Tíminn - 22.05.1993, Blaðsíða 1

Laugardagur
22. maí 1993
94. tbl. 77. árg.
VERÐ f LAUSASÖLU
KR. 110.-
Ríkissjóður fjármagnar nýjan kjarasamning til ársloka 1994 með 3,5 milljörðum
króna. Engar launahækkanir en matarverð lækkar. Samningsforsendur endur-
skoðaðar 10. nóv. og í maí 1994:
Langur skamnv
tímasamningur
„Verkalýðshreyfingin og launafólkið í landinu eru í vöm og að þeim er
sótt úr öllum áttum. Samningurínn ber auðvitað merki þess og síðan
verður sagan að sýna hvemig til teksL En síðast en ekki síst má ekki
gleyma þvf aö launafólk á eftir að greiða atkvæði um samningínn,
hvort þetta geti gengið miðað við aðstæður,“ segir Bjöm Grétar
Sveinsson, formaður Verkamannasambands íslands. En niðurstöður
atkvæðagreiðslna aðildarfélaga ASÍ þurfa aö liggja fyrír ekki seinna en
I hádeginu nk. miðvikudag, 26. maí.
Þórarinn V. Þórarinsson, fram-
kvæmdastjóri VSf er þokkalega
ánægður með samninginn en telur
helsta galla hans vera þann aukna
þunga sem hann hafi í för með sér fyr-
ir stöðu ríkissjóðs.
Skrifoð var undir nýjan kjarasamn-
ing aðila vinnumarkaðarins í gær-
morgun og er samningurinn byggður
á yfirlýsingu ríkisstjómar sem er að
mestum hluta samhljóða þeirri yfir-
lýsingu sem stjómvöld gáfu út um
miðjan apríl sl. Kostnaður ríkissjóðs
er talin nema um 3,5 miljörðum
króna nettó á samningstímanum, sem
er til ársloka 1994.
Launafólk fær engar kauphækkanir á
samningstímanum en láglauna- og
orlofsuppbætur verða óbreyttar en
desemberuppbót hækkar um eitt þús-
und krónur. En verði þróun þjóðar-
tekna 1994 betri en gert er ráð fyrir í
forsendum samningsins skal launa-
fólki tryggð „eðlileg hlutdeild," í þeim
tekjuauka.
Helstu forsendur samningsins em yf-
Eggert Haukdal arg-
ur út í Garra Tímans:
Sleginn neðan
við beltisstað
„Þessi orð Garra tel ég vera
högg fyrir neðan beltisstað.
Garri gat verið með pólitísk
önugheit út frá því sem ég
sagði í fréttaviðtali við Tímann
á miðvikudag. En að segja að
ég sé, þegar ég sé staddur
heima hjá mér að Bergþórs-
hvoli, oft óvenju illskeyttur
eins og granni minn séra Páll
geti efalaust borið vitni um er
bæði illkvittnislegt og móðg-
andi.“
Þetta sagði Eggert Haukdal
alþingismaður í gær og bætti
við að Garri hefði trúlega sjálf-
ur verið í því slæma skapi sem
hann vildi herma upp á sig.
Varðandi ósætti við granna
sinn, séra Pál Pálsson á Berg-
þórshvoli, sagði Eggert Hauk-
dal að hann ætti gott nágrenni
og góða sveitunga og hefði
aldrei sjálfur gefið tilefni til eða
átt frumkvæði að nágrannaerj-
um, hvorki við prestinn né
aðra. —sá
irlýsing ríkisstjómar um að gengi
krónunnar verði innan viðmiðunar-
marka Seðlabanka íslands, að verðlag
sjávarafúrða verði að meðaltali 3%
hærra á 3. ársfjórðungi 1993 en var á
fyrsta ársfj. 1993 og að aflakvótar á
næsta fiskveiðiári verði ekki minni en
á yfirstandandi fiskveiðiári.
í ríkisstjómarpakkanum er gert ráð
fyrir niðurgreiðslu á kjöt- og mjólkur-
vömm frá 1. júní nk. til áramóta sem
jafngildir lækkun matarskatts úr
24,5% í 14%, sem þýðir lækkun á
kjötvömm um 3,5-5% og á mjólkur-
vömm um 8,4%. Um áramótin lækkar
svo matarskatturinn almennt úr
24,5% í 14%. Þetta verður svo fjár-
magnað að hluta með fjármagnstekju-
skatti frá sama tíma. Miðað verður við
10% skatt á nafnvexti sem verði inn-
heimtur í staðgreiðslu. TYygginga-
gjald útflutningsatvinnugreina verður
fellt niður til áramóta og aflaheimild-
um hagræðingarsjóðs verður úthlut-
að ókeypis.
Þar að auki er gert ráð fyrir einum
milljarði króna í ár til atvinnuskap-
andi aðgerða og sömu upphæð á
næsta ári í sérstök verkefni, nýfram-
kvæmdir og viðhald. Stefnt er að
—Hvað vomm vlð eiginlega að skrlfa undlr strákar? Engar launahækkanir en
örlftiö meira salt I grautinn fyrir sama kaup,— gæö Benedikt Daviösson forseti
ASl veriö að segja vlð þá Sævar Gunnarsson, Hólmgeir Jónsson og Bjöm Grét-
ar Sveinsson. Tímamynd Ami Bjama.
lækkun vaxta og munu lífeyrissjóðim-
ir vera tilbúnir til að kaupa ríkis-
skuldabréf af ríkissjóði á lægri vöxtum
en nú er svo framarlega sem ríkið er
tilbúið að spila með.
