Tíminn - 11.09.1993, Blaðsíða 26

26 Tíminn
Laugardagur 11. september 1993
Guðrún Hallsdóttir
Fædd 2. mars 1903
Diin 4. september 1993
Nú, þegar sumarið er að kveðja og
dagamir að styttast, kvaddi amma
mín þennan heim. Hún lést á Elli-
heimilinu Grund að kvöldi laugar-
dagsins 4. sept þar sem hún dvaldi
hin síðustu ár.
Amma Guðrún fæddist á Gríshóli í
Helgafellssveit, dóttir hjónanna sem
þar bjuggu, þeirra Halls Kristjáns-
sonar og Sigríðar Illugadóttur.
Systkini ömmu voru ellefu, en tvö
dóu í frumbemsku. Lífsfömnautur
ömmu var Jóhannes Guðjónsson frá
Saurum í Helgafellssveit Þau hófu
búskap árið 1930 á Saurum og
bjuggu þar lengst af á sinni búskap-
artíð. Arið 1946 fluttu þau í Jónsnes
í sömu sveit og bjuggu þar þangað
til Jóhannes afi dó fyrir aldur fram,
daginn eftir afmælisdag sinn 31. jan.
1950. Þá flutti amma til Stykkis-
hólms til að sjá sér og sínum far-
borða. Sfðar fór hún suður og vann
um tíma á Keflavíkurflugvelli, en
lengst af vann hún hjá Magna Guð-
mundssyni á Laugavegi 28.
Amma og afi eignuðust fjögur
böm. Þau em: Kristján fæddur
1931, Leifur fæddur 1932, Sigríður
fædd 1939 og Hallur 1941. Bama-
bömin em orðin ellefu.
Amma mín var af þeirri kynslóð
sem man og lifði tímana tvenna, þar
sem dugnaður og nægjusemi vom
númer eitt Hennar líf snerist um
heimilið og umhyggju fyrir bömun-
um og síðar bamabömum. Sjálf
kvartaði hún ekki eða flíkaði sínum
tilfinningum, hafði frekar áhyggjur
af öðmm. Hún var ákaflega heilsu-
hraust þótt hin síðustu ár hafi hún
bæði sjón- og heymdaprast mjög.
Amma Guðrún var einstaklega
hjartahlý og alltaf tilbúin að rétta
fólkinu sfnu, en það kallaði hún æv-
inlega fjölskylduna sína, hjálpar-
hönd, þegar hún taldi þess þörf.
Sjálf bað hún ekki um neitt.
Sokka- og vettlingapijón lék í
höndunum á henni og fengu böm
og bamaböm lengi notið þess að
eiga hlýja og vandaða sokka og vett-
linga frá ömmu. Hún prjónaði með-
an heilsa og kraftar leyfðu. Nú síð-
ustu ár reyndust henni þung í
skauti, þar sem hún gat ekki lengur
pijónað og hún komst ekki heldur í
göngutúra. Göngutúrar vom henni
ekki aðeins nauðsynlegir. Þeir vom
henni líka besta skemmtun. Það var
ákaflega gaman að bjóða ömmu í
bæinn. Henni þótti það mikil
skemmtun, síðan bauð hún mér æv-
inlega á kaffihús á eftir.
Eftir að ég flutti í öræfin dvaldi
hún oft hjá mér tíma og tíma. Hún
passaði mín böm, sat þá á gólfinu og
lék við þau eða fór með þau út í
göngutúr.
Nú er amma mín öll og hvíldinni
án efa fegin. Hlýjan hennar og óeig-
ingimi mun vonandi fylgja okkur og
styrkja á lífsleiðinni. Hún verður
jarðsett frá Helgafellskirkju í dag,
laugard. 11. sept.
Ég þakka ömmu minni góða sam-
fýlgd.
Farþúífriði,
friður Guðs þig blessi,
hafðu þökk fyrir allt og allt.
(V. Briem)
Brynja Kristjánsdóttir
Margt hefur verið kveðið um ömm-
ur á íslandi. Og flest mætti það eiga
við ömmu Guðrúnu. Frá því að við
munum eftir okkur lifði hún fyrir
fólkið sitL Það var sama hverju við
krakkarnir tókum upp á í óvitaskap
okkar, amma stóð með okkur. Og
það breyttist ekki þótt við eltumst
og ættum að vita betur. Amma var
alltaf blíð og haggaðist ekki. Þegar
við vomm böm hvarflaði ekki að
okkur að amma þyrfti á einhverju að
halda, utan að hafa okkur, fjölskyldu
sína og sveitunga. Það hefur sjálf-
sagt ekki hvarflað að neinum. Og
allra síst ömmu. Þegar hún dó átti
hún sömu greiðuna og í Melgerðinu
þegar við vomm böm. Ekki vegna
þess að hún væri svona fátæk, held-
ur vegna þess að hún fór vel með
það litla sem hún átti og þurfti.
