Morgunblaðið - 10.05.2007, Qupperneq 6

6 FIMMTUDAGUR 10. MAÍ 2007 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
H
V
ÍT
A
H
Ú
S
IÐ
/
S
ÍA
8
1
3
1
BREYTTU
GLITNIS
PUNKTUNUM
Í DRAUMA
FERÐALAG
Eftir Örlyg Stein Sigurjónsson
orsi@mbl.is
ÞÓTT ofbeldi gegn lögreglumönn-
um hafi minnkað síðasta áratuginn
eða svo, vill ríkislögreglustjóri eigi
að síður bregðast við því ofbeldi
sem lögreglumenn verða fyrir og
hefur þegar verið gripið til aðgerða
á vissum sviðum.
Ný rannsókn fyrir ríkislög-
reglustjóraembættið á ofbeldi gegn
lögreglu var kynnt í gær og kemur
þar fram að tilkynntum ofbeld-
isbrotum gegn lögreglu hefur
fækkað á ársgrundvelli úr 212 í 147
á árabilinu 1998–2005. Rannsóknin
sýnir að 70% lögreglumanna hafa
orðið fyrir hótunum um ofbeldi í
starfi og 26% utan vinnutíma. 40%
urðu fyrir ofbeldi í starfi sem leiddi
til minniháttar meiðsla. Það voru
hins vegar 15% lögreglumanna sem
urðu fyrir ofbeldi sem leiddu til
stórvægilegra meiðsla. Þetta kom
fram í þeim hluta rannsóknarinnar
sem framkvæmd var með spurn-
ingakönnun en niðurstöður hennar
byggjast á svörum 397 lögreglu-
manna, eða 61% starfandi lögreglu-
manna vorið 2005. Voru þeir spurð-
ir um reynslu sína undanfarin fimm
ár í starfi. 15% eða 54 lög-
reglumenn sögðust hafa upplifað að
einhverjum úr fjölskyldum þeirra
hefði verið hótað á þann hátt að
þeir tækju hótunina alvarlega. Allir
þessir 54 lögreglumenn sögðu að
barni þeirra hefði verið hótað auk
fleiri fjölskyldumeðlima. Rannsak-
endur telja að alvarlegt áreiti við
börn og maka lögreglumanna beri
að líta alvarlegum augum í ljósi
þeirra afleiðinga sem hótanir geta
haft á börn sérstaklega og á fjöl-
skyldu- og einkalíf almennt.
Helgarnar hættulegastar
Um þriðjungur ofbeldismála
gegn lögreglumönnum átti sér stað
á lögreglustöð og er hættulegasti
tími vikunnar að þessu leyti um
helgar og að næturlagi. Oftast voru
brotamennirnir á aldrinum 18-25
ára og flestir með sakaferil. Í yfir
helmingi tilvika átti ofbeldið sér
stað við handtöku en einnig var al-
gengt að ofbeldi kæmi fram við af-
skipti af störfum lögreglu, við rann-
sókn máls eða þegar fyrirmælum
lögreglu var ekki hlýtt. Í fæstum
tilvikum var um fyrirvaralausa árás
að ræða. Það vakti athygli rannsak-
enda að aðeins 14% leituðu sér að-
stoðar og einnig vakti athygli hve
hátt hlutfall lögreglumanna upplifði
sig einangrað þegar kom að hvatn-
ingu til að tilkynna ofbeldi. Fram
kom í rannsókninni að lög-
reglumenn voru í þriðjungi mála
sáttir eða mjög sáttir við hvernig
málin voru meðhöndluð innan lög-
reglunnar en um 35% voru mjög
óánægðir með málarekstur innan
lögreglunnar.
Þegar lögreglumennirnir voru
spurðir hvað gæti dregið úr líkum á
ofbeldi gegn þeim sjálfum nefndu
28% þeirra að aukin fagmennska á
vettvangi gæti hjálpað. Þessu til út-
skýringar voru nefnd atriði eins og
dómgreind, þolinmæði, sanngirni,
góðvild, ákveðni og kurteisi.
