Morgunblaðið - 22.07.2006, Blaðsíða 42

42 LAUGARDAGUR 22. JÚLÍ 2006 MORGUNBLAÐIÐ
Sími - 564 0000Sími - 462 3500
Adam Sandler, Kate
Beckinsale og Christo-
pher Walken í fyndnustu
gamanmynd ársins!
Stay Alive kl. 8 og 10 B.i. 16.ára.
Stick It kl. 4 (400 kr.), 8 og 10
The Benchwarmers kl. 4 (400 kr.) og 6 B.i. 10 ára
Click kl. 6 B.i. 10 ára
Over the Hedge m.ensku.tali kl. 3, 5, 7, 9 og 11
Over the Hedge m.ensku.tali LÚXUS kl. 3, 5, 7, 9 og 11
Over the Hedge m.ísl.tali kl. 3, 5 og 7
Ultraviolet kl. 4.50, 8 og 10.10 B.i. 12 ára
Stick It kl. 3, 5.30, 8 og 10.20
Click kl. 9 og 11.20 B.i. 10 ára
Rauðhetta m.ísl tali kl. 3
Þau ætla að ná aftur hverfinu...
...einn bita í einu!
SÝNDI BÆÐI
MEÐ
ÍSLENSKU OG
ENSKU TALIBLÓÐSTRÍÐIÐ
ER HAFIÐ!
eee
L.I.B.Topp5.is
Fimm síðustu plötum Red HotChili Peppers var stýrt afhonum, þ.m.t. það verk sem
kom sveitinni endanlega á kortið,
Blood Sugar Sex Magik. Johnny
Cash gekk í endurnýjun lífdaga fyr-
ir hans tilstilli og Metallica hefur nú
leitað á hans náðir. Maðurinn á
heiðurinn af því að koma rapp-
tónlist á framfæri við hvíta með-
bræður sína og systur og tók upp
meistaraverk Slayer – Reign in
Blood – sem er oft talin besta
þungarokksplata sem nokkru sinni
hefur verið gerð.
  
Það er því ekki nema von að RickRubin sé í dag eftirsóttasti
upptökustjórnandi samtímans. Því
að maðurinn með skeggið er líka
maðurinn með lausnirnar. Ef risa-
rokksveit (eins og t.d. Metallica) er
pínu-óörugg yfir næstu skrefum,
jafnvel mjög óörugg um hvert skal
halda (sem er heldur en ekki málið í
tilfelli Metallica) er Rubin rétti
maðurinn til að koma henni á kjöl.
Plötu lítt þekktrar rokksveitar mun
nafn Rubins hins vegar fleyta upp í
milljónasölu og kannski bara tíma-
spursmál hvenær nafn hans verður
sett framar sjálfri hljómsveitinni.
Hin tiltölulega lítt þekkta The
Faint hefur nú ráðið Rubin til
starfa við næstu plötu sína og mað-
ur er strax farinn að pæla í því
hvernig aðkoma hans verður að
tónlist sveitarinnar – meira heldur
en í innleggi The Faint sjálfra.
Staða Rubins er slík í dag, að það
er líklegra en ekki að hikandi rokk-
áhugamaður kaupi einhverja plöt-
una nái hann að reka augun í nafn
Rubins. Merkið, eða nafnið, tryggir
gæðin.
  
Þetta nafn hefur verið áberandiundanfarin misseri. Margir af
risum rokksins í dag, sveitir eins og
System of a Down, Audioslave og
Linkin Park (næstu plötu hennar
verður stýrt af honum) hafa sótt í
smiðju Rubins en nú hafa popp-
stirnin einnig stigið fram. Síðasta
plata Shakiru var tekin upp af Rub-
in og næsta plata Justins Timber-
lake, sem er væntanleg í sept-
ember, einnig. Neil Diamond
krafðist þess þá að fá „Cash“-
meðferð í fyrra og plata Dixie
Chicks sem út kom í ár, Taking The
Long Way, hefur fengið lofsverða
gagnrýni, allt vegna Rubins. Menn
standa í röðum og vonast eftir því
að Rubin strái töfrakryddinu sínu á
verk þeirra. Þá eru þeir hólpnir.
Gagnvart almenningi er Rubin
ábyggilega þekktastur fyrir að
hafa tekið upp American plötur Jo-
hnny Cash, en sú fimmta er nýkom-
in út og sú sjötta kemur mögulega
út á næsta ári. Vinna hans að fyrstu
plötunni í útgáfuröðinni þótti bera
vott um snilldarlegt innsæi, Rubin
kom auga á nokkuð sem engum
hafði dottið í hug en eftir á að
hyggja virðist eitthvað svo sjálf-
sagt. Einfaldasta svarið er iðulega
það réttasta voru einkunnarorð
Sherlock Holmes og í þeim anda
stillti Rubin upp hljóðnema fyrir
framan Cash og gítarinn hans og
ýtti svo á „rec“. Eins berstrípað og
hugsast getur.
  
