Morgunblaðið - 10.04.2006, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 10. APRÍL 2006 31
DAGBÓK
Ámorgun kl. 16.15 í stofu 101 í Odda held-ur Lilja Mósesdóttir fyrirlestur umframþróun þekkingarsamfélagsins ogjöfnuð karla og kvenna. Í erindi sínu
segir Lilja frá helstu niðurstöðum þriggja ára
rannsóknarverkefnis sem náði til aðildarlanda
ESB auk Íslands: „Markmið verkefnisins var að
mæla árangur og greina aðgerðir landa til að
hrinda í framkvæmd markmiðum ESB um sam-
keppnisfært þekkingarsamfélag og aukinn kynja-
jöfnuð,“ segir Lilja. „Flestum kemur á óvart að
ESB tengi saman samkeppnishæfni þekking-
arsamfélagsins og kynjajöfnuð, en athuganir
ESB, SÞ og World Economic Forum hafa sýnt að
þar sem kynjajöfnuður er mestur er hagsæld
meiri. Því er talið að aukin vinnuþátttaka kvenna
og aukinn kynjajöfnuður, s.s. í launum, geti tryggt
hagvöxt í nánustu framtíð.“
Rannsóknarverkefnið hlaut styrk úr fimmtu
rannsóknaráætlun ESB: „Ég mun fyrst og fremst
fjalla um eina af niðurstöðum verkefnisins, sem
vakið hefur athygli innan framkvæmdastjórnar
ESB, en fram kom í rannsókninni að aðildarlönd
ESB ná ekki markmiðum sambandsins um þekk-
ingarsamfélag og kynjajöfnuð. Þó héldu mörg að-
ildarlandanna að kynjajöfnuður myndi koma að
sjálfu sér því innan ESB eru konur, að meðaltali,
meira menntaðar en karlar og bjuggust menn við
að með því að leggja aukna áherslu á hærra þekk-
ingarstig, vöxt þjónustugeirans og útbreiðslu upp-
lýsingatækni myndi kynjajöfnuður komast á af
sjálfsdáðum,“ segir Lilja.
„Í okkar mælingum kom í ljós að lönd Suður-
Evrópu hafa tekið framförum hvað varðar kynja-
jöfnuð, þar sem konum á vinnumarkaði hefur
fjölgað. Hins vegar hefur á Norðurlöndum, þar
sem hátt hlutfall kvenna er á vinnumarkaði, orðið
öfugþróun og mældist minni kynjajöfnuður á
vinnumarkaði 2002 en var 1997. Sá aukni ójöfn-
uður skýrist hvað helst af því að launamunur
kynjanna hefur aukist og ekki hefur tekist að
draga úr kynjaskiptingu starfa.“
Lilja bendir á að vísbendingar megi finna um að
án aðgerða muni kynjaójöfnuður aukast eftir því
sem þekkingarsamfélagið þróast, vegna þeirra
breytinga á vinnumarkaði sem þróuninni fylgja:
„Hámenntuðum konum fjölgar, en þegar þær
veljast í sérfræði- og stjórnunarstörf lenda þær
iðulega neðst í launadreifingunni. Launadreifing
meðal háskólamenntaðra er mjög mikil, og því
eykst í reynd launamunur kynjanna þegar fleiri
konur færast upp í þennan starfsflokk.“ Lilja seg-
ir aðgerðir til að koma á kynjajöfnuði í rannsókn-
arlöndunum ekki hafa verið unnar með nægilegu
fjármagni og pólitískum vilja. „Aðgerðir hafa því
verið gagnslausar þar sem þær byggja oft ekki á
raunhæfu mati á hvað þarf til að tryggja kynja-
jöfnuð.“
Jafnréttismál | Fyrirlestur um niðurstöður rannsóknar ESB, Íslands og Ungverjalands
Þekkingarsamfélag og kynjajöfnuður

Lilja Mósesdóttir
fæddist í Reykjavík
1961. Hún lauk stúd-
entsprófi frá VÍ 1981 og
BA í viðskipta- og hag-
fræði frá Iowaháskóla
1984. Hún lauk mast-
ersgráðu í hagfræði frá
Sussexháskóla 1988 og
doktorsprófi í vinnu-
markaðsfræði frá Man-
chester-háskóla árið
2000. Lilja kenndi við VÍ, við HA og HR. Hún
var hagfræðingur hjá ASÍ og sérfræðingur við
Háskólann í Luleå. Frá 1997 hefur hún verið
sérfræðingur fyrir framkvæmdastjórn ESB og
prófessor við Viðskiptaháskólann á Bifröst frá
2003. Lilja er gift Ívari Jónssyni prófessor og
eiga þau einn son.
