Tíminn - 08.05.1993, Qupperneq 2

2 Tíminn
Laugardagur 8. maí 1993
Iðnaðarráðherra leggur fram skýrslu um útflutning á raforku um sæstreng:
Rannsókn og undirbúning-
ur mun kosta einn milljarö
Áætlað er að það kosti um elnn milljarð íslenskra króna að rann-
saka og kanna hagkvæmni þess að leggja raforkusæstreng frá ís-
landi tll meginlands Evrópu. Gert er ráð fýrir að það taki um sex ár
að gera nauðsynlegar rannsóknir. Jón Sigurðsson iðnaðarráð-
herra telur að undirhúningskostnaðurinn sé svo miklll aö rétt sé
að leita eftir samstarfi vlð erlenda aðila um að fjármagna rann-
sóknir og hagkvæmnisútreikninga.
Iðnaðarráðherra hefur iagt fram á
Alþingi skýrslu um útflutning á raf-
orku um sæstreng. Ráðherra segir
nauðsynlegt að íslensk stjómvöld
marki stefnu um hvemig eigi að
standa að undirbúningi þessa máls,
t.d. hvað varðar eignarhald á undir-
búningsfélagi, virkjunum og sæ-
strengjum.
Að leggja sæstreng frá íslandi til
meginlands Evrópu er risavaxið
verkefni. Það er talið kosta 252
milljarða að leggja tvo strengi til
Skotlands en 358 milljarða ef land-
takan er Holland eða Þýskaland. Til
samanburðar má nefna að verg
landsframleiðsla hér á landi var 382
milljarðar árið 1992. Útgjöld ís-
lenska ríkisins í fyrra vom um 100
milljarðar.
Iðnaðarráðherra telur að undir-
búningskostnaður við málið sé svo
mikill að rétt sé að leita eftir þátt-
töku erlendra aðila í honum, meðal
annars með stofnun sérstaks undir-
búningsfélags. Sömuleiðis sé rétt að
leita nýrra leiða um eignarhald á
virkjunum og sæstreng. Aðild
traustra erlendra aðila virðist vera
nauðsynleg forsenda þess að ráðist
verði í þetta verkefni. Gjald fyrir
virkjunarrétt er að áliti iðnaðarráð-
herra heppilegur farvegur til að
tryggja tekjur íslenska þjóðarbúsins
af útflutningi orku um sæstreng. Til
að þetta megi verða þarf að breyta
lögum um eignarrétt á orkulindum
þjóðarinnar.
Forathugun bendir til þess að út-
flutningur á raforku um sæstreng sé
tæknilega fær Ieið. Ekki liggja enn
fyrir útreikningar um hversu arð-
bær þessi leið er fyrir íslenska þjóð-
arbúið. Þó er ljóst að mikill markað-
ur er fyrir raforku í Belgíu, Bret-
Iandi, Hollandi og Þýskalandi. Þvf er
spáð að raforkunotkun muni vaxa
um 2-2,4% á ári í Evrópubandalag-
inu til næstu aldamóta og 1,6% á ár-
unum upp úr aldamótum. Raforka
frá íslandi kemur til með að eiga í
samkeppni við raforku frá kjam-
orku-, kola- og jarðgasorkuverum.
-EÓ
Formaður Kaupmannasamtakanna:
Síðasta
ár var afar
erfitt
Síðasta ár var afar erfitt fýrir verslunina í landinu. Af einstökum
greinum varð bílaverslun eina verst úti en þar var veltusamdráttur
yfir tveir milljarðar króna á síðasta ári. Næst á eftir kom smásalan
með um 500 milljóna samdrátt og byggingavöruverslun með um
400 milljóna samdrátt. Of háir vextir eru helsta hindrun þess að
hægt sé að efla íslensk verslunarfyrírtæki.
Þetta kom fram í ræðu Bjarna
Finnssonar, formanns Kaupmanna-
samtaka íslands, á aðalfundi þeirra í
gær. Hann segir að þótt samdráttur-
inn skiptist misjafnlega niður á
greinar hafi neysla almennt dregist
verulega saman á síðasta ári.
Þá telur Bjami að lækkun vaxta sé
forsenda sóknar í íslensku atvinnu-
lífi. „Vextir eru alltof háir hér á
landi. Á meðan þannig árar er lítil
von til að hægt sé að auka eiginfjár-
hlutfall íslenskra fyrirtækja sem er
allt of Iágt eða aðeins um 15% að
meðaltali. Aukning eigin fjár er
meginforsenda þess að hægt sé að
snúa vöm í sókn og hleypa nýju lffi í
íslenskt atvinnulíf. Því skora ég á
stjómvöld að beita öllum tiltækum
ráðum til að lækka vexti í landinu,“
segir Bjami.
Bjami vék að samkeppnisstöðu ís-
lenskrar verslunar og telur hana
ekki standa jafnfætis erlendum
verslunarfyrirtækjum hvað efna-
hagsumhverfi áhrærir. „Vissulega
ber að fagna afnámi aðstöðugjalds
og jöfnunargjalds sem og lækkun
tekjuskatts. Hins vegar emm við
enn að berjast við gamlan draug sem
er skattur á verslunar- og skrifstofú-
húsnæði og enn em allt of há að-
flutningsgjöld á fjölmörgum vöm-
tegundum," segir Bjami.