Haraldur Johannessen ríkislög-
reglustjóri fellir sig ekki við það
hversu mikið er um ofbeldi gegn
lögreglumönnum í landinu og sagð-
ist ekki hafa búist við því hve hátt
hlutfall lögreglumanna hefðu orðið
fyrir ofbeldi eða hótun.
„Ég held að við verðum með ein-
hverju móti að ná þessu niður og ég
held að almenningur í landinu hljóti
að vinna með lögreglunni í þeim
efnum,“ sagði hann á blaðamanna-
fundi í gær. Sagðist hann telja að
almenningur gæti með ýmsum
hætti stutt lögregluna enda nyti
lögreglan mikils trausts. „Ég held
að lögreglan verði að finna það að
hún er ekki ein að störfum, heldur
með fólkið í landinu að baki sér við
störf sín.“
Veitt hefur verið fé til fé-
lagslegra umbóta innan lögregl-
unnar og þá hafa lög verið hert
gagnvart þeim sem gerast sekir um
ofbeldi gegn lögregluþjónum. Há-
marksrefsing er nú 8 ára fangelsi í
stað 6 áður.
4 af hverjum 10 beittir ofbeldi
Langflestum
lögregluþjónum
hefur verið hótað
Morgunblaðið/Júlíus
Stjórnun Haraldur Johannessen ríkislögreglustjóri í miðið ásamt Páli E. Winkel, yfirmanni stjórnsýslusviðs
ríkislögreglustjóraembættisins, og Sigríði Björk Guðjónsdóttur aðstoðarríkislögreglustjóra.
Morgunblaðið/Eggert
Hætta Lögreglustöðin sjálf er hinn dæmigerði vettvangur þar sem lög-
reglumenn verða fyrir ofbeldi. Það kann að vera skýringin á því að hér
eru fjórir lögreglumenn að tjónka við ölvaðan karlmann.
Í HNOTSKURN
»Einu sinni gengu hót-anir svo langt að lög-
reglumönnum var ógnað
með skammbyssu, árið
2001. Þetta telst þó eins-
dæmi því vopn eru sjaldan
notuð gegn lögreglu ef um
ofbeldi er að ræða. Helst
eru notuð eggvopn eða bar-
efli.
»Þegar lögreglumaðurverður fyrir ofbeldi er
algengast að sparkað sé í
hann eða hann kýldur.
» Lögreglumenn eru líkastundum bitnir eða
hrækt á þá, þeir skallaðir,
teknir hálstaki og klóraðir,
þó er þetta hlutfall lágt eða
innan við 5% tilvika.
LEIT að Madeleine
McCann, þriggja ára
breskri stúlku sem
numin var á brott úr
herbergi sínu á Alg-
arve í Portúgal, hefur
verið útvíkkuð enn
frekar og í gær sendi
breska sendiráðið á Ís-
landi tilkynningu, að
beiðni portúgalskra yf-
irvalda, þar sem þeir
Íslendingar sem kunna að hafa ein-
hverjar upplýsingar eru beðnir að hafa
samband við portúgölsku lögregluna, í
síma 00 351 282 405 400.
Stúlkunni var rænt 3. maí sl. úr sum-
arhúsi á Praia da Luz, þar sem hún lá
sofandi ásamt tveggja ára tvíburum
hjónanna Kate og Gerry McCann. For-
eldrarnir sögðust í gær ekki hafa misst
vonina og væru þau vongóð um að Made-
leine fyndist á lífi.
Tveir sérfræðingar í hegðun kynferð-
isglæpamanna hafa bæst í hóp rannsókn-
arlögreglumanna í Portúgal sem vinna
að leitinni að Madeleine. Þeir koma frá
samtökum sem vinna gegn kynferðisof-
beldi á börnum í Bretlandi og ástæða
þess að þeir voru kallaðir til við rann-
sókn málsins er sú að portúgalska rann-
sóknarlögreglan fékk upplýsingar um
breska barnaníðinga með tengsl við Alg-
arve.
