Tíminn - 22.03.1990, Blaðsíða 4

4 Tíminn
Fimmtudagur 22. mars 1990
FRÉTTAYFIRLIT
MOSKVA -MikhaílGorbat-
sjof forseti Sovétríkjanna skip-
aði Litháum að skila inn öllum
vopnum og boðaði mjög hertar
reglur um vegabréfsáritanir
auk þess sem landamæra-
varðsla verður hert í Litháen.
Þetta er gert til þess að brjóta
á bak aftur sjálfstæðistilburði
Litháa. Þessar skipanir Gor-
batsjof voru birtar tveimur dög-
um eftir að leiðtogar Litháen
neituðu að beygja sig undir
vald sovésku ríkisstjórnarinn-
ar. Fyrr um daginn hófust við-
ræður í sovéska þinginu um
frumvarp sem gerir ráð fyrir því
að sovétlýðveldin geti sagt skil-
ið við Sovétríkin.
WINDHOEK - Háttsettur
bandarískur embættismaður
sem er í förunevti James Bak-
ers utanríkisráóherra fullyrðir
að flest Austur-Evrópuríkin
séu meðmælt því að sameinað
Þýskaland verði innan vé-
banda Nato. Á sama tima
segja vestur-þýskir jafnaðar-
menn að óhugsandi sé, að
Austur-Þýskaland verði með í
Nato, nema stefnu Nato verði
breytt í grundvallaratriðum og
hvetja til þess að svo verði gert.
Shimon Peres formaður Verkamannaflokksins fær stjc irnarumboð í ísrael:
Fr iður við Pa lestínur nenn ei r
i fo rsen da stj( órnarmy ndunai r
Shimon Peres leiðtogi
Verkamannaflokksins í
ísrael reynir nú að mynda
meirihlutastjórn með frið-
arsamninga við Palestínu-
menn að leiðarljósi. Um-
boðið mun vera pólitískt
fjöregg Peresar, því talið
er öruggt að ef honum
tekst ekki stjórnarmynd-
unin séu dagar hans í ísra-
elskum stjórnmálum taldir.
Verkefni Peresar er ekki vanda-
laust. Talið er að ríkisstjórn Verka-
mannaflokksins eigi vísan stuðning
sextíu þingmanna sem nægir þó
ekki, því sextíu þingmenn eru á móti
og myndu að líkindum vilja styðja
ríkisstjórn Likudbandalagsins undir
stjórn Yitzhaks Shamirs fráfarandi
forsætisráðherra.
Shamir neitaði snarlega boði Per-
esar í gær um áframhaldandi stjórn-
arsamstarf Verkamannaflokksins og
Likudbandalagsins, en nú undir for-
ystu Peresar og með friðarsamninga
við Palestínumenn í huga. Þeir
Shamir og Peres kepptust um að fá
stjórnarmyndunarumboðið frá Cha-
im Herzog forseta ísrael.
Stuðningsmenn Peresar hafa hvatt
hann til þess að ganga strax af fullum
krafti í stjórnarmyndun og freista
þess að mynda stjórn hið fyrsta, en
ekki láta tímann líða þó stjórnar-
myndunarumboðið renni ekki út
fyrr en lO.apríl. Annars eru líkur á
að Likudbandalagið telji smáflokka
Shimon Peres formaður Verkamannaflokksins ræðir við Arabahöfðingja. Peres hefur nú umboð til
stjórnarmyndunar í sínum höndum og mun hann hafa friðarviðræður við Palestínumenn að leiðarljósi við
hina strembnu stjórnamyndun.
strangtrúarmanna á að ganga í stjórn
með sér.
Likudbandalagið telur engar líkur
á að Peresi takist að mynda ríkis-
stjórn.
- Peres mun reyna að mynda
samsteypustjórn með naumum
meirihluta með stuðningi smáflokka
lengst til vinstri, flokka strangtrú-
armanna og stuðningsmanna PLO
og kommúnista. „Ég veit ekki hvort
þetta er hægt“, sagði Avi Pazner
talsmaður Yitzhak Shamirs, eftir að
ljóst var að Peres hefði fengið stjórn-
armyndunarumboðið.
WINDHOEK - Namibía
hlaut fullt sjálfstæði sitt eftir að
hafa lotið nýlenduherrum á
aðra öld. Tugir þúsunda
manna héldu upp á sjálfstæðið
með því að dansa á götum
Windohek. Sam Nujomba fyrr-
um skæruliðaforingi og leiðtogi
Swapo tók formlega við for-
setaembættinu. Hann falaðist
eftir erlendu fjármagni til að ýta
undirefnahgasþróun í landinu.
ULAN BATOR - Þingið í
Mongólíu kaus Punsalmaag-
iyn Ochirbat sem gegnt hefur
embætti utanríkisviðskiptaráð-
herra sem forseta landins eftir
að Zhambyn Batmunkh hafði
sagt af sér. Ochirbat hefur
verið í fararbroddi þeirra er
viljað hafa opnað landið.
SHARPVILLE - Hundruð
þúsunda blökkumanna mættu
ekki til vinnu til að minnast
fjöldamorðanna í Sharpeville
1960. í stað þess héldu þeir í
kröfugönqur, kröfðust friðar og
afnámi aðskilnaðarstefnunnar.
