Tíminn - 23.12.1995, Blaðsíða 17

Laugardagur 23. desember 1995
17
Jólakrossgátan
— verblaun
Verölaunin í jólakrossgátu Tímans í
ár er sjálf Vídalínspostilla sem er
nýkomin út hjá Máli og menningu.
Húspostilia Jóns Þorkelssonar Ví-
dalíns er eitt helsta bókmenntaverk
síöari alda á Islandi og í þessari nýju
útgáfu fylgir ítarlegur inngangur,
oröskýringar og efnisathugasemdir,
atriöisoröaskrá og skrá um manna-
nöfn og ritningarstaöi. Þaö voru
þeir Möröur Árnason íslenskufraeö-
ingur og séra Gunnar Kristjánsson
sem sáu um útgáfuna. Sannarlega
glæsileg bók og eiguleg aö verö-
mæti 9.980 kr.
IVIeð sínu nefi
Þrátt fyrir nálægö jólanna veröur ekki jólalag í þættinum aö þessu
sinni. Hins vegar verður lag þáttarins tekið úr „jólavertíð" plötuút-
gáfunnar. Á tveimur geisladiskum, sem eru nýútkomnir, er að
finna lagið Þrek og tár sem Haukur Morthens geröi frægt á sínum
tíma. En lag þetta er einmitt að finna á plötu Bubba Morthens „í
skugga Morthens" og svo líka geislaplötunni „Þrek og tár" sem
hefur aö geyma lög úr söngleik Ólafs Hauks Símonarsonar meö
sama nafni. Þar eru þaö þau Egill Ólafsson og Edda Heiörún Back-
man sem syngja. Lagiö er eftir Otto Lindblad, en textinn er eftir
Guömund Guömundsson. Rétt er aö benda á að tóntegundin
breytist eftir því hvort það er „hann" eöa „hún" sem syngur. Inn-
an sviga eru gefnir einfaldir millihljómar, en auðvitað er þaö
smekksatriði hvernig menn vilja útfæra skiptinguna á milli.
Góöa söngskemmtun!
ÞREK OG TAR
Hann:
Hm
Viltu með mér vaka er blómin sofa,
A D Fís
vina mín, og ganga suðr' aö tjörn?
Hm D
Þar í lautu lágan eigum kofa,
A D
lékum við þar okkur saman börn.
A D
Þar við gættum fjár um fölvar nætur,
Em7 A
fallegt var þar út' viö hólinn minn.
A D
Hvort er sem mér sýnist aö þú grætur,
A7 D
seg mér, hví er dapur hugur þinn?
Hm

(

1

> 4 i < >

D
Fís (Ges)

< < o
4 i
4 4
X C O 1 3 2
7
X 3 4 2 I 1
Em
0 2 0 0 0 0
(Am E Am)
Am

« 11 n i
41

X 0 1 1 t 3
E
Hún:
Am
Hví ég græt, ó burt er æskan bjarta,
G C E
bernsku minnar dáin sérhver rós.
Am C
Þaö er sárt í sínu unga hjarta
G C
ab sjá hve slokkna öll hin skærstu ljós.
G C
Ó, hve fegin vildi ég verða aftur
Dm7 G
vorsins barn og hérna leika mér.
G C
Nú er lamað þrek mitt, þrotinn kraftur,
G C (Am E Hm)
þunga sorg á herðum mér ég ber.
i »
< 1 < »