Honum var tíðrætt um Evrópska
efnahagssvæðið og benti á að með
tilkomu þess gætu erlendir kaup-
menn hafið án hindmnar verslun og
viðskipti hér á landi. Hann telur að
þessar nýju kringumstæður hvetji
íslenska kaupmenn til enn frekari
dáða og efli til átaka. Hann bendir á
að það sé síst verra að keppa við er-
lend verslunaríyrirtæki í miðbæ
Reykjavíkur en á götum Glasgow
eins og hann kemst að orði. -HÞ
Hákon Hákonarson, framkvæmdastjórl Helmllisklúbbslns, og Jón Guðmundsson, framkvæmdastjóri Austmats hf., með
sýnlshom af innihaldi heimsendlngarpakka sem „kjötáskrifendur" fá senda heim til sfn. Tfmamynd Ami Bjama.
Nýjung í íslenskri matvæladreifingu:
Kjötvörur í áskrift
Fýrirtækið Austmat hf, sem m.a. rek-
ur kjötiðnaðarstöð á Reyðarfirði, er
þessa dagana að fara út í að dreifa
kjötvörum til neytenda með hætti
sem ekki hefur tíðkast hériendis til
þessa.
Dreifingin fer fram í samvinnu við
Heimilisklúbbinn í Reykjavík sem gef-
ur út sérstök kort, svonefnd heimilis-
kort Handhafar þeirra geta pantað
með símtali staðlaða matarpakka af
fimm gerðum og fengið senda heim til
sín. í matarpökkunum eru mismun-
andi samsetningar af frystu kjöti og
unnum kjötvörum frá nýrri kjötiðnað-
arstöð Austmats hf. og eru pakkamir
frá um 12 kg. að þyngd og upp í 22 kg.
Verðið er að sögn talsmanna Austmats
og Heimilisklúbbsins 15-25% lægra
en almennt er í verslunum á sams
konar vörum.
Útvarpsráö
gagnrýnir
Baldur
Útvarpsráð samþykkti á fundi
sínum í gær ályktun þar sem
tekið er undir þá gagnrýni sem
komið hefúr fram að sú sögu-
skoðun sem ffam kemur í
þætti Baldurs Hermannssonar
„Trúin á moldina" hafi verið
vafasöm og einnig alhæfingar
út frá einstökum tilvikum. Ut-
varpsráð lítur þó svo á að
nauðsynlegt sé að ljúka sýn-
ingu þáttanna.
Utvarpsráð tekur fram að þótt
útvarpsráð sé í raun dagskrár-
stjóm stoínunarinnar skoðar
ráðið ekki einstaka þætti fyrir-
fram heldur treystir á yfir-
menn Ríkisútvarpsins um efn-
isval og efniskaup. -EÓ
Bandalag íslenskra listamanna:
Mótmælir banni útvarpsráös
f bréfi sem Bandalag íslenskra sýndur. Þá skorar bandalagið á út- sína til sýningar þessa þáttar. Undir son, forseti Bandalags íslenskra
listamanna sendir útvarpsráði er varpsráð að endurskoða afstöðu bréfið skrifar Hjálmar H. Ragnars- listamanna. -HÞ
því mótmælt að að ráðið skyldi
banna sýningu á sjónvarpsþættin-
um „Hver á að sýna?“ sem aug-
lýstur var á dagskrá á þriðjudaginn
var.
Þá er því lýst yfir að bandalagið
styðji eindregið þá hugmynd að
komið verði á fót kvikmyndahúsi
sem hafi það aðalmarkmið að sýna
íslenskar kvikmyndir og listrænar
erlendar myndir.
Jafnframt er bent á mikilvægi þess
að opinber umræða fari fram um
þetta mál. Sagt er að stjóm banda-
lagsins hafi séð umræddan þátt og
þar sem hann fjalli um rekstur um-
rædds kvikmyndahúss sé það þeim
mun verra að hann fékkst ekki
Norræni kvikmyndasjóðurinn styrkir íslenska kvikmyndagerð:
Friðrik Þór og Þorsteinn styrktir
Stjóm Norræna kvikmyndasjóðsins ákvaö á sínum síðasta
fundi aö styrkja tvær íslenskar kvikmyndir. Myndimar eru „Bíó-
dagar“ eftir Friðrik Þór Friðriksson og bamamyndin „Skýjahöll-
Mynd Friðriks fékk 2,5 milljón-
ir króna sænskra eða um 22
milljónir íslenskra og mynd Þor-
steins fékk 2,4 sænskar milljónir
eða um 21 milljón íslenska.
Norræni kvikmyndasjóðurinn
hefur frá stofnun veitt á annað
hundrað milljónir íslenskra
króna til styrktar gerð íslenskra
kvikmynda. Um 15% þeirra
mynda sem sjóðurinn hefur
styrkt koma frá íslandi. Hlutur
íslands er álíka stór og Norð-
manna.
ísland lagði hins vegar einung-
is til um 1% af stofnfé sjóðsins
þannig að íslensk kvikmynda-
gerð hefur hlotið mikinn hag af
sjóðnum. -EÓ