Lesbók Morgunblaðsins - 04.02.2006, Page 1

Laugardagur 4.2. | 2006 | 5. tölublað | 81. árgangur
[ ]Sigurður A. Magnússon | Eftir sextíu ár á ritvellinum segir hann farir sínar ekki sléttar | 3Ísl-enska | Geta Íslendingar orðið tvítyngdir? Jú, kommon! | 6Arkibúllan | Tilfinning fyrir upplifun og ólík sjónarmið sætt | 8–9
Lesbók Morgunblaðsins
L
öngunin til að vinna í leikhúsinu
og þá helst til að skrifa fyrir
leikhús kviknaði hjá mér á
menntaskólaárunum,“ segir
Bjarni Jónsson leikskáld sem
er einn fárra íslenskra rithöf-
unda sem hafa helgað sig skrifum fyrir leikhús.
Bjarni á fjögur frumsamin leikrit að baki, tvær
leikgerðir fyrir leiksvið og fjölda leikgerða og
aðlagana fyrir leikflutning í útvarpi en þar hef-
ur hann einnig leikstýrt með góðum árangri.
Leikritin fjögur eru Korkmann, Mark, Kaffi og
Vegurinn brennur. Bjarni hefur einnig þýtt
nokkrar öndvegisskáldsögur og ber þar eflaust
hæst þýðingu hans á Blikktrommunni eftir
þýska nóbelsskáldið Günther Grass.
Við Bjarni tókum tal saman á dögunum til að
ræða ferilinn, rifja upp leikritin hans og velta
fyrir okkur leikhúsinu eins og það kemur höf-
undinum Bjarna Jónssyni fyrir sjónir í upphafi
ársins 2006.
Verðlaunaverk ferst af slysförum
„Ég var innan við tvítugt þegar ég sendi Stef-
áni Baldurssyni drög að einhverju sem átti að
heita leikrit, hann hefur líklega verið leik-
hússtjóri Leikfélags Reykjavíkur á þeim tíma,
og á sama tíma heimsótti ég Jón Viðar Jónsson
sem þá var leiklistarstjóri útvarpsins og bauð
fram krafta mína. Þeir tóku mér vel en vísuðu
mér þó kurteislega á bug. Þetta hefur líklega
verið 1985–86. Ég sendi fyrsta leikritið mitt,
Korkmann, í leikritasamkeppni Leikfélags
Reykjavíkur sem efnt var til árið 1988 vegna 90
ára afmælis LR og yfirvofandi flutnings í Borg-
arleikhúsið.“
Korkmann hlaut 2.–3. verðlaun dómnefndar
ásamt leikriti Guðmundar Ólafssonar 1932 en í
fyrsta sæti varð leikrit Guðrúnar G. Magn-
úsdóttur, Ég er hættur farinn.
„Hættur farinn var sett upp í Borgarleikhús-
inu og 1932 ekki löngu síðar. Hins vegar varð
aldrei af uppsetningu á Korkmann og leikritið
virtist hafa farið eitthvað þversum í þá sem
réðu ferðinni hjá LR á þessum tíma, þótt dóm-
nefndin væri hrifin af því. Ég fékk vægt höfn-
unarkast í kjölfarið og lenti loks í hálfgerðum
vítahring með þetta fyrsta leikrit; var að dragn-
ast með það í nokkur ár á eftir með endalausum
umskriftum og breytingum. Á endanum var
það flutt í sviðsettum leiklestri í Þjóðleikhúsinu
1992 og síðan ekki söguna meir eins og gjarnan
vill verða um leikrit sem hafa orðið fyrir leik-
lestri.“
Þetta hljómar eins og slys?
„Já, opinber leiklestur hefur hingað til verið
eins konar dauðadómur yfir nýjum leikritum.
Þau lifa hann ekki af.“
Skagamaður í húð og hár
Bjarni er fæddur og uppalinn á Akranesi og
fyrstu þrjú verk hans bera upprunanum sterkt
vitni, sögusviðið er Akranes þótt persónur
verka hans séu ekki byggðar á raunverulegum
fyrirmyndum að hans sögn. „Það er stundum
sagt að það besta við að alast upp í smábæ sé að
maður hafi ríka þörf fyrir að fara
þaðan.“Morgunblaðið/RAX
Að fara og horfa yfir sviðið
Eftir Hávar Sigurjónsson | havar@mbl.is
Bjarni Jónsson á að baki fjögur frumsamin
leikverk, tvær leikgerðir fyrir leiksvið og
fjölda leikgerða og aðlagana fyrir leikflutn-
ing í útvarpi en þar hefur hann einnig leik-
stýrt með góðum árangri. Hér er rætt við
hann um verkin og viðhorf til leikhúslist-
arinnar. Þetta er fyrsta viðtalið af nokkrum
sem birt verða í Lesbók á næstu vikum við ís-
lensk leikskáld.

4-5