Morgunblaðið - 02.01.2006, Blaðsíða 28

28 MÁNUDAGUR 2. JANÚAR 2006 MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
Elsku afi. Þú hefur
alltaf verið svo góður
við mig og skemmti-
legur.
Ég elska þig af öllu
hjartanu mínu.
Það var svo gaman þegar þið
amma fóruð með mér í skógræktina
á hverjum degi að veiða síli þegar ég
var hjá ykkur í heimsókn. Við
geymdum sílin í þvottahúsinu og gáf-
um þeim fiskamat.
Það var alltaf svo gaman að vera
hjá ykkur ömmu og við gerðum svo
margt saman.
Mér fannst svo rosalega gaman
þegar ég fór með ykkur ömmu upp í
Akrafjall í sumar og þar borðuðum
við nesti. Líka þegar við mamma og
Sigurmon fórum með ykkur í berja-
mó og ferðalag út í Flatey í sumar.
Ég sakna þess að geta ekki lengur
sofið á milli hjá ykkur ömmu. Þar var
gott að kúra þó þú hafi hrotið mikið,
afi minn.
Ég sakna þín svo voðalega mikið,
afi minn, og mun alltaf hugsa til þín.
Vertu yfir og allt um kring
með eilífri blessun þinni,
sitji Guðs englar saman í hring
sænginni yfir minni.
(Sig. Jónsson frá Presthólum.)
Kveðja.
Guðrún Karítas
Sigurðardóttir.
Góðar minningar
skal varðveita.
Allir ættu að eiga sérstaka
manneskju sem þeir
virða og dá,
einhverja sem þeir læra af,
einhverja sem þeir elska.
Þess vegna ættu
allir að eiga
afa eins og þig.
Hvíl í friði, elsku afi minn, og takk
fyrir allar góðu samverustundirnar
okkar.
Þinn
Sigurmon Hartmann
Sigurðsson.
Kaldir fingur læstust um hjartað,
er ég frétti lát þitt, Hreinn bróðir.
Huggun var það að ég náði að heim-
HREINN
ELÍASSON
✝ Hreinn Elíassonfæddist í Reykja-
vík 19. september
1933. Hann lést á
Sjúkrahúsi Vestur-
lands 15. desember
síðastliðinn og var
útför hans gerð frá
Akraneskirkju 28.
desember.
sækja þig, þína yndis-
legu konu Rut og
börnin þín ljúf á
Sjúkrahús Akraness
daginn áður. Svo mjög
hafði lævís og erfiður
sjúkdómurinn af þér
dregið, að endirinn var
ljóslega nær. Góða ein-
læga brosið þitt er nú
slokknað og kankvís
augun þín geisla ekki
lengur mót lífinu, sem
þú unnir svo mjög.
Gleðin, ástúðin og
góða skapið þitt lifir þó
alla tíð í minningarhólfi hjarta fjöl-
skyldu þinnar, systkina þinna og
vina, og þeirra mörgu, er þig þekktu.
Margar og einkar ljúfar eru minn-
ingar mínar um þig, elsku bróðir;
æskuminningar af Heiðarbrautinni.
Ég man ennþá gleðihlátrana, rjóðar
kinnarnar og æskuákefðina er við
stór systkinahópurinn lékum okkur
við spil og ýmsa leiki. Stundum sát-
um við saman og teiknuðum; þú þrá-
baðst mig að leiðbeina þér; virtist
hafa á mér einhverja tröllatrú og ég
reyndi verða við beiðni þinni af veik-
um mætti, þótt oft væri ég heldur lat-
ur við það. Hæfileikar þínir til lista
komu snemma fram. Sama var að
segja um ást þína á náttúru landsins,
hestum og hundum. Þú varst tígu-
legur á hesti þínum og einkar lipur
við reiðmennskuna.
Sérstaklega er mér minnisstæður
tíminn er við áttum saman í Glasgow,
þegar þú komst frá Þýskalandi til að
nema glerlist (mosaic) við Glasgow
School of Art. Kennarinn þinn við
skólann hafði á þér mikla trú og
mikla ánægju af listrænum hug-
myndum þínum; gaman var að fara
með þér á staðina sem sóttir voru af
nemendum listaskólans, hlusta á
ykkur ræða lífið og tilveruna, lista-
stefnur og stjórnmál – þarna komu
oft fram sjónarhorn og hugmyndir,
oft fjarlægar þeim sem almennt eru
verkfræðingum tamar.
