Tíminn - 13.02.1993, Side 6

Tíminn - 13.02.1993, Side 6
6 Tíminn Laugardagur 13. febrúar 1993 Sighvatur Björgvinsson, heilbrigðis- og tryggingaráðherra: HANDLAMA en ekki hættur lægri smásöluálagningu, þannig að lyfjaverð á íslandi lækki til sam- ræmis við það sem það er í löndum í kringum okkur. Aukið frjálsræði í lyfjaverslun innanlands þarf hins vegar að eiga sér aðdraganda." AÐ SPARA Sighvatur Björgvinsson, heilbrigðis- og tryggingaráðherra, segir að í sinni ráðherratíð hafí tekist að spara yfir tvo millj- arða í heilbrigðiskerfinu. Hann hafnar því algerlega að við höfum gengið of langt í því að auka kostnaðarhlutdeild sjúklinga og bendir á að lyf og lækniskostnaður sé aðeins 1% af útgjöldum vísitölufjölskyídunnar. Þetta hlutfall sé hærra í nágrannalöndunum. Sighvatur hefur verið harðlega gagnrýndur fyrir aðgerðir sínar í heilbrigðismálum. Því hefur verið haldið fram að þær séu handahófs- kenndar. Það skorti alla yfirsýn í heilbrigðismálum. Vaðið hafi verið áfram án alls samráðs við þá, sem vinna í heilbrigðiskerfinu, og menn hafa sett fram efasemdir um að að- gerðir Sighvats skili yfirleitt nokkr- um sparnaði þegar til Iengri tíma er litið. Aðeins sé verið að auka útgjöld sjúklinga og þeirra sem þurfa á stuðningi samfélagsins að halda. Þessu vísar Sighvatur mjög ákveðið á bug. Við verðum að stöðva sjálfvirkan vöxt út- gjalda til heilbrigðis- mála „Við erum að fást við það sama og allar þjóðir í V-Evrópu og N- Amer- íku. Við erum að slást við mjög vax- andi útgjöld í heilbrigðisþjónustu, sem vaxa gersamlega án tillits tií þess hvernig efnahagsástandið í þjóðfélaginu er að öðru leyti. Sem dæmi um hvað vöxturinn er gífur- lega hraður get ég nefnt að í upphafi níunda áratugarins vörðum við um 6,4% af landsframleiðslu til heil- brigðismála. Nú, tíu árum seinna, er þetta hlutfall komið upp í 8,4% og stefnir í 10% í lok þessarar aldar, ef ekkert væri gert. Heilbrigðisút- gjöldin vaxa miklu örar en þjóðarút- gjöldin og það segir sig sjálft að við getum ekki setið hjá og horft á.“ Eigum við ekki samt sem áður að stefna að því að veita hér áfram fyrsta flokks heilbrigðisþjónustu? ,Að sjálfsögðu. Bandaríkin veita ekki fyrsta flokks heilbrigðisþjón- ustu. Samt sem áður ver engin þjóð jafnmiklu af tekjum sínum til heil- brigðisþjónustunnar eins og Banda- ríkin. Það er ekkert jafnaðarmerki milli þess að heilbrigðisþjónustan sé dýr og að hún sé góð.“ Þú hefur verið gagnrýndur fyrir að þig skorti alla yfirsýn í heilbrigðis- málum í þeim aðgerðum sem þú hefur beitt þér fyrir í heilbrigðismál- um. Hverju svarar þú þessum ásök- unum? ,J4enn hafa gagnrýnt okkur með rétti fyrir að vera að gera miklar breytingar. Ýmsar af þeim breyting- um, sem við höfum verið að gera, eru þess eðlis að það er full ástæða til þess að gagnrýna þær, vegna þess að þar er verið að gera breytingar sem vissulega gera ráð fyrir að fólk borgi meira. Það má gagnrýna. Hins vegar er það ekki rétt að við höfum ekki yfirsýn yfir það sem við erum að gera. Við erum