Tíminn - 02.11.1989, Blaðsíða 4

4 Tíminn
Fimmtudagur 2. nóvember 1989
MENNTAMÁLARÁÐUNEYTIÐ
Styrkir úr
Þróunarsjóði
Menntamálaráðuneytið auglýsir styrki úr Þróunarsjóði grunn-
skóla skólaárið 1990-91.
Tilgangur sjóðsins er að stuðla að nýjungum, tilraunum og
nýbreytni í námsefni, kennsluaðferðum, námsmati og skipu-
lagi náms og kennslu í grunnskólum landsins.
Umsóknarfrestur er til 1. desember 1989.
Umsóknareyðublöð og reglur sjóðsins fást í menntamála-
ráðuneytinu og á fræðsluskrifstofum.
Kvenfélag
Óháða safnaðarins
heldur sinn árlega kökubasar í Kirkjubæ næst-
komandi laugardag kl. 2. Þær sem ætla aö gefa
kökur eða muni vinsamlegast komið með það eftir
kl. 16 á föstudag eða fyrir hádegi á laugardag.
Nefndin.
Bændur
Bændur athugið. Höfum til sölu fiskimjöl og
síldarmjöl í 50 kg. pokum.
Njörður hf.
Eyrarbakka. Sími 90-31170
Vetrar-
hjólbarðar
Hankook há-
gæðahjólbarð-
ar frá Kóreu á
lágu verði.
Mjög mjúklr og
sterkir.
Hraðar hjól-
barðaskiptingar
BARÐINN hf.
Skútuvogi 2, Reykjavík
Sfmar: 91-30501 og 84844.
TÖLVU-
NOTENDUR
Við í Prentsmiðjunni Eddu
hönnum,
setjum og prentum
allar gerðir eyðublaða
fyrir tölvuvinnslu
— PRENTSMIÐJAN C^ddct J—