Síðustu árin höfum við ekki átt
eins margar stundir saman, helst hist
við stóra fjölskylduviðburði og mán-
aðarlegt súpukvöld okkar systkin-
anna. Eitt slíkt mun öllum öðrum
fremur lifa í minningu minni; er við
kvöddumst lagðir þú arm þinn um
axlir mér og hvíslaðir: „Einar bróðir,
mér þykir svo einstaklega vænt um
þig.“ Það er með sál þína, bróðir kær,
og brosið þitt kankvísa, það lifir í
listaverkum þínum, að eilífu í sálu
barna þinna og afkomenda þeirra, í
minningu konu þinnar og systkina,
vina þinna og vandamanna meðan
þau lifa, þótt líkaminn deyi. Þín verð-
ur sárt saknað, elsku bróðir, af öllum
sem þig þekktu.
Kæra Rut, Elías, Sigurmon, Systa,
Einar, Kolbrún, og Ragnheiður,
minnist þess að af kaleik sorgarinnar
verða allir þeir sem lífinu lifa ein-
hvern tíma að bergja. Án dauða er
ekki líf. Munið einnig að Guð er með
okkur öllum í gleði og í sorg. Þegar
sorgin nístir sem mest, reynið að
muna þennan sannleik. Hallgrímur
Pétursson kvað í Passíusálmunum
um kaleik sorgarinnar:
Kvöl sína Jesús kallar
kaleik áskenktan sér.
Kross þinn og eymdir allar
eins máttu nefna hér,
því Drottinn drakk þér til,
fyrir þig þá hann píndist,
svo þú, mín sál, ei týndist,
gjör honum gjarnan skil.
Þú mátt þig þar við hugga,
hann þekkir veikleik manns,
um þarftu ekki að ugga
ádrykkjuskammtinn hans,
vel þín vankvæði sér,
hið súrasta drakk hann sjálfur,
sætari og minni en hálfur
skenktur er skerfur þér.
Við Inger biðjum ykkur öllum
Guðs blessunar.
Einar Tjörvi.
Aldrei hafa kynslóðaskipti verið
jafn tengd breyttum tímum og á fyrri
hluta tuttugustu aldar. Það eldra fólk
sem nú hverfur af sjónarsviðinu lifði
stærstu umskipti og breytingar sem
þjóðin hefur gengið í gegnum. Kynni
okkar af þessu reynslumikla fólki eru
dýrmætari og fjölbreyttari en maður
gerir sér almennt grein fyrir.
Hreinn bróðir minn ólst upp í
stórri fjölskyldu. Við áttum kærleiks-
ríka móður sem vann sitt frábæra
húsmóðurstarf af mikilli elju og nær-
færni. Við áttum einnig föður sem
var sjómaður og var stöðugt á sjón-
um til að sjá sér og sínum farborða.
Hreinn var snaggaralegur, glað-
lyndur og fjörugur strákur sem
þurfti töluvert olnbogarými. Akranes
á þeim tíma bauð upp á mikið rými til
alls konar leikja. Til dæmis Lamb-
húsasundið sem var kjörið leiksvæði
sjómannssona því lífið snerist fyrst
og fremst um sjóinn og fiskinn. Oft
var þar fullt af strákum og stelpum
enda óspart notað til róðra á jullum
og þvælings um fjörur. Oft komum
við blautir og drabbaralegir heim að
kvöldi. Var þá gott sem endranær að
eiga skilningsríka mömmu sem tók
okkur með sérstöku jafnaðargeði.
Já, og það góða var að skólinn var
ekkert atriði svoleiðis í okkar augum.
Bóklestur var ekki okkar deild fyrr
en Hreinn lenti í tímakennslu hjá
Hallbirni gamla Oddssyni á Arna-
stað. Sá gamli Vestfirðingur var
þekktur fyrir að taka baldna stráka í
bakaríið, eins og sagt var, og kenna
þeim að lesa, „þar var nú ekki spar-
aður kandísinn,“ ef svo má að orði
komast og lestrarnámið tókst vel.