markvisst að stefna að því að reyna að draga úr þessum kostnaði á öllum sviðum — í lyfjum, í læknisþjónustu og á sjúkrahúsum — án þess þó að það dragi úr þjón- ustu. Þetta hefur hins vegar skapað mikið vinnuálag á fólki. En það hef- ur tekist að spara. Ég get nefnt sem dæmi að við gerð- um mjög miklar breytingar til lækk- unar á rekstrarkostnaði þriggja sjúkrahúsa á landsbyggðinni, þar á meðal sjúkrahúsinu á Blönduósi. Ég fékk yfir mig skæðadrífu mótmæla- samþykkta heiman úr héraði, m.a. frá sveitarstjórnum, menningarfé- lögum og kvenfélögum. Því var haldið fram að við værum að leggja sjúkrahúsið niður og sjúkraþjón- usta við íbúa Blönduóss væri í hættu. Niðurstaðan varð sú að stjórn sjúkrahússins gekk á minn fund skömmu fyrir jólin með það er- indi að fá að ráðstafa rekstrarhagn- aði af starfrækslu sjúkrahússins á árinu. Niðurskurðurinn var ekki meiri en svo, þó að hann væri mikill, að sjúkrahúsið var rekið með hagn- aði. Þannig hefur margt af því, sem við höfum gert, tekist vel. Það hefur hins vegar ekki allt gengið upp.“ Hvaða lyfjafræðingi sem er verði heimilt að opna apótek Þú hefur verið gagnrýndur fyrir að vera endalaust að gefa út og breyta reglugerðum. Var nauðsynlegt að gefa út allar þessar reglugerðir? „Það er fyrst og fremst í lyfjamálum sem reglugerðirnar hafa verið marg- ar. í sambandi við læknisþjónustuna hafa reglugerðirnar ekki verið nema tvær á þessum tveimur árum. Af þessum fimm reglugerðum, sem ég gaf út í lyfjamálum, eru bara þrjár efnisbreytingar. Fyrstu reglu- gerðinni, um hækkun á fasta- greiðslu sjúklinga, var aldrei ætlað að gilda nema í skamman tíma. Því var lýst yfir að við stefndum að því að fara yfir í hlutfallsgreiðslukerfi. Til þess urðum við hins vegar að breyta lögum. Við gáfum út tvær regíugerðir sem breyttu þessari reglugerð. Þar voru ekki á ferðinni neinar umtalsverðar efnisbreyting- ar, heldur leiðréttingar. Þær skipta ekki meginmáli. Síðan höfum við gert tvær efnisbreytingar. Við breyttum yfir í hlutfallsgreiðslukerfi og gerðum læknum skylt að geta þess, þegar þeir skrifa lyfseðla, hvort það eigi að afgreiða það Iyf sem þeir vísa á, eða hvort heimilt sé að af- greiða ódýrasta samheitalyf. Þetta eru hvor tveggja miklar kerfisbreyt- ingar, sem einnig er verið að hrinda í framkvæmd í nálægum löndum. Seinni breytingin gekk í gildi nú um áramótin. Hún byggist á fyrri reglugerð, en með þeirri breytingu að það er sett lágmarksgreiðsla fyrir lyf og jafnframt eru tveir lyljaflokkar fluttir á milli greiðsluflokka." Er fyrirhugað að breyta í grund- vallaratriðum því kerfi sem við bú- um nú við í lyfjamálum? Já, það leiðir af sjálfu sér við aðild okkar að EES. í tengslum við aðild okkar að EES verður gerð sú breyt- ing að þetta kerfi verður opnað. Sá, sem hefur tilskilin réttindi til að flytja inn lyf, getur flutt inn lyf fram- hjá einkaumboðskerfinu og keypt lyfin á því hagstæðasta verði sem þau fást á. Það er mjög mismunandi verð á lyfjum sama lyfjaframleið- enda, eftir því til hvaða lands það er