Leit að Madeleine
stendur enn yfir
Madeleine
McCann
Í KJÖLFAR samkomulags Öryggis-
miðstöðvarinnar og JB Byggingarfélags í
fyrra mun fyrrnefnda fyrirtækið sjá um
öryggisgæslu í Grandahvarfi, þyrpingu
húsa sem eru í byggingu við Elliðavatn.
Mun Öryggismiðstöðin hafa umsjón með
öryggisgæslu og almennri hús- og garð-
umhirðu í hverfinu og er öryggiskerfi og
reykskynjarar innifalið í íbúðaverðinu.
Talsmenn Öryggismiðstöðvarinnar telja
í ljósi þessa að spurningarmerki megi
setja við þá fullyrðingu í Morgunblaðinu 9.
maí að Urriðaholt væri fyrsta vaktaða
hverfið.
Vöktun fer fram
í Grandahvarfi
ÁRLEGUR fundur vestnorrænna þing-
forseta verður haldinn í Reykjavík dagana
9.-10. maí. Forseti Alþingis, Sólveig Pét-
ursdóttir, stýrir fundinum sem forseti fær-
eyska lögþingsins, Edmund Joensen, og
forseti grænlenska landsþingsins, Jonat-
han Motzfeldt, sækja.
Meðal þess sem rætt verður á fundinum
eru öryggismál í Norðurhöfum, vestnor-
rænt samstarf í samgöngu- og ferða-
málum og starfsemi þinganna og Vestnor-
ræna ráðsins.
Þingforsetar
þinga hér
JÓNÍNA Bjartmarz umhverfisráð-
herra afhjúpaði í Flugstöð Leifs Ei-
ríkssonar í gær sýningarkassa með
dýrum og plöntum í útrýmingar-
hættu sem óheimilt er að versla með
samkvæmt hinum alþjóðlega CITES
samningi. Sýningunni er ætlað að
fræða ferðafólk um samninginn og
tegundir sem ólöglegt er, eða þarf
leyfi til að flytja inn og út úr landinu.
Meðal þeirra fjölmörgu tegunda
sem eru háðar leyfum eru fílar, nas-
hyrningar, hvítabirnir, tígrisdýr og
fleiri tegundir kattardýra, krókó-
dílar, ýmsar eðlur, antilóputegundir,
skjaldbökur, fjöldi skrautfugla, hval-
ir, styrjur, nokkrar tegundir kakt-
usa, orkideur og nokkrar tegundir
harðviðar, svo og afurðir og fullunn-
ar vörur úr afurðum þessara teg-
unda. CITES reglur gilda um öll ein-
tök tegunda óháð því hvort þau eru
keypt, fengin gefins, fundin, ræktuð
o.s.frv. Afurðir CITES tegundar
geta t.d. verið skinn, tennur, bein,
klær, fjaðrir og þess háttar.
CITES er samningur um alþjóða-
sem eru í útrýmingarhættu með því
að stjórna alþjóðlegum viðskiptum
með þær. Samningurinn gildir um
verslun með tegundir eða afurðir um
5.000 dýrategunda og 25.000 plöntu-
tegunda.
verslun með tegundir villtra dýra og
plantna sem eru í útrýmingarhættu
gerður í Washington 3. mars 1973
ásamt síðari breytingum og viðauk-
um. Markmið samningsins er að
vernda tegundir dýra og plantna
Apar, ljón og ísbirnir
Morgunblaðið/Hilmar Bragi
Sjaldgæf dýr Jónína Bjartmarz umhverfisráðherra og Höskuldur Ásgeirs-
son, forstjóri Flugstöðvar Leifs Eiríkssonar, afhjúpuðu skápana.