Tíminn - 27.03.1993, Blaðsíða 17

Laugardagur 27. mars 1993
Tíminn 17
Sjö ára sólargeisli
I í ún var aðeins sjö ára gömul, sæt lítil stúlka með
kastaníubrúnt hár og blá augu. Trisha Ann Worley var
hvers manns hugljúfi, átti marga vini og framtíð hennar
virtist björt eins og bemska hennar hafði veríð.
Trísha var sérstök að mörgu leyti. Hún talaði ensku og
spænsku jöfnum höndum og kunni auk þess táknmál
vegna þess að báðir foreldrar hennar voru heymarlausir.
Hún var búin að venjast hinum þögla heimi fjölskyld-
unnar þrátt fyrír þann gáska og glaðlyndi sem hún bjó
yfír.
Stúlkubams saknað
Fimmtudagurinn 25. ágúst 1988 var
dæmigerður sumardagur í höfuð-
borginni Austin í Texasfylki. Hitinn
komst í 35° á selsíus og TVisha var í
sólskinsskapi. Um átta- leytið um
kvöldið sagði Trisha mömmu sinni á
táknmáli að hún ætlaði að skreppa á
leikvöllinn sem íbúar hins stóra fjöl-
býlishúss í West Sixth Street áttu
sameiginlega. Leikvöllurinn var eft-
irlætisstaður bamanna í hverfinu.
Þar var sundlaug með öllu tilheyr-
andi og ýmis leiktæki. Hún sagðist
ekki verða lengur en hálftfma þar
sem að komið var fast að háttatíma.
Einn og hálfur klukkutími leið og
þá fór móðir TVishu að óttast um
hana. Hún var ekki vön að ganga á
bak orða sinna. Mamma TVishu fór
ásamt vinkonu sinni sem ekki átti
við málfötlun að stríða og spurðust
þær fyrir um hana. Enginn hafði séð
til TVishu litlu. Kvöldið leið og kvíði
foreldra hennar jókst. Haft var sam-
band við lögregluna og sagði hún að
ef TVisha skilaði sér ekki um nóttina
væri ástæða til að gera viðeigandi
ráðstafanir. Foreldrum TVishu varð
ekki svefnsamt um nóttina.
Lögreglan mætti til leiks rúmum
14 klukkustundum eftir að síðast
sást til litlu stúlkunnar. Allir ætt-
ingjar og vinir í nágrenninu voru
heimsóttir og reynt að fá upplýsing-
ar um hvort til hennar hefði sést en
svo var ekki.
Með aðstoð táknmálskennara
reyndi mamma TVishu að útskýra
fyrir lögreglunni að hún væri myrk-
fælin og engar líkur væru á að hún
hefði Iagt á sig löng ferðalög fyrr um
kvöldið. Þá hafði henni verið kennt
að treysta ekki ókunnugum, ekki
síst eftir atburði sem átt höfðu sér
stað nokkrum mánuðum áður, og
ansa því ekki þótt einhver byði
henni ís eða vildi fá hana í ökuferð.
„Það er engin skýring á hvarfi
hennar önnur en sú að einhver hafi
tekið hana með valdi og haft hana á
brott með sér,“ útskýrði móðir Tris-
hu með grátstafinn í kverkunum.
Árangurslaus leit
Lögreglan var sama sinnis. Sedana
lögregluforingja var falin stjórn leit-
arinnar og hans fyrsta verk var að
senda útlitslýsingu á telpunni til
þeirra 750 lögreglubíla sem sinna
daglegum embættisstörfum í Texas.
Hópur lögreglumanna gekk í íbúðir
nágrannanna til að reyna að fá gagn-
legar upplýsingar en ekkert kom út
úr því við fyrstu rannsókn. Á sama
tíma var send út tilkynning til sjón-
varps- og útvarpsstöðva auk þess
sem dagblöðunum voru sendar
myndir af Trishu. Síðast þegar sást
til hennar hafði hún verið í rósótt-
um, hnésíðum kjól, í hvítum sokk-
um og hvítum skóm. Vegna hitans
hafði hún ekki önnur klæði.
