Tíminn - 30.12.1995, Qupperneq 7

Sveinn Hannesson framkvœmdastjóri Samtaka
iönaöarins:
Jafn og góður bati
Friörik Þór Friöriksson, kvikmyndaleikstjóri:
Algert kvikmyndaár
„Það hefur verið jafn og góður
bati í iðnaðinum á árinu. Ég
spái því að svo verði áfram á
næsta ári með hægum og góð-
um vexti og þokkalegri af-
komu," segir Sveinn Hannes-
son framkvæmdastjóri Samtaka
iðnaðarins.
Hann segir að batamerki í
iðnaðinum á árinu grundvallist
m.a. á stöðugleika í verðlagi og
hagstæðu raungengi krónunnar
sem nauðsynlegt er fyrir iðnað-
inn til að atvinnugreinin geti
blómstrað. En síðast en ekki
síst bendir margt til þess ab
byggingariönaðurinn sé einnig
ab rétta úr kútnum eftir lægð
undanfarin misseri. Sveinn seg-
ist vona það í lengstu lög að
áframhald verbi á stöðugleika í
efnahagslífinu og að hlutirnir
fari ekki úr böndum á næsta ári
í tengslum við stóriðjufram-
kvæmdir og þá spennu sem
hætt er vib aö geti myndast á
Sveinn Hannesson.
vinnumarkaði í framhaldi af
auknum umsvifum í atvinnulíf-
inu.
-grh
Einar Kárason.
Einar Kárason, rithöf-
undur:
Ekki meb
stærstu
bókmennta-
árunum
„Mér fannst voða fín bókin eft-
ir Björn Th. Björnsson, Hraun-
fólkið, og Hjartastaöur eftir
Steinunni Sigurbar. Þetta er nú
svona örugglega ekki meb
stærstu bókmenntaárunum."
„Þetta er náttúrulega algert
kvikmyndaár. Við frumsýndum
7 myndir á árinu og það er er
algjört met sem verður ekki
slegið nema stjórnvöld taki
eitthvað viö sér á þessari síb-
ustu og verstu flóðbylgju af er-
lendu efni sem flæbir yfir land-
ið. Þessar myndir er nánast ein-
göngu fjármagnaðar erlendis,
svona 20% hér en það er
óvenju hátt hlutfall af góðum
myndum. Mér finnst margar af
þessum myndum með þeim
bestu sem geröar hafa verið á
íslandi, t.d. Tár úr steini, Benj-
amín dúfa og Agnes, þetta eru
allt mjög fínar myndir. Það sem
er skemmtilegast við þetta er að
þær eru allar svo ólíkar sem
sýnir hvað flóran hérna er fjöl-
breytt. Þetta er allt frá svona
miklum dramatískum myndum
ofan í skemmtilegar gaman-
myndir eins og hjá Þráni.
Svo er mér náttúrulega mjög
eftirminnilegt þegar Einar Már
fékk Norðurlandaverðlaunin í
bókmenntum. Ég var þá stadd-
ur í Frakklandi og dreymdi alla
nóttina að ég væri staddur í
jarðarför hans. Þegar ég vakn-
abi varð ég frekar skelkaður og
reyndi strax að hringja í hann
en það var alltaf á tali. Þá varð
ég náttúrulega bara ennþá
hræddari um hann. En þá var
ástæðan auðvitað sú aö hann
Friörik Þór Friöriksson.
var búinn að fá verðlaunin.
Þetta var sérstaklega ánægjulegt
því hann virðist hafa alla þessa
litlu smákónga gagnrýninnar á
móti sér með Egil Helgason í
fararbroddi sem skrifaði mjög
slæma gagnrýni á Engla al-
heimsins og hefur orðið að fífli
viö það. Þab er ég mjög ánægð-
ur með.
