Morgunblaðið - 09.01.2007, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 9. JANÚAR 2007 11
FRÉTTIR
! "#
  !
" # $ % & 
$"#
  !
" #
$ % & 
%&'"#
  !
" #
$ % & 
(&'"#
  !
" #
$ % & 


 




 




!"!
!#
!#

"$
"
##
#
#
#"
$
#!












& '&(



























%
 


%
 &


'()



* )
 
 
 
 

++ ++!++$++,++ + !)
"*+ ,
$)  # 
) *&% & + % # ( ! 
,  *) 
)  *&& '&( %  

)(
)  * && '&( %  

- *
.* ,) &
/ ++ ++!++$++,++ + ! 

0
1  
 
$

0
1  
 
('

0
1  
 
#-

 






* 
".'/,
$)  #
)  **&
*&% &  %+
% # ( ! 
1   
& '&(0'
& '&()
 ( '  # 
& 
 %34  ( ++ ++!++$++,++ +
(  (



( 



-
( Eftir Hjört Gíslason
hjgi@mbl.is
SALA á fiskmörkuðum jókst milli
áranna 2005 og 2006 um 2.852 tonn,
sem er 2,75% aukning. Árið 2005
voru seld 103.684 tonn en 106.536
tonn í fyrra. Þetta er mesta sala á
fiskmörkuðum frá upphafi ef tekin
er út sala á loðnu.
Verðmæti sölunnar jókst um 27%,
fór úr tæpum 11,7 milljörðum króna í
rúma 14,8. Þetta er mesta verðmæti
sem selt hefur verið fyrir á einu ári
hjá fiskmörkuðunum.
Selt fyrir meira en
milljarð í hverjum mánuði
Á síðasta ári var selt fyrir meira
en einn milljarð króna í hverjum
mánuði. Þá hækkaði meðalverðið
milli ára um 23,6% og fór úr 112,58
krónum í 139,13 krónur. Meðalverð
hefur þó tvívegis orðið hærra, það
var árin 2001 og 2002, en þá fór með-
alverðið í 154 og 155 krónur.
Skýringar á hækkun meðalverðs
og verðmæta milli ára nú eru meðal
annars miklar hækkanir á afurða-
verði erlendis og lækkun gengis
krónunnar. Hvort tveggja hefur
aukið getu innlendra fiskverkenda
til að greiða hærra verð fyrir fiskinn.
Árið 2005 var hins vegar vinnslunni
afar erfitt vegna hás gengis krón-
unnar og skýrir það fremur lágt
meðalverð á fiskmörkuðunum það
ár.
Gera má ráð fyrir að salan á þessu
ári verði svipuð og á því síðasta mælt
í magni, þrátt fyrir minni þorsk-
kvóta.
Aldrei meira selt á
fiskmörkuðum hérlendis
  .+ /
+.

1&'   
'2345

6 '7












         



 
 