Árnaðheilla
dagbók@mbl.is
60 ÁRA afmæli. Í dag, 10. apríl, ersextugur Ólafur S. Björnsson
húsasmíðameistari. Eiginkona hans er
Sigríður Ósk Jónsdóttir.
Rjóðar kinnar.
Norður
♠6543
♥ÁDG V/Enginn
♦93
♣ÁD63
Vestur Austur
♠DG9 ♠Á107
♥9862 ♥10753
♦ÁDG754 ♦K10862
♣-- ♣4
Suður
♠K82
♥K4
♦--
♣KG1098752
Vestur Norður Austur Suður
1 tígull Dobl 1 hjarta 4 grönd
Pass 5 hjörtu Pass 6 lauf
Pass Pass Pass
Zia og Burns segja margar sögur af
Michael Rosenberg í bókinni „Around
the World in 80 Hands“. Sem er skilj-
anlegt af tveimur ástæðum: Rosenberg
er helsti makker Zia og jafnframt mjög
frumlegur spilari. „En stundum geng-
ur hann fram af sér í snillinni,“ segir
Zia og er hlátur í huga.
Rosenberg var í suður og fékk út
hjarta gegn sex laufum.
Það virðist augljóst að spila spaða að
kóngnum og reyna þar við tólfta slag-
inn, en Rosenberg leist ekki á þann
kost í ljósi sagna. Vestur hafði opnað á
tígli og EKKI komið þar út, sem benti
til að hann ætti gaffal í litnum og aust-
ur þar með mannspil - sennilega kóng-
inn. Og hvar var opnun vesturs ef hann
átti ekki spaðaásinn?
Rosenberg ákvað að setja á svið
glæfralega blekkingu. Hann tók einu
sinni tromp, spilaði næst hjarta tvisvar
og henti spaðakóngum heima!! Tók síð-
an öll trompin nema eitt.
Í þriggja spila endastöðu átti Rosen-
berg eftir 82 í spaða og lauftvistinn, en
bæði austur og vestur höfðu farið niður
á einn spaða og haldið eftir tveimur
tíglum. Rosenberg spilaði spaðaáttu og
fékk tvo síðustu slagina á svörtu
tvistana.
„Kinnar roðnuðu við allt borðið, “
segir Zia. „AV voru rauðir af bræði,
Rosenberg af skömm og blindur var að
springa úr hlátri.“
Og hver skyldi hafa verið blindur?
BRIDS
Guðmundur Páll Arnarson | dagbok@mbl.is
Góður þulur
Í VELVAKANDA hafa undanfarið
verið umræður um dönskuframburð.
Því vil ég koma á framfæri að mér
finnst mjög góður þulurinn Atli
Freyr á Rás 1. Hann ber dönskuna
mjög vel fram og er ekkert síður góð-
ur þulur en Ragnheiður Ásta.
Hlustandi.
Óafsakanleg framkoma
félagsmálaráðherrans –
hvar er umboð þeirra
Halldórs Grönvold?
ÞAÐ sem er tilefni mitt að þessu
sinni til bréfs er hin hraksmánarlega
og móðgandi frétt Morgunblaðsins, á
vef sínum miðvikudaginn 5. apríl, um
þá einkaákvörðun Jóns Kristjáns-
sonar félagsmálaráðherra og Hall-
dórs Grönvold, stjóra hjá Alþýðu-
sambandi Íslands, að hleypa hér inn
á gafl til starfa, og aldeilis óhindrað,
útlendingum héðan og þaðan úr Evr-
ópu frá 1. maí næstkomandi, hverra
fjöldi er með öngvu móti fyrirséður.
Virðist þá Jón og Halldór einu
gilda þótt nú sé blika á lofti í atvinnu-
málum Reyknesinga t.d. og óveð-
ursský margvísleg, fái Brussel-liðar í
ýmsum hagsmunasamtökum öllu
meira framgengt, en það skal hver
Íslendingur gjöra sér grein fyrir, að
ýmsir landa okkar hyggja á inngöngu
Íslands í svonefnt Evrópusamband,
vinnandi stéttum þessa lands til bölv-
unar og gremju, sem og okkur þjóð-
ernissinnum, af gamla skólanum. 300
þúsunda þjóð okkar gengi af ef yrði.
Óskar Helgi Helgason
frá Gamla Hrauni og
Hvítárvöllum.
