Morgunblaðið - 15.08.2007, Qupperneq 11

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 15. ÁGÚST 2007 11
FRÉTTIR
MORGUNBLAÐINU hefur borist
eftirfarandi frá Ingibjörgu Sólrúnu
Gísladóttur utanríkisráðherra.
„Þegar Geir Hallgrímsson þá-
verandi utanríkisráðherra lýsti
fyrstur áhuga á því að Íslendingar
sæktust eftir sæti í öryggisráði
Sameinuðu þjóðanna, árið 1985,
var hugmyndin ef til vill óraunhæf
enda niðurstaða reyndustu manna
utanríkisþjónustunnar að betra
væri að undirbúa málið betur og
reyna síðar. Það sem hefur breyst
síðan er að nú eigum við öflugri ut-
anríkisþjónustu sem skipuð er
hæfileikafólki sem sótt hefur
menntun víða um heim. Okkar fólk
getur staðist hverjum sem er snún-
ing í því að halda fram hvarvetna
sjónarmiðum smárrar eyþjóðar
sem stendur vörð um jafnrétti,
mannréttindi og mannhelgi.
Þetta skrifa ég hér því ritstjóri
Morgunblaðsins spyr hverjum hafi
dottið í hug sú „vitleysa að Íslend-
ingar ættu erindi við háborð al-
þjóðastjórnmálanna. Hann leggur
út af ræðu sem ég flutti á Hólahátíð
um helgina og ferð sem ég fór fyrir
skömmu til að kynna mér stöðu
mála í einu flóknasta viðfangsefni
samtímans, ástandinu fyrir botni
Miðjarðarhafs. Af þessu skrifum
og öðrum sem frá ritstjóranum
koma er ljóst að hann kýs heldur
blindan stuðning við ólögleg árás-
arstríð en mótaða afstöðu til flók-
inna mála byggða á reynslu og
þekkingu á staðháttum. Einungis
þannig talar sá sem óvíða ratar.
Með skrifum sínum gerir rit-
stjórinn lítið úr því hlutverki sem
Íslendingar hafa haft á alþjóða-
vettvangi. Hann leggur ekki á sig
að muna að það var fulltrúi Íslands,
Thor Thors sendiherra, sem starf-
aði svo ötullega að því á vettvangi
Sameinuðu þjóðanna að gyðingar
eignuðust heimili í Ísraelsríki að
nafn hans er þar enn þekkt. Thor
flutti tillöguna um stofnun ríkisins
en tók ávallt fram að þar með væri
málinu ekki lokið. Áfram þyrfti að
styðja við sambýli ólíkra þjóða í
Palestínu.
Ritstjórinn veit einnig að fram-
ganga Íslendinga í baráttunni fyrir
200 mílna fiskveiðilögsögu skipti
miklu og staðfesta samningamann-
anna íslensku við samningu Haf-
réttarsáttmálans hafði mikil áhrif.
Þannig höfðu Íslendingar áhrif á
mótun alþjóðalaga. Hann veit líka
hversu mikils framganga Jóns
Baldvins Hannibalssonar við hrun
Sovétríkjanna er metin hjá grönn-
um okkar við Eystrasalt.
Ég ítreka það sem ég sagði í
ræðunni á Hólum og ekki var end-
ursagt í ritstjórnargreininni í gær:
Við getum lagt fyrrum nýlendum í
Afríku lið minnug þess að við vor-
um sjálf nýlenda og þróunarland
fram undir miðja síðustu öld. Við
getum staðið vörð um alþjóðalög í
samskiptum þjóða minnug þess að
við erum smáþjóð sem á allt sitt
undir því að valdi séu takmörk
sett. Og við getum gerst málsvarar
þess að mannréttindi, mannhelgi
og mannöryggi njóti viðurkenn-
ingar ekki síður en réttindi og ör-
yggi þjóða.
Norðurlöndin skiptast á að
bjóða sig fram til öryggisráðs
Sameinuðu þjóðanna. Í áratugi
treysti Ísland sér ekki þegar röðin
kom að því í áratugi. Til saman-
burðar skal þess getið að meira en
fjörutíu af fimmtíu þróunarríkjum
Afríku hafa setið í öryggisráðinu.
Það er einsdæmi á Vesturlöndum
að jafn auðugt ríki og Ísland skor-
ist undan ábyrgð á alþjóðavett-
vangi og var gjarnan borið við van-
mætti. Vantraust á sjálfum sér
getur hins vegar ekki verið regla í
alþjóðasamskiptum.
