Morgunblaðið - 09.01.2007, Blaðsíða 1
STOFNAÐ 1913 8. TBL. 95. ÁRG. ÞRIÐJUDAGUR 9. JANÚAR 2007 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS mbl.is
SELLÓDRAUMAR
SÆUNN ÞORSTEINSDÓTTIR
SPILAR Í SALNUM >> 33
Í JAKKAFÖTUM, MEÐ
BINDI OG BYSSU
LÍFVERÐIR
ÖRYGGISGÆSLA >> 18
LJÓNIÐ Júpíter smellir kossi á Önu Juliu
Torres, konuna sem bjargaði honum van-
nærðum úr hringleikahúsi fyrir sex árum.
Torres má ekkert aumt sjá og hlúir að yfir
800 dýrum á dýraheilsuhæli sínu í Kólumbíu.
AP
Rómantískt ljón
Eftir Hjálmar Jónsson og Kristján
Torfa Einarsson
VERÐ á mat- og drykkjarvöru er
62% hærra hér á landi en að með-
altali innan þeirra 15 ríkja Evr-
ópusambandsins í Vestur- og Suð-
ur-Evrópu sem mynduðu það áður
en það stækkaði í austur, sam-
kvæmt nýjum tölum Eurostat,
Hagstofu Evrópusambandsins.
Matarverðið er hvergi hærra í
Evrópu en á Íslandi, sem er einnig
á toppnum þegar kemur að öllum
útgjöldum heimilanna, en þau eru
46% hærri hér en að meðaltali inn-
an ESB. Raunar skera löndin utan
ESB, Ísland, Noregur og Sviss,
landbúnaðarvörum hér á landi.
„Ef við viljum ná verðinu hér
niður á svipað plan og annars stað-
ar á Norðurlöndunum er sú toll-
vernd sem landbúnaðurinn býr við
stærsti þátturinn í því,“ segir
Andrés en bætir við að fleira geti
haft áhrif eins og mikill kaupmátt-
ur, óhagstæð innkaup og ónóg
samkeppni á smásölumarkaði.
Sigurður Jónsson, fram-
kvæmdastjóri Samtaka verslunar
og þjónustu, tekur undir með
Andrési hvað varðar landbúnaðinn
en að auki telur hann legu landsins
og smæð markaðarins geta skýrt
10–12% verðmun milli Íslands og
hinna Norðurlandaþjóðanna.
sig úr hvað varðar hátt matarverð
í samanburði við ríkin innan ESB.
Noregur kemur næstur Íslandi
með 52% hærra matarverð og í
Sviss er það 40% hærra. Hæsta
matarverðið innan ESB er í Dan-
mörku þar sem það er 30% hærra
en að meðaltali í „gamla“ Evrópu-
sambandinu. Í Bretlandi er mat-
arverð það sama og meðaltalið
innan ESB. Í Svíþjóð er matar-
verð 12% hærra en að meðaltali í
ESB og í Finnlandi er það 16%
hærra.
Andrés Magnússon, fram-
kvæmdastjóri Félags íslenskra
stórkaupmanna, segir nærtæk-
ustu skýringuna vera hátt verð á
Matarverð 62% hærra
Öll útgjöld heimilanna 46% hærri hér en að meðaltali innan ESB
!
Eftir Steinþór Guðbjartsson
steinthor@mbl.is
Í LANGFLESTUM tilvikum hafa lifandi
nýrnagjafar verið líffræðilega skyldir nýrna-
þega eða makar þeirra. Guðjón Kristinsson er
undantekning, en hann gaf þýskum vini sínum
í Bremen annað nýrað úr sér og heilsast báð-
um vel eftir aðgerðirnar.
Með ólæknandi sjúkdóm
Í samtali við Guðjón Kristinsson, fram-
kvæmdastjóra Íslensks textíliðnaðar hf. í
Mosfellsbæ, kemur fram að vinur hans til
margra ára, Carl Eden, sé með ólæknandi
nýrnasjúkdóm. „Þessi sjúkdómur er í fjöl-
skyldu hans og þess vegna gat hann ekki feng-
ið nýra úr börnum sínum eða systkinum. Kona
hans vildi gefa honum annað nýrað úr sér en
staðfesti hann að ég væri alveg hæfur og nógu
hraustur til að gefa nýra. Í kjölfarið sendi ég
blóðprufur út til Bremen og í september fór ég
sjálfur út í rannsókn. Þá sat ég fyrir svörum
hjá læknaráði Bremen sem samanstendur af
lækni, lögfræðingi og sálfræðingi. Allt sem
viðkemur nýrnaskiptum óskyldra einstaklinga
í Þýskalandi er háð mjög ströngum skil-
málum. Í stuttu máli þá kom í ljós að nýrun í
okkur pössuðu 100% saman, ég var sam-
þykktur sem nýrnagjafi og fór aftur út í októ-
ber í aðgerðina.“
Guðjón er 54 ára, kvæntur og þriggja barna
faðir. Hann segir að fjölskyldan hafi í fyrstu
óttast aðgerðina en samþykkt hana að lokum.
