Tíminn - 11.09.1993, Blaðsíða 27

Laugardagur 11. september 1993
Tíminn 27
Denni
JJennis the menace", eða Denni
dæmalausi eins og hann heitir á ís-
lensku, er byrjaður að rúlla holdi
klæddur í bíói. Þessi fimm ára gutti á
langa og merkilega sögu að baki sem
teiknimyndapersóna. Höfundurinn,
Hank Ketcham, sagði einhem tíma
að hann hefði reynt að teikna son
sinn og þannig hefði Denni fæðst.
Denni dæmalausi hóf göngu sína á
síðum Tímans miðvikudaginn 15.
febrúar 1956, reyndar nafnlaus til að
byrja með. Denni kom reyndar ekki
cinn, Haukur Snorrason gerðist
sama dag ritstjóri ásamt Þórami Þór-
arinssyni og Tíminn stækkaði úr átta
síðum í tólf. Við þetta tækifæri skrif-
aði Hermann Jónasson, formaður
Framsóknarflokksins, á forsíðu:
„Hefjum útbreiðslu Tímans þegar í
stað. Gerum hann að bezta og vold-
ugasta málgagni á íslandi."
Sá íslendingur sem þekkir Denna
dæmalausa hvað best er Oddur Ólafs-
son aðstoðarritstjóri, sem þýðir og
staðhæfir teiknimyndasögumar um
hann í Tímanum og hefur gert það í
um 20 ár.
„Oft á tíðum verður maður að hafa
það í huga að þetta er ekki bara
skrítla, segir Oddur. „Þeir sem fylgj-
ast með og lesa Denna skilja að það
er ekki alltaf verið að segja brandara.
Hann er oft að segja eitthvað smálegt
af lífi og viðhorfum ameríska mið-
stéttarmannsins, sem er í raun og
vem orðinn alþjóðlegur. Menn mega
ekki búast við að þetta sé alltaf bara
eitthvað til að hlægja að, þó að oft sé
hann mjög skemmtilegur.
Vmsældir þessara teiknimynda
byggjast ekki hvað síst á því, í heima-
landinu og jafhvel víðar, að þama er á
ferðinni hin dæmigerða bandaríska
smáborgarafjölskylda. Flestir þekkja
sjálfa sig í þessu. Fjölskyldulífið, at-
vinnulífið, peningavandræðin. Pabbi
Denna skuldar og kvartar yfir vöxt-
unum af húsinu, gamli Wilson er
kominn á eftirlaun og finnst þau hálf
skítleg. Það er verið að hugsa um að
spara, farið í sumarfrí og keypt inn
fýrir jólin. Hugmyndirnar sem koma
þama fram em allar hugarfóstur
þessa iðjusama, heiðarlega smáborg-
ara, sem er að reyna að ala upp böm
sín í guðstrú og góðum siðum.“
Oddur er búinn að vera kljást við
Denna dæmalausa í um tuttugu ár.
„Hann er ekki alltaf auðveldur viður-
eignar, því oft á tíðum er hann illþýð-
„Hann haföi nú bara gaman af
þessu,“ segir Oddur Óiafsson um
hinn Dennann, Steingrím Hermanns-
son, sem gárungarnir kölluöu stund-
um líka Denna dæmalausa.
anlegur," segir Oddur. „Denni er
fimm ára strákur og hefur verið það
frá því að hann varð til. Hann byrjar í
skóla á næsta ári, en er samt kominn
í forskóla sem stundum bregður fyr-
ir.
Ef einhver heldur að þetta sé bama-
saga, þá er það misskilningur. Þetta
er fyrir fullorðið fólk. Oft bregður
þama fyrir þjóðfélagsádeilu. Denni,
faðir hans og Wilson gamli taka átt í
pólitík dagsins. Þeir eiga heima í litl-
um bæ einhvers staðar norðaustar-
lega í Bandaríkjunum. Árstíðaskipti
em greinileg í myndasögunum og
hann á að fylgja árstíðum og gerir
það í heimalandi sínu.“
— Ætlar þú að sjá myndina Oddur?
„Ég veit ekki hvort ég þori. Ég er
orðinn svo samdauna þessum teikni-
myndum og að berjast við að koma
þessu yfir á — að ég vona — skiljan-
legt mál. Ég veit ekki hvort ég á
nokkurt erindi á hana... og þó má
það vel vera.“ -ÁG
Mamma, mamma, baSherberglS er á fleyglferS niSur stigann!
Fyrsta myndin af Denna í Tímanum 15. febrúar 1956.
Fyrir alla fjölskylduna
Dennis the Menace +★★
Handrtt: John Hughes. Byggt á teikning-
um eftir Hank Ketcham.
Framleiðandi: John Hughes.
Leikstjóri: Nick Castle.
Aðalhlutverk: Mason Gamble, Walter
Matthau, Joan Plowright, Christopher
Uoyd, Lea Thompson og Paul Winfleld.
Bfóborgin og Sagabíó.
Öllum leyfð.
Það er orðið býsna algengt að fram-
leiddar séu kvikmyndir byggðar á
teiknimyndasögum. Skemmst er að
minnast ágætrar myndar Warrens
Beatty um Dick Tracy og fljótlega fá
kvikmyndahúsagestir að líta sóma-
hjónin Fred og Wilmu Flintstone og
nágranna þeirra Bamey Rubble. Hér
er tekinn fyrir hinn hugmyndaríki
prakkari Denni dæmalausi, sem til
fjölda ára hefur verið fastagestur á
síðum Tímans. Myndin er úr smiðju
Johns Hughes, sem framleiddi hinar
