Tíminn - 24.10.1987, Blaðsíða 14

Laugardagur 24. október 1987
14 Tíminn
FRÉTTAYFIRLIT
LUNDÚNIR - Yfirlýsing sú
frá Reagan Bandaríkjaforseta
þess efnis aö hann hygöist
beita sér fyrir aö leiörétta fjár- \
laga- og viöskiptahalla Banda-
ríkjanna virtist ekki ná eyrum'
veröbréfamarkaöarins.
Hlutabréf féllu í verði aö nýju
þegar markaðir voru opnaöir í
gær og í Lundúnum lækkaði
veröbréfavísitalan meir en hún
hefur gert alla þessa viku.
WASHINGTON - Banda-
ríkjastjórn hefur varaö írana
viö aö bandarískir herir í
Persaflóanum muni verja sig
ef á þá er ráöist. Stjórnin i
Washington gaf einnig í skyn i
aö hún hygðist senda nýjar,
eldflaugar til vinveittra ríkja viö
Persaflóann. Alaeddin Bro- j
ujerdi sendiherra írans í Kína
sagöi Irana eiga miklu fleiri
eldflaugar sem beitt er gegn
skipum en bandaríski sjoher-
inn á þessu svæöi hefði yfir aö
ráöa. Broujerdi sagöi aö þess-
ar eldflaugar gætu komið
Bandaríkjamönnum í víti.
MOSKVA - Fimm sovéskir
hershöföingjar létust á
mánudaginn er þyrla sem þeir
voru farþeaar í hrapaöi til
jarðar. Það var Krasnaya
Zvezda, blað sovéska hersins,
sem skýröi frá þessu i gær.
COLOMBÓ - Skæruliöar
tamíla sprengdu jarðsprengju
undir indverskum flutningabíl
á austurhluta Sri Lanka og
létust fimm indverskir hermenn
og sex særöust. Indverskar
hersveitir héldu áfram sókn
sinni á norðurhluta eyjunnar
en skæruliðar tamíla neituöu
aö gefast upp og böröust hatr-
ammlega.
TOKYO - Stjórnvöld í Norö-
ur-Kóreu sögöu aö ef „harö-
stjóraeinveldinu" yrði hnekkt í
forsetakosningunum í Suöur-
Kóreu gæti farið svo aö þjóö-
irnar tvær stilltu upp samein-
uöu liöi á Ólympíuleikunum
áriö 1988 og þannig væri endi
bundinn á deilur um skiptingu
leikanna.
BEIRÚT - Múslimar úr hópi!
sjíta böröust viö Palestínu-
menn í Beirút og Suður-Líban-
on eftir aö tveir byssumenn
Palestínumanna höföu verið
felldir í bardögum í fyrrinótt.
IPSWICH, Englandi - Lest-
er Piggott, frægasti veöreið-
aknapi Englendinga fyrr og
síðar, viðurkenndi að hafa,
svikið stórfelldar peningaupp-
hæöir undan skatti.
MANILA - Þingið á Filipps-
eyjum samþykkti í flýti nokkur
lög sem gera stjórnvöldum
kleyft aö hækka kaup her-
manna og refsa á ákveðinn
hátt spilltum embættismönn-
um.
PEKÍNG — Kínversk stjórn-
völd hafa síðustu daga’hert
öryggisgæslu enn meir í
Lhasa, höfuöborg Tíbets, og
reynt að þrýsta á þá erlendu j
feröamenn sem enn eru í land- j
inu aö hverfa á brott.
llllllllllllllllllllllllllll ÚTLÖND
George Shultz utanríkisráöherra Bandaríkjanna héltfrá Moskvu í gær:
Viðræður án
samkomulags
Georgc Shultz utanríkisráðherra
Bandaríkjanna sagði á blaðamanna-
fundi í Moskvu í gær að stórveldin
tvö Bandaríkin og Sovétríkin hefðu
ekki náð að draga upp lokalínunar
að samkomulagi um eyðingu með-
aldrægra og skammdrægari kjarn-
orkuflauga.
Shultz sagði einnig á fundi
þessum, sem haldinn var eftir við-
ræður hans við Mikhail Gorbatsjov
Sovétleiðtoga, að ekki hefði tekist
að ákveða dagsetningu á leiðtogaf-
undi milli Reagans Bandaríkjafors-
eta og Gorbatsjovs.
Bandaríski utanríkisráðherrann
hélt frá Moskvu í gær án þess að hafa
fullklárað afvopnunarsamkomulag í
hendi sér og án þess að ná að ákveða
dagsetningu á leiðtogafundi í Banda-
ríkjunum eins og hann hafði ætlað
sér.
„Við erum, ég held að báðir aðilar
séu sammála, alveg að ná þessu,“
sagði Shultz er hann var spurður um
meðaldrægu kjarnorkuflaugarnar.