 Verðmætið jókst um
27% eða 3,1 milljarð
ÚR VERINU
Eftir Elvu Björk Sverrisdóttur
elva@mbl.is
TVEIR dvergkafbátar sem íslenska
fyrirtækið Hafmynd hefur þróað
voru nýlega seldir til tveggja vin-
veittra þjóða fyrir um 100 milljónir
króna. Fram kom á blaðamannafundi
í gær að ástralski flotinn hefur keypt
einn kafbát af Hafmynd, en ekki er
hægt að greina frá því að svo stöddu
hvaða ríki hefur keypt hinn bátinn
sem nýlega var seldur. Hafmynd von-
ast til þess að selja 5–8 slíka dverg-
kafbáta á þessu ári, en fyrirtækið
hlaut nýlega alþjóðlega viðurkenn-
ingu fyrir byltingarkennda lausn í ör-
yggismálum ríkja.
Torfi Þórhallsson, framkvæmda-
stjóri Hafmyndar, segir þekktasta
viðskiptavin fyrirtækisins til þessa
vera bandaríska flotann, en hann
fékk afhentan kafbát frá fyrirtækinu í
ágúst 2005. Unnið hafi verið að kynn-
ingarmálum og í framhaldi af því hafi
selst tveir kafbátar til viðbótar.
Dvergkafbáturinn, sem nefnist
Gavia, er hannaður sem alhliða mæl-
inga- og rannsóknartæki, en að sögn
Torfa er hann notaður við umhverf-
isrannsóknir, sjómælingar, eftirlit
með mannvirkjum og öryggiseftirlit.
Kafbáturinn er sjálfskiptur og útbú-
inn myndavélum og sónartæki. Um
tíu ár eru liðin frá því verkefnið hófst
og á kafbáturinn uppruna sinn að
rekja til umhverfisrannsókna í hafi.
„En síðan hefur þetta víkkað út þann-
ig að þessir bátar eru notaðir í um-
hverfisrannsóknir og við erum að
fikra okkur inn á sjómælingasviðið í
tengslum við hvers kyns neðansjáv-
arframkvæmdir,“ segir hann og nefn-
ir sem dæmi skolplagnir, olíuleiðslur
og strengi neðansjávar. Þá sé hafið
tilraunaverkefni í samvinnu við Há-
skóla Íslands, en í því er verið að
kanna notkun dvergkafbáta við stofn-
stærðarmælingar á tilteknum fisk-
tegundum.
Viðurkenningin heiður
Torfi segir að nýlega hafi Hafmynd
fengið viðurkenningu Frost og Sulliv-
an, eins þekktasta rannsóknarfyrir-
tækis heims. Hún hafi verið veitt fyrir
byltingarkennda nýjung í hafnaeftir-
liti og öryggismálum þjóða, einkum
varnir gegn hryðjuverkum. Arnar
Steingrímsson, viðskiptaþróunar-
stjóri Hafmyndar, segir viðurkenn-
ingu Frost og Sullivan heiður, en
meðal þeirra sem það hefur verð-
launað eru stór fyrirtæki í hergagna-
iðnaði á borð við Thales og Lockheed
Martin.
Arnar segir þróunarkostnað vegna
verkefnisins nema mörg hundruð
milljónum króna. Aðaleigandi Haf-
myndar er Össur Kristinsson, en aðr-
ir eigendur eru m.a. Nýsköpunar-
sjóður atvinnulífsins og starfsmenn
Hafmyndar.
Morgunblaðið/RAX
Kafbátur Torfi og Arnar við dvergkafbátinn Gavia, en báturinn er um 30 cm í þvermál og um 1,5 metrar að lengd.
Dvergkafbátar seldir
fyrir 100 milljónir
Í HNOTSKURN
» Hafmynd var stofnuð1999, en þar starfa um 15
manns. Fyrirtækið sérhæfir
sig í þróun, framleiðslu og
markaðssetningu á sjálf-
virkum kafbátum.
» Hafmynd fékk nýlega al-þjóðlega viðurkenningu
fyrir byltingarkennda lausn í
öryggismálum ríkja.
FYRIRTÆKI í útrás eru mun virk-
ari í nýsköpun en fyrirtæki sem ein-
göngu starfa á heimamarkaði. Þetta
kemur fram í niðurstöðum samnor-
rænnar rannsóknar á alþjóðavæð-
ingu fyrirtækja. Ásdís Jónsdóttir,
sérfræðingur hjá Rannís, segir að
rannsóknir sem gerðar voru á ís-
lenskum fyrirtækjum bendi til að
reynsla þeirra sé sú sama og fyrir-
tækja annars staðar á Norðurlönd-
unum.
Vinna við þessa rannsókn hófst ár-
ið 2005. Niðurstöðurnar byggjast á
nýsköpunarkönnuninni CIS 3 sem