Líkamsræktarstöð
fyrir börn
ÉG vil koma þeirri hugmynd á fram-
færi að stofnuð verði líkamsrækt-
arstöð fyrir börn. Ef krakkar eru t.d.
of þungir og vilja létta sig þá gætu
þeir fengið ráðleggingar og aðstoð
við það á svona stað. Gætu t.d. farið á
hlaupabretti og þess háttar.
Gunnar, 11 ára.
Velvakandi
Svarað í síma 5691100 frá 10–12
og 13–15 | velvakandi@mbl.is
EIRÍKUR Orri er ungur tromp-
etleikari sem hefur vakið nokkra
eftirtekt með Stórsveit Reykjavík-
ur og í kompaníi Róberts Reyn-
issonar á síðustu djasshátíð í
Reykjavík. Nú er Róbert Reyn-
isson snúinn heim frá dvöl með
þýskumælandi og kominn í hóp Ei-
ríks Orra ásamt Valda Kolla, Scott
McLemore og reynsluboltanum
Jóeli Pálssyni, sem var í eins kon-
ar gestahlutverki þetta kvöld.
Þeir félagar hófu leikinn með
Mademoiselle Maraby Miles Davis
af In a Silent Way og er þar farið
útum víðan völl í takttegundum og
hljómum. Miles samdi verkið undir
áhrifum frá Jimi Hendrix og mátti
heyra þau áhrif enduróma víða í
framsæknum djassverkum þess
tíma. Ekki verður sagt að þeir fé-
lagar hafi bætt neinu við ungfrúna
og var flutningurinn frekar á ein-
faldari nótunum. Þeir fluttu líka
Introspection eftir Monk, lagið var
ansi Monklaust í upphafi og vant-
aði þessa innri spennu er Monkó-
pusarnir búa oftast yfir, en ten-
órsóló Jóels var kraftmikill.
Þriðja djassklassíkin var eftir
Ornette Coleman: Broad Way
Blues. Jóel enn með kröftugan
blússóló, að þessu sinni á sópran,
Eiríkur Orri og Róbert voru nær
Coleman í sínum spuna. Andi
Ornette sveif líka yfir verki Eiríks
Orra Ignitor en í ballöðu hans,
Parnasius, ríkti fegurðin. Hann
blés í flygilhorn og hefur þegar
náð gullfallegum tóni á það hljóð-
færi eins og trompetinn, sér-
staklega á millisviðinu. Róbert
leikur í anda evrópskra fram-
úrstefnugítarista en hann er ansi
næmur á ballöðurnar og sóló hans
í Ignitor geislaði af fegurð. Úlfa-
stelpa Valda Kolla var dálítið
Ornetteskotinn og bassaleikurinn
framúrskarandi. Nýlega er komin
út geislaplata með kvartetti Scott
McLemore á Freshsound: Found
Music. Tvö lög af henni voru leikin
á tónleikunum: Safe From The
World og At No Cost to You. Vel
samin lög hjá Scott og var leikur
Valda Kolla sérlega glæsilegur í
því síðarnefnda, tónninn fínn og
hugsunin melódísk og heilsteypt.
Róbert átti einnig tvö lög á efn-
isskránni: Kjökolla sem var á þjóð-
legum nótum og Akureyri, en það
verk lék hann hér með þýsk/
íslenskri hljómsveit sinni Karmel-
gebach, á djasshátíðinni í fyrra.
Það er kennt við heimabæ hans
Akureyri og var samspuni blás-
aranna heitur og gítarsóló Róberts
spennandi að vanda.
Þetta voru sérdeilis frískir og
skemmtilegir tónleikar og samspil
Valda Kolla og Scotts í hryninum
frábært, en hvort þetta sé nýtt ís-
lenskt djassafl skal ósagt látið en
hafi þeir heiður fyrir að reyna að
veita samtímastraumum inn í ís-
lenskan djass. Það hafa alltof fáir
gert og ótrúlegt að frjálsdjassinn
hafi algjörlega siglt framhjá
skerinu fyrir næstum hálfri öld.
Framsæknir á köflum
DJASS
Múlinn í Þjóðleikhúskjallaranum
Eiríkur Orri Ólafsson, trompet og flyg-
ilhorn, Jóel Pálsson, tenór og sópran
saxófóna, Róbert Sturla Reynisson, gít-
ar, Valdimar K. Sigurjónsson bassa og
Scott McLemore trommur. Miðvikudags-
kvöldið 5.4. 2006.
Eiríkur Orri og félagar
Ljósmynd/Guðmundur Albertsson
Eiríkur Orri og félagar í góðri sveiflu.
Vernharður Linnet