Hann bætti þó við að enn væru
nokkur atriði óleyst og snérust þau
aðallega um sannprófanir þ.e.
hvernig aðilarnir gætu fylgst með að
farið væri að samkomulaginu.
Shultz gaf í skyn að mikið bæri
enn á milli í viðræðum um langdræg-
ar kjarnorkuflaugar og geimvopn.
Vitað er að Sovétmenn vilja að að
minnsta kosti einhvers konar upp-
kast að samkomulagi um þessi mál
liggi fyrir áður en leiðtogafundur
verður haldinn.
Utanríkisráðherrann bandaríski
var heldur alvarlegur í bragði á
blaðamannafundinum, sagði að
Gorbatsjov væri enn ekki tilbúinn
að fara til Washington „...þótt hann
hefði fullvissað okkur um að hann
vildi koma og hugsanlega á þessu
ári“.
Shultz sagðist hafa trú á leiðtoga-
fundum og sagði að mikið hefði
gerst eftir að Gorbatsjov og Reagan
hittust í Reykjavík fyrir rúmu ári:
„Ég held að fólk muni líta til baka
til leiðtogafundarins í Reykjavík
sem fundar þar sem meira gerðist en
nokkru sinni áður,“ sagði utanríkis-
ráðherrann bandaríski.
Reuter/hb
Breskir eiginmenn:
Vansælir í
hjónarúminu
Þrír af hverjum fjórum
breskum eiginmönnum eru
óánægðir með kynlíf sitt og
ástarleikir hafa ekki verið
stundaðir í mörgum hjóna-
rúmunum árum saman. Þessi
fróðleikur birtist í skýrslu sem
gefin var út af hjónabands-
ráðgjöf Bretlands í gær.
Könnunin sem gerð var
sýndi að þrír af hverjum fjór-
um eiginmönnum voru á því
að hvorki þeir né konur þeirra
nytu þess í raun að hafa
samfarir.
Hjónabandsráðgjöf þessi
gefur hjónum, sem eiga í
vandræðum með kynlíf sitt
og tilfinningalíf, ýmis konar
ráð og hefur árangurinn oft
verið góður. í skýrslunni var
t.d. getið um hjón sem höfðu
ekkert aðhafst í rúminu í
tuttugu ár en eftir ráðgjöf
höfðu þau tekið upp mikla og
góða kynlífsiðju eins og ekk-
ert væri. Reuter/hb
Jóskir f iskimenn mótmæla
Frá Sumurlidu íslcifssyni frctturituru Tímuns í
Dunmörku:
Mælirinn er orðinn fullur hjá jósk-
uin fiskimönnum. Sívaxandi meng-
un í Norðursjónum hefurlengi verið
þeim áhyggjuefni án þess þó að þeir
hafi gripið til sinna ráða fyrr en nú.
upp undir 50 jóskir fiskibátar, ásamt
tveimur skipum frá náttúruverndar-
samtökunum Greenpeace, hafa
undanfarið reynt að stöðva brennslu
á stórhættulegum eiturefnum í
Norðursjó.
Rúmlega 300 kílómetra undan
ströndum Esbjerg er athafnasvæði
„eiturskipanna". Seinustu daga hafa
verið tvö skip á þessu svæði, annað
bandarískt, hitt vesturþýskt. Banda-
ríska skipið, Vulcanus II, er hlaðið
eiturefnaúrgangi frá Spáni, Frakk-
landi og Belgíu. Geta má þess að
brennsla á eiturefnum er bönnuð úti
fyrir ströndum Bandaríkjanna.
Vulcanus II hefur farið undanfarið á
þetta svæði aðra hverja viku, yfirleitt
með um 3.000 tonn í hvert skipti.
Reiknað er með að um 100.000
tonnum sé „eytt“ þarna árlega.
„Eyðingin" fer þannig fram að eitur-
efnunum er brennt. Hún skapar því
hættulega loftmengun, auk mengun-
ar í hafinu. Mestur hluti eiturefn-
anna fellur í hafið á tiltölulega litlu
svæði. Afleiðingarnar hafa ekki látið
á sér standa. Fiskidauði á svæðinu er
nánast alger.
Reiði danskra fiskimanna er
skiljanleg. mengunin er að verða
þeirra stærsti ógnvaldur. Mengaður
fiskur er ekki söluvara og sífellt fleiri
kannanir sýna að ástandið í Norður-
sjónum er ekki gott. Almenningur
gerir líka stöðugt meiri kröfur um
heilnæmar vörur og markaðurinn
fyrir Norðursjávarfisk er því í hættu.
Hið sama er að segja uin lífsgrund-
völl fjölda fiskimanna á vesturströnd
Jótlands.
í fyrstu var ætlunin að neyða
yfirmenn Vulcanus II til að slökkva
á brennsluofnunum með því að sigla
dönsku fiskibátunum inn í reykinn.