Amma var hljóðlát, sagði ekki
margt í margmenni. Okkur sagði
hún sögur, fór með bullvísur og
virðulegar vísur. Hún fór með okkur
í heimsóknir til Guðbjarga, Guðriða
og Sigríða, sem við höfum fyrir
löngu misst sjónar af. Hún kenndi
okkur að spila marías og prjóna hæl
í sokka. En það sem hún kenndi
okkur helst var eitthvað sem aldrei
var fært í orð. Hún gaf okkur heila
og náttúmlega ást, sem við emm
þakklát fyrir að hafa notið. Og í öllu
fasi hennar, hreyfingum og svip var
líka eitthvað sem er svo sterkt í
minningunni. Við kunnum ennþá
marías, en urðum líklega aldrei
fullnuma í þessu ósagða. Ef það var
sátt við lífið, vonumst við til að eitt-
hvað af þeirri sátt hafi setið eftir í
okkur. Og ef það var þroski, þá von-
umst við til að auðnast hann seinna.
Það er skrítið að minnast ömmu nú
þegar hún er dáin. Þótt við séum
orðin fullorðið fólk, munum við
hana ennþá eins og þegar við vomm
börn. Þá var hún bara. En þannig er
það líklega hjá öllu fólki og öllum
ömmum. Maður man eftir þeim eins
og bam. Og þannig munum við
ömmu Guðrúnu.
Jóhannes og Anna María,
Guðrún og Gunnar
„Lækkar lífdaga sól.
Löng er orðin mín ferð.
Fauk í faranda skjól,
fegin hvíldinni verð.
Guð mirm, gefðu þinn frið,
gleddu’og blessaðu þá,
sem að lögðu mér lið.
Ljósi kveiktu mér hjá.“
(Herdís Andrésdóttir)
í MIWNING)
Hún er vissulega orðin löng ferðin
hennar Guðrúnar tengdamóður
minnar gegnum lífið. Það em ná-
kvæmlega 90 ár og sex mánuðir frá
því hún Ieit dagsljósið fyrst vestur á
Gríshóli í Helgafellssveit, þar til hún
kvaddi þennan heim hér syðra, veg-
móð orðin og hvíldinni fegin.
Guðrún Hallsdóttir var fædd á
Gríshóli 2. mars 1903. Hún var ein
af mörgum bömum hjónanna sem
þar bjuggu, Sigríðar Illugadóttur og
Halls Kristjánssonar.
Þau vom þekkt hjón á sinni tíð þar
vestra og heimilið á Gríshóli annál-
að fyrir menningu og myndarskap.
Guðrún vann að búi foreldra sinna
öll sín uppvaxtarár og fram yfir tví-
tugt; var auk þess nokkra mánuði
við nám og störf í Reykjavík. Henni
var ætlað hlutverk heima í sveitinni
sinni til að byrja með, því Iífsföm-
nauturinn beið hennar í nágrenn-
inu. Hún giftist 13. júlí 1930 Jó-
hannesi Guðjónssyni á Saurum og
þar stofriuðu þau heimili sitt í sam-
býli við foreldra og systkini Jóhann-
esar.
Þar var víst hvorki hátt til lofts né
vítt til veggja, en ég hef aldrei efast
um að þetta litla heimili hafi verið
byggt upp af gagnkvæmri ást og
virðingu, þótt ekki væri það auðugt
af veraldlegum gæðum.
Allt, sem Guðrún sagði um mann-
inn sinn eftir að við kynntumst, var
því marki brennt.
Þau Guðrún og Jóhannes eignuð-
ust fjögur böm: Kristján, Leif Krist-
in, Sigríði og Hall. Þau fæddust öll á
Saurum. En vorið 1946 urðu þátta-
skil í lífi þeirra, þegar þau fluttu í
Jónsnes.
Helgafellssveit býður upp á mjög
fjölbreytt landslag og búnaðarhætti,
svo í raun bjuggu þau nú við gjör-
ólíkar aðstæður, þó þau væm enn í
sömu sveit.
Ég held að Guðrún, sem ólst upp á
fjallabænum Gríshóli, hafi átt erfitt
með að sætta sig við breytinguna.
Hún kunni aldrei við sig við sjó og
undi allri sjósókn illa, var líka
hrædd um drengina sína þegar þeir
vildu og sóttust eftir að vera á sjó.
Raunar gerði þessi jörð kröfur til
sjóferða, vegna hlunninda og ann-
arra starfa. Það fór reyndar svo að
lánið lék ekki við þau í Jónsnesi.
