Tíminn - 27.02.1993, Blaðsíða 14

14 Tíminn
Laugardagur 27. febrúar 1993
SPARNAÐUR SPARNAÐUR SPARNAÐUR SPARNADUR
Pétur Kristinsson, framkvæmdastjóri Þjónustumiðstöðvar ríkisverðbréfa, segir að há ávöxtun og
frjálst sparnaðarform geri spariskírteini að ákjósanlegum sparnaðarkosti fyrir venjulegt launafólk:
Pétur Kristinsson, framkvæmdastjóri Þjónustumiðstöðvar ríkis-
verðbréfa, segir að hann hafí orðið var við að kreppan í þjóðfélag-
inu hafí orðið til þess að vekja sumt fólk til meðvitundar um
nauðsyn þess að spara. Margir, sem nú hafa lækkað í launum eða
misst vinnuna, segi við sig að nú væri gott að eiga varasjóð. Pét-
ur sagði að kreppan hafí einnig leitt til þess að áskrifendum að
spariskírteinum ríkissjóðs hafí fækkað.
22.000 manns hafa
keypt spariskírteini í
áskrift
Á síðustu fimm árum hafa alls
um 22.000 manns keypt spariskír-
teini í skemmri eða lengri tíma í
áskrift. í dag eru virkir kaupendur
um 12.000, en fólk getur hætt að
kaupa spariskírteini ef illa stendur
á og komið inn aftur eftir hentug-
leikum. Fólk getur einnig með
einu símtali hækkað eða lækkað
upphæðina eftir því sem aðstæður
leyfa. Þegar best lét voru áskrif-
endur um 15.000.
Alls konar fólk kaupir spariskír-
teini í áskrift. Pétur sagði að um sé
að ræða þverskurð af þjóðfélaginu.
Þetta sé fólk úr öllum starfsgrein-
um og á öllum aldri. Hann nefndi
að þó nokkuð sé um að keypt séu
skírteini fyrir smábörn.
Pétur sagði að Þjónustumiðstöð-
in reyni að höfða sérstaklega til
venjulegs launafólks. Það sjáist
best á því að mikill meirihluti
kaupi fyrir 5.000 krónur. Um 70%
áskrifenda greiða áskriftina með
greiðslukorti.
Með því að spara 5.000 krónur á
mánuði er fólk að spara 164 krón-
ur á dag. Hver og einn getur spurt
sig hvort maður geti ekki séð af
164 krónum á dag. Til samanburð-
ar má nefna að einn sígarettupakki
kostar 243 krónur. Hjónin Þór og
Björg, sem ljáð hafa nöfnin sín í
auglýsingu frá Þjónustumiðstöð
ríkisverðbréfa, hafa sparað frá því í
apríl 1989. Þau hafa á þessum tíma
keypt spariskírteini íyrir 5.000
krónur hvort og eiga í dag 645.689
krónur.
Áður var viðhorfið
að spamaður væri
bara fyrir þá ríku
„Til skamms tíma var það ekki
lenska á íslandi að fólk sparaði á
skipulegan hátt. Menn einfaldlega
borguðu skuldir sínar og eyddu
restinni. Viðhorfið var einnig
þannig að fólk sagði að sparnaður
væri bara fyrir þá ríku. Þessi hugs-
unarháttur er smátt og smátt að
breytast. Það sést best af því að 5.-
6. hvert heimili er í áskrift að
spariskírteinum ríkissjóðs," sagði
Pétur.
„Við höfum fundið fyrir því að
fólk hefur minna fé milli hand-
anna. Fólk hefur dregið úr sparn-
aði eða hætt sparnaði tímabundið
vegna þess að tekjur þess hafa
minnkað eða það hefur hreinlega
misst vinnuna," sagði Pétur.
Pétur sagðist einnig hafa fundið
fyrir hinni hlið kreppunnar.
Kreppan hafi vakið sumt fólk til
meðvitundar um að það verði að
spara. Minni tekjur leiði til þess að
sumir hugsi: ja, nú væri gott að
eiga varasjóð. Pétur sagði að
launamenn í öðrum löndum leggi
almennt mikið upp úr því að eiga
varasjóð, en því miður hafi íslend-
ingar ekki lagt mikið upp úr því að
spara eða eiga varasjóð. Því megi
m.a. kenna verðbólguhugsunar-
hætti okkar íslendinga.
Vextir eru um
7% í dag
Spariskírteini ríkissjóðs eru eins
og hver önnur verðbréf. Þau eru
skráð á ákveðnu gengi, sem er
breytilegt frá einum tíma til ann-
ars. Fólk getur selt bréfin, ef það
þarf skyndilega á sparnaðinum að
halda. Pétur leggur hins vegar
áherslu á að fólk líti á spariskírteini
sem langtímasparnað. Skírteinin
eru gefin út til 5 ára og 10 ára.