ÚTLÖND
UMSJÓN:
Eiturefnum hent í Norðursjóinn. Síríus, skip Grænfriðunga, í baksýn.
Heilsu fiskimannanna var hætta búin
ef ekki var slökkt á brennslukötlun-
um. Þessi aðferð reyndist ekki duga
og fyrir tilstuðlan forustumanna
Greenpeace sem voru með í för var
ákveðið að breyta um baráttuaðferð.
Næst var reynt að neyða skipið til að
breyta um stefnu þannig að það yrði
sjálft fyrir eigin eiturgufum. Eftir
nokkrar árangurslausar tilraunir var
einnig ákveðið að láta af þeirri
baráttuaðferð enda sinnti „eiturskip-
ið“, Vulcanus II, lítið um ferðir
annarra skipa þannig að hætta var á
stórslysi. Loks fannst ráð sem dugði,
einn togaranna setti út trollið og
innan skamms hafði tekist að veiða
Vulcanus II. Hann fékk trollið í
skrúfuna. Skipstjórinn neyddist til
að láta drepa á vélunum og slökkt
var á ofnunum sem brenndu eitur-
efnin.
Aðgerðir Greenpeace og danskra
fiskimanna njóta víðtæks stuðnings,
m.a. hafa sjómannasamböndin í
Danmörku, Bretlandi og Hollandi
lýst fullum stuðningi við þær. Hið
sama hafa fjölmargir pólitískir
flokkar í löndum sem liggja að
Norðursjó gert. Og allt bendir til að
sjómennirnir fái vilja sínum
framgengt. Umhverfismálaráðherra
Danmerkur stefnir að því á næstu
dögum að reyna að ná samstöðu
með kollegum sínum í Efnahags-
bandalaginu um tafarlaust bann við
eyðingu eiturefna í Norðursjó.
Tölvurnar
fá meira minni
Einmenningstölvubyltingin ætlar
engan endi að taka og nú eru óðum
að ryðja sér braut á markaðinn nýjar
tölvur sem eru helmingi öflugri en
þær gömlu. Með almennri notkun
þeirra verður enn eitt stórstökkið
tekið fram á við í tölvuvæðingunni.
Flestar einmenningstölvur sem nú
eru notaðar hafa sextán-bita minni
þ.e.a.s. þær geta unnið úr sextán
upplýsingum samtímis. Nýju tölv-
urnar hafa aftur á móti þrjátíu og
tveggja-bita minni og geta því unnið
úr miklu meira magni af upplýsing-
um og gert það mun hraðar.
Eins og svo oft voru það Banda-
ríkjamenn sem þróuðu fyrstir þessar
tölvur en Japanar hafa tekið upp
tæknina og munu líklega hafa betur
í öðrum hluta bardagans.
Á meðan bíða svo ríki á borð við
Suður-Kóreu, Tawain og Hong
Kong eftir því að vélbúnaður og
hugbúnaður verði orðinn nógu full-
kontinn til að hægt sé að framleiða
þessar tölvur á ódýran hátt.
Það var bandaríska tölvufyrirtæk-
ið COMPAO sem tók forystuna í
þessari keppni á síðasta ári er það
setti á markaðinn sína fyrstu 32-bita
tölvu. Tölvurisinn IBM hefur svo
fylgt á eftir, í síðasta mánuði hóf
fyrirtækið að taka við pöntunum á
sínum eigin 32-bita tölvum.
En Japanarnir eru að koma. Flest
helstu tölvufyrirtæki Japana hafa á
síðustu vikum kynnt 32-bita tölvur
sínar og þar er fremst í flokki
Toshiba fyrirtækið sem hefur þegar
hafið markaðssetningu á sinni tölvu
í Vestur-Þýskalandi.
„Það er ekki spurning hvort 32-
bita tölvurnar taki yfir markaðinn
heldur hversu hratt það gerist,“
sagði einn sérfræðingurinn um tölvu-
markaðinn í samtali við Reuters
fréttastofuna.
Þessar tölvur eru ennþá mjög
dýrar en verðið mun að líkindum
lækka verulega þegar útbreiðsla
eykst.
Helsti ókosturinn nú er sá að lítið
er um hugbúnað sem gerður er
sérstaklega fyrir þessar tölvur.
Microsoft tölvufyrirtækið banda-
ríska er um þessar mundir að þróa
nýtt MS-DOS stýrikerfi sem verður
hannað fyrir nýju tölvurnar og hefur
þetta stórfyrirtæki lofað að setja
kerfi sitt á markaðinn í byrjun næsta
árs.
Víst er að ef nýja stýrikerfið
reynist vel mun það örva geysilega
sölu á 32-bita tölvunum.Gömlu 16-
bita einmenningstölvurnar verða því
kannski áður en langt um líður
forngripir á markaðinum.
Reuter/hb