Tíminn - 30.01.1993, Blaðsíða 9

Laugardagur 30. janúar 1993
Tíminn 9
lón skammt frá. Að sögn frétta-
manna voru Tamílar þessir sak-
lausir af stuðningi við skæruliða.
Giskað er á að um 25.000 manns
hafi verið drepnir í stríðinu það
sem af er. S.l. ár féllu samkvæmt
einni frétt um 1200 stjórnarher-
menn og um 3000 skæruliðar.
Þetta byrjaði ekki í gær, frekar en
margt annað álíka. Singalesar eru
taldir hafa flutt sig út á Sri Lanka,
sem á Vesturlöndum var lengi
þekkt undir nafninu Ceylon, þetta
fimm til sex hundruð árum f.Kr. Á
síðustu öldunum fyrir upphaf
tímatals okkar byrjuðu Tamílar að
sækja að þeim frá Suður-Indlandi.
Alla tíð síðan, í rúmlega tuttugu
aldir, hafa samskipti þjóða þessara
verið mikil, vinsamleg stundum
eða öðrum þræði, en oft fjandsam-
leg. Tamílsk ríki syðst á Indlandi
reyndu jafnan að leggja Singalesa
undir sig og tókst það stundum að
meira eða minna leyti. Hetjur sögu
og sagna hjá Singalesum eru öðr-
um fremur konungar og kappar
sem unnu frægðarverk gegn Ta-
mflum.
Gamalgróin
hámenning
Báðar þessar þjóðir hafa gamal-
gróna hámenningu, sem er að tals-
verðu leyti sú sama hjá báðum;
báðar tilheyra þær indversku
menningarheildinni. Báðar þjóðir
hafa frá fornu fari haft mikil sam-
skipti við aðrar þjóðir og tekið við
miklu af áhrifum utan frá. í lönd-
um þeirra voru snemma viðkomu-
stöðvar fyrir verslunina milli Aust-
ur- og Vestur-Asíu. íslam, sem 8%
eyjarskeggja aðhyllast, barst til Ce-
ylon með íslömskum kaupsýslu-
mönnum frá Arabfu og Indlandi,
sem margir settust þar að. Og í
næstum 400 ár hafa Singalesar og
Tamflar verið í nánum sambönd-
um við Evrópu. Fyrst komu Portú-
galar til Ceylon, lögðu undir sig
strandhéruð þar og gáfu núverandi
höfuðborg, Colombo, nafn það er
hún enn hefur, síðan Hollendingar
Premadasa: reynir aö giröa
stríöið af.
og loks Bretar, sem lögðu undir sig
eyna alla. Um 8% landsmanna eru
kristnir eftir þá tíð og ófáir þar af
Evrópumönnum komnir, sérstak-
lega Portúgölum sem voru öðrum
hvítum mönnum viljugri til blóð-
blöndunar við innfædda. Margir af-
komenda þeirra eyjarmanna, sem
tóku við kaþólsku af Portúgölum,
heita portúgölskum nöfnum.
Bæði Singalesar og Tamflar eru
stoltir af sögu sinni og menningu
og þótt ýmislegt sé líkt með þeim
er annað ólíkt. Tamflar á Ceylon og
í Suður-Indlandi voru frá fornu fari
virkir í alþjóðlegu versluninni sem
fram fór um hlaðið hjá þeim, en
Singalesar héldu sig mest við rís-
rækt og komu sér upp til þess
ágætum áveitukerfum. Alþjóðlega
verslunin, sem fór fram um hafnir
eyjarinnar og var í árþúsundir
mikil vegna legu hennar, var lengi
í höndum múslíma og síðan Evr-
ópumanna.
Teplantekrur, fólks-
fjölgun
Á 19. öld hófu Bretar að rækta te
o.fl. í stórum stíl á plantekrum á
Ceylon. Reglubundin dagvinnan
við það féll Singalesum illa, en Ta-
mflum sæmilega. Varð það til þess
að Bretar fluttu inn fjölda af þeim
síðarnefndu frá Suður-Indlandi til
starfa á plantekrunum. Við þann
LTTE-skæruliöi, fallinn indverskur hermaöur: íhlutunin á Sri Lanka
kostaöi fíajiv Gandhi lífiö.
fólksinnflutning fjölgaði Tamflum
á eynni um meira en helming.
