Morgunblaðið - 05.07.2007, Blaðsíða 1

Í HNOTSKURN
»Landlæknir sá í fyrstuekkert því til fyr-
irstöðu að umsækjendur
fengju aðgang að umsókn-
um um fóstureyðingar að
því tilskildu að Persónu-
vernd og vísindasiðanefnd
samþykktu.
»Þegar ljóst var hvernig málum varháttað var rannsakendum tjáð að
eyða þyrfti öllum gögnum sem aflað
hafði verið og var það gert.
Eftir Örlyg Stein Sigurjónsson
orsi@mbl.is
PERSÓNUVERND hefur synjað beiðni land-
læknis um leyfi til að veita aðgang að upplýs-
ingum úr fæðingaskrá, sem og gögnum um fóst-
ureyðingar, sem safnast hafa hjá embættinu, í
þágu rannsóknar á sviði kvensjúkdómafræði.
Matthías Halldórsson landlæknir segir að
embættið hafi gert mistök í málinu í aðdraganda
úrskurðar Persónuverndar.
Rannsóknin er framhald eldra verkefnis, sem
unnið var á grundvelli leyfis forvera Persónu-
verndar, tölvunefndar. Það leyfi var m.a. bundið
því skilyrði að öll nafngreind gögn yrðu eyðilögð
eigi síðar en 1. október 1999.
Persónuvernd segir á heimasíðu sinni að sam-
kvæmt umsókninni nú hafi hins vegar staðið til
að vinna frekar með umrædd gögn.
Umsóknin var einnig send vísindasiðanefnd,
sem hafnaði henni vegna þess að ekki væri gert
ráð fyrir að leita eftir samþykki kvennanna sem
um ræðir og þar sem í fyrri rannsókn frá 1999
hefði verið tekið fram að öllum gögnum yrði eytt
og þannig ótvírætt gefið í skyn að gögnin yrðu
ekki notuð í öðrum tilgangi en þar kom fram.
Í bréfum landlæknisembættisins til Persónu-
verndar kom hins vegar fram að þrátt fyrir að
tilskilin leyfi lægju ekki fyrir hefði aðgangur að
umræddum gögnum þegar verið veittur fyrir
mistök. Tekið hefði verið á málinu sem örygg-
isfráviki og öllum gögnum verið eytt. Þá gerði
landlæknir grein fyrir þeim ráðstöfunum sem
hann hefði gripið til í þeim tilgangi að koma í veg
fyrir að slíkt endurtæki sig.
Eftir sem áður lá fyrir beiðni landlæknisemb-
ættisins um heimild til þess að veita aðgang að
upplýsingum úr fæðingaskrá og gögnum um
fóstureyðingar. Persónuvernd synjaði beiðninni
á þeirri forsendu að hvorki væri fyrirhugað að
fræða konurnar um umrædda vinnslu né að afla
samþykkis þeirra.
Landlæknir segir að mistökin hafi falist í því
að embættið tók trúanleg þau orð rannsakend-
anna að vísindasiðanefnd hefði fyrir sitt leyti
veitt leyfi um aðgang. Í ljós hafi síðan komið að
umrætt leyfi var ekki fyrir hendi. Munnlegt leyfi
samræmist ekki vinnureglum embættisins, en
skýringin á frávikinu er sú að rannsakendurnir
eru þaulvanir í sínu fagi að sögn Matthíasar og
því var leyfið „óvart“ veitt. „Það eru mistök sem
við hörmum,“ segir Matthías. „Misskilningurinn
hefur verið leiðréttur, rannsóknin fer ekki fram
og gögnunum sem hefur verið aflað vegna rann-
sóknarinnar hefur verið eytt.“
Lét eyða gögnum
Landlæknir veitti kvennarannsakendum óvart leyfi til að afla gagna úr um-
sóknum um fóstureyðingar og lét eyða þeim gögnum er mistökin komu í ljós
Matthías
Halldórsson
STOFNAÐ 1913 181. TBL. 95. ÁRG. FIMMTUDAGUR 5. JÚLÍ 2007 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS mbl.is
ÓSKÖP DULARFULLT
ALLT Á HULDU MEÐ HLJÓÐFÆRI OG LIÐSMENN
NÝRRAR SVEITAR STEINARS ORRA >> 40
INGIBJÖRG ÓLAFS-
DÓTTIR Í DANAVELDI
DROTTNINGIN
FÉKK SJALIÐ >> 20
FRÉTTASKÝRING
Eftir Friðrik Ársælsson
fridrik@mbl.is
EINAR K. Guðfinnsson sjávarútvegsráð-
herra mun á næstunni kunngera ákvörðun
sína um aflamark á næsta fiskveiðiári. Sam-
hliða því verða aðgerðir til þess að vega upp á
móti yfirvofandi skerðingu þorskkvóta
kynntar. Einar hefur sagt að markmið að-
gerðanna verði fyrst og fremst að bregðast
við skerðingunni í þeim byggðum sem harð-
ast verða úti.
