Morgunblaðið - 01.04.2006, Blaðsíða 49

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 1. APRÍL 2006 49
UMRÆÐAN
Á VORÞINGI árið 2005 var ég
fyrsti flutningsmaður að tillögu
þingflokks VG til þingsályktunar um
mat á fasteignum og álagningarstofn
fasteignaskatts. Að baki tillögunni lá
sú hugsun að álagning tæki mið af
kostnaði sveitarfélaga
vegna þjónustu við
fasteignaeigendur og
væri ekki háð skyndi-
legum og afar mismun-
andi breytingum á
markaðsverði íbúða
eftir landssvæðum og
fasteignamatshækk-
unum á grundvelli
þeirra. Ennfremur að
fjárhagsstaða sveitar-
félaga í dreifbýli yrði
styrkt. Tilefnið var tví-
þætt. Í fyrsta lagi hafði
veruleg hækkun á fasteignamati árið
2001 í kjölfar heildarendurmats
Fasteignamats ríkisins, að fyr-
irmælum Geirs H. Haarde, for-
manns Sjálfstæðisflokksins og þá-
verandi fjármálaráðherra, leitt til
þess að árið 2002 þurftu fjölmargir
ellilífeyrisþegar, einstæðar mæður,
verkafólk og fleiri að greiða eign-
arskatta í fyrsta skipti á ævinni þótt
einu eignir þeirra væru skuldlausar
tveggja til þriggja herbergja íbúðir.
Fasteignaskattar hækkuðu að sama
skapi verulega í mörgum sveit-
arfélögum. Í öðru lagi blasti við í
ársbyrjun 2005 að veruleg hækkun á
verði íbúða frá haustmánuðum 2004,
sem þá sá ekki fyrir endann á, gæti
haft afdrifaríkar afleiðingar og
hækkað fasteignamat og fast-
eignagjöld fyrir árið 2006. Jafnframt
útilokað fjölda íbúðaeigenda frá
vaxtabótum eða skert þær mjög
verulega. Í umræðum á Alþingi um
tekjustofna sveitarfélaga vakti ég
athygli á málinu og spurði ráðherra
hvort ríkisstjórnin væri tilbúin að af-
tengja þessa tifandi tímasprengju
væntanlegra hækkana á fast-
eignamati og ósanngjarnrar skatt-
heimtu og misskiptingar. Ráð-
herrann sagði einfaldlega að það
væri sér ekki að skapi.
Við árvissa framtalsgerð fyrir fé-
lagsmenn í Eflingu –
stéttarfélagi hef nú
upplifað afar dap-
urlegar afleiðingar
hækkunar á fast-
eignamati fyrir árið
2006. Ótal íbúðaeigend-
ur, að mestu ungt fólk
sem hefur á síðustu ár-
um keypt sína fyrstu
íbúð, þurfa við álagn-
ingu á komandi sumri
ýmist að sæta afnámi
vaxtabóta eða veru-
legri skerðingu, sem
setur fjárhagsáætlanir þeirra og
íbúðakaup í uppnám. Reiknings-
dæmið er einfalt. Vaxtabætur byrja
að skerðast ef eignir einstaklinga
umfram skuldir nema 3.721.542 kr.
og falla niður ef hrein eign nær
5.954.467 kr. Sambærilegar tölur
fyrir hjón eru 6.169.097 kr. og
9.870.555 kr. Þessar skerðingartölur
voru ekki einu sinni hækkaðar í takt
við verðbólgu milli framtalsáranna
2005 og 2006 eins og aðrar skatta-
legar viðmiðunartölur. Á sama tíma
hækkaði fasteignamat um tugi pró-
senta í Reykjavík og nágranna-
byggðarlögum. Til skýringa vil ég
nefna tvö dæmigerð tilvik. Þrítug
einstæð tveggja barna móðir sem
skuldaði tæpar 11.000.000 kr. í árs-
lok 2004, átti íbúð að fasteignamati
14.675.000 kr. og greiddi rúmar
500.000 kr. í vaxtagjöld fékk fullar
vaxtabætur við álagningu árið 2005
eða 207.140 kr. Hún skuldaði jafn-
mikið í árslok 2005 og greiddi nánast
sömu vaxtagjöld en fasteignamat
íbúðar hennar hækkaði um 4.105.000
kr. milli ára. Hún fær engar vaxta-
bætur við álagningu árið 2006 þar
sem hrein eign hefur hækkað með
einu pennastriki úr um 3.600.000 kr.