Þurfi fólk að selja bréfin fyrr, þarf
það að greiða sölulaun og getur
einnig orðið fyrir gengistapi.
Vextir á spariskírteinum eru
breytilegir. Þeir eru núna í kring-
um 7%, en voru hæstir 8,1% í
fyrra. Pétur sagði þetta vera mjög
góða vexti, ekki síst sé tekið tillit til
þess hvað sparnaðarformið sé
frjálst. Þú getir alltaf hætt sparnað-
inum, breytt um upphæð eða tekið
sparnaðinn út. Pétur fullyrti að
bankarnir geti ekki boðið jafnþægi-
legt spamaðarform með jafnhárri
ávöxtun.
Hægt að spara mikið
með því að skrá niður
útgjöld
Pétur sagði að til að geta sparað,
þurfi fólk að hafa einhverja yfirsýn
eða reglu á sínum útgjöldum.
Besta leiðin til þess sé að fólk skrái
niður í hvað peningarnir fara. Þess
vegna hafi Þjónustumiðstöð ríkis-
verðbréfa sent fólki möppu og
eyðublöð fyrir heimilisbókhald.
Pétur sagði að það eitt að fólk skrái
niður útgjöld sín fái fólk til að
hugsa. í kjölfarið fari fólk ósjálfrátt
að velta fyrir sér leiðum til að
spara.
Þjónustumiðstöðin hefur einnig
sent viðskiptavinum sínum mat-
seðil og innkaupalista. Pétur sagði
að stór hluti útgjalda venjulegs
launafólks sé matarinnkaup og það
sé engin spurning að fólk geti náð
niður matarkostnaði ef það skipu-
leggi innkaupin fyrirfram. Hann
sagðist mæla með því að fólk útbúi
matseðil fyrir vikuna og innkaupa-
lista í samræmi við hann. Til að
þetta skili árangri verði fólk að
halda sig sem mest við innkaupa-
listann, en kaupa ekki eitthvað
auka, eins og fólk gerir oft.
Þetta er sú ráðgjöf sem Þjónustu-
miðstöðin býður fólki upp á, auk
ráðgjafar fyrir stærri fjárfesta um
hvernig þeir geti best ávaxtað pen-
inga sína. Þjónustumiðstöðin hef-
ur hins vegar ekki farið út í að að-
stoða fólk sem er komið í vandræði
með sín fjármál, en Pétur benti á
námskeið Neytendasamtakanna og
VÍB í því sambandi. -EO
LANPSBANKI
í S L A N D S
Landsbanki íslands auglýsir nú fjórða árið í röð eftir
umsóknum um NÁMU-styrki. Veittir verða 7 styrkir.
Ill Einungis aðilar að NÁMUNNI, námsmannaþjónustu
Landsbanka íslands, eiga rétt á að sækja um þessa
styrki.
I2l Allir þeir sem gerst hafa félagar í NÁMUNNI fyrir
15. mars 1993 eiga rétt á að sækja um styrk vegna
þessa námsárs.
I3l Hver styrkur er að upphæð 150 þúsund krónur. Þeir
verða afhentir í apríl 1993 og veittir NÁMU-félögum
skv. eftirfarandi flokkun:
2 styrkir til háskólanáms á íslandi, 2 styrkir til náms
við framhaldsskóla hérlendis, 2 styrkir til fram-
haldsnáms erlendis og 1 styrkur til listnáms.
|4] Umsóknum ertilgreini námsferil, námsárangur,
heimilishagi og framtíðaráform, skal skilað til Lands-
banka íslands eigi síðar en 15. mars næstkomandi.
löj Umsóknir sendist til:
Landsbanki íslands, Markaðssvið
b.t. Gunnbjörns Þórs Ingvarssonar
Bankastræti 7, 155 Reykjavík
Jf Landsbanki
A íslands
Ðanki allra landsmanna
Innkaupastofnun Reykjavíkurborgar, f.h. byggingadeildar borgar-
verkfræðings, óskar eftir tilboðum f endurmálun á ýmsum fasteign-
um Reykjavlkurborgar.
Útboðsgögn verða afhent á skrifstofu vorri, Frlkirkjuvegi 3, Reykja-
vlk, gegn kr. 5.000,- skilatryggingu.
Tilboðin verða opnuð á sama stað þriðjudaginn 16. mars 1993, kl.
14,00.
INNKAUPASTOFNUN REYKJAVÍKURBORGAR
Fríkirkjuvegi 3 - Sími 25800