Tíminn - 17.03.1995, Blaðsíða 5

Föstudagur 17. mars 1995
®ÍWÍIW%
5
Ingvar Níelsson:
Farsímar og skotvopn
Ég keypti mér farsíma um dag-
inn — svokallaöan GSM-síma.
Hann er frá heimsþekktum
framleiöanda og kortiö í hon-
um frá Pósti og síma — allt
eins og vera ber. Kunningjarn-
ir voru farnir aö horfa á mig
niöur eftir nefinu á sér af því
aö ég átti ekki farsíma. Til aö
halda viröingu minni átti ég
nánast ekki annarra kosta völ
en aö kaupa svona síma. Sím-
inn er ágætur, nema hann
virkar illa. Til dæmis er frá-
gangssök aö ætla aö nota hann
austan viö Sandskeiö — eöa
suöur í Höfnum — en hann er
fallegur og fer mér vel.
En vart haföi ég keypt sím-
ann fyrr en sjálfsásakanir tóku
að þjá mig fyrir að hafa látið
undan þessum bölvuðum hé-
góma. Eg fann ekki til þeirrar
gleöi, sem ég vil fyllast — og
jafnan fyllist — þegar ég eign-
ast fallega hluti. Ekki fann ég
heldur haldgóö rök til að rétt-
læta kaupin. Þaö jaðraöi við aö
ég skammaðist mín. En þá
minntist ég atviks löngu liö-
inna ára, sem breytti afstöðu
minni til farsíma til frambúð-
ar.
Sagan gerðist í Austurlönd-
um fjær fyrir tuttugu og fimm
árum. Ég haföi ráöið mig fram-
kvæmdastjóra fyrirtækis, sem
seldi vélar á Filippseyjum.
Nokkru áður en ég hóf störf,
hafði afkastamikil vélasam-
stæða veriö seld viöskiptavini
aö nafni Hector þar í landi.
Þegar ég tengdist atburða-
rásinni, hafði sambandi Hect-
ors og vinnuveitanda míns
hrakað nokkuð fyrir þá sök aö
svæöisstjóri fyrirtækisins —
Sven aö nafni, sænskur þver-
haus — og Hector höfðu báöir
mjög ákveðnar skoöanir, en þó
ólíkar, á því hvernig að verki
skyldi staöið.
Filippseyingar eru ekki gefn-
ir fyrir vífilengjur við meðferð
slíkra mála og nú var svo kom-
iö aö ekki var lengur fært aö
hafa Sven og Hector hvorn í
sjónmáli viö annan. Lá oftar
en ekki viö blóðsúthellingum.
Þannig varð fyrsta verkefni
mitt á Filippseyjum aö leiö-
rétta mikinn misskilning, sem
VETTVANCUR
kominn var upp milli tveggja
viljasterkra manna af ólíkum
toga, og vakti tilhugsunin ein
nokkurn óhug. En raunveru-
leikinn varð ekki umflúinn. Ég
herti upp hugann og lét boða
Hectori komu mína til aö ræða
stöðuna.
Verksmiðjan var í steingrá-
um kumbalda í úthverfi Man-
ilaborgar. Við hliðið birtust
einkennisklæddir og vopnaöir
veröir og vildu vita hver hér
væri á ferð. Þegar þeir höfðu
fullvissað sig um aö allt væri
með felldu, vísuðu þeir veginn
um stiga og ganga hússins, að
voldugri haröviðarhurö sem
stakk mjög í stúf við umhverfi
sitt, en biöu hæverskir uns
húsráðandi sýndi sig. Bak viö
huröina miklu reyndist vera
skrifstofa á stærö við íþrótta-
„Til að halda virðingu
minni átti ég nánast ekki
annarra kosta völ en að
kaupa svona síma. Sím-
inn er ágœtur, nema
hann virkar illa. Til
dcemis er frágangssök að
œtla að nota hann aust-
an við Sandskeið — eða
suður í Höfnum — en
hann er fallegur og fer
mér vel. “
sal, klædd harðviöi í hólf og
gólf. Á miöju gólfi stóð efnis-
mikið harðviðarskrifborð í
réttu stærðarhlutfalli við skrif-
stofuna og olíumálverk af hús-
ráöanda í líkamsstærð við
enda skrifborðsins, en skot-
vopn frá tímum Spánverja og
aðrir dýrmætir munir þöktu
veggina.
Hector kom sjálfur til dyra.
