Tíminn - 25.09.1987, Blaðsíða 5

Föstudagur 25. september 1987
Tíminn 5
Hertar reglur og hert framkvæmd reglna til að draga úr erlendum lántökum:
Fjármagna verður3040%
með íslenskum peningum
„Það er óhjákvæmilegt að sömu reglur gildi um fjármögnun í gegn um
fjármögnunarleigur og aðra. Ég vísa á bug, að ekki eigi að veita þessari
starfsemi aðhald eins og annarri erlendri lántöku. Hinum nýju reglum er
ekki stefnt gegn þessum fyrirtækjum, heldur eru þær settar til að sömu
reglur gildi um öll form fjármögnunar," sagði Jón Sigurðsson, viðskiptar-
áðherra.
Á fundi í gær kynnti hann nýjar
reglur um erlendar lántökur og
kaupleigu- og fjármögnunarleigu-
samninga vegna innflutnings á vél-
um og tækjum. Og jafnframt áætl-
anir um að draga mjög úr erlendum
lántökum á þessu ári og því næsta,
en miklar erlendar lántökur eru
taldar einn helsti þensluvaldurinn í
þjóðfélaginu. Fram kom að stjórn-
völd vonast til að hinar hertu
reglur geti minnkað erlendar lán-
tökur um 1.500 millj. kr. frá því
sem orðið hefði að óbreyttu.
Að draga úr
erlendum lánum
Með hinum nýju reglum er al-
mennt stefnt að því að draga úr
erlendum lántökum og eru megin-
atriðin þrjú:
í fyrsta lagi verður fjárfestingar-
lánasjóðum og öðrum opinberum
aðilum ekki leyft að taka meiri
erlend lán á þessu ári en þegar
hefur verið heimilað og heldur
ekki að taka erlend lán í stað lána
sem heimiluð eru innanlands en
ekki tekst að afla á innlenda fjár-
magnsmarkaðnum.
í öðru lagi munu lántökuheim-
ildir sem viðskiptaráðuneytið veitir
framvegis lúta ströngum reglum
þar sem yfirleitt verður ekki leyft
hærra lánahlutfall en 70% af inn-
lendu verði, en 60% ef láninu
fylgir ábyrgð innlends banka,
tryggingafélags eða fjárfestinga-
lánasjóðs.
í þriðja lagi gilda sömu 70% og
60% reglur um erlendar lántökur
vegna innflutnings á vélum, tækj-
um og búnaði. Sama krafaverður
gerð um innlenda fjármögnun,
a.m.k. 30%, til allra sem selja
fjármuni á leigu í krafti lánsfjár frá
útlöndum.
Aukið eftirlit
„Til að fylgja þessum nýju regl-
um eftir verður eftirlit með starf-
semi fjármögnunarleiganna bætt
og samræmt, þannig að sömu regl-
ur gildi um öll form fjárfestingar.
Einnig verður gripið til almennra
aðgerða í peningamálum til að
koma þeim í betra jafnvægi," sagði
viðskiptaráðherra.
Seðlabankinn hefur áætlað að
íslendingar muni í ár taka 4.450
milljónir króna í erlendum lang-
tímalánum (þ.e. umfram afborgan-
ir til útlanda) í stað um 1.900
milljóna kr. eins og áætlað var f
lánsfjárlögum. Þar við bætist um
2.000 millj. kr. áætluð erlend lán í
gegn um frjármögnunarleigurnar.
Þegar hinum erlendu lánum hef-
ur verið skipt niður eftir því hverjir
nota fjármagnið sagði viðskiptráð-
herra niðurstöðuna þá, að lán opin-
berra aðila hafi farið um 500 millj.
kr. fram úr lánsfjáráætlun, lána-
sjóðir um 180 milljónir kr. en
einkaaðilar um 1.535 millj. kr. Þar
við bætast um 1.450 millj. kr.
erlendar lántökur fjármögnunar-
leiganna á tímabilinu jan.-ágúst,
sem viðskiptaráðherra taldi að lang
stærstum hluta renna til einkaaðila.
Lántaka þeirra umfram spár gæti
Frá blaðamannafundi í gær þar sem Jón Sigurðsson kynnti nýjar reglur
um fjármögnunarleigu, sem taka gildi á mánudag. Tímamynd brein
Jón Baldvin um fjármögnunarleigur:
Lúxusbílar nýríkra eða
nýjungar í atvinnulífi?