Í viðamikilli skýrslu Hagfræðistofnunar,
Þjóðhagsleg áhrif aflareglu, kemur fram að
sjávarútvegur er hlutfallslega mikilvægastur
fyrir atvinnulíf á Vestfjörðum en tæplega
þriðjungur vinnufærra manna á svæðinu
fæst við störf tengd sjávarútvegi. Þar að auki
tengjast um 40% af efnahagsstarfsemi á
Vestfjörðum sjávarútvegi með beinum hætti.
Byggðarlög á Suðurnesjum, Austurlandi og
Vesturlandi eru einnig mjög háð blómlegum
sjávarútvegi; um 15% starfa á þeim svæðum
má rekja til útgerðar og vinnslu sjávarfangs.
Fasteignir geta orðið lítils virði
Áhrifa niðurskurðarins á ekki síst eftir að
gæta í röðum erlendra starfsmanna í grein-
inni. 1.400 útlendingar unnu í fiski árið 2005
eða 14% af þeim útlendingum sem starfa hér
á landi á móti 3,3% Íslendinga sem starfa í
greininni. Sé litið til einstakra svæða kemur í
ljós að nærri tveir af þremur erlendum
starfsmönnum á Vestfjörðum starfa við út-
gerð og vinnslu.
Í niðurlagi skýrslu Hagfræðistofnunar
benda sérfræðingar hennar á að þrátt fyrir
að fjármálastofnanir geti létt útgerðar- og
fiskvinnslufyrirtækjum róðurinn þegar
tímabundin áföll verða er óvíst að slíkt hið
sama gildi um það starfsfólk í sjávarútvegi
sem hugsanlega missir vinnuna í kjölfar
aflasamdráttar. Eftirspurn eftir vinnuafli sé
ekki endilega bundin við þá staði sem verst
verða úti og íbúar þeirra byggðarlaga geti
því átt mjög óhægt um vik að flytja á brott
til að sækja aðra vinnu, auk þess sem fast-
eignir þessa fólks geti orðið lítils virði í kjöl-
farið.
Í skýrslunni er mælt með því að gripið verði
til mótvægisaðgerða ef samdráttur verður í
þorskafla, eins og nú virðist óumflýjanlegt.
Opinberir styrkir til sveitarfélaga, stofnsetn-
ing atvinnumiðlunar og aukin áhersla á
menntun, sérstaklega með tilliti til þjálfunar
kvenna, eru meðal úrræða sem skýrsluhöf-
undar benda á. Þá sé hugsanlegt að lækka
veiðigjald og auka tímabundið aflamark ann-
arra botnfisktegunda en þorsks. | 12
Morgunblaðið/ÞÖK
Vinna Sjávarútvegur er hlutfallslega mik-
ilvægastur fyrir atvinnulíf á Vestfjörðum.
Aðgerðir
undirbúnar
Þriðjungur starfa á Vest-
fjörðum í sjávarútvegi
Hörkutól Þeir virðast alls óhræddir við kríuna, kylfingarnir á myndinni, enda er hún heimilisföst á golfvellinum á Seltjarnarnesi þar sem
myndin er tekin. Tæpast er heldur óhugsandi að samvistirnar við hina geðstirðu kríu bæti forgjöfina, hún heldur leikmönnum a.m.k. á tánum.
Morgunblaðið/Brynjar Gauti
Golf í góðviðrinu
Réttur dagsins
Engjaþykkni “crème de la crème”
borið fram með hnetu-, karamellu- og kornkúlu-mélange
Nýtt bragð
SVENSKA Dagbladet fjallar á afar neikvæðan hátt um Stoðir Group í
fréttaskýringu í gær og kallar félagið spilaborg. Þá er sagt að með yf-
irtökutilboði sínu í danska fasteignafélagið Keops séu Stoðir að bjarga
æru Pálma Haraldssonar og félaga hans í Fons eignarhaldsfélagi þar eð
danskir bankar hafi í hyggju að draga til baka fjármögnun sína á kaup-
um Fons á hlut í Keops.
„Það kom mér mjög á óvart að sænskir fjölmiðlar skuli hafa fallið í
sömu gryfju og danskir, að fjalla á óvandaðan hátt um fjárfestingar Ís-
lendinga erlendis. Greinin er vart svaraverð. Þessi einstaka fjárfesting
er hvorki fjármögnuð í Svíþjóð né Danmörku,“ sagði Pálmi í gærkvöldi.
Skarphéðinn Berg Steinarsson, forstjóri Stoða, segir að í öllum
grundvallaratriðum sé fréttin byggð á röngum upplýsingum og sýni í
raun afar takmarkaða þekkingu á fasteignafélögum og fjármögnun
þeirra. „Fons fjármagnar þetta ekki í Danmörku og því geta danskir
bankar illa kippt að sér höndum,“ segir Skarphéðinn. | Viðskiptablað
Stoðum Group
líkt við spilaborg