Tíminn - 04.09.1993, Blaðsíða 18

18 Tíminn
Laugardagur 4. september 1993
MENNTAMÁLARÁÐUNEYTIÐ
Menningarsjóður
íslands og Finnlands
Tilgangur sjóðsins er að efla menningartengsl
Finnlands og íslands. ( því skyni mun sjóðurinn
árlega veita ferðastyrki og annan fjárstuðning.
Styrkir verða öðru fremur veittir einstaklingum.
Stuðningur við samtök og stofnanir kemur einnig
til greina ef sérstaklega stendur á. Að þessu
sinni verður lögð áhersla á að styrkja verkefni er
stuðla að aukinni kynningu á finnskum og ís-
lenskum bókmenntum.
Umsóknir um styrki úr sjóðnum fyrir fyrri hluta
ársins 1994 skulu sendarstjórn Menningarsjóðs
íslands og Finnlands fyrir 30. september nk. en
umsóknir er miðast við síðari hluta árs 1994 og
fyrri hluta árs 1995 skulu berast sjóðstjórninni
fyrir31. mars 1994.
Áritun á íslandi: Menntamálaráðuneytið, Sölv-
hólsgötu 4, 150 Reykjavík. Æskilegt er að um-
sóknir séu ritaðar á sænsku, dönsku, finnsku
eða norsku. Sérstök umsóknareyðublöð fást í
ráðuneytinu.
Stjóm Menningarsjóðs íslands og Finnlands,
3. september 1993
Húsnæði óskast
Hjón með tvö böm, 19 og 11 ára, óska eftir hús-
næði til leigu, 4ra herbergja eða stærra. Reglu-
semi og skilvísum greiðslum heitið.
Upplýsingar í síma 91-687113.
Stýrimannaskólinn
í Reykjavík
30 rúmlesta réttindanám
Haustnámskeið hefst 8. september. Innritun á skrifstofu
Stýrimannaskólans frá kl. 8.30-14.00. Kennt þrjú kvöld í
viku, mánud., miðvikud. og fimmtud. frá kl. 18.00.
Kennslugreinar:
Siglingafræði, stöðugleiki og sjóhæfni skipa, siglingareglur,
siglingatæki, fjarskipti, skyndihjálp, veðuríræði og umhirða
véla í smábátum. 10 klst. í Slysavarnarskóla sjómanna.
Nemendur fá æfingar í siglingu í dimmviðri og þoku í sigl-
ingasamlíki (hermi). Námskeiðið er samtals um 130
kennslustundir.
Öllum heimil þátttaka. Þátttökugjald kr. 20.000, við innritun
greiðast kr. 10.000.
Upplýsingar í síma 13194.
Skólameistari.
BORGARSKIPIILAO RF.YKJAYÍKUR
BORGARTÚN 3 -105 REYKJAVlK • SlMI 632340 • MYNDSENDIR 623219
Reitur milli Vestur-
götu og Nýlendugötu,
skipulag
Á vegum Borgarskipulags er að hefjast skipulagsvinna á
reit sem afmarkast af Vesturgötu í suðri, Nýlendugötu í
norðri, Ægisgötu í austri og Seljavegi í vestri. Staðgreini-
reitur 1.131.
íbúar og aðrir hagsmunaaðilar geta komið ábendingum á
framfæri við skipulagshöfunda, Arkitektaþjónustuna sf.,
Laugavegi 13, sími 622899.
Borgarskipulag Reykjavikur
Þuríður Indriðadóttir
frá Gilá
Fædd 8. júní 1925
Dáin 25. ágúst 1993
Langar stundir sit ég síöan,
syrgi steinahjallann minn.
Skjólið milli grárra grjóta
guð veit nær ég aftur finn.