Síðan er ég mjög ánægbur
með söngkonurnar okkar, Björk
sendi frábæra plötu frá sér og
mér finnst mjög lofandi plata
frá henni Emilíönu Torrini. Svo
finnst mér bæði Bubbi og KK
vera með ágætis plötur." ■
Svanfríöur Jónasdóttir, formaöur þingflokks
Þjóövaka:
Óttast að sóknar-
færin nýtist ekki
Svanfríður Jónasdóttir, for-
maður þingflokks Þjóðvaka,
hefur ekki trú á ríkisstjórninni.
„Mitt mat er að núverandi rík-
isstjórn, samstjórn þeirra afla
sem mest eiga undir óbreyttu
ástandi, sé einna síst til þess
fallin að hugsa upp á nýtt þá
hluti sem nú þarfnast helst
endurskoðunar við. Því óttast
ég aö þau sóknarfæri sem
menn þykjast sjá, nýtist ekki
sem skyldi og verði þar með
ekki sú björgun sem væntingar
ráðamanna hafa staðið til."
„Hin hræðilegu snjóflóðaslys
sem uröu í Súðavík og á Flat-
eyri á þessu ári eru þeir atburð-
ir sem standa uppúr þegar
hugur minn hvariíar til ársins
sem nú kveður. Væntanlega
markar árib tímamót af þeim
atburðum og án efa munum
við draga þá lærdóma að við
förum í framtíöinni varlegar í
uppbyggingu svæba sem
hættuleg geta talist. Þéttbýlis-
myndun á íslandi hófst ekki
að marki fyrr en á þessari öld,
þannig að ef til vill erum vib
enn ab finna út úr því hvar og
hvernig þéttbýlið fer best í ís-
lenskri náttúru og landslagi,"
sagði Svanfríður Jónasdóttir.
Svanfríður segir að árib 1995
sé einstakt fyrir þær sakir að ís-
lendingum fjölgaði svo lítið ab
fara þurfi aftur til síöustu alda-
móta til að finna sambærilegar
tölur um litla fjölgun fólksins.
„Það háttaði svo til fyrir
einni öld að fólksflutningar
voru miklir úr landi. Ungir og
áræönir íslendingar tóku þá
ákvörðun að reyna fyrir sér í
annarri heimsálfu, enda stjórn-
völd og skipulag á íslandi
íhaldssöm og hvergi pláss fyrir
nýjar hugmyndir né rými fyrir
allt það fólk sem „kom á
vinnumarkað". Hollt væri fyrir
okkur að fara yfir þá sögu og
skoöa gagnrýnum augum
Svanfríöur jónasdóttir.
stöðu mála núna og það sem
við erum að fást við. Getur ver-
ið að einnig nú þurfi hug-
myndalega endurnýjun?" spyr
Svanfríður.
„Getur það verið ab voldugir
hagsmunahópar ríghaldi ef til
vill í eitthvert skpulag sem
kemur í veg fyrir þann vöxt og
þrótt sem við þurfum, svo
ungt og vel menntað fólk fái
endurnýjaða trú á möguleik-
um íslands og í leiðinni mögu-
leikum sínum hér heima?"
spurbi Svanfríður.
Svanfríður Jónasdóttir sagði
að það hlyti að verða helsta
viðfangsefni næsta árs og
næstu ára að gera ísland sam-
keppnishæfara. Ekki bara hvað
fyrirtækin varðar eins og öll
áhersla er lögð á, heldur líka
gagnvart fólkinu, því án trúar
þess á möguleikana verða þeir
ekki nýttir sem skyldi. „ísland
er harbbýlt land og þess vegna
verðum við að búa betur ab
fólkinu okkar en flestar aðrar
þjóbir."
-JBP
Jón Viöar Jónsson, leiklistargagnrýnandi:
Ekki alvont ár
„Mér er náttúrulega ofarlega í huga
hvað Þjóðleikhúsið og leikhópur
þess hefur staðið sig miklu betur
heldur en leikhópurinn í Borgar-
leikhúsinu. Það hefur verið dálítið
áberandi í íslensku leiklistarlífi
undanfarið ár hvað þessi leikhús
standa misjafnlega vel að vígi. Það
hefur verið mikil umræða um Leik-
félagiö og hún er alls ekki útkljáb.