„Ég gat ekki annað en bjargað lífi vinar míns.“
nýrun pössuðu ekki saman.
Hann sá fram á átta ára bið
eftir nýra.“
Guðjón segir að frá því í
nóvember 2005 hafi Carl
verið bundinn við nýrnavél
þrjá daga í viku. „Ég fann
það á honum að lífslöng-
unin var að hverfa hjá þess-
um 67 ára gamla manni.
Fyrir tæplega ári spurði ég
hann í hvaða blóðflokki hann væri og hann
reyndist vera í sama blóðflokki og ég. Þá bauð
ég honum annað nýrað úr mér, fannst ég ekki
geta gert annað, en hann vildi alls ekki þiggja
það. Eftir að hafa rætt málið nokkrum sinnum
féllst hann á að við létum skoða hvort þetta
gengi upp. Ég talaði við Þorvald Magnússon
nýrnalækni og að lokinni skoðun hjá honum
Bjargaði lífi vinar síns í Þýskalandi
Óvenjuleg nýrnagjöf | Miðopna
Guðjón Kristinsson
Blíðviðrið suðvestanlands í gær varð m.a.
til þess að eigendur lítilla flugvéla viðruðu
var amalegt að líta yfir Perluna og önnur
mannvirki í litríkri skammdegissólinni.
fáka sína á Reykjavíkurflugvelli. Á hverjum
klukkutíma fóru tugir véla á loft og ekki
Morgunblaðið/ÞÖK
Flogið í faðmi vetrar og sólar
RÚSSNESKA orkufyrirtækið Transneft
skrúfaði í gær fyrir flutning olíu frá Rússlandi
til Póllands og Þýskalands um Hvíta-Rússland,
eftir að talsmenn þess sökuðu stjórnvöld í
Mínsk um að hafa stolið um 79.000 tonnum af
olíu. Aðeins rúm vika er liðin frá því Hvít-Rúss-
ar mótmæltu miklum verðhækkunum gasris-
ans Gazprom um áramótin og er talið að þeir
hafi litið á olíuna sem greiðslu fyrir nýja út-
flutningstolla, sem Transneft telur ólöglega.
Málið þykir undirstrika mikilvægi orkufram-
boðs í stjórnmálum álfunnar, en í yfirlýsingu
Transneft sagði, að Hvít-Rússar hefðu dælt
eldsneyti úr hinni 4.000 km löngu olíuleiðslu
„Druzhba“, eða „vináttu“, sem flytti það til
Vestur-Evrópu. Hækkanirnar um áramótin
þóttu koma harðstjóranum Alexander Lúkasj-
enkó afar illa, en sérfræðingar óttast að þetta
kunni að leiða til þess að birgjar hækki verð á
olíu, dragist deila ríkjanna á langinn. Á móti
kemur að birgðastaða ríkjanna er góð, en um
96% olíunotkunar Pólverja koma úr leiðslunni.
Óttast áhrif
olíudeilu á
orkuverðið
Rússar skrúfa fyrir olíu
um Hvíta-Rússland
ÍRÖSK fréttavefsíða sem hefur verið yfirlýst-
ur stuðningsaðili Baath-flokksins, flokks Sadd-
ams Husseins, fyrrverandi forseta, setti seint í
gærkvöldi nýtt myndskeið á Netið sem sýnir
Saddam látinn á líkbörum að lokinni aftökunni
30. desember sl. Saddam virðist hafa opið sár á
hálsinum en upptakan var kynnt með þeim
orðum að þar færi nýtt myndbrot „af hinum
ódauðlega píslarvotti, Saddam Hussein“.
Óljóst var hvort áverkarnir tengdust aftökunni
sjálfri, en birtingin vekur fleiri óþægilegar
spurningar fyrir Íraksstjórn eftir að mynd-
band frá aftökunni olli mikilli reiði súnníta.
Nýtt myndband
birt af Saddam
♦♦♦
♦♦♦