Tíminn - 18.09.1993, Blaðsíða 11

Laugardagur 18. september 1993
Tíminn 11
I Lundúnum er upphaf og endir tímans. Á hæöinni milli turnanna er Greenwich, sem lengdarbaugurinn núll liggur um og sér þangaö yfir Thamesá.
Sá á kvölina sem á völina
Draumaland hinna kaupsjúku, Oxfordstræti.
útmetið góðgæti úr flestum heims-
homum er á boðstólum. Þar eru
kryddblöndur, vín, sultur, ostar, edik
og niðursoðið fágæti víða að. Gæsali-
fur frá Strassborg, kavíar úr Volgu-
styrju, vín frá Búrgund, humar frá
Maine og skoskur lax og svo ótal
margt fleira. Vert er samt að vara við
að fylla matarkörfumar þama, því
verðlagið er jafnvel hærra en á íslandi.
í kjallara er borðbúnaður sem fær
jafnvel mávastellin til að blikna og er
vel til þess fallinn að sprengja úttekt-
arkvótann á krítarkortunum, ef kaup-
æðið grípur mann.
Þama uppi á Iofti er settlegur te-
drykkjusalur sem kenndur er við St
James, eins og mörg kennileiti í mið-
borginni. Þegar upp er komið, er stig-
ið inn í sagnaheim Agöthu Christie.
Virðulegar dömur með hatta og fjöl-
skyldur í miðbæjarferð sitja við dúkuð
borð og drekka te samkvæmt öllum
þeim helgisiðum sem enskir tíðka.
Á matseðli er háte og fullt te. Þar
undir em helstu tetegundir og marg-
litt meðlæti. Þjónn, sem er algjör and-
stæða kollega sinna á Hollywoodplán-
etunni, fræðir fákunnandi um hvað
allt þetta þýðir af mikilli kurteisi og
ljúfmennsku.
Óþarfi á að vera að taka fram að þama
talar maður í hálfum hljóðum, svo að
lágvær músík píanistans nær homa á
milli í víðlendum salnum.
Háte fær maður sér í hádeginu og er
meðlætið matarmikið. En þegar kom-
ið er þama upp síðdegis er sjálfsagt að
prófa fullt te. Blandan, sem pöntuð er
með aðstoð þjónsins, reynist Ijúffeng-
ari en allt annað te sem kaffiþambari
frá norðri hefur nokkm sinni bragðað.
Með fullu tei em fyrst bomar fram
samlokur með agúrkusneiðum og við
það eitt kemst maður í reyfarastuð
enskra sagnasnillinga. Aðrar em með
laxi og kæfum ýmiss konar. Þá em
bomar fram skonsur með áleggi eða
öllu heldur millileggi og að lokum
tertusneiðar í ótrúlegu úrvali.
Ekki reyndist vambmiklum íslend-
ingum og heimafólki unnt að torga
öllu því góðgæti, sem skammtað var
og gat vonsvikinn þjónninn ekki orða
bundist þegar hann bar krásimar aft-
ur inní búr: „Þið emð ekki svöng", á
einstaklega enskan hátt Auðvitað er
líka hægt að fá sér minni skammta
fyrir þá sem kunna sér magamál.
Að velja og hafna
Enskir pöbbar em svo margfrægir að
þeim þarf ekki að lýsa og em þeir
notalegt athvarf gestkomandi sem
heimamanna og þá þekkja allir sem til
Lundúna koma. Að segja frá heim-
sóknum í öðmvísi veitingahús er hér
aðeins til að vekja athygli á að fjöl-
breytnin er mikil og að það þarf ekki
síður að vera ævintýralegt að drekka
síðdegiste meðal góðborgara en að
slompast öldmkkin um á pöbbunum,
sem líka getur verið býsna gaman, sé
hófsemi á óreglunni.
Að vera ferðalangur í London gefur
svo ótakmarkaða möguleika að aldrei
tekst að framkvæma nema brot af því
sem flesta langar til. Og þá er að velja
og hafna. Söfnin em legíó og hlýtur
hver og einn að Iáta smekk og áhuga-
mál ráða þegar ákveðið er hver em
heimsótt
Leikhúslífið er slíkt að þar hlýtur
eitthvað að vera við allra hæfi og eiga
einkunnarorð Sjónleikahússins í Fær-
eyjum einkar vel við Ieikhúsahverfm í
London: „Til gaman og alvara".
