Réttur - 01.01.1969, Side 10

við búum í veröld, sem skipt er í áhrifasvæði,
og að við erum á miðju áhrifasvæði Banda-
ríkjanna á vesmrhveli jarðar. Ef stefna okkar
gegni í berhögg við stefnu eða hagsmuni
Bandaríkjanna myndi stórveldið ekki hika
við að beita valdi sínu hér frekar en annars
staðar. En þótt þessi aðstaða sé metin af fullu
raunsæi mega ráðamenn Islands aldrei gleyma
því, að það er skylda þeirra að tryggja ís-
lenzku þjóðinni sem mest sjálfstæði og frelsi
innan þeirra marka, sem aðstæðurnar
skammta okkur. Ef menn meta málin frá ís-
lenzkum sjónarhóli er sú staðreynd augljós,
að varanlegt hernám er andstætt hagsmunum
þjóðarinnar. Það er því skyida hverrar ríkis-
stjórnar að vinna að því að losna við her-
námið, jafnvel þótt ráðherrarnir hafi fyllstu
samúð með stjórnmálaviðhorfum hernáms-
veldisins. Það er einnig augljós staðreynd, að
íslendingum hlýtur að vera það keppikefli
að standa utan hernaðarbandalaga. I slík-
um samtökum á vopnlaus og örsmá frið-
arþjóð, eins og Islendingar, ekkert erindi.
Samkvæmt því ber íslenzkum valdamönnum
að starfa, hvaða hug sem þeir bera til hern-
aðarbandalagsins. Ef eðlileg íslenzk viðhorf
væru ríkjandi hér á landi ætti það að vera
sameiginleg stefna þjóðarinnar allrar að Is-
lendingar byggju einir og frjálsir í landi sínu
og gætu tekið óháða afstöðu til allra alþjóð-
legra vandamála. Agreiningur okkar ætti að
snúast um það eitt, að hve miklu leyti slík
stefna væri raunsæ og framkvæmanleg miðað
við aðstæður hverju sinni.
En einmitt þarna er alvarlegasta veilan í
stjórn íslenzkra utanríkismála. Ráðamenn
okkar hefur skort andlegt sjálfstæði til að
meta viðfangsefni sín af íslenzkum sjónarhóli.
Allt tal þeirra um utanríkismál er einvörð-
ungu bergmál af viðhorfum annarra, fyrst
og fremst bandarískra valdamanna og mál-
svara Atlanzhafsbandalagsins. Enda þótt
Atlanzhafsbandalagsríki Vesmr-Evrópu hafi
tekið upp æ sjálfstæðara mat á undanförnum
árum örlar ekki á slíkum viðhorfum hjá
valdaflokkunum hér. Og þessi ósjálfstæðu og
óþjóðlegu viðhorf ráðamannanna hafa smitað
út frá sér á uggvænlegan hátt. Utanríkisráð-
herra hefur haldið því fram á þingi, að yfir
80% Islendinga væru fylgjandi aðild að At-
lanzhafsbandaláginu. Þarna er um að ræða
barnalega staðhæfingu; aðildin að Atlanz-
hafsbandalaginu hefur aldrei verið borin und-
ir þjóðina og ég held að fáum blandist hugur
um, að meiri hluti þjóðarinnár var andvígur
aðild að bandalaginu, þegar hún var ákveðin
fyrir tveimur áratugum, enda höfnuðu stjórn-
arvöldin þá mjög almennri kröfu um þjóðar-
atkvæði. Vilji valdamenn fá raunverulega
vitneskju um afstöðu þjóðarinnar nú er rétt
að láta reyna á hana. Væri staðhæfing Emils
Jónssonar hins vegar rétt væri það síður en
svo ánægjuefni fyrir nokkurn ábyrgan mann,
að meiri hluti þjóðarinnar vildi ólmur vera í
hernaðarbandalagi til frambúðar; það sannaði
það eitt, að menn væru orðnir gersamlega
áttavilltir og gerðu sér ekki lengur grein fyrir
sérstöðu Islendinga og raunverulegum hags-
munum þjóðarinnar.
ÓSJALFSTÆÐ
VIÐHORF
Einmitt slík ósjálfstæð viðhorf eru háska-
legustu afleiðingar þeirrar hersetu, sem við
höfum nú búið við í meira en aldarfjórð-
ung. Talsverður hópur manna er búinn að
gleyma eðlilegum, þjóðlegum og siðferðileg-
um sjónarmiðum. Hernámið er ekki lengur
ill nauðsyn, eins og stuðningsmenn þess köll-
uðu það í upphafi, heldur góð nauðsyn, keppi-
10