Ríkisstjórn Íslands ákvað árið
1998 að Ísland yrði í framboði til
öryggisráðsins. Ísland er fulltrúi
Norðurlanda og í meira en þrjú ár
hafa utanríkisþjónustur allra
ríkjanna á Norðurlöndum rekið
virka kosningabaráttu fyrir fram-
boð Íslands. Þegar ég nú kem að
málinu er það afstaða mín að
hvernig sem kosningin fer eigi öll
framganga Íslands á alþjóðvett-
vangi að vera hinni norrænu fjöl-
skyldu og Íslendingum til sóma.
Nafn Íslands og orðstír skiptir
máli. Það skilja kannski ekki þeir
sem aldrei skrifa undir nafni.“
Staksteinum svarað
SVEITARSTJÓRN Grímseyjar-
hrepps hefur sent frá sér eftirfarandi
yfirlýsingu vegna skýrslu ríkisendur-
skoðunar um kaup og endurnýjun á
Grímseyjarferju:
Í 3 kafla 2. mgr. segir:
„Engar athugasemdir munu hafa
borist frá Grímseyingum á þessu stigi
máls.“
Þessu vísar sveitarstjórn alfarið á
bug, þrátt fyrir að ekki hafi borist
formleg umsögn Grímseyinga, enda
ekki eftir henni leitað, þá kom það
skýrt fram í samtölum við þá sem í
ferðinni voru og jafnframt við fulltrúa
Vegagerðarinnar og samgönguráðu-
neytisins, bæði í ferðinni sjálfri og líka
í símtölum og tölvupóstsamskiptum
eftir ferðina, að það var klár skoðun
Grímseyinga að ekki kæmi til greina
af þeirra hálfu að þetta skip yrði
keypt.
Í 5 mgr. sama kafla segir:
„Sveitarstjórn Grímseyjar lýsti sig
samþykka kaupunum með formleg-
um hætti.“
Í tölvupósti hinn 26. september
2005 frá sveitarstjórn Grímseyjar til
samgönguráðuneytisins segir orð-
rétt:
„Sveitarstjórn Grímseyjarhrepps
hefur tekið til athugunar, og fjallað
um gögn er varðar skoðun á M/V Oi-
lean Arann. Miðað við þau gögn sem
sveitarstjórn hefur nú undir höndum
og hefur kynnt sér, ásamt því að hafa
skoðað ástand skipsins, getur hún
ekki mælt með að gengið verði frá
kaupum á umræddu skipi að svo
stöddu.
Í skýrslu Ólafs J. Briem, (dags. 25/
09/05) er gerður fyrirvari um ástand
þess hluta og búnaðar skipsins sem
ekki hefur verið skoðaður og bent á að
miðað við ástand skipsins megi búast
við að ástandið sé lélegt. Telur sveit-
arstjórn Grímseyjarhrepps því var-
hugavert að áætla að kostnaður við að
koma Oliean Arann í viðunandi horf,
verði minna en nýsmíði ef miðað er
við að afskrifa notað skip á 8 árum en
nýtt á 16 árum.“
Hinn 28. september 2005 barst svo
tölvupóstur frá samgönguráðuneyt-
inu varðandi fund sem haldinn var hjá
Vegagerðinni daginn áður og þar seg-
ir:
„Í upphafi fundar var farið yfir at-
hugasemdir ykkar eins og þær birtast
feitletraðar í skýrslu ÓB. Fram kom í
máli allra fundarmanna að athuga-
semdir ykkar væru sanngjarnar og
myndi allt verða gert sem mögulegt
væri til þess að verða við þeim. M.a.
get ég staðfest að Vegagerðin hefur
fullan hug á að halda samráði við ykk-
ur og þá hugsanlega með formlegum
hætti verði af þessum kaupum. Önnur
atriði svo sem stækkun lestar, breyt-
ingar á farþegarými, athugun á peru-
stefni koma allar til greina.“
Síðar í sama tölvupósti segir:
„Sem sagt í venjulegum orðum þá
viljum við ekki kaupa köttinn í sekkn-
um og viljum einnig vita svona með
einhverri nálgun hver viðbótarkostn-
aðurinn umfram kaupverð kynni að
verða. Vil í því sambandi ítreka við
ykkur að við höfum nokkuð svigrúm
til að leggja út í kostnað við að gera
skipið sem best úr garði.
Þá kemur að þriðju aðgerðinni og
hún snýr beint að ykkur. Þið verðið að
svara mér hvort framangreint sé ykk-
ur að skapi og þið séuð viljugir til þess
að samþykkja að skipið verði keypt á
framangreindum forsendum. Auðvit-
að er málið þannig statt að þið verðið í
sumu að treysta á orð okkar því sumt
er hreinlega ekki þekkt.“
Í tölvupósti hinn 29. september
2005 lýsti sveitarstjórn sig tilbúna að
samþykkja kaupin á OA að uppfyllt-
um öllum þeim skilyrðum sem fram
hefðu komið í málinu.
