Tíminn - 22.02.1990, Blaðsíða 11

10 Tíminn
Fimmtudagur 22. febrúar 1990 Fimmtudagur 22. febrúar 1990
Tíminn 11
38. þing Noröurlandaráös hefst 27. febrúar:
Þing Norðurlandaráðs verður sett
næstkomandi þriðjudag27. febrúar í 38.
sinn. Að þessu sinni verður þingið haldið
í Reykjavík, en þar er það jafnan haldið
á fimm ára fresti. Búist er við að rúmlega
850 manns taki á einn eða annan þátt í
þinghaldinu, þar af um 180 erlendir
blaðamenn. Nokkur óvissa er um þátt-
töku Svía vegna stjórnarkreppu þar í
landi. 47 mál liggja fyrir þinginu um ýmis
efni. Búist er við að málefni Evrópu,
umhverfismál og efnahagsmál verði
meðal helstu umræðuefna þingsins. Páll
Pétursson mun taka við embætti forseta
Norðurlandaráðs.
Um 850 manns taka þátt í
þinginu. Óvissa um þátttöku Svía
Reiknað er með að þátttakendur á
þinginu verð a.m.k. 850 þar af um 150
frá íslandi. Þetta er heldur lægri tala en
verið hefur á undanförnum þingum.
Eiginlegir þingfulltrúar eru hins vegar
ekki nema 87. Sjö eru frá íslandi en 20
fulltrúar frá öðrum Norðurlöndum. í
dönsku sendinefndinni eru tveirfulltrúar
frá Færeyjum og tveir frá Grænlandi og
í finnsku sendinefndinni eru tveir frá
Álandseyjum. Auk þess eiga sæti í
Norðurlandaráði ráðherrar landanna.
Þeir sitja þar án atkvæðisréttar. Fjöldi
ráðherra er nokkuð breytilegur frá ári til
árs. Horfur eru á að að þessu sinni sitji
um 60 ráðherrar þingið.
Með þessum fulltrúum kemur fjöldi
embættismanna m.a. frá forsætisnefnd-
arskrifstofunni í Stokkhólmi, ráðherra-
nefndarskrifstofunni í Kaupmannahöfn
og frá landsdeildum Norðurlandaráðs.
Þá koma um 180 fréttamenn til landsins
vegna þingsins. Þeir hafa að öllum
líkindum aldrei verið fleiri.
Fulltrúar íslands í Norðurlandaráði
eru Ólafur G. Einarsson, sem fer fyrir
íslensku sendinefndinni, Páll Pétursson
sem situr í félags- og umhverfisnefnd,
Sighvatur Björgvinsson sem er formaður
laganefndarinnar, Jón Kristjánsson sem
situr í ráðinu sem varamaður Valgerðar
Sverrisdóttur og er varaformaður menn-
ingamálanefndar, Hjörleifur Guttorms-
son og Þorsteinn Pálsson sem eiga sæti í
efnahagsmálanefndinni og Hreggviður
Jónsson sem situr í samgöngumálanefnd.
Ólafur og Páll eru fulltrúar íslands í
forsætisnefndinni, en hvert Norðurland-
anna á tvo fulltrúa í nefndinni.
Fyrsta mál á dagskrá þingsins er
kosning forseta Norðurlandaráðs fyrir
næsta starfsár. Það er Páll Pétursson
þingflokksformaður Framsóknarflokks-
ins sem verður kjörinn. Þetta verður í
annað sinn sem Páll gegnir þessu emb-
ætti, en hann var forseti ráðsins 1985.
Nokkur óvissa hefur ríkt um þátttöku
Svía í starfi þingsins, en í Svíþjóð er nú
stjórnarkreppa eins og kunnugt er af
fréttum. Ingvar Karlson, starfandi for-
sætisráðherra, Svía hefur tilkynnt komu
sína. hingað til landsins á þriðjudag.
Óljóst er hins vegar hversu margir sænsk-
ir þingmenn og ráðherrar koma með
honum. Talið er víst að sænskir emb-
ættismenn muni ekki láta sig vanta.
