðamanni Tímans, virðist samstarfsviiji Þjóðverja varðandi iausn hvalamálsins í Hamborg, vera í lágmarki. Þegar blaðamaður Tímans hafði í gær samband við dr. Shanz, sem er sendiráðunautur og gengur næst sendiherra Þýskalands hér á landi, og viidi fá almennar upplýsingar um hvaða reglur giltu um innflutn- ing á hvaiafurðum til Þýskalands, voru svörin heldur snubbótt. Sagði sendiráðunauturinn að hann hefði slæma reynslu af að veita slt'kar upplýsingar, óskaði biaðamanni pent góðs gengis og lagði tólið á, áður en blaðamanni gafst ráðrúm til að kveðja. Er vonandi að slíkur hroki verði ekki hafður að leiðar- Ijósi í þessu máli í framttðinni. Þau viðbrögð þýskra stjórnvalda að gera upptækt íslenskt hvalkjöt í fríhöfninni í Hamborg á leið þess til Japans, hafa óneitaniega vakið furðu. Reglur um frthafnir eru aðrar en gilda öðru jöfnu í hverju landi fyrir sig og mun frjálslegri og fara þar flestar vörur um, utan eiturlyf og önnur . lífshættuleg efni,án afskipta yftrvaida. Ástæða. þess að hvaikjötið vargert upptækt af yfirvöldum fríhafnarinnar í Hamborg nú, en ekki hleypt í gegn eins og áður hefur tíðkast, er samkvæmt blaði Grænfriðunga út- gefnu í Svíþjóð, að þeir hafi bent yftrvöldum fríhafnarinnar á að ný þýsk lög um dýraverndun nái einnig til fríhafna. Samkvæmt túlkun Grænfrið- unga, sem frthafnaryfirvöld í Hamborg virðast hafa failist á, banna þessi lög verslun og innflutn- ing á hvalafurðum í Þýskalandi. í sama blaði Grænfriðunga er því einnig haldið fram, að hvalafurð- irnar hafi verið fluttar út undir vöruheitinu „frosinn fiskur". Við þetta er eitt og annað að athuga. { fyrsta lagi er hér ekki um að ræða verslun né innflutning á hvalafurðum til Þýskalands, heidur er Hamborg notuð sem umskipun- arhöfn á leið vörunnar til Japans. f öðru lagi er Þýskaland aðili að stofnsáttmála Alþjóða hvalveiði- ráðsins frá 1946 og hefur sem slíkt heimilað hvalveiðar í vísindaskyni. í þriðja lagi er vísindanefnd AI- þjóða hvalveiðiráðsins eini alþjóð- legi aðilinn sem fjallar um hvaða tegundir hvala eru í útrýmingar- hættu og þá hvaða hvalategundir eru það ekki. Langreyður og sand- reyður cru ekki á lista vísinda- nefndarinnar um hvali í útrýming- arhættu, en það eru þær tegundir .sem veiddar eru hér og afurðir af þcim fluttar út. Þessir stofnar eru hins vegar skilgreindir sem nýtan- legir stofnar. Eðlilegt er að gera þá kröfu að iistar yfirvalda í Þýska- landi yfir hvalategundir t' útrýming- arhættu samrýmist lista Álþjóða hvalveiðiráðsins, sem landið er að- ili að. Hvað varðar ásökun Grænfrið- unga um að hvalafurðirnar hafi verið fluttar út undir föisku flaggi, staðfesti Sveinn Björnsson skrif- stofustjóri í viðskiptaráðuneytinu, að ráðuneytið hefði geftð tilskilin útflutningsleyfi og hafi þar verið tekið skýrt fram að um hvalkjöt hafi verið að ræða, en alis ekki „frosinn fisk“. Eftir þrýsting frá Grænfriðung- um í Þýskaiandi, sendu þarlend yfirvöld menntamálaráðuneytinu, sem fer með dýraverndunarmál hér á landi, beiðni um vottorð þar sem kveðið væri á um hvort útflutn- ingur þessi væri löglegur. Mennta- málaráðuneytið sendi svar þann 24. aprt'l sl. þar sem staðfest er „að afurðirnar séu af hvölum sem veiddir hafa verið í vísindaskyni í íslenskri lögsögu samkvæmt sér- stöku leyfi íslensku ríkisstjórnar- innar og veiði þessi stofni ekki hinum tilteknu hvalastofnum í hættu. Þá er enn fremur staðfest að veiði og meðferð á dýrunum hafi verið í samræmi við íslensk iög.