(Sig. Jónsson)
Þuríður Indriðadóttir er horfin, svo
skjótt. Fátækleg verða kveðjuorð
mín og megna varla að lýsa söknuði
og þakklátum huga eftir 15 vetra
samveru. Við unnum hlið við hlið,
vináttan var fölskva- og hnökralaus,
einlæg og traust sem bjarg. Hún var
fædd Húnvetningur, alin upp f
Vatnsdal við fegurð dalsins og fjöl-
breytileik mannlífsins, var af góðum
stofnum komin, stórgreindu fólki
og vel gerðu. Urðu þeir eiginleikar
hennar arfur. „Enn í vorum djúpu
dölum drottning hefur bónda
fæðst."
Haustið 1975 lágu leiðir okkar
saman þegar ég kom fyrst til vinnu í
Húnavallaskóla. Hún var matráðs-
kona, ég aðstoðarstúlka. Þar var
hún, þessi fremur smávaxna, fín-
gerða, fallega kona sem svo gott var
að vera hjá, sem gaf svo mikið af sér
og miðlaði meiru en almennt gerist.
Störfin urðu leikandi létt með
henni, frístundir gleðigefandi og um
leið þroskandi. Ó hvað minningam-
ar eru dýrmætur sjóður þegar þær
eru fagrar. Þær koma í hugann hver
af annarri.
Persónuleiki Þurfðar Indriðadóttur
var í senn sterkur og hugljúfur. Hún
var afar vel gefin, stórgreind, styrk
og róleg, sérlega skemmtileg og hlý.
Hún hafði yndi af Ijóðum, var víðles-
in og fróð, enda ekki sett í glatkistu
sem hún nam. Á þessum eiginleik-
um byggðist það að hún gat rætt um
svo margt og fylgdist vel með öllu
sem gerðist í þjóðmálum og öðru.
Þuríður hafði ákveðnar skoðanir,
var ekki huklandi um hluti, gerði
sér skýra og ljósa grein fyrir ýmsu
sem þó lá ekki í augum uppi. Yfir-
maður var hún svo góður að leitun
mun vera á slíku. Umhyggja, dreng-
skapur og velvild einkenndu verk-
stjórn hennar ásamt þakklæti fyrir
sjálfsögð verk; færandi allt til betri
vegar ef mistök urðu. Hjá slíkum
húsbónda er gott að vera.
Verklag hafði hún afar gott og var
svo hvort heldur hún stóð við störf í
stóru mötuneyti eða vann listaverk f
höndum. Vitna munir þeir, sem hún
gerði, þar um.
Margar voru stundimar góðar sem
við áttum f „Króknum" á Húnavöll-
um og oft glatt á hjalla. Kennarar
gerðu sér tíðförult í kaffisopann eft-
ir kennslu. Þá var um að gera að
drífa störfin, svo stund gæfist með
þeim, og bar margt á góma.
Hafði einn kennarinn orð á ein-
hvemtíma að Krókurinn væri há-
skóli Húnavalla og vissu allir að
Þuríður var segullinn sem dró fólkið
að.
Hlédræg var hún um of, vildi aldr-
ei láta á sér bera, en hafði þó vissu-
lega næga hæfileika til hverskyns
starfa og málefna.
Ég, sem þessi orð skrifa, teldi það
mikla gæfu fyrir hvem þann, sem
kynntist Þuríði, að geta tileinkað sér
samskiptahæfni hennar og lífssýn.
Gilá var hennar lífsbrunnur. Fyrst
og fremst fjölskyldan, en hún var
líka samofin gróðri og dýrum; hlúði
að hvar sem hún fór.
Þegar hún var að fara heim til sín í
vinnulok komu mér oft í hug ljóð-
Ifnur sem ég lærði einhvemtíma:
„Hér fagnar allt að fá þig aftur
heim,
fólkið, bærinn, skepnumar og
jörðin. “
En nú leitar litla Snotra um húsið.
Ég syrgi þig sárt, kæra vinkona
mín. Ég vorkenni sjálfri mér að hafa
misst þig, en ég minni sjálfa mig á
að meira hafa þau misst, eiginmað-
urinn, börnin og fjölskyldan öll.