Í skýrslunni er iðulega vitnað í síð-
búnar kröfur Grímseyinga og vill
sveitarstjórn í þessu sambandi benda
á að þær kröfur sem sveitarstjórn
hefur sett fram eftir að ákveðið var að
kaupa skipið snúast aðalega um ör-
yggisbúnað skipsins, aðbúnað far-
þega og innra skipulag.
Sveitarstjórn hefur undir höndum
skoðunarskýrslu Siglingastofnunar
sem var gerð eftir skoðun um borð í
OA dagana 10. og 11. nóvember 2005.
Þessa skýrslu sá sveitarstjórnin fyrst
fyrir tveimur dögum, en í henni eru
einmitt allar þær „kröfur“ sem
Grímseyingar hafa verið að reyna að
fá í gegn, eftir að samningur var gerð-
ur, taldar upp og þar er talað um ein-
mitt þessi atriði, sem þurfi að fram-
kvæma til að skipið standist kröfur og
fái samþykki Siglingastofnunar.
Í viðauka 1 við skýrsluna segir
meðal annars um björgunarbáta
skipsins:
„Bátarnir eru ekki viðurkenndir og
skipta þarf þeim út fyrir viðurkennda
gúmmíbjörgunarbáta.“
Í skýrslunni er talað um að nauð-
synleg burðargeta Grímseyjarferju
hafi verið stórlega ofmetin og er vitn-
að í athugun Vegagerðarinnar þar að
lútandi og talað um að flutningur hafi
aldrei farið yfir 60 tonn í ferð. Þessu
vísar sveitarstjórn á bug og nefnir í
því sambandi að hún hefur undir
höndum skjöl er sýna að árin 2005,
2006 og það sem af er árinu 2007 eru
um 67 ferðir þar sem Sæfari flytur
meira en 60 tonn og ef skoðuð eru við-
miðunarár Vegagerðarinnar þá má
sjá að árið 2003 er mesti farmþungi
Sæfara í einni ferð 147.192 kg.
Að lokum vill sveitarstjórn benda á
það að í rannsókn málsins var aldrei
haft samband við neinn í sveitarstjórn
Grímseyjar né aðra Grímseyinga,
hvorki til að fá álit, athugasemdir né
leita eftir gögnum er málið varðaði.
Yfirlýsing frá sveitarstjórn
Grímseyjarhrepps
Morgunblaðið/RAX
Eftir Unu Sighvatsdóttur
unas@mbl.is
REYKJAVÍKURMARAÞON Glitnis verður
hlaupið á laugardaginn í tilefni menning-
arnætur og lítur út fyrir að það verði með fjöl-
mennasta móti. Skráning stendur enn yfir svo
heildarfjöldi þátttakenda er enn ekki ljós, en í
gær höfðu alls 3.901 skráð sig, þar af 798 út-
lendingar. Talið er að hverjum erlendum
hlaupara fylgi 1-2 manna fylgdarlið, svo áætlað
er að a.m.k. 1.200-1.300 erlendir gestir komi til
landsins gagngert vegna hlaupsins.
Maraþon á heimsmælikvarða
Í ár er sú nýbreytni að bjóða alþjóðlegum af-
rekshlaupurum þátttöku og verða þeir 12, frá
Kenía, Bretlandi og Norðurlöndunum auk
ítalska ólympíumeistarans Stefano Baldini sem
sigraði í maraþonhlaupi karla á Ólympíu-
leikunum í Aþenu 2004. Að sögn Frímanns Ara
Ferdinandssonar, framkvæmdastjóra Reykja-
víkurmaraþons Glitnis, er tilgangurinn sá að
auka veg maraþonsins sem keppnishlaups.
„Undanfarin ár höfum við verið að horfa
meira til þess að hvetja almenning til þess að
taka þátt þannig að þessi afreksþáttur, sem
hefur samt alltaf verið til staðar, hefur ekki
verið eins mikið í sviðsljósinu,“ segir Frímann.
„Þetta er tilraun til þess að vekja meiri áhuga
og athygli á þessari hlið mótsins.“ Reykjavík-
urmaraþonið er fjölskylduskemmtun, en jafn-
framt Íslandsmeistaramótið í maraþonhlaupi
þar sem hlaupið er til verðlauna í tveimur
keppnisflokkum, 42 km hlaupi og 21 km hlaupi.