Eftir aö hafa vísað mér til sætis
gegnt sér við skrifborðið og
boðið mér vindil (Manila-
vindlar þykja góðir), seildist
hann niður í skúffu og dró
fram spegilfagra skammbyssu,
nokkuð víðhleypta og með
harðviðarskepti. Hann vippaði
skothylkjahólknum fimlega til
hliðar og lét skothylkin sex
renna í lófa sér, lagöi skothylk-
in í snyrtilega hrúgu á vinstra
horn skrifborðsins — tómt
skotvopnið á hægra hornið.
Allt var framferöi þetta látlaust
og vanabundið að sjá og
glamriö í málminum áþekkt
því sem heyrist í kvikmynd-
um. Er skemmst frá því að
segja að okkur Hectori samd-
ist. Þó minnir mig að hann
hafi farið frá þeirri viðureign
betur en mérþ)óttu efni standa
til — enda var hann á heima-
velli og allmikið liðsterkari en
ég. Að viðræðunum loknum
var hylkjunum raðað aftur í
skotvopnið og það sett á sinn
stað.
Við Hector urðum síðar á-
gætir vinir — og erum enn.
Eftir fundinn tjáði hann mér
að sýndarleikurinn meö
skammbyssuna væri ævaforn
og táknræn filippínsk hefð, en
þar gildir að sá sem tæmir
vopn sitt kemur til fundar með
friði. Þegar ég rifjaði upp þessa
einstæðu viðkynningu — við
mann af gerólíkum toga, sem
hefur hefðir fólks síns í háveg-
um — endurheimti ég sjálfs-
traust mitt varðandi farsíma.
Ég uppgötvaöi nefnilega já-
kvæða hlið á þeim, sem gæti
falist í að þegar gengið er til
fundar taki hver upp sinn far-
síma, slökkvi á honum í aug-
sýn fundarmanna og leggi
hann á borðið fyrir framan sig.
Með þessu myndu hlutaðeig-
andi undirstrika áhuga sinn á
efni fundarins, en ættu ella
ekki að mæta.
Höfundur bjó í Austurlöndum fjær um
tuttugu ára skeib og var abalræbismab-
ur íslands f Singapore frá 1977 til 1985.
er greinilegur vinstri kostur
Svavar Cestsson:
G-listinn
DV birti merkilega skoðana-
könnun fyrir nokkru um þaö
hvort fólk teldi sig vera til
hægri eöa vinstri í íslenskum
stjórnmálum.. Þar kemur fram
að
- jafnmargir stuöningsmenn
Alþýöuflokksins telja sig til
hægri og til vinstri, eða um
42%, en 16% vita ekki hvort
þeir eru til hægri eba vinstri í
stjórnmálum;
- 24% framsóknarmanna telja
sig vera til vinstri, en 68% telja
sig vera miðjumenn í stjórn-
málum;
- 65% stuðningsmanna Sjálf-
stæðisflokksins telja sig vera til
hægri, en 26% kjósenda Sjálf-
stæðisflokksins telja sig vera
miðjumenn;
- 72% Kvennalistans telja sig
vera til vinstri, en 27% á miðj-
unni;
- 32% stuðningsmanna Þjóð-
vaka telja sig vera til vinstri, en
yfirgnæfandi meirihluti eða
47,1% telja sig vera á miðjunni;
VETTVANGUR
„Eins og kunnugt er, tel-
ur einn fokkur með
stolti að hann sé vinstri-
sinnaður. Það er súi fylk-
ing, sem býður fram
undir listabókstafnum G
— Alþýðubandalagið og
óháðir. Einn flokkur
gengst við því að vera
hœgri flokkur — Sjálf-
stœðisflokkurinn."
- ab 88% stuðningsmanna Al-
þýðubandalagsins og óháðra
telja sig vera til vinstri í stjórn-
málum.
Eins og kunnugt er, telur einn
flokkur meb stolti ab hann sé
vinstrisinnaður. Þab er sú fylk-
ing, sem býöur fram undir lista-
bókstafnum G — Alþýðubanda-
lagið og óháðir. Einn flokkur
gengst við því aö vera hægri
flokkur — Sjálfstæðisflokkur-
inn. Fylgismannasveitir þessara
fylkinga taka líka afstöðu sam-
kvæmt þessu. Abalmibjuflokk-
arnir eru tveir — Framsóknar-
flokkurinn og Þjóðvaki. Al-
þýðuflokkurinn veit ekki hvort
hann er miöjuflokkur, hægri-
flokkur eöa vinstriflokkur.
Hann vill bara til Brussel á öll-
um brautum. Kvennalistinn er
að eigin sögn hvergi; hvorki til
vinstri né hægri.