Skólastjóri skólans sem TVisha
hafði gengið í um eins vetrar skeið,
sagði að hún væri sérstaklega vel
gefin stúlka og glaðlynd. Hann stað-
festi að hún væri vinsæl, jafnt meðal
jaftialdra sinna sem kennara og hríf-
andi persónuleiki hennar hefði
smitandi áhrif á hvem þann sem
henni kynntist. Því miður gat þessi
eiginleiki hennar höfðað til öfug-
ugga og glæpamanna jafnt og venju-
legs fólks sem heillaðist af henni á
eðlilegan hátt.
Ekki minnkuðu áhyggjur Sedana
og manna hans þegar það kom upp
úr kafinu að Trisha hefði tvisvar orð-
ið fyrir kynferðislegri áreitni. Fjór-
um mánuðum áður hafði verið
þuklað á henni í tvígang af kynferð-
isglæpamönnum sem sérstaklega
leituðu á böm. í fyrra tilvikinu sat
hún í bíl frænda síns fyrir framan
matvöruverslun. Meðan frændi
hennar var að versla vatt sér maður
á þrítugsaldri skyndilega inn í
ólæsta bifreiðina og hafði kynferðis-
lega tilburði í frammi en hvarf af
vettvangi áður en frændi telpunnar
kom til baka úr búðinni.
í seinna tilvikinu, sem átti sér stað
aðeins nokkmm dögum seinna,
hafði eldri maður notað tækifærið
og þuklað á TVishu þegar hún var
stödd í almenningsgarði ásamt
ömmu sinni. Amma hennar hafði
þurft að bregða sér frá í nokkrar
mínútur og á meðan tókst gamlingj-
anum að lokka TVishu upp í bfl sinn
og hvekkja hana áður en felmtri
sleginni stúlkunni tókst að brjótast
út og hafa upp á ömmu sinni.
Þetta gaf lögreglunni vísbendingu
um að e.t.v. væri valdurinn að hvarfi
TVishu annar þessara manna. En sú
eftirgrennslan endaði í blindgötu.
Þeir sátu báðir af sér dóma í fang-
elsi, meðal annars fyrir áreitnina
gagnvart Trishu.
Eftir þessa ömurlegu lífsreynslu
þótti lögreglumönnunum ólíklegt
að IVisha færi að gefa sig á tal við
ókunnuga menn því brennt barn
forðaðist eldinn. Því vaknaði gmnur
um að að sá sem vissi afdrif hennar
hefði verið henni kunnur áður en
hún hvarf.
Lögreglan fékk eina óstaðfesta vfs-
bendingu um að til Trishu hefði sést
þegar hún steig upp í hvíta bifreið
ásamt rnanni í kringum þrítugt, að
vitnið taldi. Þetta virtist vera það
sfðasta sem vitað var um afdrif
hennar en vitnið var þó óvisst í sinni
sök.
Eftir myndbirtinguna í dagblöðun-
um og sjónvarpinu fór fólk að hafa
samband við lögregluna í stómm
stfl og yfir 200 símtöl bámst frá al-
menningi. Þrátt fyrir að hver hefði
sína sögu að segja, sagði talsmaður
lögreglunnar að nú væru þúsundir
fólks að fylgjast með Trishu í stað
þess að hundmð lögreglumanna
væm ein um málið og það væri af
hinu góða. Þótt ábendingar bæmst
víðs vegar úr fylkinu var það tilfinn-
ing Sedana að lykilinn að lausninni
væri að finna í næsta nágrenni við
heimili TVishu.
Grunur kviknar
Við nánari viðræður við íbúa fjöl-
býlishússins kom það í ljós að kona
nokkur taldi sig hafa séð TVishu á
tali við mann sem einnig bjó i blokk-
inni kvöldið sem hún hvarf. Það
þurfti þó ekki að segja neitt því
manninum var lýst sem góðvini
hennar sem hefði alloft leikið sér við
hana og verið henni skemmtilegur
félagsskapur.
Maðurinn hét Thomas Gilliam og
var 29 ára gamall skrifstofustjóri hjá
virtu fyrirtæki í borginni. I fyrstu
kvaðst hann hafa komið seint heim
úr vinnu um kvöldið og hafði hvorki
séð Trishu umrætt kvöld né farið
nokkuð sjálfur út úr íbúð sinni. Sed-
ana lögregluforingi gekk á hann og
sagði að til hans hefði sést í samræð-
um við TVishu og þá breytti hann
framburði sínum. í þetta skiptið
sagði hann að hann hefði neyðst til
að skreppa aðeins frá eftir að hann
kom heim og Trisha hefði spurt
hann í stigaganginum hvort hann
vildi koma með henni í sund. Hann
hafði verið of þreyttur til að uppfylla
bón hennar.