í
X 2 3 .1 0 023100
G C
21 0003 X 3 2 0
7
Dm
X 0 0 2 1 1
Hann:
Hvað þá, gráta gamla æskudrauma,
gamla drauma, bara óra' og tál.
Láttu þrekið þrífa stýristauma,
það er hægt að kljúfa lífsins ál.
Kemur ekki vor að liönum vetri?
Vakna' ei nýjar rósir sumar hvert?
Voru hinar fyrri fegri, betri?
Felldu' ei tár, en glöð og hugrökk vert.
Hún:
Þú átt gott, þú þekkir ekki sárin,
þekkir ei né skilur hjartans mál.
Þrek er gull, en gull em' líka tárin,
guðleg svölun hverri þreyttri sái.
Stundum þeim er þrekið prýddi'
og kraftur
þögul höfug féllu tár um kinn.
En sama rósin sprettur aldrei aftur,
. .^þÓJt önnur fegúikxeyti veginn þinn.
<7%
HVÍTVÍNSGLÖGG
1 flaska hvítvín
3-4 dl sterkt te
2 msk. hunang
2 sítrónur
Skoliö sítrónurnar, skeriö
þær í þunnar sneiðar og svo í
smábita. Hunangið er velgt í
heitu teinu og svo eru sítrónu-
bitarnir settir þar út í ásamt
hvítvíninu. Hitaö saman og
smakkaö til.
RAUÐVÍNSTODDÍ
1 flaska rauövín
3 dl sólberjasaft
2 dl vatn
6 heilir negulnaglar
1 appelsína
1 sítróna
Ávextirnir skomir í bita. Allt
látiö sjóöa saman, vínið og
saftin sett í síðast.
ÓÁFENGT JÓLAGLÖGG
2 flöskur óáfengt raubvín
100 gr rúsínur
Rifinn börkur utan af 1
appelsínu
4 steiktar kardemommur
4 negulnaglar
1/2 kanilstöng
1 bolli heilar,
afhýddar möndlur
Allt sett í stóran pott nema
möndlurnar. Látiö standa í ca.
12 klst. meö loki yfir. Hitaö aö
suðumarki. Það á ekki aö
sjóöa. Möndlunum bætt út í
og þá er glöggið tilbúið í glös-
in.
HEITT TODDÍ Á
ÞÝSKA VÍSU
5 sykurmolar
1 sítrónusneiö
1 kanilstöng
28 sentilítrar af raubvíni
Vínið, sykurinn, kanilstöng-
in og sítrónusneiöin sett í
pott. Hitað vel að suðumarki,
ekki látiö sjóða. Drykkurinn er
síöan borinn fram heitur í
bollum eöa til þess geröum
glösum. Auöveldara getur það
ekki verið.
mn
Ca. 4 kg kalkúni
3/4 bolli smjör
1 tsk. tarragon (estragon)
Salti stráö yfir fuglinn og
hann settur inn í 250” heitan
ofn í 6-7 mín. Hinn mikli hiti
þurrkar skinn fuglsins og held-
ur safanum betur í kjötinu.
Hitinn er lækkaður í 180” og
steikt áfram í 3 1/2-4 klukku-
stundir (reiknaö er meö 40-50
mín. á kíló). Smjöriö er brætt í
potti meö tarragon. Kalkún-
inn síðan penslaöur með
smjörinu á 15 mín. fresti. Síö-
asta klukkutímann er feitinni,
sem kemur af fuglinum, ausið
yfir hann. Ef bringan ætlar aö
brúnast of mikið, er gott að
leggja smjörpappír lauslega yf-
ir. Kalkúninn er fullsteiktur
þegar þykkasti hluti læris er
orðinn vel mjúkur, þegar hon-
um er þrýst saman með tveim
fingrum. Bestur er kalkúninn
ef hann er látinn bíða í ca. 30
mín. eftir steikingu áöur en
hann er skorinn niður. Sósan
er búin til á þann hátt að inn-
maturinn er hreinsaður vel,
settur í pott og soðinn í ca. 2
klst. í 2 bollum af vatni. Þar fá-
um við sósukraft.
Smjörbolla: 2 msk. hveiti, 2
msk. mjúkt smjör hnoðað
saman og mótaö í bollu. Soöið
af kalkúnanum (1 1/2 bolli) er
hitaö að suöu og smjörbollan
sett út í, hrært vel í þar til þaö
þykknar. Sósan brögöuð til
með salti og pipar. 200 gr
sveppir, niðurskornir í sneið-
ar, settir út í sósuna og síðast 1
1/2 dl þeyttur rjómi.

4 1/2 dl kaldur hrísgrjóna-
grautur
2 dl þeyttur rjómi
2 msk. sykur
1 tsk. vanillusykur
1/2 dl muldar möndlur
Öllu blandað varlega saman.
Sett í fallega skál og rauð sósa
borin með.
2 dl jarbarberjasaft
3 dl vatn
1 1/2 msk. kartöflumjöl
Smávegis sykur
Blandið saman vatni, saft og
kartöflumjöli í pott. Látið suð-
una koma upp. Sósan sett í
könnu og borin fram með
hrísgrjónadessertnum.
Swppaeúpa ájódunm
300 gr sveppir
25 gr smjör
3 msk. hveiti
1 1 kjötkraftur (sob)
2 dl rjómi
Salt og pipar
2 tsk. sítrónusafi
1-2 tsk. sherry
Nýir braubsnúbar
hafbir meb
Sveppirnir hreinsaðir og
skornir í þunnar sneiðar. Það
má gera í eggjaskeranum.
Látnir krauma smástund í
smjörinu á pönnu. Settir í pott
og hveitinu stráð yfir, heitu
kjötsoðinu hrært út í smátt og
smátt og látið sjóða í ca. 5
mín. Rjómanum bætt út í og
bragöað til meö salti, pipar, sí-
trónusafa og sherry. Munið að
hafa súpuna vel heita, þegar
hún er borin fram.