Þessi könnun DV skýrir ís-
lensk stjórnmál. Þau 27% kjós-
enda, sem segjast vera til hægri,
hljóta að styðja Sjálfstæðis-
flokkinn. Alþýðubandalagið og
óháðir eru eini vinstri kostur-
inn í íslenskum stjórnmálum á
þessu vori. Þeir, sem eftir eru,
bítast allir um miðjuna með
Framsóknarflokkinn í burðugri
forystu með álíka marga mibju-
sinnaða kjósendur og Sjálfstæb-
isflokkurinn. Eða hvað sagði
ekki Halldór Ásgrímsson: „... en
við höfum aldrei talið okkur
vera vinstriflokk."
Höfundur er alþingismabur og skipar
efsta sæti G-listans í Reykjavík.
FOSTUDAGS-
PISTILL
ÁSGEIR
HANNES
MÁLALIÐAR OG
SILFURDALIR
Danskir kennarar greiða nú her-
kostnaö íslenskra kennara á hendur
litlum skólabörnum. Þar með eru
félagar Hins íslenska kennarafélags
orbnir málalibar hjá dönskum ríkis-
starfsmönnum og annar eins mál-
dagi hefur ekki sést frá dögum
Þórbar kakala. Greibslurnar hljóta
ab ýta vib stjórnvöldum hér heima
og ekki síbur foreldrum. Á sínum
tíma var krötum bannab ab taka vib
norskum peningum til eigin þarfa
og þab sama hlýtur ab gilda um fé-
lagsskap kennara í verkfalli.
En hver eru vibbrögbin vib þess-
um nýja danska máldaga? í stab
þess ab færa danska gjaldkerann í
varbhald og kæra til refsingar fyrir
ab skipta sér af íslenskri kjaradeilu,
er honum fagnab meb blómavendi
vib hátíblega athöfn. Fjölmiblar
fjalla brosandi um greibsluna, eins
og ekkert sé eblilegra en útlending-
ar beri fé á íslendinga til ab draga á
langinn deilu kennara vib íslenskt
þjóbfélag.
Fjölmiblarnir segja hins vegar
minna af högum þeirra unglinga,
sem verba nú fyrir barbinu á þrjátíu
dönskum silfurpeningum. Sjá
námsferil sinn í uppnámi og jafnvel
stefnt í voba. Ætli kennarasamtökin
myndu ekki kveinka sér, ef danska
ríkib sendi íslenskum skólayfirvöld-
um milljónatugi til ab halda úti lög-
bundinni kennslu í verkfallinu?
Raunar er ríkib ekki bundib lengur
af skyldum verkfallsins eftir ab
kennarar gerbust konungsþjónar.
Andinn á bakvib verkfallsréttinn
gerir ráb fyrir ab bábir abilar standi
jafnt ab vígi í vinnudeilum: Vinnu-
veitandinn starfi ekki og starfsfólkib
vinni ekki. Skólar leggi því nibur
kennslu í verkfalli og kennarar mæti
ekki til vinnu. Meb dönsku gjafasilfri
kemur hins vegar slagsíba á kjara-
deiluna og launab verkfall kennara
verbur einhliba þvingun á þjóbfé-
lagib. Langvarandi hjól og stegla á
skólabörnin.
Lög um grunnskóla skylda ríki og
sveitarfélög til ab halda úti skóla
fyrir öll börn á aldrinum 7 til 16 ára
og börnunum er skylt ab sækja
skólann. í landinu er skólaskylda.
Lög um Bandalag starfsmanna ríkis
og bæja leyfa svo ríkisstarfsmönn-
um ab fara í verkfall og er versta
lagasetning íslandssögunnar. Hér.
rekst eitt á annars horn og Alþingi
verbur ab breyta lögum og heibra
skólaskylduna hvab sem tautar og
raular. Eins verbur ab banna inn-
lenda verkfallssjóbi og erlenda kost-
un á verkföllum. Engum manni
dylst lengur ab verkföll verba ekkPi
háb oftar á fullum launum. Verkföll
eru fyrir löngu úr sér gengin vinnu-
brögb og mál ab skynsemin rábi.
Þribji abili á allan rétt til skaba-
bóta í verkfalli og nemendur og for-
eldrar hljóta ab athuga vel sinn
gang ab því loknu. Þjóbfélagib þarf
ab fá úr því skorib hvort skólar og
kennarar séu ábyrgir fyrir röskun á
högum nemenda. Þab fæst ekki
nema höfba mál á hendur yfirvöld-
um fyrir ab bregbast nemendum.
Eins þarf ab liggja fyrir hver er rétt-
ur foreldra og þjóbfélagsins til ab
tryggja börnum sínum kennslu
meb hlibsjón af neybarrétti. Sjálf-
sagt er ab fara meb niburstöbur ís-
lenskra dómstóla fyrir sameiginlega
dómstóla í Evrópu.