Hreinsi tók vel við sér og las allt
mögulegt eftir það.
Fyrir tíu ára aldur var Hreinn
bróðir minn sendur í sveit úr þessu
harðneskjulega hversdagslífi. Fólk á
Skaganum var ekki að deyja úr vor-
kunnsemi eða ,,fara á límingum“ eins
sagt er í dag, þótt senda þyrfti strák í
sveit vestur á Snæfjallaströnd, í
Borgarfjörð og ég tala nú ekki um út
í Flatey á Breiðafirði. Það þótti sjálf-
sagt, en minn maður lét sér nú ekki
allt fyrir brjósti brenna, hann bara
strauk eða gerði tilraun til þess ef
honum líkaði ekki vistin og birtist svo
á tröppunum með bros á vör og
glampa í augum eins og hann hefði
unnið stórbardaga vestur í slipp
gegn Gunnari á Hlíðarenda.
Ég leit hann aðdáunaraugum en
sjórinn og sveitin heilluðu. Hreinn
fór á síld með pabba. Ekki liðu mörg
ár þar til hann réð sig norður í Húna-
vatnssýslu í sveit og þar var vistin
góð hjá þeim sæmdarhjónum Einari
Björnssyni og Helgu á Bessastöðum
á Heggstaðanesi. Þar fékk hann sína
fyrstu alvöru hestadellu. Ég man enn
þá hvað ég hló að honum þegar hann
kom heim eftir langt og gott sumar
með mikinn hrokkinn hárlubba og
talaði eins og bóndadurgur norðan úr
afdölum.
Ekki leið á löngu þar til hann
keypti sér ljónstyggan, gráskjóttan
fola, snarvitlausan en gullfallegan
sem átti að fara í pólsku kolanámuna
en folinn slapp úr réttinni og þar hitt-
ust tveir góðir, Hreinsi þveri og fol-
inn kolóði. Lengi vel mátti ekki á
milli sjá hvor gæfi eftir en svo lét sá
gráskjótti sig og Hreinsi komst á
bak.
Eftir það voru þeir félagar í mæði-
veikigæslu á Holtavörðuheiði þar
sem þurfti fótfráa hesta og duglega í
þá vinnu þegar riðið var með girðing-
unni daginn út og inn. Enda entust
ekki margir hestar eða menn í þeim
hildarleik. Um haustið kom hann svo
ríðandi á folanum einhesta suður á
Akranes og varð hvorugum meint af.
Gráskjóni varð langlífur hestur og
vinsæll.
Það er af mörgu að taka ef gera á
öllu skil í lítilli grein en það voru hans
mestu gæfuspor að fara í Bænda-
skólann á Hólum nítján ára og hitta
þar fyrir sautján ára stúlku, Rut Sig-
urmonsdóttur frá Kolkuósi, sem hef-
ur staðið með honum í gegnum þykkt
og þunnt í rúm fimmtíu ár.
Nú sjá Rut og börnin þeirra á bak
Hreini bróður mínum, listamannin-
um, sem átti svo auðvelt með list-
sköpun hvort sem um var að ræða
tamningu á gæðingum eða listaverk-
um. Hér fylgja að leiðarlokum hinstu
kveðjur til hins látna bróður og þakk-
ir fyrir liðnar samverustundir. Elsku
Rut mín, við Lóa biðjum góðan Guð
að blessa þig og fjölskylduna ykkar
um leið og við sendum okkar innileg-
ustu samúðarkveðjur.
Ólafur.
15. desember 2005 gleymist ekki.
Í helgri bók stendur: Drottinn gaf,
drottinn tók.
Erfitt að skilja á sorgarstundu,
bróðirinn einstaki kvaddi. Ljúfmenn-
ið, félaginn, listamaðurinn.
Mér þykir svo vænt um þig, elsku
bróðir minn. Þú varst svo einstakur í
orðsins fyllstu merkingu.
Blíða brosið, faðmurinn, glettnin,
geymast í hjartanu. Hrókur alls
fagnaðar þegar við átti.
Súpukvöldin snauð án þín.
Hlekkur brast, ekki brotinn, minn-
ingarnar lifa. Skærar sem daggar-
perlur.