Ég reyndi sjálf hvað gott var að
koma til þfn þegar á bjátaði. Gott að
tala við þig, gott að hlusta á þín
skynsamlegu orð, sem lágu þér svo
ljós fyrir, og finna þfna traustu vin-
áttu. Guð launi þér fyrir líf þitt og
starf hér á jörð.
Elsku Marteinn og systkinin, guð
styrki ykkur og leiði. Glóð minning-
anna kulnar ekki, lifið áfram í henn-
ar anda, þá fer allt vel.
Fyrir hönd manns míns og dætra,
sem báðar nutu í svo ríkum mæli
umhyggju Þuríðar og Marteins á
skólaárum sínum og æ síðan, vil ég
flytja þakkir og kveðjur góðar.
Bryndís
„Þær vita það allar Vatnsdals-
meyjar,
að vorið er ungum skylt.
Þó stormur nísti strendur og eyjar,
er stórlœti þeirra milt.
ímjúku grasi og morgundöggum
er meyjunni búin laug.
Hún vex og dafnar að gáfum
glöggum
með gull í hverri taug. “
Þetta erindi í kvæði Davfðs Stef-
ánssonar kemur mér í hug er ég lít
yfir lffshlaup Þuríðar Indriðadóttur,
húsfreyju á Gilá í Vatnsdal, nú þegar
hún er öll. Hún lagðist til hvfldar að
kvöldi, en vaknaði ekki til þessa lffs
næsta morgun, hinn 25. dag ágúst-
mánaðar. Þannig hafði hún ein-
hverju sinni sagt sfnum nánustu að
hún vildi kveðja, en engan gat órað
fyrir að það yrði svo fyrirvara- og af-
dráttarlaust.
Eins og jafnan er vegir skiljast og
séð er að þeir liggja ekki aftur sam-
an, er litið til baka og staldrað við
vörður á veginum. Sjónarsviðið
hverfur til baka og minningamar
koma hver af annarri.
Þuríður var fædd á Blönduósi 8.
júnf árið 1925 og var því rúmlega 68
ára er hún lést. Hún var dóttir hjón-
anna Indriða Guðmundssonar,
bónda og lengi oddvita á Gilá f
Vatnsdal, og konu hans Kristfnar
Gísladóttur. Voru þau bæði hún-
vetnskrar ættar og var Indriði fædd-
ur að Auðunarstöðum í Víðidal 5.
mars árið 1891. Börn þeirra hjóna
urðu þrjú: Þuríður var elst, næst
Kristjana, búsett f Kópavogi, og
Böðvar yngstur, sem búsettur var í
Reykjavík, en hann er látinn fyrir
allmörgum árum.
Móðir Þuríðar lést árið 1933 frá
bömunum sfnum þremur kornung-
um og var Þuríður þá aðeins átta
ára. Náin ung frænka hinnar látnu
konu, Jakobfna Bjömsdóttir, hafði
aðstoðað heimilið í veikindum hús-
móðurinnar og í raun þá strax tekið
að sér móðurhlutverkið á bænum.
Varð Jakobína sambýliskona Indr-
iða, skilaði hlutverki sínu með
ágætum, en varð skammlíf, lést árið
1957. Höfðu þau Indriði eignast
dóttur árið 1947, er var skírð Krist-
ín eftir konu Indriða. Þannig urðu
systkinin á Gilá fjögur, en við fráfall
Jakobínu hætti Indriði búskap og
kom ungu dótturinni í fóstur að
Geithömrum í Svínadal til hjónanna
Guðrúnar Björnsdóttur og Þorsteins
Þorsteinssonar, er gengu henni f
foreldrastað, en þær voru systur
Jakobfna á Gilá og Guðrún á Geit-
hömrum. Þannig varð það hlutskipti
alira Gilársystkinanna að missa
móðurina á barnsaldri þeirra, en
Kristín Indriðadóttir varð bóka-
safnsfræðingur og er búsett í
Reykjavík.