Á tímabilinu skulu launanefndir
samningaðila endurskoða forsendur
hans 10. nóvember 1993 og í maí
1994. Hægt er að segja samningnum
upp með þriggja mánaða fyrirvara ef
umtalsverðar breytingar verða á gengi
krónunnar og ef aðrar forsendur
breytast í haust er hægt að segja
samningnum upp með gildistöku um
næstu áramóL
Þórarinn V. Þórarinsson, fram-
kvæmdastjóri VSÍ, er þokkalega
ánægður með kjarasamninginn sem
miðar að því að bæta samkeppnis-
hæfni atvinnulífsins. Með samningn-
um sé jafnframt viðurkennt að ekki
séu forsendur fyrir hækkun launa.
„Það er gert til að þess að við verðum
betur samkeppnishæf; að hægt sé að
verja störf og fjölga störfum. Styrk-
leiki samningsins er að þama ná sam-
tök vinnumarkaðarins saman um við-
brögð við efnahagsvandanum með
ríkisstjóminni sem er styrkur samfé-
lagsins. Það hefur mönnum ekki tek-
ist í Færeyjum, Finnlandi og Svíþjóð."
-grh
Útgeröarmenn fá
engar ávísanir
„Ég gerí ráö fyrír aö lögum um hagræðingarsjóð verði breytt með
bráðabirgðalögum. Það hefur ekki veríð talað um að kalla Alþingi
saman," segir Þorsteinn Pálsson sjávarútvegsráöherra.
Stjómvöld hafa haft á orði að forðast
eigi eftir fremsta megni að setja
bráðabirgðalög nema í undantekning-
artilfellum og þegar um brýna nauð-
syn sé að ræða.
„Já, ég tel þetta vera brýna nauðsyn,"
segir ráðherra. Hann segir að ókeypis
úthlutun aflaheimilda úr hagræðing-
arsjóði í tengslum við nýundirritaðan
kjarasamning aðila vinnumarkaðarins
séu þær bætur sem útgerðarmenn fái
í staðinn fyrir niðurskurð þorskveiði-
heimilda í upphafi yfirstandandi fisk-
veiðaárs. „Þetta er upphafleg tillaga
sjávarútvegsráðuneytisins um með-
ferð málsins á sínum tíma og það er
niðurstaðan úr þessum samningum."
Ráðherra sagði ennfremur að þetta
hefði jafnframt verið sú leið sem út-
gerðarmenn hefðu viljað fara á sínum
tíma.
Aðspurður hvort útgerðarmenn
gætu þá gleymt því að fá sendar ávís-
anir svaraði ráðherrann játandi og
ennfremur að þetta væri sameiginleg
ákvörðun ríkisstjómarinnar.
En eins og kunnnugt er gaf forsætis-
ráðherra útgerðarmönnum fyrirheit
sl. sumar um peningagreiðslur í sára-
bætur fyrir niðurskurð þorskveiði-
heimilda og var ætlunin að veija til
þess 450 milljónum króna. Þetta varð
niðurstaðan hjá ríkisstjóminni þrátt
fyrir að Þorsteinn hefði gert tillögur
um annað því ætlunin var að selja
aflaheimildir hagræðingarsjóðs til að
fjármagna rekstur Hafrannsókna-
stofnunar.
Allt frá því að forsætisráðherra lofaði
peningagreiðslum hafa útgerðarmenn
reynt að þrýsta á að loforðið yrði efnt
en án árangurs. Jafnframt hafa hags-
munaaðilar gagnrýnt það harðlega að
verið væri að blanda saman annars-
vegar fyrirheitum um peningagreiðsl-
ur vegna niðurskurðar á veiðiheimild-
um í þorski og hinsvegar ráðstöfun
aflaheimilda hagræðingarsjóðs í
tengslum við gerð kjarasamninga.
Ekki náðist í Kristján Ragnarsson,
formann LÍÚ, í gær en hann hefur
m.a. efast um dómgreind forsætisráð-
herra í ljósi þess hvemig hann hefur
haldið á þessu máli frá því hann stóð á
tröppum stjómarráðsins sl. sumar. Þá
lofaði hann í vikubyrjun að greiðsl-
umar kæmu í Iok þeirrar sömu viku
en síðan þá er liðið tæpt ár. -grh
Sjá einnig baksíðu.
Leikvellir
hættu-
svæði?
Eru leikvellir barnanna hættu-
svæði vegna þess að lítið sem
ekkert hefur verið hugsað um
að hanna þá með það að leiðar-
ljósi að draga sem mest úr
hættu á því að bömin fari sér
að voða þar?
Sjá viðtal við Herdísi Stor-
gaard, fulltrúa hjá Slysavama-
félagi íslands.
Blaðsíða 2
Nú skal
látið
sverfa til
stáls
Fjölmargir ræktendur íslenska
fjárhundsins eru ósáttir við
forystu Hundaræktarfélags ís-
lands og hvemig mál skipuð-
ust á síðasta aðalfundi félags-
ins nýlega gagnvart þeim. Um
þessi mál er rætt við Jóhönnu
Harðardóttur í Tímanum í dag.
Blaðsíða 6-7
Gro Harlem
á Snorra-
slóð
Opinberri heimsókn Gro Harl-
em Brundtland, forsætisráð-
herra Noregs, lauk í gærkvöld
en á uppstigningardag heim-
sótti hún Reykholt í Borgar-
firði og blaðamaður Tímans
var með í för.
Blaðsíða 10
Stalín-
ismi í
lögspek-
inni?
Heimsþing fræðimanna sem
fást við xéttindi og skyldur
fólks og þjóðfélaga hefst í
Reykjavík á miðvikudag. Á
þinginu verður einkum fjallað
um réttindi smárra þjóðríkja í
samfélagi við stærri þjóðfélög
og ríki. Um þessi mál er rætt
við Mikael Karlsson, dósent í
heimspeki við HÍ, í Tímanum í
dag.
Blaðsíða 14-15