Málverkin minna á þig, hver pens-
ilstroka. Þú ert ekki gleymdur, ein-
staki, einstaki bróðir. Sárt saknað.
Við þökkum þér hugljúfar stundir.
Veit nú líður þér vel, í faðmi guðs.
Friður sé með þér, elskulegur.
Kveðja.
Edda systir og Gunnar.
Við hjónin fluttumst til Akraness
fyrir þrjátíu og átta árum. Í fyrstu
þekktum við lítið til fólksins í bæn-
um. Fljótlega varð okkur ljóst að
myndlistarmaður bæjarins hét
Hreinn Elíasson. Hann hlaut þó ekki
þann titil formlega fyrr en mörgum
árum síðar, er hann var kjörinn
bæjarlistamaður Akraness fyrstur
manna 17. júní árið 1992. Listaverk
hans sáust víða í fyrirtækjum og
stofnunum og á heimilum listunnandi
fólks í bænum. Hann hélt nokkuð oft
sýningar á þessum árum, sem jafnan
voru einn helsti listviðburður í
bæjarlífinu. Ég minnist sérstaklega
glæsilegrar sýningar í Bókhlöðunni á
Akranesi skömmu eftir að hún var
reist. Var allt þetta stóra hús lagt
undir þessa fjölbreyttu sýningu.
Hreinn var mjög fjölhæfur myndlist-
armaður. Voru aðal viðfangsefni
hans blýantsteikningar, vatnslita-
myndir, mósaík úr íslenskum steini,
pastel og að sjálfsögðu glæsileg olíu-
málverk, þar sem litaskynjun hans
og smekkur nutu sín vel.
Ég minnist þess einnig frá þessum
árum að við vorum stödd á íþrótta-
svæðinu á Jaðarsbökkum með börnin
okkar, þar sem fram fór gæðinga-
keppni eða sýning á vegum Hesta-
mannafélagsins Dreyra. Glæsilegur
brúnn hestur skar sig þar úr að mínu
mati. Feldurinn var gljáandi og faxið
sítt en vel greitt og sköpulag hestsins
allt hið tignarlegasta. Knapinn var
engu síður glæsilegur. Hann var með
barðastóran hatt og í síðri kápu að
hætti erlendra höfðingja. Er hann
tók hestinn til kostanna var ljóst að
hér var á ferð fagmaður sem meira
kunni en almennt gerðist um ís-
lenska hestamenn á þeim tíma.
Hreinn Elíasson hafði, áður en hann
hóf myndlistarnám, lagt leið sína í
Bændaskólann á Hólum, þar sem
hann ekki aðeins lærði landbúnaðar-
fræði og hestamennsku, heldur
kynntist hann þar ungri skagfirskri
stúlku, Rut Sigurmonsdóttur, sem
upp frá því hefur verið hans dyggi
lífsförunautur. Faðir hennar Sigur-
mon Hartmannsson í Kolkuósi var
landsfrægur hrossaræktandi, sem
ræktaði upp hið þekkta Kolkuóskyn
íslenskra hesta.
Segja má að þau Rut og Hreinn
hafi að nokkru leyti tekið við því
starfi föður hennar. Þau ásamt börn-
um sínum stunduðu um tíma um-
fangsmikla hrossarækt og brautryðj-
andastarf í útflutningi og kynningu
íslenska hestsins erlendis. Þarna
kynntist Hreinn erlendum frammá-
mönnum í hestamennsku og lærði af
þeim ýmislegt, sem stuðlað hefur að
því að gera íslenska hestinn og hesta-
mennsku að einni helstu skrautfjöð-
ur þjóðarinnar í augum erlendra
manna.
Þau Rut og Hreinn náðu ekki að-
eins góðum árangri í ræktun og kyn-
bótum hrossanna frá Kolkuósi. Sjálf
nutu þau mikils barnaláns. Þau eiga
sex börn, hvert öðru mannvænlegra,
barnabörn og barnabarnabörn, hóp-
urinn er sérlega glæsilegur.
Við hjónin erum svo heppin að
tengjast þessari fjölskyldu þar sem
dóttir okkar Sólborg Þóra er gift
Einari Geir syni þeirra.