Bakgrunnur Gilliams var kannaður
og þá kom í Ijós að hann hafði unn-
ið með náminu á geðsjúkrahúsi. Eft-
ir að hann útskifaðist hafði hann
flutt til Austin og síðastliðin 4 ár
hafði hann búið í fjölbýlishúsinu
sem nágranni Trishu og fjölskyldu.
Einnig kom í ljós að hann hafði
nokkrum sinnum komist í kast við
lögin á unglingsárunum en aðeins
var um minni háttar afbrot að ræða.
Hann hafði verið tekinn ölvaður við
John Gilliam sem sviösetti leit
aö litlu stúlkunni sem hann haföi
sjálfur myrt.
akstur og einu sinni handtekinn fyr-
ir ölvun á almannafæri en ekkert
benti til að hann væri kynferðis-
glæpamaður — hvað þá morðingi.
Þrátt fyrir sýnilega taugaveiklun
Gilliams í yfirheyrslunum fannst
lögreglunni líklegast að hún stafaði
af fyrri afbrotum hans. Lögreglan
hafði ákveðnar grunsemdir en vant-
aði áþreifanlega sönnunargögn svo
ekkert var frekar hægt að gera í mál-
inu í bili.
Nágrannar Gilliams báru honum
mjög vel söguna. Hann hafði orð á
sér fyrir að vera barngóður og þótti
eftirsóknarverður félagsskapur af
Trisha Worley.
hinum íbúum blokkarinnar.
Þá varð það ekki til að auka grun-
semdir lögreglunnar þegar Gilliam
tók virkan þátt í leitinni að Trishu
ásamt hundruðum manna sem
skiptu sér í fjölmarga leitarhópa.
Lfldð fínnst
Leitin bar engan árangur en þrem-
ur dögum eftir hvarf TVishu dró
stangveiðimaður við T\vin Lake upp
lík af stúlkubarni. Þegar hann áttaði
sig á hvað á stönginni var kastaði
hann veiðistönginni frá sér með
hryllingi og hafði umsvifalaust sam-
band við lögregluna.
Brúnt belti var bundið um háls
litlu stúlkunnar og benti það til að
hún hefði verið kyrkt. Kjóll hennar
svaraði til lýsingarinnar á Trishu og
því þótti sýnt að leitinni væri lokið.
Bæði sokka og skó vantaði.Ættingj-
ar Trishu staðfestu við líkskoðun að
þetta væri hún.
Sedana hafði uppi á Gilliam, sem
var önnum kafinn við leitarstörf
skammt frá T\vin Lake, og tók hann
upp í bíl sinn og sagði honum tíð-
indin. Gilliam hélt sig við sömu
sögu og áður en virtist ekki átakan-
lega sleginn við tíðindin. Skyndilega
fékk Sedana nóg. Hann var orðinn
fullviss um sekt Gilliams.
„Ég er viss um að þú ert að ljúga;
þú veist að ég veit að þú myrtir Tris-
hu,“ hreytti hann út úr sér.
Hinum grunaða virtist bregða. „Já,
sagði hann, ég veit hvað ég verð að
gera, ég verð að gera það á réttan
hátt.“ I kjölfarið á þessum undar-
legu orðum hótaði hann sjálfsmorði
áður en Sedana skildi við hann fyrir
framan heimili hans.
Daginn eftir leiddi krufning í ljós
að TVisha hefði verið kyrkt til dauða
eins og þótt hafði líklegast. Talið var
að hún hefði misst meðvitund örfá-
um sekúndum eftir að hert hefði
verið að hálsi hennar og látist
skömmu síðar. Eftir það hefði líkami
hennar verið svívirtur og síðan hent
í vatnið.