gerð er meðal fyrirtækja í Evrópu en
auk þess var skoðuð reynsla 17 nor-
rænna fyrirtækja sem eru það sem
kallað er fjölþjóðleg heimafyrirtæki.
„Fjölþjóðleg heimafyrirtæki eru fyr-
irtæki sem farið hafa í útrás og
starfa því á alþjóðlegum vettvangi en
hafa jafnframt áfram höfuðstöðvar í
heimalandinu. Þetta er það sem við
Íslendingar köllum í daglegu tali út-
rásarfyrirtæki,“ sagði Ásdís.
„Markmið rannsóknarinnar var að
athuga hvernig stjórnendur taka
ákvörðun um staðsetningu lykil-
starfsemi í útrás. Hvaða áhrif útrás-
arfyrirtækin hafa á nýsköpun heima
fyrir, bæði innan og utan fyrirtæk-
isins. Í þriðja lagi hvaða þýðingu út-
rásin hefur fyrir starfsemi fyrirtæk-
isins í heimalandinu. Er þetta
blóðtaka fyrir þekkingarþunga
starfsemi heima við eða er þetta víta-
mínsprauta?
Rannsóknin sýndi að fjölþjóðleg
heimafyrirtæki á Norðurlöndunum
voru virkari í nýsköpun, vörðu meiri
fjármunum til nýsköpunar og nýttu
sér betur tengsl heim fyrir, t.d. við
háskóla, birgja og stofnanir, við ný-
sköpun,“ sagði Ásdís.
Íslensk vinnumenning
eftirsóknarverð
Í íslenska hluta rannsóknarinnar
var sérstaklegt horft til reynslu Act-
avis og Össurar af útrásinni. Ásdís
sagði að þetta væru ólík fyrirtæki en
reynsla þeirra af útrásinni væri þó
svipuð að því leyti að útrásin hefði
styrkt starfsemina á Íslandi. „Útrás-
in hefur gjörbreytt báðum þessum
fyrirtækjum og aukið möguleika
þeirra til nýsköpunar hér heima. Það
sem meira er, reynsla eins öflugs
fyrirtækis eins og Össurar eða Act-
avis af útrás nýt-
ist öðrum fyrir-
tækjum.
Reynslan dreifist
út í umhverfið,
t.d. með mann-
auðnum, svo út-
rásarfyrirtækin
verða eins konar
leiðslur þekking-
ar inn og út úr
landinu.“
Ásdís sagði að fyrirtækin vildu
gjarnan vera áfram með starfsemi á
Íslandi. Ein ástæða væri sú að fyr-
irtækin teldu ávinning af þeirri
vinnumenningu sem hér er. „Í við-
tölum við stjórnendur fyrirtækjanna
kom fram að íslenskir starfsmenn
hefðu eiginleika eða færni sem nýtt-
ust vel til nýsköpunar. Þeir væru
sveigjanlegir, duglegir, sýndu frum-
kvæði, bentu á nýjar leiðir o.s.frv.
Þetta snýst ekki bara um að hafa að-
gengi að menntuðu fólki heldur ekki
síður að kraftmiklu fólki sem sýnir
frumkvæði. Það er spurning hvort
það sé eitthvað í okkar samfélagi eða
menntakerfi sem ýtir undir þetta. Ef
svo er þurfum við að leggja rækt við
það því þetta er samkvæmt stjórn-
endum fyrirtækjanna einn af styrk-
leikum Íslands þegar þeir taka
ákvarðanir um staðsetningu mikil-
vægrar starfsemi, eins og t.d. rann-
sókna og þróunar.“
Þegar stjórnendur fyrirtækja eru
spurðir hvers vegna þau færu í útrás
nefna þeir gjarnar fyrst að þau geri
það til að fá aðgang að stærri mark-
aði. Ásdís sagði að það sem knýði
menn til útrásar væri ekki síður að fá
aðgang að þekkingu. Útrás íslenskra
fyrirtækja hefði fyrst og fremst átt
sér stað með yfirtöku eða samein-
ingu fyrirtækja, en ekki með stofnun
nýrra fyrirtækja. „Menn eru að taka
yfir fyrirtæki þar sem býr gríðarleg
reynsla í starfsmönnunum. Enn sem
komið er eru höfuðstöðvarnar á Ís-
landi þekkingarmiðjur fyrirtækja
eins og Actavis og Össurar. En það
má því spyrja hvort fyrirtækin muni
þróast á þann veg að það verði þekk-
ingarmiðjur á fleiri stöðum en ein-
um. Raunar eru vísbendingar um að
slíkt sé að gerast.“
Niðurstöður skýrslunnar verða
kynntar á morgunverðarfundi á
Grand hóteli sem hefst kl. 8.30 í dag.
Útrásin virðist
örva nýsköpun
Ásdís Jónsdóttir