Og gaman er að söngleikjunum, sem
margir ganga ámm saman, og þar em
„Kettir" og þar em „Vesalingar" og þar
er „Ópemdraugurinn" og fleira gott. í
gömlu og fallegu leikhúsi í miðju So-
ho gengur „Vitlaus fyrir þig“ fyrir fullu
húsi viku eftir viku. Tónlistin er sam-
suða úr Gershwin og söguþráðurinn
vitlausari en í nokkurri ítalskri gam-
anópem. En uppsetningin og frammi-
staða leikara og dansara er slík að
maður trúir vart sínum eigin augum
og tæknibrellur leikmyndagerðar-
manna ættu allt eins heima í stjömu-
stríðsmyndum eins og í gömlu leik-
húsi í gömlu London.
Ef leikhúsferð er ekki næg kvöld-
skemmtun, er auðvelt að sökkva sér
niður í myrkar djassbúllur þar sem
hæfileikafólk og snillingar troða upp
og svo má enda langan dag með mið-
næturmáltíð á frönsku brasserie þar
sem matargerðarlistin er í hávegum
höfð, en verðið við flestra hæfi, og
næturhrafnar njóta lífsins. Svo má
líka háma í sig kryddpylsu úti á götu
og drífa sig svo í háttinn eða eitthvað
alltannað.
„Almáttugur, er Sarah Ferguson komin hingað,“ hrópaði fulltrúi
Breska ferðamálaráðsins þegar hún rakst á frúna í vinnusal í vax-
myndasafni Madame Tussaud’s, en erindi hennar þangað var að
leiða langt að komna ferðalanga í allan sannleika um dásemdir og
undirheima Lundúnaborgar.
Nú er hertogaynjan af York komin í
ónáð hjá safnstjóminni og næsta stig
verður að bræða hana upp, því safnið
er mjög vant að virðingu sinni og
þykja miklir forboðar hvemig stands-
persónum er raðað þar upp, hverjir fá
að vera þar og hverjum er útskúfað.
En mikið varð ferðamálafrömuður-
inn hissa þegar í ljós kom skömmu
síðar að Sarah hin bersynduga var líka
á viðhafharpalli konungsfamilíunnar,
sem skartar í allri sinni dýrð fyrir gafli
þar sem helstu stórmenni nútímasög-
unnar og sér í lagi breskra stjómmála
eru mótuð í vax og eru í klæðum sem
eitt sinn huldu nekt fyrirmyndanna.
Sarah Ferguson var sem sé á tveim
stöðum í safninu og mun það eins-
dæmi og var engin leið að fá upplýst
hvað sú tvöfeldni boðar.
Planet Hollywood er staður hinna
ungu, þó ekki komungu, á uppleið og
er „in“. Eigendur eru nokkrir ofstopa-
leikarar í Hollywood, vertshúsið á sér
hliðstæður í LA og NY og slær Hard
Rock Café og öllu því við um þessar
mundir.
Innandyra er fjörið á fullu. Hávaða-
músík úr bíóum glymur um bari og
veitingasal og hvarvetna getur að líta
nálægð kvikmyndanna. Byssur Ram-
bós, farartæki James Bond, sundur-
skotnar flíkur Indiana Jones, undirföt
Marilynar og fjölmargt fleira, sem
kemur einkar kunnuglega fyrir sjónir,
og er þetta allt ekta, það er að segja
leikmunimir og fatnaðurinn sem not-
að var í frægum kvikmyndum.
Annað slagið síga mikil sýningartjöld
Hinir fágaðri kúltúrsnobbar og úrelt-
ir sófakommar telja vaxmyndasafn
Madame Tussaud’s ógjaman til þeirra
staða sem vert sé að heimsækja á ferð
um stórborgina. En trúið því bara, að
safnið er bráðskemmtilegt og stendur
vel fyrir sínu og með vönduðum upp-
setningum og tæknibrellum.
Virðulegar frúr frá íslandi vom
staðnar að því að taka myndir hver af
annarri í innilegri návist Amolds
Schwarzenegger og japanskar hisp-
ursmeyjar föðmuðu bumbuna á jap-
önskum sumokappa fyrir framan
myndavélar sínar og af svip þeirra
mátti ráða að þar með væri tilgangi
Evrópuferðarinnar náð.
Þetta gamla en síunga vaxmyndasafn
hefur greinilega mikið aðdráttarafl,
því biðraðir allra þjóða kvikinda eru
við inngangana í Baker Street og inn-
andyra er allt iðandi af fjöri innan um
stirðnaðar, en ótrúlega lifandi frægra
manna myndir úr vaxi.
Götunafnið kemur kunnuglega fyrir
sjónir og mikið rétt, þama bjó
Sherlock Holmes og vinur hans Wat-
son og er þeirra gamli bústaður nú
safn sem hægt er að fá að skoða. Hefur
Englendingum dottið margt vitlaus-
ara í hug en að varðveita veraldlegar
minjar um þá félaga.