Eftir tæplega fjögurra ára vem, lést
heimilisfaðirinn frá konu og börn-
um. Þau yngri vom þá 8 og 10 ára.
Þetta varð þeim öllum mikið áfall og
gjörbreytti hag fjölskyldunnar. Það
var svo fimm ámm seinna, sem ég
kynntist þessu fólki og kom sem til-
vonandi tengdadóttir inná heimili
Guðrúnar.
Þau áttu þá heima í Stykkishólmi,
en þangað flutti hún eftir lát Jó-
hannesar. Hún var þá búin að selja
íbúðina sína og var á leið suður í
vinnu. Það vom enn ein tímamótin í
lífi hennar.
Hún fagnaði engum með hávaða
eða húrrahrópum hún Guðrún, en
með hæglátri hlýju tók hún á móti
mér og þeirrar hlýju naut ég ætíð
síðan og fannst ég vera ein af börn-
unum hennar. Þetta var árið 1955
og frá þeim tíma hefur hún átt
heima við Faxaflóa. Fyrstu árin var
hún suður í Njarðvík, síðan í
Reykjavík. Þar vann hún lengi á
matstofunni á Laugavegi 28. Bjó í
mörg ár í Skeiðarvogi, síðar í Barða-
vogi. Hún kunni vel við sig á þessum
slóðum og naut þess að búa í ná-
grenni við Önnu systur sína og
hennar fjölskyldu. Meðan við vomm
í Stykkishólmi nutum við þess að
gista hjá Guðrúnu í suðurferðum.
Hvergi var betra að vera, þó húsa-
kynni væru ekki stór.
Síðustu átta árin, eftir að heilsu fór
vemlega að hraka, hefúr hún verið á
Elli- og hjúkmnarheimilinu Gmnd.
Fyrst var hún ein í herbergi, en síð-
ar með henni Guðbjörgu sem vakti
yfir velferð Guðrúnar, þótt sjálf sé
hún nær blind.
Við emm vissulega í þakkarskuld
við hana eftir síðustu árin þeirra
saman. Við biðjum henni og öðrum,
sem hlúðu að Guðrúnu, allrar bless-
unar.
Guðrún var einstaklega fríð kona
með fallega mótað andlit og afar fal-
legt bros. Samsvaraði sér mjög vel.
Hún var í eðlinu mjög hlédræg
manneskja og flíkaði lítt tilfinning-
um sínum. Blandaði ekki geði við
ókunnuga að óþörfu. En sínu fólki
var hún einstaklega trygg og kær-
leiksrík. Bamabömunum sínum ell-
efu var hún umhyggjusöm og góð
amma. ÖIl nutu þau nokkurrar sam-
vista við hana og virtu hana mikils.
Snyrtimennska var Guðrúnu í blóð
borin og nákvæmni í öllum verkum.
Þar gátu ég og aðrir lært af þessari
hljóðlátu konu. Ekki var flumbrast
við neitt. Vandlega talið á prjónum,
hvort sem var hæll eða vettlings-
Iaski, allt skrifað niður, fiskurinn
soðinn efir klukku og fallega fram-
borinn. Það var eins og að setjast að
veisluborði að fá íslenskan hvers-
dagsmat hjá Guðrúnu meðan hún
hélt heimili. í lok máltíðar komu
svo pönnukökurnar, sem aldrei
bmgðust. Dætur okkar Leifs, sem
dvöldu um tíma hjá ömmu sinni við
einstakt atlæti, sögðu að hjá henni
hafi þær lært að meta góðan fisk.
Hennar unaður í lífinu seinni árin
var í raun og veru að bjóða fólkinu
sínu góðan mat og prjóna hlýja
sokka og vettlinga fyrir smáfólkið
sitt meðan hún gat.
Hún færði mér eitt sinn stundaglas
í því skyni að ég lærði þá nákvæmni
sem henni var töm. Árangurinn var
ekki mjög góður og stundaglasið
týnt. Hennar eigið stundaglas er
tæmt í botn. Dagur að kveldi kom-
inn. Hún sofnaði inn í nóttina og ei-
lífðina að kveldi, hljótt og rólega
eins og öll hennar framganga var.
Við vorum þakklát þegar við komum
til hennar nokkrum mínútum síðar.
Þakklát fyrir líf hennar og þakklát
fyrir að hún fékk að sofna inni hjá
henni Guðbjörgu, sem bað um að
þær yrðu saman í herbergi þar til yf-
ir lyki. Milli þeirra hafði myndast af-
ar hlýtt vináttusamband. Það hafði
verið kveikt ljós við rúmið hennar,
eins og segir í versinu sem ég hafði
hér að upphafsorðum.
Við biðjum Guð að blessa hana og
alla, sem lögðu henni lið.