í um 7.700.000 kr. Bágborinn efna-
hagur og tekjur hennar hafa ekkert
breyst milli ára. Hitt dæmið varðar
tæplega fimmtugan einstakling sem
fékk vaxtabætur að fjárhæð 152.539
kr. greiddar við álagningu 2005 en
fær engar við álagningu 2006. Það
skýrist af því að fasteignamat á íbúð
hans hefur hækkað úr 11.373.000 kr.
árið 2005 í 15.170.000 kr. árið 2006.
Tekjur hans og fjárhagsstaða hafa
ekkert breyst milli þessara ára.
Aðför ríkisstjórnar Framsókn-
arflokks og Sjálfstæðisflokks að
rétti íbúðaeigenda til vaxtabóta er
með öllu óverjandi. En ríkisstjórnin
getur fyrirhafnarlítið gert bragarbót
og hækkað skerðingarfjárhæð eigna
umfram skuldir í takt við hækkun
fasteignamats og tryggt þeim ein-
staklingum sem ég hef nefnt til sög-
unnar og ótal öðrum framteljendum
vaxtabætur og réttlæti. R-listinn í
Reykjavík sá til þess að álagning-
arhlutfall fasteignaskatta var lækk-
að í takt við hækkun fasteignamats
milli ára þannig að fasteignagjöld
árið 2006 virðast ekki hækka frá
árinu 2005 umfram verðbólgu. Það
verður fylgst með því í aðdraganda
sveitarstjórnarkosninganna í vor
hvort ríkisstjórnarflokkarnir fylgja
því fordæmi og hvort frambjóðendur
Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík
beita sér í málinu.
Ríkisstjórnin rústar
vaxtabótakerfinu
Atli Gíslason fjallar um
vaxtabætur til íbúðakaupenda
og fasteignaskatta
’Aðför ríkisstjórnarFramsóknarflokks og
Sjálfstæðisflokks að rétti
íbúðaeigenda til vaxta-
bóta er með öllu óverj-
andi.‘
Atli Gíslason
Höfundur er hæstaréttarlögmaður
og varaþingmaður VG.
Hvanneyri • 311 Borgarnes • s. 433 5000 • www.lbhi.is
Landbúna›arháskóli Íslands
Vi› LBHÍ er bo›i› upp á einstaklingsbundi› meistara-
nám (MS 60 einingar, 120 ECTS), m.a. í búvísindum,
náttúru- og umhverfisfræ›i, skógfræ›i og land-
græ›slu. Námi› felst í 15-45e rannsóknaverkefni og
námskei›um á móti vi› LBHÍ e›a a›ra samstarfs-
háskóla.
Einnig ver›ur í bo›i frá haustinu 2006 starfsmi›a›
MS nám í búvísindum sem er tveggja ára háskólanám
(120 ETCS), me› áherslu á rekstur og hagfræ›i ásamt
faggreinum í landbúna›i og 15 eininga (30 ETCS)
rannsóknaverkefni.
Meistaranám vi› LBHÍ - grunnur a› framtí›
Framhaldsnám - meistaranám
Þór tjald
Verð áður 4.900 kr.
Verð nú 3.900 kr.
Bakpoki frá 66°Norður - 15L og 25L
Verð áður frá 1.900 kr.
Verð nú frá 1.520 kr.
Bakpoki frá Vaude - 30L
Verð áður 11.900 kr.
Verð nú 9.900 kr.
REYKJAVÍK: Kringlan – Smáralind – Bankastræti 5 – Faxafen 12
GARÐABÆR: Miðhraun 11 AKUREYRI: Glerárgata 32
Bakpokar, svefnpokar og tjöld fáanleg í Faxafeni, Miðhrauni og á Akureyri.
Vaude svefnpoki
Verð áður 5.900 kr.
Verð nú 4.900 kr.
Fermingar