Tíminn - 16.01.1988, Blaðsíða 9

Laugardagur 16. janúar 1988
Tíminn 9
LAUGARDAGURINN 16. JANUAR 1988
eins bankaráðsmannsins, sem
með afstöðu sinni var búinn að
veita Alþýðubandalaginu odda-
aðstöðu um ráðningu banka-
stjóra: „Ég held að fólk sjái
núna nokkuð í gegnum málið og
hvað þarna hefur verið að
gerast. Þorsteinn Pálsson hefur
nú sjálfdæmi í málinu.“ Petta er
einhver misskilningur. Þor-
steinn Pálsson hefur verið
óvenju hægfara í þessu ráðning-
armáli, og tók raunar ekki af
skarið fyrr en „hans menn“ í
bankaráðinu voru búnir að
klúðra ráðningarmálinu svo
rosalega, að Lúðvík Jósepsson
var farinn að tala um Geir
Gunnarsson sem bankastjóra.
Þá gleymir framkvæmdastjóri
fjármálasviðs að geta þess, að
hann hefur verið skjólstæðingur
Jónasar Haralz í þessu máli.
Þaðan er allur vandi þess
runninn, þótt ekki sé vitað til
þess að Jónas Haralz hafi setið í
bankastjórastól með vald þings
eða flokks í höndunum.
Stórbisness í fiski
Miklar sögur berast nú af
hásetahlut, og mun rétt vera að
þeir sem vinna á togurum hafi
um tvær milljónir króna á ári.
Eru þá ékki talin afbrigðin, sem
eru frystitogarar. Þá munu þess
gerast dæmi að afli sem fer á yfir
hundrað krónur kílóið upp úr
togara erlendis seljist hér lieima
á um tuttugu krónur. Á móti
kemur að þeir togarar sem sigla
búa við skertan kvóta. Þótt
dæmi séu um þennan gífurlega
verðmun virðist hann ekki koma
fram í góðum rekstri fiskvinnslu-
stöðva ef tekið er mið af launum
fiskvinnslufólks. Miklir fjár-
munir útgerðar fara nú í endur-
bætur á eldri skipum og lagfær-
ingar á þeim. Eftir að tregðaðist
um kaup á nýjum skipum, virðist
fjármagninu beint í endurbætur.
Þær fjárhæðir sem til þessa eru
notaðar skipta hundruðum mill-
jóna á ári. Um ástæðurnar skal
ekki sagt að sinni, en þær munu
vera af líkum rótum runnar og
hin miklu skipakaup áður fyrr.
Eitthvað virðist þurfa að gera
við gróðann svo hann verði ekki
skattlagður. Að hinu leytinu
væri ekki óvitlaust að hugleiða
hvort ekki væri þarfara að nota
þetta mikla fjármagn, sem virð-
ist falla til árlega, í greiðslur á
auðlindaskatti, sem með einum
eða öðrum hætti gæti orðið fisk-
vinnslufólki til góðs. Það er
mikill munur á því að hafa um
tvær milljónir króna í tekjur á
ári og búa við launin í fiskvinnsl-
unni. En öll er þessi vinna innan
sömu greinar. Sú útgerð sem
aflar upp á hlut tveggja milljóna
handa einstaklingi á ársgrund-
velli hlýtur að hafa töluverðan
afgang. Gott er að sjómönnum
skuli greidd svona laun. En
innan sömu atvinnugreinar er
munurinn alltof mikill, eyðslan í
endurbætur alltof há hverjar
sem ástæðurnar eru, og þess
vegna er full ástæða til að ætla,
að innan sömu atvinnugreinar
mætti jafna eitthvað út þessum
hlutum og þá með auðlinda-
skatti finnist ekki aðrar leiðir.