Það er ekki oft sem upp-tökustjórar, mennirnir á bak-
við borðið og glerrúðuna, verða
sjálfir rokkstjörnur en um slíkt er
að ræða í tilfelli Rick Rubin. Sömu
sögu má segja um Steve Albini og
svo má nefna fræga menn eins og
George Martin og Phil Spector, þó
þeir falli ekki undir það að vera
rokkstjörnur. Áfram má telja, rétt
er að tiltaka menn eins og Martin
Hannett, Sam Phillips, Brian Eno
og Butch Vig. Sameiginlegt ein-
kenni allra þessara manna er að
þeir eru taldir koma með eitthvað
meira inn í tónlistina en að einfald-
lega rúlla henni inn á band, framlag
þeirra tekur sér bólfestu í sjálfri
tónlistinni sem síðan er á borð bor-
in. T.a.m. þekkir maður um leið
handverk Steve Albini þegar hlýtt
er á plötur sem hann hefur komið
að, gott dæmi er Surfer Rosa með
Pixies, þar sem það er Albini sem
ljær plötunni auðheyranlegan kraft
með upptökutækni sinni. Um hljóm-
vegg Phil Spector þarf þá ekki að
fjölyrða.
  
Rick Rubin lítur út eins og leið-togi vélhjólagengis eða æðsti
prestur einhvers sértrúarhóps. Með
langt, sítt skegg og sólgleraugu.
Það er erfitt að átta sig á honum og
einnig er erfiðara að negla niður
„hljóm“-stíl Rubin en stíl Albinis
t.a.m. Rubin hefur verið treyst til
að draga fram það besta í hverjum
og einum listamanni og því notar
hann aðferðir sem henta hverju
sinni. Plötur Cash eru jafn-
áhrifaríkar og raun ber vitni vegna
þess hversu lágstemmdar þær eru
en í tilfelli Slipknot, en Rubin sá um
þriðju (og síðustu) plötu hennar,
var hávaðinn ærandi, hljóðþjöpp-
unin (audio compression) gerir það
að verkum að lögin öskra í eyrun á
manni, sér í lagi ef menn nota
heyrnartól.
Þá ber að athuga að Rick Rubin
er fyrst og fremst „amerískur“
upptökustjórnandi, eitthvað sem
hann undirstrikaði sjálfur með því
að gefa útgáfu sinni nafnið Americ-
an Recordings.
Rappið, testósteronrokk Audios-
lave, blúsrokk Black Crowes, Chili
Peppers, Cash, Dixie Chicks; allt er
þetta mjög „amerískt“. Hvort Rub-
in heldur þessari línu mark-
miðsbundið er ekki vitað en aukin
frægð hefur valdið því að „erlend-
ir“ listamenn eru farnir að banka á
dyrnar. Rubin hefur tekið upp plöt-
ur með Donovan, Nusrat Fateh Ali
Khan og hinum sænsku Int-
ernational Noise Conspiracy en
verkefni af því tagi heyra til und-
antekninga. Síðasta dæmið var
reyndar tilraun þeirrar sveitar til
að stíga inn á amerískan markað og
hvað er þá betra en láta Rubinera
sig.
  
Rubin hefur fengið talsvert afgagnrýni að undanförnu, eðli-
lega, enda er kalt á toppnum. Það
að plötu sé upptökustýrt af honum
gefur listamönnum óhjákvæmilega
meira vægi (ég stenst t.d. ekki að
tékka á næstu Linkin Park plötu, úr
því að Rubin er nærri) en sumir
Rubin-manna eru farnir að hafa
áhyggjur af því að hann sé farinn
að selja sig ódýrt, frægðin sé farin
að slá ryki í augu (og eyru). Frá
upphafsárunum og að Cashplöt-
unum var ferill hans samfelld sig-
urganga; Run DMC, Beastie Boys,
Public Enemy, LL Cool J höfðu
hagnast á Rubin í upphafi og eftir
því sem nær dró tíunda áratugnum
tók hann að einbeita sér meira að
rokki. Mörgum kom svo á óvart að
Cash skyldi fara í samstarf við Rub-
in en það er óhætt að segja að báðir
þessir aðilar hafi uppskorið ríku-
lega af því. Rubin hefur mistekist,
sjá t.d. Ballbreaker með AC/DC,
Wandering Spirit með Mick Jagger
og Northern Star með Mel C (guð
minn almáttugur!). Þessi „mistök“
má þó helst rekja til efnisins sem lá
fyrir og nafn Rubins væri líklega
eina ástæða þess að maður legði sig
sérstaklega eftir plötu Mel C t.d.
Í augnablikinu virðist Rubin
ósnertanlegur, fetar vel einstigið
milli listrænnar viðurkenningar og
markaðslegar farsældar. Menn
selja sig og missa það, þannig
ganga kaupin á eyrinni, og það
gæti allt eins gerst með Rubin. Það
er þó óþarfi að hafa miklar áhyggj-
ur, enn a.m.k.
Maðurinn með skeggið
’Einfaldasta svarið eriðulega það réttasta voru
einkunnarorð Sherlock
Holmes og í þeim anda
stillti Rubin upp hljóð-
nema fyrir framan
Cash og gítarinn hans
og ýtti svo á „rec“.
Eins berstrípað og
hugsast getur.‘
„Sértu lítt þekkt rokksveit mun
nafn Rubins hins vegar fleyta plöt-
unni upp í milljónasölu.“
arnart@mbl.is
AF LISTUM
Eftir Arnar Eggert Thoroddsen