Smiðjuvegi 3,
200 Kópavogur.
Sími 45000

+
Móðir okkar
Herdís Jónsdóttir
frá Hurðarbakl, Kjós
Hrauntungu 97, Kópavogl
andaðist i Hjúkrunarheimilinu Sunnuhlíð þriðjudaginn 31. október.
Guðrún Berglind Sigurjónsdóttir
Helga Sigurjónsdóttir
Guðrún Jóna Sigurjónsdóttir
Hermann Pálmi Sigurjónsson
+ Þökkum innilega öllum, sem auðsýndu okkur samúð og vinarhug við
andlát og útför
Stefaníu Gissurardóttur
frá Hraungerði
Páll Sigurðarson Lára H. Jóhannesdóttir
Ólafur Sigurðsson Albína Thordarson
Ingibjörg S. Cordes Richard Cordes
Ing veldur Sigurðardóttir Halldór Helgason
Sigurður Sigurðarson Arndís Jónsdóttir
Gissur Sigurðsson Auður Aðalsteinsdóttir
Agatha S. Sigurðardóttir Baldur Jónsson
barnabörn og barnabarnabörn.
Sigrún Edda Bjömsdóttir og Þór Túliníus í hlutverkum sínum.
BORGARLEIKHÚSIÐ TIL SÝNIS
Á laugardaginn nk. 4. nóv. gefst
fólki kostur á að skoða nýja Borgar-
leikhúsið undir leiðsögn. Fólk getur
komið í anddyri leikhússins Id. 13-16
og gengið síðan hríng um húsið.
Um helgina verða sýningar á báð-
um sviðum leikhússins. Á Litla sviði
sýnir Leikfélagið UÓS HEIMSINS,
fyrsta hluta HEIMSLJÓSS Halldórs
Laxness í leikgerð og leikstjóm
Kjartans Ragnarssonar. Helgi
Bjömsson leikur aðalhlutverkið,
Ólaf Kárason Ljósvíking. Á Stóra
sviði er sýning á HÖLL SUMAR-
LANDSINS, öðram hluta sömu
skáldsðgu í leikgerð Kjartans og
leikstjóm Stefáns Baldurssonar. 1
höUínni leikur Þór Túliníus Ljósvík-
inginn.
Sýndinar hefjast á báðum sviðum
klukkan 20.
Aðgöngumiðasalan í Borgar-
leikhúsinu er opin alla daga nema
mánudaga kl. 14-20. Auk þess er
tekið á móti pöntunum í síma alla
virka daga Id. 10-12. Og á mánudög-
um kl. 13-17. Sími miðasölunnar er
680 680.
__ 48. Fiskiþing:
Breytt viðhorf
til efnamengunar
„Á þessu ári hefur orðið mikil og skyndileg viðhorfsbreyt-
ing meðal erlendra kaupenda okkar á sjávarafurðum“ sagði
Grímur Valdimarsson forstjóri Rannsóknarstofnunar fisk-
iðnaðarins í ræðu sem hann flutti á Fiskiþingi. Hann segir
þess jafnvel dæmi að eriendis séu sérfræðingar og yfirvöld
farin að ræða um það að ráðleggja almenningi að takmarka
neyslu fískjar vegna lífrænna mengunarefna.
Hann sagði að aukin efnamengun
ýmissa hafsvæða og mikil fjölmiðla-
umræða um hana, samfara betri
þekkingu á skaðsemi lífrænna meng-
unarefna hafi gefið þessum mála-
flokki nýtt vægi. Þau lífrænu meng-
unarefni sem menn hafa helst
áhyggjur af eru lífræn kolefnasam-
bönd, sem skipta hundruðum og eru
mörg þeirra mjög eitruð og brotna
seint niður í náttúrunni. Þessi efni
safnast ríkulega fyrir í fituvef lífver-
anna og berast upp eftir fæðukeðj-
unni. Vegna þessa sagði Grímur að
mæla yrði efni í mismunandi fiskteg-
undum og afurðum. Hann sagði að
fyrir lægi að gera átak í þessum
rannsóknum hér á landi og fær
stofnunin væntanlega á næsta ári,
nauðsynlegan tækjabúnað til þessa
verkefnis. RF ásamt Hafrannsókna-
stofnun mun taka þátt í fjölþjóða
verkefni sem miðar að því að fylgjast
með mengun í Atlantshafi.
Hann sagði að gerðar hefðu verið
mælingar, takmarkaðar þó, á kol-
efnasamböndum í þorsklifur og lifur
erlendis. Þær benda til þess að
íslensk lifur inniheldur 5 til 10 sinn-
um minna magn þessara efna en lifur
þorsksins úr Eystrasalti og 2 til 3
sinnum minna en lifur þorsks úr
Norðursjó. En þorsklifur frá þessum
tveim stöðum er ekki talin hæf til
manneldis, vegna efnamengunar.
Þörfin fyrir mengunarmælingar
kemur ekki hvað síst til vegna þess
að nú standa yfir samningaviðræður
við Frakka um tæknileg skilyrði fyrir
verslun með lifandi skelfisk, en þar
í landi er skelfiskmarkaðurinn stór.
Grímur sagði að RF búi sig nú undir
að geta gert nauðsynlegar úttektir á
heilnæmi skelfisksvæða, þannig að
það standi ekki í vegi fyrir útflutningi
á lifandi skelfiski. Þá hefur einnig
verið unnið að rannsóknum við út-
breiðslu svokallaðs Listeria sýkils í
íslenskum fiskafurðum og hvernig
hann dreifist, en hann getur valdið
alvarlegum sýkingum.
Grímur kom einnig inn á £ ræðu
sinni mögulega nýtingu á því sem
annars er ekki nýtt eða fer í marning
og þá með framleiðslu tilbúinna
sjávarrétta í huga. Hann sagði að oft
hafi t.d. verið bent á það að við
gætum tífaldað framleiðslu okkar á
marningi. Eftir mikið þróunarstarf
hefur fyrirtækinu Kvikk tekist að
smíða vél sem gerir kleift að vinna
mikið magn af mamingi á ári, sem
nýst geti í ýmis konar fiskborgara og
fiskbollur.
Starfsemi stofnunarinnar hefur
breyst mikið í þá veru að meira er
nú unnið að samningsbundnum
rannsóknum. Dæmi um slíkt eru
með hvaða hætti megi geyma lifur til
niðursuðu, annars vegar má kæla
hana í fjóra til fímm daga þannig að
hún sé niðursuðuhæf og í öðru lagi
má frysta hana ef unnt er að sjóða
hana niður áður en hún þiðnar upp.
Þá hefur stofnunin þróað aðferð sem
gerir kleift að hirða alla lifur sem til
fellur i skipunum og rotverja hana
með sýra, sem gerir það að verkum
að hún er fullkomlega hæf í gott lýsi.
Gerðar hafa verið tilraunir með að
vinna úrgang frá fiskiðjuverum, sem
til þessa fer nær eingöngu í mjöl-
vinnslu, í gæludýrafóður og hefur
eitt fyrirtæki hafíð framleiðslu á
slíku fóðri og selur til Danmerkur.
Þá eru í gagni tilraunir með að
rotverja afskurð og úrgang frá fisk-
iðjuverum og frystitogurum, sem
síðan væri hægt að vinna í fiskimjöl.
Að lokum má nefna að vel yfir 10
þúsund tonn af roði falla til á ári, en
þau innihalda bindiefni, gelatín, eða
matarlím. Þetta má t.d. nota í fiska-
fóður, sem bindiefni og spara þannig
innflutning dýrra bindiefna.
- ABÓ
Borgarráð:
Rýmt fyrir þinghúsi
Á fundi borgarráðs í gær var samþykkt að heimila niðurrif á húseigninni
að Kirkjustræti 10A að ósk forseta Sameinaðs Alþingis. Húsið verður rifið
til að rýma fyrir nýja Alþingishúsinu. Minnihlutinn í umhverfismálaráði
greiddi atkvæði gegn niðurrifi hússins. Fulltrúar Sjáifstæðisflokksins sam-
þykktu niðurrifið en athygli vekur að Katrín Fjeldsted, Sjálfstæðisflokki, lét
bóka mótmæli gegn þessari ákvörðun og að hún væri ekki hlynnt þessari
byggingu. SSH