„Þessi skæðadrífa og taugaveikl-
un út af bílamálum er óþarfi hvað
mig varðar. Það sem ég sagði í
svari mínu til Víglundar í Morg-
unblaði, var þetta: Nýjustu upplýs-
ingar herma að um 1 milljarður kr.
hafi farið um farveg fjármögnu-
narfyrirtækja til bifreiðakaupa. Ég
sagði ekkert um það hvort þetta fé
væri af erlendum eða innlendum
uppruna og fullyrði ekkert um það
fyrirfram og þar af leiðandi ekkert
um það hvort þeir hafi brotið lög
eða ekki. Ég hef ekkert sagt um
það“ sagði Jón Baldvin Hannibals-
son, fjármálaráðherra þegar Tím-
inn innti hann um þau viðbrögð
sem orðið hafa við grein hans um
hvernig fjármögnunarleigufyrir-
tæki verðu lánum sínum og að
aðhalds sé gætt þar sem þau hafi
farið yfir markið í að flytja erlent
lánsfjármagn inn í landið.
„Svörin eru mjög einföld. í
fyrsta lagi aðalatriðið, þ.e. hverjir
hafa farið mest fram yfir lánsfjár-
áætlun yfirstandandi árs, þá stend
ég við þær tölur sem ég hef farið
með. Misskilningur Víglundar Þor-
steinssonar sem hann endurtekur
þarna er ósköp eðlilegur, þar sem
hann byggir á töflu frá Seðlabanka,
sem var villandi. Seðlabankinn hef-
ur nú gefið út skýringar á töflunni,
og við munum birta á morgun
greinargerð sem tekur af öll tví-
mæli hver er hlutur opinberra
stofnana, lánastofnana og einkaað-
ila og það sýnir ótvfrætt að hlutur
einkaaðila umfram áætlun er lang-
samlega mestur og þarf ekki að
deila um það,“ sagði Jón Baldvin.
Sagðist Jón hafa aflað sér upplýs-
inga frá Bifreiðaeftirlitinu um það
hversu margir bílar væru í eigu
fj ármögnunarleigufyrirtækj a.
„Heildarfjöldi bifreiða í eigu fjög-
urra fjármögnunarfyrirtækja sam-
kvæmt skráningu Bifreiðaeftirlits
eru 1050 stykki. Þar af á árinu 1987
alls 882 bifreiðar. Það kemur líka
fram að langsamlega yfirgnæfandi
fjöldi þeirra eru fólksbifreiðar. Því
segi ég að nú væri fróðlegt að
fyrirtækin birtu sundurliðaða skrá
um tegundir og verð á þessum
bifreiðum og hvort hér er um að
ræða lúxuskerrur handa forstjór-
aveldinu, eða hvort þetta geti
flokkast undir tækninýjungar í at-
vinnulífinu. Ég hef ekkert meira
um það að segja,“ sagði Jón
Baldvin.
- Nú talar Víglundur um að
aðalatriðið sé að atvinnurekstur
eigi að vera frjáls til að fjármagna
sínar fjárfestingar og ríkið eigi
ekki að skipta sér af því? Er ekki
rökrétt að álykta að þetta sé beiðni
um að ríkið hætti alfarið að skipta
sér af atvinnulífinu?
„Jú, það er hin hliðin. Ég heyri
nefnilega nokkuð annan tón við
fjárlagasmíð og lánsfjárlagagerð.
Þá er ásóknin í það að tryggja t.d.
millifærslur til atvinnuvega og at-
vinnulífs og að halda uppi þjónustu
og að halda uppi stofnunum sem
þjónusta atvinnuvegi og ætlast er
síðan til að skattgreiðendur standi
undir.