Þjóðarsport og
uppákomur
Þjóðarsport Breta er að standa í bið-
röðum. Það gera þeir líka af meiri
íþrótt en aðrir menn. Nýverið voru
opnaðir nokkrir salir í drottningar-
höllinni Buckingham og er aðsóknin
slík að góðviðrismorgun í lok ágúst
náði biðröð þeirra, sem ætluðu að
skoða, umhverfis og í gegnum nær-
liggjandi almenningsgarða og náði
einhverra kflómetra lengd. Höfðu
þeir, sem á horfðu, orð á að vonandi
kæmust þeir, sem síðastir voru í röð-
inni, inn í höllina fyrir jól.
Og víðar er beðið í London. Þeir, sem
ætla að komast hindrunarlítið inn á
tískuveitingastaðinn Planet Holly-
wood, ættu að panta borð með nokk-
urra daga fyrirvara, því biðröðin við
innganginn um kvöldmatarleytið nær
langt fyrir hom og sýnist ókunnugum
það borin von að inn komist nema ör-
lítill hluti þeirra sem bíða það kvöldið
og nóttina.
Á Planet Hollywood eru bíódagar yfir, undir og allt um kring. Svona plagg er sett
undir diskana þegarmatast er.
niður í sali og fræg atriði úr frægum
myndum fyrr og síðar dansa um um-
hverfið. En eins og annars staðar, er
það fólkið sem fangar athyglina og er
það greinilega allt á uppleið í rándýr-
um tötrum. Annars er klæðaburður
Iítt hefðbundinn og getur maður þess
vegna allt eins mætt í kjól og hvítu án
þess að vekja sérstaka athygli. En þrátt
fýrir öll drusluverkin er greinilegt að
gesti skortir ekki fé, á einhvem hátt
ber það velmegunina með sér á sinn
kæruleysislega hátt.
Þjónar og kokkar eru í einhverjum af-
káralegustu búningum sem maður sér
þær stéttir ganga í. Miklar derhúfur
og víðar skræpóttar skyrtur yfir hólk-
víðum kvartbuxum eru á höfði og
skrokk og strigaskór á fótum. Liðið
gengur um beina með svo snarbrjál-
uðum hætti að þar gætu allt eins ver-
ið þátttakendur á íslenskri úti-
skemmtun á ferð.
Það kemur því skemmtilega á óvart
að þegar til kastanna kemur er þjón-
ustan hreinasta afbragð. Það er sama
hve margir panta sinn hver drykkinn
eða réttinn, hver fær sitt án nokkurra
vífilengja, því undir öllu dmsluverk-
inu em sannir fagmenn á ferð. Ekki
em kokkamir síðri, því matur þeirra
er afbragð og engin hætta er á að það
brenni við hjá þeim þegar þeir taka
undir með einhverjum gestum, hann
á afmæli... og spila undir á potta sína
og pönnur með ausum og sleifum og
þjónaskarinn öskrar undir á fullri
ferð.
Andrúmsloftið á Planet Hollywood er
Brotabrot úr
Lundúnaför y
engu öðm líkt og á það áreiðanlega
þátt í því mikla aðdráttarafli sem stað-
urinn greinilega hefur. Þar er allt ið-
andi af hávaða og fjöri, alltaf eitthvað
að ske, en samt fer undarlega vel um
gesti, þeim er ekki troðið um tær og
þótt starfsfólkið virðist í fljótu bragði
ekki bera hina minnstu umhyggju fyr-
ir þeim sem inn komast og æpa að
manni að maður sé velkominn á eink-
ar ósannfærandi hátt, er það flínkara
og veitir miklu betri þjónustu þegar
til kastanna kemur en flestir eiga að
venjast á yfirfullum tískustöðum.
Þeir, sem ferð eiga um London, verða
aðeins að muna að panta með góðum
fyrirvara á meðan staðurinn er enn
„in“ og annar nýrri og og enn frum-
legri er ekki enn tekinn við fólkinu
sem veit hvað það vill.
Matur og reyfarastuð
Testofur Lundúnaborgar eru algjör
andstæða við lætin á Plánetunni, að
öðru leyti en því að viðurgjömingur
er þar frábær. Að drekka síðdegiste
upp á enskan móð er vel þess virði að
eyða í það nokkrum klukkustundum
frá búðarrápinu. En vel má samhæfa
hvorutveggja. En hvar?
Fortnum and Mason er margfræg
matarverslun við Piccadilly þar sem