Húsleit og handtaka
Nú fannst Sedana nóg komið og
ákvað að láta til skarar skríða. Hann
fór ásamt aðstoðarmanni á vinnu-
stað Gilliams og hugðist handtaka
hann þótt allar beinar sannanir
vantaði á þessu stigi málsins. Þá
kom í Ijós að hann hafði ekki komið
til vinnu um morguninn. Sedana fór
þvínæst heim til hans en íbúðin var
mannlaus. Næsta skref var að fá
heimild til húsleitar og hún var auð-
fengin, ekki síst vegna orða Gilliams
daginn áður.
Húsleitin reyndist bera árangur.
Þar fundust nærbuxur fórnarlambs-
ins. Hártjásur sem pössuðu við
háralit TVishu voru í ruslafötu á bað-
herberginu. Brúnn sloppur hékk í
svefnherberginu og vantaði á hann
beltið. Liturinn var sá sami og á
beltinu sem fannst um háls Trishu.
Auk þessa fundust blóðblettir í rúmi
Gilliams.
Gilliam var handtekinn síðar um
daginn og ákærður um morð.
Tveimur dögum seinna fór Gilliam
fram á að tala við Sedana þrátt fyrir
að hann væri meðvitaður um rétt
sinn til að þegja.
Gilliam viðurkenndi að hafa verið
valdur að dauða Trishu. Án þess að
gefa nokkrar skýringar um ástæður
þess staðfesti hann að hann hefði
hitt Trishu fyrir utan íbúð sína,
lokkað hana inn og kyrkt hana
skömmu seinna. Að því Ioknu sagð-
ist hann hafa sett líkið í ruslapoka,
borið það í skottið á bflnum sínum
án þess að nokkur sæi til og síðan
keyrt upp að vatninu og losað sig þar
við líkið. Hann henti pokanum
ásamt rúmfötum í pytt þar í grennd-
inni þar sem lögreglan fann hann
síðar. Vitnisburður hans var ekki
hljóðritaður en hugsanlega hefðu
örlög Gilliams orðið önnur en kom
á daginn ef svo hefði verið.
í réttarhöldunum fór saksóknari
fram á dauðarefsingu yfir John Cilli-
am. Hann sagði meðal annars og
beindi orðum sínum að kviðdóm-
endum:
„Hvernig ímyndið þið ykkur að það
sé að vera sjö ára gömul, æpandi og
felmtri slegin, kalla á mömmu sína
og pabba sem hún veit að geta ekki
heyrt í henni og ákalla síðan guð áð-
ur en yfir lýkur? Hefur sá sem gerir
svona hluti ekki fyrirgert rétti sín-
um til að lifa?“
Samt sem áður varð niðurstaða
hæstaréttar sú að Gilliam skyldi
ekki hljóta dauðadóm heldur lífstíð-
arfangelsi án möguleika á náðun.
Dómurinn byggðist á því að sak-
borningur dró játningu sína til baka
og framburður Sedana dugði ekki til
að játning hans væri marktæk. Auk
þess voru engin vitni sem sannað
gátu að Gilliam hefði myrt hana og
því þótti dauðadómur ekki við hæfi.
Útsmoginn óþokki
Geðheilsu Gilliams er ekki talið
ábótavant og greind hans er vel yfir
meðallagi. Það þykir hvað svívirði-
legast að eftir að hafa framið verkn-
aðinn setti hann á svið sjónarspil
þar sem hann þóttist leita að lítilli
vinkonu sinni. Það sýnir hversu út-
smoginn hann var og fátt hefur bent
til að hann iðrist glæps síns ef und-
anskilin eru fyrstu viðbrögð hans
eftir að Sedana gerði honum Ijóst að
leikurinn væri tapaður. Einn af ætt-
ingjum TVishu hafði þetta að segja:
„Það sem helst liggur á sálinni á mér
eftir þennan hræðilega verknað er
að Trisha, þessi sólargeisli, er dáin
en hann, þessi útsmogni óþokki, er
enn á lífi.“
Skólastjóri skólans sem Trisha
hafði gengið í um eins vetrar skeið
sagði að hún væri sérstaklega vel
gefin stúlka og glaðlynd. Hann
staðfesti að hún væri vinsæl, jafnt
meðal jafnaldra sinna sem kennara
og hrífandi persónuleiki hennar
hefði smitandi áhrif á hvern þann
sem henni kynntist. Því miður gat
ibessi eiginleiki hennar einnig höfð-
að til öfugugga og glæpamanna.