Tíminn - 02.11.1989, Blaðsíða 3

.. . i j.< >' s )urjJ5bu.trn(wR
Fimmtudagur 2. nóvember 1989
1 Vi’l't l
Tíminn 3
Byrjað að frysta svil úr villtum íslenskum laxastofnum í gær:
Tvö hundrað ára gömul
nýklakin laxaseiði?
Starfsmaður Veiðimálastofnunar frystir svil með því að skammta dropa
og dropa á —70 gráðu kaidan þurrís. Dropamir eru síðan settir í fljótandi
köfnunarefni sem er tæplega 200 mínusgráður neðan við frostmark.
Tímamynd; Pjetur.
Jakob Hafstein mjóikar Eliiðaáahæng. Svilin verða síðan fryst og ættu að
verða jafn kröftug eftir tvær aldir. Tímamynd; Pjetur.
I gær var byrjað að frysta
svil úr hængum af villtum
íslenskum laxastofnum.
Þetta er gert vegna þess að
villtum stofnum stafar
hætta af erfðablöndun, fisk-
sjúkdómum og mengun af
ýmsu tagi. Byrjað var á þvi
að mjólka hænga úr EUiða-
ánum og frysta svil þeirra
og stjómaði verkinu heims-
þekktur sænskur sér-
fræðingur og frumkvöðull á
sviði frystingar erfðaefnis
laxa; dr. Joachim Stoss.
Ámi ísaksson veiðimálastjóri
sagði í gær að sviljabanka, þar sem
svil hinna íslensku laxastofna verða
geymd, hefði verið komið á fót að
Hvanneyri í samvinnu Veiðimála-
stofnunar og Búnaðarfélags ís-
lands en frumkvöðull að stofnun
hans væri Stangaveiðifélag Reykja-
víkur sem gaf hálfa milljón króna
til þessa verkefnis f tilefni af hálfrar
aldar afmæli félagsins þann 17. maí
s.l.
Ámi sagði að afar mikilvægt
væri að geyma erfðaefni villtra laxa
þar sem stofnar þeirra em víða
taldir í hættu vegna laxveiða í sjó,
ky nblöndunar við eldislax og vegna
mengunar og sjúkdóma eins og
áður er nefnt.
Það er viðeigandi að byrja þessa
starfsemi hérlendis í Elliðaánum
en eldislax sem sloppið hefur úr
kvíum í nágrenni Reykjavíkur hef-
ur mjög leitað í Elliðaámar og
jafnvel blandast Elliðaáastofnin-
um.
Frysting á sviljunum fer þannig
fram að hængamir em mjólkaðir í
plastbolla. Svilin em síðan skoðuð
í smásjá til að ganga úr skugga um
frjóvgunargetu þeirra en hún getur
verið nokkuð misjöfn. Svilin em
síðan blönduð sérstökum efnum
og fryst í dropavís á þurrís við -70
selsíusgráður. Dropunum er síðan
hellt ofan í fljótandi köfnunarefni
sem er -197 gráður. Þá em svilin
orðin rækilega djúpfryst og eiga að
geta verið jafngóð eftir tvær aldir
eða meir.
Nú í haust er um að ræða
tilraunafrystingu en búist er við að
þegar veiðitímanum lýkur næsta
haust, þá verði byrjað að frysta
erfðaefni íslenskra laxa af fullum
krafti.
Dreifing og þjónusta vill verða senbibílastöð. Kristinn Arason:
Fjölgum ekki sendi-
bílstjórum að marki
„Það em nú orðin tvö ár síðan við
fyrst sóttum um að stofna sendibíla-
stöð og það kostaði læti og undir-
skriftalista þá eins og nú. Við fylgd-
um málinu síðan ekki eftir þar sem
við töldum að við gætum stundað
verktakastarfsemi í flutningum án
þess að vera með sendibílastöð,"
sagði Kristinn Arason en Kristinn er
einn þriggja manna sem sótt hafa um
til borgaryfirvalda að stofna nýja
sendibílastöð.
Kristinn var um langt skeið fram-
kvæmdastjóri Sendibílastöðvarinnar
við Borgartún og félagar hans tveir;
þeir Jón Hjartarson og Skúli Magn-
ússon vom lengi á Nýju Sendibíla-
stöðinni.
Kristinn sagði að þeir hefðu kynnt
sér flutninga- og dreifingarþjónustu
erlendis, meðal annars í Danmörku
en þar em þessi mál með nokkuð
öðmm hætti en hérlendis. Þar fer öll
vara frá framleiðendum eða innflytj-
endum inn í pakkhús hjá dreifingar-
aðilanum og dreifingaraðilinn fær
síðan skilaboð á faxi eða telexi frá
eiganda vömnnar um hvert hún eigi
að fara og hvemig eigi að greiða
hana. Á þennan hátt hefði tekist að
lækka verulega dreifingarkostnað.
Kristinn sagði að þessu lfkur væri
tilgangur fyrirtækis þeirra þremenn-
inga; Dreifingar og þjónustu. Þeir
tækju að sér, sem verktakar, að
dreifa vömm fyrir fyrirtæki og væm
í vissu samstarfi við Vömleiðir.