Eftir að Ceylon varð sjálfstætt ríki
1948 kastaðist fljótt í kekki með
Singalesum og Tamflum. Af ástæð-
um má nefna þjóðernishyggju
Singalesa, sem magnast hafði í
sjálfstæðisbaráttu gegn Bretum,
og aukinn trúarhita singalesískra
búddatrúarmanna sem upphaflega
hafði beinst gegn evrópskum
kristniboðum. Tamflar brugðust
við fyrií'ætlunum stjórnvalda um
að gera singalesísku að helsta op-
inbera málinu í stað ensku með því
að krefjast sjálfsstjórnar. Illindi út
af þessu, sem um síðir urðu að
stríði, mögnuðust við efnahags-
vandræði, sem að talsverðu leyti
stöfuðu af gífurlegri fólksfjölgun.
Á s.l. hálfri öld hefur íbúatala eyj-
arinnar þrefaldast.
Fyrstu stríðsárin fengu LTTE og
aðrir tamflskir skæruflokkar
stuðning frá Tamflum norðan
Palksunds, en þeir eru þorri íbúa
fylkisins Tamflnadú. Leyniþjónusta
svæðisstórveldisins Indlands hjálp-
aði skæruliðum einnig. 1987 lét
stjórn Sri Lanka undan kröfum
Rajivs Gandhi, þáverandi forsætis-
ráðherra Indlands, þess efnis að Ta-
mílar á eynni fengju sjálfsstjórn. í
staðinn sendi Rajiv her út á eyna til
að berja niður þá skæruliða, sem
ekki gerðu sig ánægða með það.
Kona með blóm
Sennilega vonaði Rajiv að þetta
endaði með því að Sri Lanka yrði
indverskt fylgirfki og að virðing
hans sjálfs ykist. En LTTE krafðist
fulls sjálfstæðis og snerist gegn
Indlandsher, sem missti á annað
þúsund manna í skærum við tí-
grana, náði engu taki á óvininum
og framdi hryðjuverk á óbreyttu
fólki tamflsku. Þannig nauðguðu
indverskir hermenn fjölmörgum
tamflskum konum. Indlandsstjórn
óttaðist að hún væri að koma sér
þarna upp „Víetnamstríði" og flutti
her sinn norður yfir sund eftir þrjú
ár.
21. maí 1991, er Rajiv var staddur
á kosningafundi skammt frá Madr-
as, færði kona ein honum blóm og
hneigði sig fyrir honum um leið.
Við það sprakk sprengideig er vafið
hafði verið um konuna miðja.
Fórst Rajiv þar og margir aðrir.
Efri hluti líkama konunnar hvarf
gersamlega við sprenginguna. Höf-
uðið kastaðist hinsvegar marga
metra í burtu og fannst nokkurn-
veginn í heilu lagi. Auðveldaði það
rannsókn málsins. í ljós kom að
konan var tamflsk og frá Sri Lanka.
Hún var ein af þeim sem indverski
herinn hafði nauðgað.
Flóttamenn fjár-
magna
Að Indlandsher förnum tóku Sri
Lankastjórn og LTTE til þar sem
frá var horfið við sitt stríð. Stjórn-
in hefur þráboðið Tamílum sjálfs-
stjórn, sem frelsistígrar vísa á bug
og taka ekkert í mál nema fullt
sjálfstæði. Auk skæruhernaðar
minna þeir á sig öðru hvoru með
sjálfsvígsárásum í líkingu við til-
ræðið við Rajiv. í mars 1991 réðu
þeir Ranjan Wijeratne varnarmála-
ráðherra af dögum með bfl-
sprengju í miðri Colombo. Ekki
alls fyrir löngu laut Clancy Fern-
ando aðmíráll, æðsti maður sjó-
hers eyríkisins, sömu örlögum í
umferðarþvarginu mitt í höfuð-
borginni. Öryggið er sem sé ekki
algert utan stríðssvæðisins.
Bardagamóður er sagður lítill í
stjórnarhernum, enda þótt her-
menn séu launaðir í betra lagi. Svo
margir strjúka úr hernum að her-
stjórnin hefur ekki undan að fylla
skörðin með nýliðum. Tígrar eru af
fréttum að dæma ólíkt vígreifari,
enda þótt stjórnvöld Indlands og
Tamflnadú tækju fyrir hjálp til
þeirra frá Tamflum norðan Palk-
sunds eftir morðið á Gandhi. Tígr-
ar kváðu bæta sér það upp að
nokkru með fjárstuðningi frá Ta-
mílum á Vesturlöndum, þ.á m. í
Danmörku þar sem þeir urðu
Schlúter að fótakefli.
FUNDIR OG FÉLAGSSTÖRF
Halldór Jón Jónas Karen Erla
Almennir stjórnmálafundir
á Austurlandi
Þingmenn og varaþingmenn Framsóknarflokksins á Austurtandi boða til almennra
stjómmálafunda I kjördæminu sem hór segir á timabilinu frá 31. janúar til 11. febrú-
ar.