geysivinsælu Home Alone-myndir,
og semur hann einnig handritið.
Denni dæmalausi (Gamble) er sak-
leysislegur fimm ára gutti, sem virð-
ist ómeðvitað ætla að koma ná-
granna sínum, ellilífeyrisþeganum
hr. Wilson (Matthau), í gröfina með
uppátækjum sínum. Versta martröð
hr. Wilsons rætist þegar foreldrar
Denna þurfa að fara í ferðalag og
hann þarf að fóstra gemlinginn
ásamt konu sinni, Mörtu (Plow-
right). Við tekur hræðilegt tímabil í
lífi hr. Wilsons og í ofanálag á að
verðlauna hann fyrir fallega garðinn
hans á meðan Denni er á heimilinu.
Inn í þessa sögu fléttast svo ill-
ræmdur þjófur (Lloyd), en með
honum og Denna takast „góð“
kynni.
Hér er mikið til róið á sömu mið og
með gerð Home Alone-myndanna
beggja og því samanburður óhjá-
kvæmilegur. Þjófurinn hér er ná-
c
1
kvæmlega eins persóna og í fyrr-
nefndum myndum og lendir í mikið
til sömu kröggum og starfsbræður
hans þar. Mörg atriði í þessum
myndum eru svipuð og í teikni-
myndum, nema hvað persónur eru
af holdi og blóði. Þetta er skemmti-
Ieg samsuða og býður upp á mikil
ærsl, en gallinn er að endurtekning-
ar eru nokkrar. Það er ekki fyndið
mörgum sinnum að sjá mann fá
fjallþunga hluti í höfuðið, en í öllum
myndunum þremur eru slík atriði.
Það vegur hins vegar upp á móti að
Denni dæmalausi hefur þann kost
að orðabrandarar eru margir og vel
skrifaðir og einnig tekst að sneiða að
mestu hjá væmni og vellulegum
boðskap í endann, en það einkenndi
Home Álone-myndirnar.
Leikstjórinn, Nick Castle, heldur
uppi góðum hraða í frásögninni,
þannig að engum ætti að leiðast á
Denna dæmalausa. Castle hefur
hingað til aðeins verið í B-mynda-
deildinni, en þessi mynd fleytir hon-
um aðeins nær næstu deild fyrir of-
an. Tónlist Jerrys Goldsmith hæfir
efninu einstaklega vel, en hún
minnir oft á tónlistina í teiknimynd-
um.
Mason Gamble hefur útlitið með
sér fyrir hlutverk Denna og stendur
sig ágætlega, en eins og við var að
búast stelur Walter Matthau sen-
unni í hlutverki hr. Wilsons. Matt-
hau leikur þetta önuga manngrey af
mikilli list og það er hálf dapurt að
fá ekki sjá þennan ágæta gamanleik-
ara oftar.
Kvikmyndin um Denna dæmalausa
er prýðileg skemmtun og óhætt er
að mæla með henni fyrir alla fjöl-
skylduna. Öm Markússon
Með sínu neíi
í þættinum í dag verða tvö lög sitt úr hvorri áttinni. Fyrra lagið er fallegt
ástarljóð eftir Jónas Ámason við erlent lag og heitir „Kvöld í Moskvu".
Seinna lagið er gamalkunnugt lag, sem mjög oft er sungið á mannamót-
um. Þetta er lagið „Á Sprengisandi", ljóðið er eftir Grím Thomsen, en lag-
ið gerði hinn ástsæli læknir Sigvaldi Kaldalóns. Og þá er bara að grípa
gítarinn og taka lagið. Góða söngskemmtun!
KVÖLD í MOSKVU
Am E
Eitt sinn einn ég gekk
Am
yfir Rauðatorg
C F C
og mér fylgdi undarleg sorg.
H7E Am
Ég var ungur þá
Dm
haldinn ungri þrá.
Am E Am
Það var maíkvöld í Moskvuborg.
Seinna sat ég einn
grænum garði í.
Fuglar sungu dirrindí.
Ég var ungur þá
haldinn ungri þrá.
Það var maíkvöld í Moskvubý.
Allt í einu ég
unga stúlku sá,
sem þar stóð og starði mig á,
bak við rósarunn,
með sinn rósamunn.
Það var maíkvöld í Moskvu þá.
Á SPRENGISANDI
Am
Ríðum, ríðum, rekum yfir sandinn,
E E7
rennur sól á bak við Arnarfell.
Am
Hér á reiki er margur óhreinn andinn,
E E7
úr því fer að skyggja á jökulsvell;
Am Dm Am
Drottinn leiði drösulinn minn
E7 Am E
drjúgur verður síðasti áfanginn.
Am Dm Am
Drottinn leiði drösulinn minn,
E7 E Am
drjúgur verður síðasti áfanginn.
Þey, þey! Þey, þey! þaut í holti tófa,
þurran vill hún blóði væta góm,
eða líka einhver var að hóa
undarlega digrum karlaróm.
Útilegumenn í Ódáðahraun
eru kannski’ að smala fé á laun.:,:
Ríðum, ríðum, rekum yfir sandinn,
rökkrið er að síga á Herðubreið.
Álfadrottning er að beisla gandinn,
ekki er gott að verða á hennar leið.
:,: Vænsta klárinn vildi ég gefa til
að vera kominn ofan í Kiðagil.:,:
Am
X O 2 3 1 O
c
X 3 2 0 1 0
H7
X 2 t 3 0 4
< >
< > 4 >

0 2 3 1 0 0
s
X 3 4 2 1 1
Dm
X O 0 2 3 I
E7
4 >
4 > 4 >
4 >

0 2 3 1 4 0
Að vera í fríi þýðir ekki
að þú sért í fríi
við stýrið!
IUMFERÐAR .. .... , „ ,
RAO Að AKA krefst þess að VAKA!