Ég lít svo á að þetta moldviðri
allt saman sé nánast til þess að
leiða athygli manna frá aðalatriði
málsins. Þau eru þrenns konar: t
fyrsta lagi erum við að tala um
efnahagspólitík, hvað þolum við
mikið innstreymi erlends lánsfjár-
magns miðað við hættuna á vax-
andi verðbólgu og þ.a.l. brestandi
gengi og hvað það hefði í för með
sér fyrir atvinnulíf í landinu ef svo
færi. Og númer tvö, þá kemur mér
auðvitað ekkert við þó nýríkir
forstjórar hafi meiri áhuga á eigin
bílífi en tækninýjungum í atvinnu-
lífinu, en mér ber skylda til að
athuga eitt og það er að þessi
fyrirtæki auglýsi ekki að þessi fjár-
festing sé gerð í skjóli einhvers
sérstaks skattahagræðis. Og þar af
leiðandi lýstum við því yfir að
undanþágur frá söluskatti séu háð-
ar ákveðnum skilyrðum.
Það þarf að eyða þarna óvissu
um að undanþágur frá söluskatti
eru háðar því skilyrði að leigumun-
ir séu eignfærðir og afskrifaðir í
reikningum leigutaka, sem tryggir
þá a.m.k. að þetta er ekki gert í
skjóli einhversskattahagræðis. Það
verður því stoppað upp þessi göt,“
sagði Jón Baldvin Hannibalsson að
lokum. -phh
því orðið um 7.190 millj. króna í
stað 4.100 millj. kr. Og nettó
erlendar lántökur í heild um 6.450
millj. kr. í stað 1.915 millj. eins og
áætlað hafði verið.
Ekki vildi viðskiptaráðherra spá
um það hvað vextir kunni að
hækka vegna aukinnar ásóknar í
fjármagn innanlands. Hann sagði
hins vegar vonandi að þessar ráð-
stafanir verði til að draga eitthvað
úr framkvæmdum.
Fjármögnunarleiga
skattlögð sem kaup
Auk þess áð fjármögnunarleig-
urnar verða nú að útvega a.m.k.
30% leigufjár síns innanlands er
stefnt að þvf að þetta form fjárfest-
inga njóti ekki skattalegs hagræðis
umfram önnur eins og leigufyrir-
tækin hafa bent á í auglýsingum.
Fjármálaráðherra er að undirbúa
frumvarp um breytingu á skatta-
lögum þannig að menn standi jafnir
gagnvart skattinum án tillits til
þess hvernig þeir afla sér lánsfjár
til fjárfestinga. Fyrstu hugmynd-
irnar eru þær, að hlutir greiddir
með fjármögnunarleigu verði
eignafærðir í reikningum kaup-
enda en ekki kaupleigufyrirtækj-
anna. (Á 2. þúsund bíla floti yrði
þá t.d. skráður á jafn marga eig-
endur í stað 4 fjármögnunarleigu-
fyrirtæki eins og nú er). -HEI
Fjögur fjármögnun-
arleigufyrirtæki
skráð fyrir álíka
mörgum bílum og
ríkissjóður og ríkis-
stofnanir samtals:
Alls 1.030
bílar í eigu
fjártnögnunar-
fyrirtækja
Alls 1.030 bílar eru skráðir í
eigu fjögurra fjármögnunar-
leigufyrirtækja samtals, auk 19
tengivagna, dráttarvéla og vél-
sleða, samkvæmt upplýsingum
frá Bifreiðaeftirlitinu. Ríflega
helmingur þessara tækja, eða
631, er í eigu Glitnis, um 160 í
eigu Féfangs og Lýsingar hvors
um sig og 97 eru skráð hjá
Lind.
Af þessum tækjum voru 167
skráð á síðasta ári, nær öll hjá
Glitni, en 882 það sem af er
þessu ári. Hvað af þessum
þúsund bíla flota eru atvinnu-
tæki upplýsti Bifreiðaeftirlitið
ekki. Þess má hins vegar geta,
að í lok júní höfðu verið fluttir
til landsins samtals 343 sendi-
og vörubílar af öllum stærðum
samkvæmt upplýsingum i
Hagtíðindum.
Samkvæmt framangreindu
er bílaeign Glitnis meiri en
samanlagður bílafloti Vegag-
erðarinnar, Pósts og síma, Raf-
magnsveitna ríkisins og Lands-
virkjunar. Og samanlagður bí-
lafloti skráður á áðurnefnd 4
fjármögnunarleigufyrirtæki
álíka stór og allir bílar í í eigu
ríkisins og ríkisstofnana, sam-
kvæmt yfirliti í ríkisreikningi.
-HEI