Ólafur G. Einarsson segir afar slæmt ef
að Svíar komast ekki á þingið og það
muni óhjákvæmilega hafa áhrif á þing-
haldið.
Kostnaður við þinghaldið
verður rúmlega 20 milljónir
Þing Norðurlandaráðs verður að þessu
sinni haldið í Háskólabíói, en fram að
þessu hefur það verið haldið í Þjóð-
leikhúsinu. Áf þessum sökum hefur
orðið að fresta útskrift stúdenta frá
Háskóla íslands um eina viku. í tengslum
við þinghaldið verður tekið í notkun nýtt
húsnæði við Háskólabíó. Ólafur G. Ein-
arsson formaður íslensku sendinefndar-
innar segir að búið verði mjög vel að
þingfulltrúum í nýjum og glæsilegum
húsakynnum Háskólabíós.
Lagt hefur verið í nokkurn kostnað
við innrétta Háskólabíó þannig að það
verði boðlegt þingfulltrúum. Komið hef-
ur verið fyrir borðum í aðalsal bíósins og
nokkrar stólaraðir hafa verið fj arlægðar.
Nokkur samskiptakerfi verða sett upp.
Atkvæðagreiðslukerfi hefur verið tekið
á leigu frá útlöndum, einnig tveggja rása
talkerfi fyrir túlka. Sérstakt símakerfi
hefur verið sett upp, 25 beinar línur,
skiptiborð með 40 línum og telefax.
Fjórir sjónvarpsskjáir verða settir upp til
að hægt verði að fylgjast með umræðum
utan þingsalar.
Þeim hluta nýbyggingar Háskólabíós
sem Landsbankinn á að fá hefur verið
breytt í skrifstofusvæði, en því verður
breytt að þinginu loknu. Sett verður upp
sérstök prentvél í Háskólabíói til þess að
prenta gögn þingsins. Áætlað er að
prentaðar verði um 300 þúsund síður
meðan þingið stendur yfir.
Nokkrar rútur verða í förum á milli
gististaða þingfulltrúa og þingstaðar, auk
þess sem boðið verður upp á akstur frá
þingstað í Borgarleikhúsið þegar bók-
mennta- og tónlistarverðlaun Norður-
landaráðs verða afhent.
Áætlað er að kostnaðurinn vegna
þingsins verði rúmlega 20 milljónir
króna. íslendingar borga megnið af þeim
kostnaði sjálfir.
Breytingarnar í Evrópu,
umhverfismál og efhahagsmál
meðal umræðuefna
Á dagskrá þingsins eru 36 þingmanna-
tillögur og 11 tillögur frá ráðherranefnd-
inni. Þá eru á þinginu lagðar fram
skýrslur frá nefndum sem starfa milli
þinga.
Á þinginu verður lögð fram endur-
skoðuð samstarfsáætlun vegna mengun-
ar hafsins. Um þetta mál var haldin
alþjóðleg ráðstefna í fyrra á vegum
ráðsins. Einnig verður lögð fram ný
áætlun um loftmengun. Þá verður lögð
Frá vinstrí Jón Krístjánsson, Páll Pétursson væntanlegur forseti Norðurlandaráðs, Olafur G. Einarsson sem fer fyrir íslensku sendinefndinni, Sighvatur Björgvinsson og Hjörleifur Guttormsson.
fram samstarfsáætlun á sviði menningar-
mála.
Laganefndin leggur m.a. fram tillögu
um undirbúning að samræmingu á lögum
um meðferð skotvopna á Norðurlöndun-
um, en um þetta hafa gilt mismunandi
reglur milli Norðurlandanna. Menninga-
málanefnd leggur fram áætlun um að
styrkja stöðu finnskunnar og íslenskunn-
ar í norrænu samstarfi. Nefndin leggur
einnig fram tillögu um sameiginlegan
norrænan vinnumarkað fyrir fólk sem
hefur lokið æðri menntun.
Menningamálanefndin hefur fengið til
umfjöllunar tillögur frá embættismanna-
nefnd þar sem lagt er til að verkefni til
menningarmála verði skorin niður um
10% og að lagðar verði niður nokkrar
stofnanir á vegum Norðurlandaráðs.