Íslenskir hlauparar ættu ekki að láta það á
sig fá þótt stór nöfn úr hlaupaheiminum séu
boðuð til leiks, því verðlaunaféð verður tví-
skipt. „Sú ákvörðun var tekin að hafa annars
vegar verðlaunafé fyrir fimm efstu kven- og
karlhlauparana, en líka fyrir þrjá bestu Íslend-
ingana. Þannig viljum við hvetja íslenska
hlaupara til að vera líka með,“ segir Frímann.
Ótrúlegur áhugi á hlaupinu
Auk maraþons og hálfmaraþons er einnig
hlaupið 10 km hlaup, 3 km skemmtiskokk og
Latabæjarhlaupið fyrir börn 8 ára og yngri,
sem hlaupa 1 km. Vinsælust eru 10 km hlaupin
og í fyrra varð algjör sprenging í þeim flokki,
svo loka þurfti fyrir skráningu og færri komust
að en vildu. „Aðsóknin í fyrra fór langt fram úr
væntingum og við áttum ekki gögn til að anna
eftirspurninni,“ segir Frímann. „Núna erum
við náttúrlega búin að panta miklu meira af
gögnum svo við erum tilbúin ef það verða fleiri
bombur, en við sjáum hvað gerist.“
Svipaða sögu var að segja um Latabæjar-
hlaupið sem haldið var í fyrsta skipti í fyrra.
Áður hafði skemmtiskokkið verið vinsælt með-
al fólks á öllum aldri, en ákveðið var að hafa
sérstaka leið fyrir yngstu hlauparana. Barna-
fjöldinn varð mun meiri en búist hafði verið við
og nú var ákveðið að færa hlaupið úr miðbæn-
um og hagræða fyrirkomulaginu til að tryggja
öryggi hlauparanna. Nú á laugardag verður því
ræst til Latabæjarhlaupsins eftir aldurs-
flokkum svo ekki rjúki allir af stað í einu.
Hlaupið verður frá flötinni framan við Háskóla
Íslands, þar sem einnig verða skemmtiatriði.
Þátttökugjald í Latabæjarhlaupinu er 800 kr.
og rennur það óskipt til UNICEF, Barnahjálp-
ar Sameinuðu þjóðanna.
Öðrum keppendum býðst að safna áheitum
með hlaupunum og virðist það fyrirkomulag
vera afar hvetjandi fyrir fólk að taka þátt. Í
fyrra söfnuðu starfsmenn Glitnis 23 milljónum
króna fyrir ýmis líknar- og góðgerðarsamtök
og má ætla að sú upphæð hækki umtalsvert í ár
þar sem Glitnir heitir nú líka á viðskiptavini
sína. Auk þess getur hver sem er skráð áheit
sín á hlaupara í gegnum vefsíðuna www.mara-
thon.is.
Metnaður fyrir góðgerðastarfi
Svo virðist sem mikil stemning ríki meðal
hlaupara fyrir því að láta gott af sér leiða og eru
margir áhugahlauparar sem láta verða af því að
taka þátt sérstaklega vegna safnananna. Að
sögn Frímanns hafa 9 af hverjum 10 íslenskum
hlaupurum valið sér góðgerðarfélög til að
hlaupa fyrir og eru mörg þeirra nú á áheitalist-
anum í fyrsta sinn. Önnur voru þar líka í fyrra
og nutu góðs af. Þannig hlaut MS-félagið t.d.
um 950 þúsund krónur vegna áheita og voru
fjármunirnir notaðir til að kaupa tækjabúnað til
að gera félagsmönnum um land allt kleift að
fylgjast með félagsfundum á netinu.
Íslendingar hlaupa
til góðs í Reykja-
víkurmaraþoni
Fólk á öllum aldri í íþróttaföt-
um sést nú á hlaupum daginn
út og inn. Reykjavíkurmara-
þonið nálgast og því ekki seinna
vænna að byrja upphitun.
Morgunblaðið/Jim Smart
Hlaup Metþátttaka var í Reykjavíkurmaraþoninu í fyrra og líklegt að hún verði svipuð í ár.
Í HNOTSKURN
»Forskráning í hlaupið fer fram á vef-síðunni www.marathon.is og lýkur
henni kl.19:00 á fimmtudagskvöld. Þá
lokast sömuleiðis fyrir áheitasöfnun, sem
fer einnig fram á heimasíðu maraþons-
ins.
»Föstudaginn 17. ágúst fer skráningfram í Laugardalshöll frá 12-21 en þá
hækkar þátttökugjald í öllum vegalengd-
um nema hjá börnum yngri en 12 ára.