SANTÍAGO - Vinstrisinn-
aðir skæruliðar skutu og særðu
lífshættulega Gustavo Leigh
fyrrum yfirmann flughersins í
Chile sem átti stóran þátt [
blóðugri byltingu hersins fyrir
16 árum.
LeeTeng-hui
endurkjörinn
forsetiTævan
Lee Teng-hui var endurkjörinn
forseti Tævan á fundi þingsins í
Taipei í gær eftir dramatískan að-
draganda undanfarnar vikur. Mun
Lee því að öllu óbreyttu sitja í
forsetastól næstu sex árin.
Lee var einn í kjöri og hlaut hann
641 atkvæði af þeim 668 sem greidd
voru, en alls eiga 752 fulltrúar sæti á
þinginu.
Undanfarnar vikur hafa þingmenn
stjórnarandstöðunnar, sem ekki eru
þó margir, krafist þess að forsetinn
verði kjörinn í þjóðaratkvæða-
greiðslu á Tævan, en ekki af þinginu.
Ekki er langt umliðið frá því að
óeirðalögreglumenn beittu þessa
þingmenn harðræði og drógu þá frá
skrifstofum forsetans eftir að Lee
hafði neitað þeim áheyrn. Þeir hinir
sömu fulltrúar hefur einnig verið
meinað að sækja þingfundi þar sem
þeir neita að sverja þingeiða sem
kveða á um að þingið á Tævan sé
þing Kína. Að auki véfengja þeir
rétt öldunganna sem setið hafa á
þinginu án kosninga frá því það
jóðernissinnar flúðu Kína eftir að
kommúnistar náðu þar völdum.
Óeirðalögreglan umkringdi þing-
húsið á meðan kosningunni stóð, en
þúsundir mótmælenda biðu fyrir
utan.
Lee hefur heitið því að halda
ráðstefnu þar sem rætt verði um
stöðu Tævan, en þingið þar gerir enn
tilkall til valda í Kína. Hins vegar fer
andstaðan gegn þeirri stefnu Þjóð-
ernissinnaflokksins sem flúði frá
Kína á sínum tíma og fer með öll
völd á Tævan, sífellt vaxandi. Til að
mynda eru þúsundir stúdenta nú í
setuverkfalli og fjörtíu þeirra í hung-
urverkfalli til að krefjast aukins
lýðræðis á Tævan.
Rúmenski herinn gengur á milli
Ungveria og Rúmena í Tirgu Mures:
ÞRÍR LIGGJA í
VALNUM EFTIR
ÞJÓDERNISDEILUR
Rúmenski herinn beitti skrið-
drekum til að skilja að Ungverja
og Rúmena í blóðugum þjóðernis-
átökum í bænum Tirgu Mures í
Transylavaníu í fyrrakvöld. Þar
lágu eftir þrír fallnir og hátt á
þriðja hundrað manns særðust.
Neyðarástandi hefur verið lýst yfir
í bænum.
Nokkrir skriðdrekar og fimni-
hundruð hermenn og lögreglu-
menn gættu miðbæjar Tirgu Mures
í gær til að koma í veg fyrir að
hópum Ungverja og Rúmena lysti
saman að nýju, en þeir höfðu beitt
eldsprengjum, kylfum og ljám í
átökum sínum.
Ekki bárust fréttir af mannfalli í
gær, en þá stormuðu hópar Ung-
verja um bæinn og báru eld að
verslunum Rúmena.
10% þingmanna í Austur-
Þýskalandi á vegum Stasi
Líkur eru á að 10% þingmanna er
kjörnir voru í fyrstu frjálsu kosning-
unum í Austur-Þýskalandi tengist á
einhvern hátt hinni illræmdu „Stasi“,
öryggislögreglu sem leyst hefur verið
upp. Munu allir 400 þingmenn
Volkskammer, þings Austur-Þýska-
lands, því þurfa að gera hreint fyrir
sínum dyrum fyrir sérstakri þriggja
manna nefnd sem skipuð var til þess
að tryggja að endir yrði bundinn á
starfsemi „Stasi“.
Gottfried Forck biskup sem situr
í nefndinni sem á að sjá um að
öryggissveitirnar verði að fullu leyst-
ar upp, sagði að rannsókn á því
hvort þingmenn væru tengdir þeim
yrði gerð áður en Volkskammer yrði
kallað saman. Allar líkur eru á að
þeir þingmenn sem tengdust sveitun-
um muni segja af sér, þó ekkert
banni setu þeirra á þingi.
Fyrsti háttsetti stjórnmálamaður-
inn sem varð að gjalda þess að hafa
starfað með „Stasi“ var Wolfgang
Schnur fyrrum formaður hægri
flokksins Lýðræðislegrar vakningar,
en hann sagði af sér embætti þremur
dögum fyrir kosningar vegna tengsla
sinna. Rainer Eppelmann eftirmað-
ur Schnur sagði í gær að hann teldi
að allt að 40 þingmenn sem kjörnir
voru á sunnudaginn hafi tengst 'Stasi"
á einn eða annan hátt.