Tillögurnar eru enn á umræðustigi og
verður engin afstaða tekin til þeirra á
þinginu.
Efnahagsmálanefndin gerir ráð fyrir
að Norræni Fjárfestingabankinn muni í
framtíðinni sinna meira Austur-Evrópu.
Nefndin mælir með að sett verði á
laggirnar umhverfisfélag sem tengist
Fjárfestingabankanum. Félaginu er ætl-
að að efla samstarf fyrirtækja á Norður-
löndum og fyrirtækja í Austur-Evrópu
til að takast á við mengun í Austur-Evr-
ópu. Lögð verður fram á þinginu sérstök
byggðaþróunaráætlun til ársins 1994. í
henni er gert ráð fyrir stuðningi við
sérstök svæði þar sem byggð stendur
höllum fæti þar á meðal svæði á íslandi.
Skipuð hefur verið nefnd til að endur-
skoða skipulag og starfshætti Norður-
landaráðs. Hún er undir forystu Bjarne
M. Eidem fyrrverandi sjávarútvegsráð-
herra Noregs og fulltrúa í forsætisnefnd-
inni. Ýmsar skoðanir eru uppi innan
nefndarinnar um hvort og hvernig eigi
að breyta skipulagi ráðsins.
Aukin umræða um alþjóðamál
á ffundum Norðuriandaráðs
í upphafi var reynt að halda umræðum
um utanríkismál fyrir utan Norður-
landaráð. Það hefur ekki breyst, en engu
að síður hefur sú þróun orðið innan
ráðsins að aukin umræða hefur orðið um
það sem er að gerast í alþjóðamálum.
T.d. hefur allmikið verið rætt um málefni
EB og EFTA auk framtíðar Austur-Evr-
ópu. Ráðgert er að forsætisnefndin fari
í mars til Strassburg eða Parísar til
fundar við nefnd frá Evrópuþinginu.
Reiknað er með að í almennum um-
ræðum á þinginu verði mikið rætt um
þróunina í Evrópu, þ.e. málefni EFTA
og EB. Þetta mál hefur verið allnokkuð
rætt á liðnum þingum. Sömuleiðis er
búist við umræðum um samskiptin við
Sovétríkin, en þau hafa verið mikið til
umræðu meðal Norðurlandanna á síð-
asta ári.
í október síðastliðnum hélt Gorbat-
sjov forseti Sovétríkjanna ræðu í Hels-
inki í Finnlandi og bauð þá fulltrúum
Norðurlandanna til Sovétríkjanna.
Ákveðið hefur verið að sendinefnd á
vegum Norðurlandaráðs heimsæki
Moskvu og Eystrasaltsríkin á vormánuð-
um. Þetta verður sjö manna nefnd sem í
eiga sæti tveir Finnar, tveir Svíar, Dani,
Norðmaður og íslendingur. Fulltrúi ís-
lands í nefndinni verður Páll Pétursson.
Tilgangurinn með ferðinni er að ræða
sérstaklega menningarsamskipti, um-
hverfismál, viðskiptamál og að koma á
persónulegum samskiptum milli þing-
manna þjóðanna.
Mikið um að vera
í Norræna húsinu
í tengslum við þing Norðurlandaráðs
Tímamynd Pjetur
Þar verður m.a. bókmenntadagskrá í
tilefni af afhendingu bókmenntaverð-
launa Norðurlandaráðs, en þau fær Tom-
as Tranströmmer. Flutt verða hádegiser-
indi frá þriðjudegi til föstudags. Hjörtur
Pálsson flytur erindi um íslenskar bók-
menntir, dr. Gylfi Þ. Gíslason flytur
erindi um íslensk efnahagsmál á kross-
götum, Haraldur Ólafsson flytur erindi
um íslendinga og Ingibjörg Hafstað
flytur erindi um stöðu konunnar í ís-
lensku samfélagi. Þessi dagskrá er öllum
opin.
Þá munu ungliðahreyfingar stjórn-
málaflokkanna halda fundi í tengslum
við þin^ið. og fulltrúar þeirra hafa leyfi
til að sitja fundi nefnda á vegum ráðsins.