selt. Það er t.d. allt annað og hærra verð á lyfjum, sem seld eru til ís- lands, heldur en á lyfjum sem seld eru til Þýskalands. Með breyting- unni verður samkeppni í innflutn- ingi, vegna þess að einkaréttur um- boðsmannanna til innflutnings verður afnuminn. Frumvarp þessa efnis liggur nú fyrir Alþingi og ég á von á því að það verði afgreitt fljót- lega. Ég geri einnig ráð fyrir að auka samkeppni í lyfjaverslun innan- lands. Það má segja að þar sé í gildi hálfgert einokunarkerfi. Ráðherra tekur ákvörðun um það hvaða lyfsali megi opna Iyfjaverslun og hvaða héraði sé uppálagt að versla við þann lyfsala. Þessu ætla ég að breyta þannig að lyfjafræðingar, sem hafa tilskilin réttindi, geti opnað lyfjabúð ef þeir kjósa það sjálfir. Frumvarp, sem felur í sér þessa breytingu, ligg- ur nú fyrir stjórnarflokkunum og ég vænti þess að þeir fallist á að styðja það. Tilgangurinn er að ná niður inn- kaupsverði lyfja, fá lægri heildsölu- álagningu, fá meiri samkeppni og Mun beita mér fyrir að gjaldtaka af krabba- meinssjúklingum verði samræmd Nýverið hefur gjaldtaka á krabba- meinssjúklingum verið harðlega gagnrýnd. Þú hefur í því sambandi vísað á stjórn Ríkisspítalanna og sagt heilbrigðisráðuneytið hafa hvergi komið þar nærri. En hafa ekki stjómvöld gert Ríkisspítölun- um að auka sértekjur sínar um 200 milljónir á þessu ári og eru þeir ekki einfaldlega að bregðast við því? „í sértekjuáætlunum Ríkisspítal- anna, sem gengið er frá í fjárlögum, er ekki gert ráð fyrir því að innheimt séu gjöld af krabbameinssjúkling- um. Þeim er gert að auka sértekjur sínar á grundvelli þeirra sértekna sem þeir hafa. Það er rétt að ég hef engin afskipti haft af þessu máli, en ég ætla mér að hafa afskipti af því. Stjórn Rfkisspít- ala tók þá ákvörðun um mitt ár í fyrra að fella niður þá undanþágu, sem þeir höfðu veitt krabbameins- sjúklingum sem koma á göngu- deildir spítalans. Sú undanþága hef- ur ekki bara náð til gjaldtöku vegna krabbameinslækninga af þessum sjúklingum. Þeir hafa t.d. ekki þurft að greiða fyrir röntgenmyndir. Þetta var mjög gagnrýnt af öðrum sjúkra- húsum, sem tóku göngudeildargjöld af krabbameinssjúklingum. Ríkisspítalarnir eru með mjög sér- hæfðar krabbameinslækningar, þ.e. geislameðferð. Þar er gert ráð fýrir að fólk komi í nokkur skipti áður en geislameðferð hefst og alloft eftir að henni lýkur. Ef menn hefðu tekið gjöld í hvert skipti, hefði þetta orðið gríðarlega há upphæð. Yfirlæknir krabbameinsdeildar Landspítalans tók þá ákvörðun að fella þessa gjald- töku niður og hóf viðræður við stjórnendur Landspítalans um það hvernig þessari gjaldtöku skyldi hagað. Ég mun beita mér fyrir því að þeíta verði samræmt, þannig að það sé ekki verið að láta sjúklinga á Landspítalanum borga eitthvað annað og meira en sjúklingar gera annars staðar og jafnframt að ekki fari fram einhver gjaldtaka sem valdi krabbameinssjúklingum einhverj- um umtalsverðum kostnaði. Að því er verið að vinna."

x

Tíminn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.