Tónlistarhátíðinni í Háskólabíó
var sjónvarpað svona til að sýna
að allir legðust nú á eitt í
málinu. Búist var við að hin æðri
tónlist skipaði veglegan sess á
þessari hátíð vegna þess að ekki
þarf að byggja hallir yfir dægur-
flugur. Hins vegar kom á
daginn, að Sinfóníuhljómsveit
íslands, sem er ein af undirstöð-
um sjálfstæðisbaráttu okkar,
söngur, bæði kóra og einstakl-
inga og alvöruverk í tónlist, sem
ætlað er að lifi lengur en daginn,
fyrirfundust í allra smæsta mæli
á dagskránni. Aftur á móti komu
til sögu jassistar og popparar, og
voru næstum allan tímann á
sviðinu, eins og til að undir-
strika, að það væri verið að
byggja tónlistarhöll yfir þá.
Þetta kom nokkuð á óvart. En
skýringin er sú að hinar raun-
verulegu tónlistarhetjur eru
Að ráða stól sínum
Nokkuð stormasamt hefur
verið í bankamálum undanfarið.
Fyrst kom Útvegsbankamálið til
sögu og er ekki lokið, og er hér
átt við kaup Sambandsmanna á
bankanum. En síðan á haust-
dögum hefur átt sér stað minni-
háttar styrjöld í Landsbankan-
um út af bankastjórastóli Jónas-
ar Haralz, sem hann virðist hafa
álitið að hann hefði til ábúðar út
yfir gröf og dauða. Á sínum
tíma óskaði Gunnar Thor-
oddsen eftir að verða banka-
stjóri við Landsbankann, en við
það var ekki komandi. Var Jón-
as Haralz ráðinn í staðinn, en
hann hafði verið efnahagsráðu-
nautur viðreisnarstjórnar um
tíma. Sjálfstæðismenn undruð-
ust nokkuð þessa ráðningu á
Jónasi, og töldu sumir að hann
væri ekki í flokknum. Þrátt fyrir
slíkar mótbárur var Jónas gerð-
ur að bankastjóra og sinnti því
starfi af alúð og visku. Nú er það
svo með ríkisbanka, að Alþingi
ræður í raun og veru hverjir eru
ráðnir bankastjórar. Þar eru
bankaráð kosin með fulltrúa
flokka og ekki annað vitað en
flokkar sem eiga fulltrúa í
bankaráði hafi mest um það að
segja hverjir verða bankastjór-
ar. Flokkar ráða þessum stólum
vegna þess að um ríkisbanka er
að ræða, og afskipti þeirra af
ráðningu bankastjóra er hluti af
stærri mynd í stjórn efnahags-
mála. En einhversstaðar hefur
hinum skýra manni, Jónasi Har-
alz skotist, vegna þess að deilur
um ráðningu bankastjóra við
Landsbankann eru einvörðungu
frá honum runnar, og stafa af
því, að hann tók upp á sitt
eindæmi að fara að ráskast með
þann stól, sem hann var að
standa upp úr, og vildi ráða því
hver í hann settist. Á daginn
kom að Jónas Haralz hafði ekki
framtíðarábúð á stól sínum, en
með fyrirtekt sinni hefur hann
valdið Sjálfstæðisflokknum erf-
iðleikum, þeim flokki, sem upp-
haflega var talið að hann fylgdi
ekki. Auðvitað hlaut vald Al-
þingis, eins og það kemur fram
í skipan bankaráðs að ráða úr-
slitum í þessu máli. Þau birtust
m.a. í afsagnarbréfi eins stuðn-
ingsmanna Jónasar Haralz í
bankaráði. Er vonandi að Jónas
kveðji nú stól sinn í friði og valdi
vinum sínum í Landsbankanum
ekki meiri erfiðleikum. Tryggvi
Pálsson, framkvæmdastjóri
fjármálasviðs Landsbankans, og
kandídat Jónasar Haralz í
bankastjórastól lætur hafa eftir
sér í DV á þriðjudag eftir afsögn
orðnar þreyttar og leíta því
bandalags við hinn „breiða
fjölda“, sem er enginn fjöldi og
árangurinn verður sá, að þeir
sem virða tónlist einhvers og
vildu kannski gefa stól, verða úr
þessu að fá sig fullvissaða um að
tónlistarhöllin verði ekki jass-
búla.
Þannig verkar hið nýja tímatal
í framkvæmd. Það varðar
kannski engan um sígilda tónlist
þegar á allt er litið.