Reyðarfiröi: I Verklýðshúsinu sunnudaginn 31. jan. ki. 16.00.
Eskiflrði: I Slysavarnafélagshúsinu 31. jan. kl. 20.30.
Neskaupstað: f Egilsbúð mánud. 1. febr. kl. 20.30.
Stöðvarfirði: Félagsheimilið þriðjud. 2. febrúar kl. 20.30.
Breiðdalsvfk: Hótel Bláfell miðvikud. 3. febrúar kl. 20.30.
Höfn: Framsóknarhúsið fimmtudaginn 4. febrúar kl. 20.30.
Bakkafiröi: Miðvikudag 10. febrúar kl. 20.30.
Vopnafirðl: Fimmtudag 11. febrúar kl. 20.30.
Fundarefni: Atvinnumál — stjómmálaviöhorfið — staða EES- samningsins.
Ailir eru velkomnir á fundina. Nánar auglýst á viökomandi stöðum. Athugið breytt-
an fundartlma á Eskifirði og Fáskrúðsfirði. Fundarboðendur
Félagsvist á Hvolsvelli
Spilum sunnudaginn 31. janúar og sunnudaginn 14. febraar kl. 21.00.
Framsóknarfélag Rangárvallasýslu
Framsóknarvist —
Reykjavík
Framsóknarvist verður spiluð n.k. sunnudag 31. jan. I Hótel
Lind, Rauðarárstig 18, og hefst kl. 14.00.
Veitt verða þrenn verðlaun, karla og kvenna.
Finnur Ingólfsson alþingismaður flytur stutt ávarp I kaffihléi.
Framsóknarfélag Reykjavíkur
Brautarholt á
Skeiöum
Alþingismennimir Jón Helgason og
Guðni Ágústsson boða til fundar um
stjórnmálaviðhorfið að Brautarholti
mánudaginn 1. febrúar kl. 21.00.
Guðni
Létt spjall
á laugardegi
Laugardaginn 30. janúar n.k. frá kl. 10.30 - 12.00, að
Hafnarstræti 20, 3. hæð, mætir Finnur Ingólfsson og ræð-
ir stjómmálaviðhorfið.
Fulltrúaráðlð
Finnur
Vesturland
Ingibjörg Pálmadóttir alþingismaður
og Siguröur Þórólfsson varaþingmað-
ur verða með fundi um stjómmálavið-
horfið og málefni héraðsins á eftirtöld-
um stööum:
Mánudagur 1. febr. n.k.: I Logalandi
kl. 14.00 og I Lyngbrekku kl. 21.00.
Mlövikudagur 3. febr. n.k.: I Félags-
heimilinu Suðurdölum kl. 14.00 og I
Breiöabliki kl. 21.00.
Flmmtudagur 4. febr. n.k.: I Röst,
Hellissandi. kl. 21.00.
Keflvíkingar —
Suðurnesjamenn
Opinn fundur um EES og stjómmálaviöhorfið I dag, verður haldinn miðvikudaginn
3. febrúar kl. 20.30 aö Hafnargötu 62.
Framsögumenn: Guðni Ágústsson og Siv Friðleifsdóttir.
Fjölmenniö. Allir velkomnir. Stjóm Fulltrúaráðs
Norðurland vestra
.Austur-Húnvetningar
Almennur stjómmálafundur verður haldinn á Hótel Blönduósi mánudaginn 1. febrú-
ar kl. 21.00.
Frammælendur: Páll Pétursson, Stefán Guömundsson, Elfn Llndal.
Skagstrendingar
Verðum til viðtals á Hótel Dagsbrún mánudaginn 1. febr. kl. 16.00-18.00.
Páll Pétursson alþlngismaður, Stefán Guðmundsson alþingismaður.
Norðurlandskjördæmi vestra
Almennur stjómmálafundur verður haldinn I Miðgarði 2. febrúar kl. 21.00.
Frammælendur: Steingrimur Hermannsson, Páll Pétursson, Stefán Guðmundsson.
Allir velkomnir.
Vestur-Húnvetningar
Almennur stjómmálafundur veröur haldinn I Vertshúsinu, Hvammstanga, miöviku-
daginn 3. febrúar kl. 21.00.
Frammælendur. Páll Pétursson, Stefán Guðmundsson, Elln Llndal.
Hofsós
Verðum til viðtals I Félagsheimilinu á Hofsósi fimmtudaginn 4. febraar kl. 16.00-
18.00.
Páll Pétursson, Stefán Guðmundsson.
Siglfirölngar
Almennur stjómmálafundur verður haldinn I Suðurgötu 4 fimmtudaginn 4. febrúar.
Frammælendun Páll Pétursson, Stefán Guömundsson, Elln Lindal.