Um það leyti sem þau Einar og
Sólborg voru að draga sig saman var
að kvikna í mér áhugi á hesta-
mennsku. Bar því vel í veiði að leita
til þeirra feðga um aðstoð og ráðgjöf.
Ekki stóð á viðbrögðum. Hreinn fór
með mér margar ferðir út um land að
leita að heppilegum gæðingum fyrir
mig. Þó hann hefði algjöra yfirburði
yfir mig hvað varðaði þekkingu og
næmi á þá eiginleika hestanna sem
við leituðum að, þá tók hann aldrei af
mér ráðin. Ræddi hann um kosti og
galla en lét mig um að taka ákvarð-
anir. Eins var með tilsögn í reið-
mennsku, það fór meira fram sem
samræður og skoðanaskipti en
kennsla, sem það þó raunverulega
var.
Hreinn var í senn lítillátur og höfð-
inglegur. Hann var glæsimenni í út-
liti og bar sig ávallt vel, snyrtimenni í
klæðaburði og allri umgengni. Hann
var fremur hlédrægur í framkomu og
tranaði sér ekki fram. Sumum hefur
jafnvel fundist hann full hógvær í
kynningu á list sinni. Ég held þó að
hann hafi verið fullkomlega sáttur
við verk sín.
Um 1990 fluttu þau hjónin úr Víði-
gerði 3 í Jörundarholt 108, þar sem
Hreinn fékk jafnframt vinnustofu og
sýningarsal fyrir verk sín. Við hjón-
in, sem vorum þar með orðin ná-
grannar þeirra, litum stundum við
hjá þeim og var gaman að ganga með
Hreini um sýningarsalinn, þar sem
hann sagði okkur sögu verkanna og
tilurð þeirra. Var ljóst að hann var
hreykinn af þeim og þótti vænt um
þau, svona næstum eins og væru þau
börnin hans.
Því miður gat Hreinn ekki lengi
notið hinnar nýfengnu aðstöðu til
listsköpunar. Fyrir um tíu árum fór
heilsan að bila og sköpunarmáttur-
inn þvarr. Hann bar sig þó ávallt vel
og ókunnugir áttuðu sig tæpast á því
að þar væri ekki fullfrískur maður.
Hann hélt þó sínu góða útliti allt
fram undir það síðasta, enda naut
hann frábærrar aðhlynningar og
stuðnings sinnar góðu konu, sem alla
tíð stóð sem klettur við hlið hans og
studdi hann og styrkti í öllu sem
hann tók sér fyrir hendur. Enda var
það svo nú síðustu árin, er hann fann
til eigin vanmáttar að hann mátti
vart af henni sjá eitt augnablik.
Þrátt fyrir erfiðan lokasprett var
Hreinn mikill gæfumaður í lífinu.
Verk hans voru, eru og munu verða
áfram virt og metin bæði af lærðum
og leikum. Skapandi listamenn hafa
það umfram okkur hin að þeir lifa
áfram í verkum sínum þó holdið og
jafnvel andinn hverfi.
Hreinn naut mikillar farsældar í
fjölskyldulífi og skilur eftir sig góðan
stofn afkomenda, sem varðveita
munu verk hans og minninguna um
góðan föður og afa.
Við hjónin vottum þeim öllum sam-
úð okkar.
Ingjaldur Bogason.
Ástkær móðir mín, tengdamóðir, amma og langamma,
MARÍA JENSEN,
Samtúni 28,
Reykjavík,
verður jarðsungin frá Fossvogskirkju þriðjudaginn 3. janúar kl. 13.00.
Kristbjörg Steingrímsdóttir, Baldur Sigurðsson,
María S. Jensen Baldursdóttir, Sighvatur Haraldsson,
Viktor Steinn Sighvatsson,
Sylvía Karolína Sighvatsdóttir.
Ástkær eiginkona og móðir,
ÁLFHEIÐUR LÁRA ÞÓRÐARDÓTTIR
Skólagerði 14,
Kópavogi,
lést á Landspítalanum við Hringbraut miðviku-
daginn 28. desember.
Verður jarðsungin fimmtudaginn 5. janúar frá
Kópavogskirkju, kl. 13.00.
Jarðsett verður í Garðakirkjugarði, Álftanesi.
Ísak Þórir Þorkelsson,
Þórður Ísaksson.