Þannig önnuðust þeir dreifingu í
Reykjavík á vörum fyrirframleiðslu-
fyrirtæki og heildverslanir á Akur-
eyri. Vegna samninga sem t.d. Am-
aro á Akureyri hefði gert við Dreif-
ingu og þjónustu þá vissi Amaro
nákvæmlega hvað varan kostaði og
engir eftirmálar yrðu því af kostnaði
við síðasta liðinn; dreifinguna á
höfuðborgarsvæðinu.
B'ílamir hjá Dreifingu og þjónustu
ækju síðan með vömr fyrir marga
heildsala og framleiðendur í einu
þannig *að bílamir og vinnutími bíl-
stjóranna nýttist miklu betur en
þegar kannski einn bílstjóri á stöð
ekur fyrir einn heildsala í einu og
hefur síðan ekkert að gera í milli.
„Það má því segja að þessir 600
sendibílstjórar á stöðvunum búi við
dulið atvinnuleysi vegna verkefna-
skorts og skorts á skipulagi. Það er
alls ekki ætlun okkar að fjölga
sendibílum og hér er ekkert nýtt
Steindórsmál í uppsiglingu. Það er
hins vegar verið að vinna að því að
loka þessari starfsgrein á svipaðan
hátt og leigubílstjórastéttinni. í
framhaldi af því hafa bílstjórar á
sendibílastöðvunum farið að ýta við
fyrirtækjunum sem við skiptum við
og sagt að þau skipti við ólöglega
menn og það verði allt stoppað. Þess
vegna sækjum við nú um að stofna
stöð. En að við ætlum að fara að róta
inn nýjum bílstjórum er alrangt,"
sagði Kristinn Arason. -sá
Hannes Hauksson framkvæmdastjóri Rauða Krossins:
Bregðumstviðkallinu
Steingrímur Hermannsson for-
sætisráðherra kveðst vilja beita sér
fyrir því að ísland, með milligöngu
Rauða Krossins, sendi Palestínu-
mönnum á Jierteknu svæðunum
sjúkrabíl og' lækningatæki. Þetta
kom fram þegar dr. Uri Davis,
ísraelskur gyðingur og fræðimaður
í málohmm Austúrlanda nær og
baráttumaður fyrir réttindum Pal-
estínumanna, var staddur hér á
landi í vikunni.
Hannes Hauksson framkvæmda-
stjóri Rauða Kross íslands sagði í
samtali við Tímann að formleg
beiðni þessa efnis hafi ekki borist
frá stjómvöldum, en við því yrði
brugðist þegar slík beiðni kæmi.
Það að Rauði Krossinn komi inn í
þetta, gefur ákveðna tryggingu að
gögnin komist á leiðarenda, þar
sem móttakandinn er Rauði
Krossinn, eða Rauði hálfmáninn í
þessu tilviki, þar sem um múham-
eðstrúarmenn er að ræða. -ABÓ
Athugasemd við ummæli
Þorkels Bjarnasonar
f Tímanum 1. nóvember er viðt-
al við Þorkel Bjamason hrossa-
ræktarráðunaut Búnaðarfélags ís-
lands um númer á stóðhestum og
fleira. í viðtalinu er eftirfarandi
meðal annars haft eftir Þorkatli:
„Þorkell tók fram að það væri
fráleitt að halda að Búnaðarfélagið
væri að taka upp eitthvert nýtt
númerakerfi að gamni sínu. Nýtt
kerfi væri nauðsynlegt til að tölvur
gætu unnið úr tölunum. f þeim
fælust margþættar upplýsingar og
hægt væri að lesa úr þeim skyld-
leika og ættartengsl hesta aftur-
ábak og áfram“.
Þessar staðhæfingar Þorkels em
rangar, eins og raunar ýmislegt
annað, sem eftir hrossaræktarráðu-
nautunum hefur verið haft um
númer á stóðhestum undanfarna
daga. Hin nýju nafnnúmer, sem
Búnaðarfélagið er farið að gefa
hrossum við fæðingu innihalda
aðeins eftirfarandi upplýsingar:
Fæðingarár hrossanna, kyn þeirra
(það er hvort um karlkyn eða
kvenkyn er að ræða), fæðingar-
sýslu eða kaupstað og loks þriggja
stafa raðtöðu, sem er númer við-
komandi firossa af fæddum hross-
um á viðkomandi ári á viðkomandi
stað.
Aðrar upplýsingar er ekki að
finna í númerunum, og er þar til
dæmis ekki unnt að finna upplýs-
ingar um neinskonar ættartengsl.
Ættir hrossa verða ekki raktar eftir
nafnnúmemnum, hvorki „aftur-
ábak né áfrarn", svo notuð séu orð
Anders Hansen á stóðhestinum
Sokka frá Koikuósi. í bókum eftir
Anders Hansen, Jónas Kristjáns-
son og Gunnar Bjamason hefur
. Sokki ættbókamúmerið 1060. -
Hjá Búnaðarfélaginu hefur Sokki
hins vegar nafnnúmerið 81157001.
Þorkels. Númerin segja ekkert um
ættartengslin. - Það er svo spurnar-
efni, hvers vegna ráðunautar Bún-
aðarfélags íslands halda þessum
rangfærslum fram æ ofan í æ, ár
eftir ár. - Ef til vill gæti Tíminn
leitað skýringa á því?
Anders Hansen