Munurinn er kannski margháttað-
ur en Þjóðleikhúsið á einfaldlega
sterkari leikhóp. Leikhópur Leikfé-
lagsins er miklu veikari og því mið-
ur þá er meiri viðvaningsbragur þar
á mörgum hlutum heldur en í
Þjóbleikhúsinu. Ég er ekki að segja
að leikhússtjórn Þjóöleikhússins sé
hafin yfir alla gagnrýni, og að verk-
efnavalið sé alltaf eins gott og
maður vildi, en þetta er áberandi.
Þab eru nú ekki margar uppfærsl-
ur sem eru mér mjög minnisstæð-
ar. Fávitinn í Þjóðleikhúsinu var
ánægjuleg sýning og ekki síst má
nefna það að hún fékk góbar und-
irtektir hjá áhorfendum. Það mun
hafa sótt hana um 10.000 manns.
Mér finnst þetta alveg einstæðar
viðtökur við þungt verk af þessu
tagi. Það er stundum sagt að áhorf-
endur vilji bara sjá léttmeti en
þessi sýning afsannaði það mjög
rækilega. Mér fannst þetta eitt af
því ánægjulegra sem hefur borib
við í leiklistarlífinu hér í seinni tíð,
bæði sýningin og undirtektirnar.
Það hefur svo verið frekar dauft
yfir leikhópunum en Kaffileikhúsiö
hefur sótt í sig veðrið og náb að
skapa sér býsna sterka stööu. Það er
vafalaust ekki síst leikhússtjóran-
um að þakka, Ásu Richardsdóttur.
Mér finnst að vísu að verkefnavaliö
mætti stundum vera dálítið metn-
aðarmeira.
Svo er auðvitað gróska í kvik-
mynduninni og mér finnst mynd-
Jón Viöar Jónsson.
in Tár úr steini bera talsvert af.
Þetta hefur nú ekki verið mjög
tíðindasamt haust í leikhúsunum á
heildina litið en þetta var ekkert al-
vont ár. Ab vísu er maður alltaf að
bíða eftir góðum íslenskum Ieikrit-
um og þau láta dálítið standa á
sér." ■
Indriöi C. Þorsteinsson, rithöfundur:
Þras og bernsk skrif
„Ja, ég hef lesið bókina hans Þórs
Whiteheads. Það er afskaplega góð
sagnfræði og vandlega unnin og
miklar upplýsingar í þeirri bók. Ég
hef nú lítið interesserað mig fyrir
skáldskapargeiranum og hef eigin-
lega ekkert lesið af því. Það er nú
misjafnt hvað vekur áhuga manns.
Skáldskapurinn er viðkvæmt mál
og persónulegt mjög og snertir
mann því afar misjafnlega. En ég
held að það sé allt í lagi með hann.
Auðvitaö finnst manni ab.það
tímaskeib sem maður er uppi á sé
skáldskapurinn bestur.
Það hafa miklir atburðir orðib í
þessu þjóðfélagi, við höfum farið
úr einangruðu bændaþjóðfélagi
eins og raketta. Eins og Hallgrímur
Helgason segir: vib erum „inn" en
Bandaríkjamenn eru að verða
sveitó. Þetta eru kannski ýkjur en
þær lýsa breytingunni vel. Við höf-
um sótt mjög fram á skömmum
tíma en það virðist enginn hafa
áhuga á að lýsa þessum breyting-
um. Þetta er annaðhvort pólitískt
þras eða minni frá því að menn
voru tíu og tólf ára. Þetta finnst
mér afskaplega lítilla sanda. Það er
auðvitað fullorðinna manna mál
að fjalla um þjóðfélagslegar breyt-
ingar en við erum svolítib bernsk í
okkar skrifum, við erum alltaf að
tala um tólf ára drengi. Það verður
enginn til að skrifa um samtíma-
breytingarnar nú eins og Sturla
Þórðarson skrifaði um Sturlunga-
öldina."