María S. Gísladóttir
—
Innilegar þakkirtil allra þeirra, sem auösýndu okkur samúö og vinarhug
andlát og útför móöur okkar, tengdamóður, ömmu og langömmu
Baldur Þórisson
Sigrúnar Baldvinsdóttur
fyrrverandl húsfreyju (Ásbyrgl
Slgurvelg Erlingsdóttlr
Hulda Eiilngsdóttir
Krlstln Erllngsdóttlr
Baldvln J. Erllngsson
bamaböm og
Jónas Jónsson
Jónas Hallgrfmsson
Hrafn Magnússon
Guörún H. Jónsdóttlr
bamabamaböm.
Hestamenn
Til leigu íbúðarhús, gripahús (hesthús) og hlaöa að Hafur-
bjamarstöðum á Miðnesi.
Upplýsingar í síma 92-14690 eða 92-11746.
Afmælis- og minningargreinar
Þeim, sem óska birtingar á afmælís- og/eða
minningargreinum í blaðinu, er bent á, að þær þurfa
að berast a.m.k. tveimur dögum fyrir birtingardag.
Þœr þurfa aö vera vélritaðar.
Fæddur 5. maí 1919
Dáinn 3. september 1993
Þegar við nú kveðjum Baldur Þóris-
son frá Baldursheimi langar okkur
til þess að minnast hans með nokkr-
um orðum.
Baldur var sonur hjónanna Þóris
Torfasonar og Þuríðar Sigurðardótt-
ur frá Baldursheimi. Baldur var
kvæntur móðursystur okkar, Ingi-
björgu Friðjónsdóttur, og bjuggu
þau í Baldursheimi. Baldur og
Bogga áttu þrjú börn: Ásgeir, Ingu
Amhildi, sem lést ung að árum, og
dreng sem dó skömmu eftir fæð-
ingu.
Við systkinin dvöldum öll hjá
Baldri og Boggu á hverju sumri frá
bamæsku og fram á unglingsár. Oft
var fengið frí í skólanum áður en
honum lauk á vorin til þess að geta
komist til þeirra í sveitina og fyrir
kom á haustin að búið var að kenna
f nokkra daga þegar við mættum.
Þessi tími hjá Baldri og Boggu var
mjög skemmtilegur og í raun ómet-
anlegur fyrir okkur. Heimilið þeirra
var svo jákvætt og hlýtt. Það var aug-
Ijóst hvað allir vom velkomnir og
hve mikla ánægju þau höfðu af sam-
skiptum við annað fólk. Heimilið var
í raun bæði stórt og bjart, þó svo að
fermetrarnir og aðrar aðstæður
framan af segðu annað.
Baldur og Bogga stóðu mjög þétt
saman og voru óvenju samhent.
Vafalítið hefur mótlætið, sem mætti
þeim, haft sín áhrif. En þrátt fyrir
mótlætið voru þau ætíð gefendur,
einstaklega hlý, væntumþykjan aug-
ljós og umhyggjan mikil bæði fyrir
okkur og öðrum samferðamönnum.
Á heimili þeirra dvöldu afi og amma
á sínum efri árum og nutu um-
hyggju þeirra og ástúðar.
Baldur var góður bóndi, hafði ekki
stórt bú, en afurðamikið. Hann fór
vel með skepnur og hafði gaman af
þeim. Fyrir allmörgum árum varð
hann að hætta búskap sökum
heilsubrests, en sinnti eftir það ýms-
um störfum af alúð og samvisku-
semi.
Baldur var félagsmálamaður, hafði
staðfastar skoðanir, ríka réttlætis-
kennd og hélt fast við sínar skoðanir,
var tilbúinn að rökræða þær og önn-
ur þau mál er upp komu. Baldur
hafði yndi af söng, var m.a. þátttak-
andi í Karlakór Mývatnssveitar og
Kirkjukór Skútustaðakirkju. Hann
tók þátt í leikstarfsemi og ýmsu öðru
félagslífi.
Á seinni árum hefur það verið fast-
ur liður í tilverunni að heimsækja
Baldur og Boggu að minnsta kosti
einu sinni á sumri. Við höfum kom-
ið þangað ásamt fjölskyldum fyrir-
varalítið eða fyrirvaralaust. Alltaf
voru móttökurnar jafn hlýlegar og
skemmtilegar, augljóst hve velkom-
in við vorum, hvernig sem á stóð hjá
þeim hjónum.
Um leið og við þökkum Baldri
ánægjuleg og góð kynni á lífsleið-
inni vottum við Boggu, Ásgeiri, Þór-
höllu og öllum öðrum aðstandend-
um okkar dýpstu samúð.
Farþú í friði.
Friður guðs þig blessi.
Hafðu þökk fyrir allt og allt.
(V. Briem)
Rósa, Jón og Ólafur