“ Það ætlar hins vegar að vefjast fyrir þýskum stjórnvöldum að gera upp við sig, hvort það eigi að taka þessa yfirlýsingu íslenskra stjórn- valda gilda og hafa Þjóðverjar jafnvel hótað að hvaikjötinu verði cytt. Eins og kemur fram hér á síðunni í viðtölum við tvo ráð- herra, þá snýst málið ekki lcngur um söluverðmæti viðkomandi hvalafurða í Japan, heldur fram- komu þýskra yfirvalda gagnvart íslendingum. Mætti helst halda að þýsk yfir- völd vilji meðhöndla hvalafurðir á sania hátt og heróín, eða önnur lífshættuleg eiturlyf og hafa að engu rök vísindamanna í Aiþjóða hvalveiðiráðinu um að vissar hvala- tegundir megi nýta á skynsamleg- an hátt. -phh Halldór Asgrímsson, sjávarútvegsráðherra um upptöku hvalafurða í Hamborg: Um mjög alvar- legt prinsipp’ mál að ræða -ef þýskyfirvölddraga íslenskyfirvöld í efa „Ef þýsk yfirvöld ætla að fara að draga í efa vottorð frá íslenskum yfirvöldum, okkar yfirlýsingar og vilja til að vernda okkar lífríki, er það að sjálfsögðu mjög alvarlegt mál. Við hljótum að sjálfsögðu að meta þessa hluti fyrst og fremst þar sem það er okkar hagsmunamál að engu sé útrýmt í íslenskri náttúru. Við getum líka efast um vilja Þjóð- verja til að vernda sitt eigið lífríki þar sem þeir eiga sín vandamál sem aðrir, en gerum það hins vegar ekki og látum okkur ekki detta það í hug. Þeir sem sjálfstætt ríki hljóta að leggja til grundvallar sitt eigið mat sem við virðum, eins og við virðum sjálfsákvörðunarrétt annarra ríkja. Þannig að hér gæti verið um mjög alvarlegt prinsipp-mál að ræða,“ sagði Halldór Ásgrímsson, sjávarút- vegsráðherra þegar Tíminn innti hann eftir áliti á framkomu þýskra yfirvalda, en þau hafa gert upptæka sendingu af hvalaafurðum í fríhöfn- inni í Hamborg. Sagði Halldór að Þjóðverjar væru aðilar að Alþjóða hvalveiðiráðinu og hefðu undirritað stofnsamning þess. „Þar, samkvæmt áttundu grein, er þjóðum heimilað að stunda vísindalegar rannsóknir og taka dýr í því skyni. Við höfum ekki undan neinu að kvarta í samskiptum við Þjóðverja á þessu sviði og þeir hafa virt þennan sáttmála á allan hátt að mínu mati og við höfum átt við þá ágæt samskipti. Eitt aðalatriði ályktunar þeirrar sem samþykkt var á fundi Alþjóða hvalveiðiráðsins í Malmö í fyrra, var að þar var staðfestur réttur þjóðanna sem skrifuðu undir, að nýta sér þann rétt sem stofnsáttmálinn gefur. Viðbrögð þýskra yfirvalda núna koma okkur algjörlega á óvart, enda ætti þetta mál ekkert að koma inn á svið Þjóðverja. Hér er um vanalega flutninga að ræða, en ekki sölu eða innflutning til Þýskalands," sagði Halldór Ásgrímsson. -phh Sverrir Hermannsson um Hamborgarhvalinn: Áframhaldandi málarekstur - ef Bonn-stjórnin foraktar okkur sem sjálfstætt ríki og okkar lög. Utanríkisráðherra hefur mótmælt við sendiherra Vestur-Þýskalands „Þetta er mjög undarlegt mál og satt að segja alveg óskiljanleg máls- meðferð. Það er verið að senda vöru í gegnum fríhöfn. Þeir beita eitthvað lögum sínum en okkur var reyndar ekki kunnugt um þau. Við áttum að hafa rétt þetta af með yfirtýsingum menntamálaráðuneytisins. Þar gefur ráðuneytið sínar skýringar og yfirlýs- ingu. Mér er óskiljanlegt ef þeir taka ekki mark á því og það hlýtur að leiða framhald málareksturs af sér, ef Bonn stjórnin foraktar þannig sjálfstætt ríki eins og okkur og lög þess,“ sagði Sverrir Hermannsson, menntamálaráðherra þegar Tíminn ræddi við hann í gær. Sagði Sverrir að Matthías Á. Mat- hiesen utanríkisráðherra hafi kallað sendiherra Vestur-Þýskalands til sín og mótmælt „þessum aðferðum öllum.“ „Það verður ekki á það sæst, að við verðum þannig leiknir í samskiptum þjóða. Að hinir form- föstu Þjóðverjar taki ekki mark á okkar plöggum, frá ráðuneyti hér heima er mér óskiljanlegt. Það er eitthvað nýrra sem bregður við, ég kann ekki að ráða þá gátu. En það verður sótt fast fram í þessu máli,“ sagði Sverrir Hermannsson að lokum. -phh/SÓL

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.