Þannig er, f fáum dráttum, baksvið
ævi Þuríðar Indriðadóttur. Hún
gekk í barnaskóla í Áshreppi, var
einn vetur f unglinganámi hjá
Huldu Á. Stefánsdóttur á Þingeyrum
og síðar einn vetur f Húsmæðra-
skóla Reykjavíkur. Hún átti auðvelt
með að Iæra og hlaut ágætis ein-
kunnir. Þannig skilaði hún einnig
lífsstarfi sfnu öllu, svo að ekki bar af
leið. Skapstyrkur hennar var mikill
og haggaðist ekki, á hverju sem
gekk.
Þann 19. desember árið 1954 giftist
Þuríður Indriðadóttir Marteini Ág.
Sigurðssyni, fæddum í Reykjavík en
hafði alist upp hjá þeim merku
hjónum Laufeyju Böðvarsdóttur og
Páli Diðrikssyni á Búrfelli í Gríms-
nesi. Marteinn var lærður hús-
gagnasmiður. Bjuggu þau Þuríður
fyrstu árin í Kópavogi, en fluttu að
Gilá vorið 1957 og tóku þar við bú-
skapnum. Stóð hann allt til ársins
1982 er þau létu jörð og bú f hendur
Kristínar dóttur sinnar og tengda-
sonarins Hannesar Sigurgeirssonar.
Þuríður hafði eignast son fyrir
hjónaband sitt og ól síðan manni
sínum tvær dætur og fjóra syni.
Barnahópurinn var því stór og móð-
urhlutverkið víðfeðmt. Meira var þó
um barnauppeldið, því þau hjónin
tóku böm til sumardvalar um ára-
bil. Mun þar hafa verið um nauðsyn
að ræða til þess að drýgja tekjur
heimilisins. Gilá er lítil jörð og gat
ekki gefið nægilega arðsaman bú-
skap. Allur er nú þessi stóri bama-
hópur vaxinn til þroska og sjálf-
stæðis og hlutverkinu skilað.
Nýr þáttur f lífi Þuríðar á Gilá varð
til er hún gerðist forstöðumaður
mötuneytis Húnavallaskóla árið
1973 og var við það til ársins 1990,
eða um sautján ára skeið. Innti hún
það af hendi með sama örygginu
sem allt annað.
Þau Marteinn og Þuríður byggðu
snemma í búskapartíð sinni upp öll
hús á Gilá f stað gamalla bygginga
sem þar höfðu verið á jörðinni.
Nýttist þar vel kunnátta bóndans og
vandvirkni við smíðarnar.
Þrátt fyrir Húnavalladvölina var
heimili þeirra Gilárhjóna alltaf þar
heima og árið 1989 fluttu þau f lftið
hús er þau höfðu reist þar við
heimahlað bæjarins með aðstoð
sona sinna. Þar ætluðu þau að eyða
sfðustu árunum við sýsl um bækur
og önnur hugðarefni. Þar varð strax
miðstöð fjölskyldunnar og annarra
vandamanna. En nú er hrokkinn
hlekkur. Mikill er missir eigin-
manns og fjölskyldu og einnig fá-
menns sveitarfélags, sem berst varn-
arstríði á móti eyðingaröflum
breyttra þjóðfélagshátta.
Þegar litið er yfir ævisvið Þuríðar á
Gilá vekur það mér undrun hvers
hún var megnug. Með hógværri
ákveðni virðist sem hún hafi komið
þvf fram sem hún vildi og hún vék
ekki af hólminum fyrir aðsteðjandi
vandamálum. Hún var dul um hagi
sfna, málfar hófsamt en mikil
ákveðni í svipmótinu. Hún helgaði
heimili og fjölskyldu allt sitt starfs-
þrek. Mér verður aftur hugsað til er-
indis í fyrmefndu kvæði Davíðs frá
Fagraskógi:
„Hvaðan er aflið, sem alla varðar
og eflir vort byggðafólk?
Frá himnanna dýrð, frá djúpi
jarðar
og dalanna brjóstamjólk.
Þeim veitist fleira, sem óðölin erfa,
en akrar og daglegt brauð.
Án þeirra mun allur þróttur hverfa,
og þá er vor menning dauð.“
Minningarathöfn um Þuríði Indr-