Morgunblaðið - 08.10.2007, Blaðsíða 26

26 MÁNUDAGUR 8. OKTÓBER 2007 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
ÞÚ boðar miklar framkvæmdir í
vegamálum hér á landi og ég trúi þér
til að fylgja því vel eftir
hvar sem er á landinu.
Það er boðað að end-
urbyggja skuli Suður-
landsveg frá Reykjavík
til Selfoss og um það
skrifaði ég greinarkorn
skömmu eftir síðustu
áramót og lýsti mig
eindregið fylgjandi því
að lausnin 2+1 yrði
frekar valin en lausnin
2+2.
Nú hefur þú tekið
við embætti sam-
gönguráðherra og ég
vil bæta um betur og
skora á þig að fyrirhuguð end-
urbygging á Suðurlandsvegi verði
endurskoðuð. Það er þó líklega borin
von að skipa sér ekki í þann múgsefj-
unarkór sem hljómað hefur svo
sterkt hér á Suðurlandi, það er alltaf
erfitt og vísast vonlítið að ein rödd,
sem gengur gegn öflugum meiri-
hluta, hafi mikinn slagkraft.
Mér finnst með ólíkindum að það
skuli eiga að fara í rándýrar vega-
framkvæmdir á Hellisheiði og
byggja þar 2+2 veg í því veðravíti og
halda áfram að tosast upp Kambana.
Hvarvetna á landinu er krafan sú að
fjallvegum verði útrýmt með jarð-
göngum, enginn ætti að vita það bet-
ur en þú, Kristján, sem með mikilli
atorku barðir það í gegn ásamt fleir-
um að borað er undir tvo fjallgarða
til að koma Siglufirði í raunverulegt
samband við vegakerfi landsins.
Í ræðu þinni við um-
ræðu um stefnuræðu
forsætisráðherra
nefndir þú enn ein
áætluð jarðgöng, undir
Vaðlaheiði við Eyja-
fjörð. Skaftfellingar
hafa barist fyrir jarð-
göngum undir Reyn-
isfjall til að losna við
heiðina að baki fjallinu
sem er þó enginn far-
artálmi í líkingu við
Hellisheiði. Ef það
tekst er nánast búið að
útrýma öllum illvígum
fjallvegum frá Reykja-
vík til Egilsstaða nema Hellisheið-
inni.
Ég hef lengi undrast af hverju
enginn hreyfir því að gerð skuli jarð-
göng undir Hellisheiði, frá rótum
Kambanna að Hellisheiðarvirkjun.
Ég hef áður bent á þessa stórkost-
legu endurbót í samgöngumálum í
blaðagreinum. Þetta er ekki aðeins
endurbót fyrir Sunnlendinga heldur
einnig fyrir alla Austfirðinga, allt
austur á Egilsstaði. Ég segi það enn
og aftur að mér finnst það skelfileg
sóun að ætla að endurbyggja Suður-
landsveginn yfir Hellisheiði. Það vita
allir sem þann veg nota að vetrarlagi
hve varasamur hann getur verið,
veðurfar breytist ekki né batnar þar
þótt vegurinn sé endurbyggður.
Í stuttu máli eru mínar hug-
myndir þær að gerður verði 2+1
vegur frá Reykjavík um Þrengslin
að gatnamótum Eyrarbakkavegar.
Einnig 2+1 vegur frá Hveragerði að
Hvolsvelli. Hvað sem hver segir er
það víst að 2+2 vegur er helmingi
dýrari en 2+1 vegur og það mundi
taka helmingi lengri tíma að leggja
slíkan veg. Förum ekki að fleygja
peningum í veg yfir Hellisheiði, lát-
um Orkuveitu Reykjavíkur sjá um
að halda þeim vegum við sem þar
verða nauðsynlegir.
Og umfram allt; borum göng und-
ir Hellisheiði.
Svo vona ég að Sunnlendingar fari
að mynda sér alvöruskoðun á þess-
um vegamálum en láti ekki at-
kvæðasjúka sveitarstjórnarmenn
leiða sig hugsunarlaust áfram í múg-
sefjun eins og gerðist á sl. vori.
Að svo mæltu óska ég þér, Krist-
ján, velfarnaðar í þínu þýðing-
armikla ráðherraembætti og bið þig
að hugleiða alvarlega þau sjónarmið
sem ég hef hér sett fram.
Sendibréf til Kristjáns Möller
samgönguráðherra
Sigurður Grétar Guðmundsson
vill göng umdir Hellisheiði » Ákorun til ráðherraum göng undir
Hellisheiði í stað 2+2
vegar yfir það veðra-
víti.
Sigurður Grétar
Guðmundsson
Höfundur er pípulagningameistari.
Á UNDANFÖRNUM áratugum
hefur áhugi á skógrækt farið ört vax-
andi á Íslandi, enda er landið eitt hið
skógsnauðasta í Evrópu og þótt víð-
ar væri leitað. Nú mun vera plantað
um 6 milljónum trjáplantna hér á ári,
en þær þyrftu raunar
að vera margfalt fleiri.
Um þessar mundir er
verið að fjármagna og
hrinda í framkvæmd
tveimur nýjum, stórum
skógræktarverkefnum,
en þau eru ,,Heklu-
skógar“ sem m.a. er
ætlað að sporna við af-
leiðingum Heklugosa,
og ,,Kolviður“ sem á að
vera þáttur í framlagi
okkar Íslendinga til að
binda einhvern hluta
þess skaðlega koltví-
sýrings sem við sendum út í and-
rúmsloftið. Ekki er vitað til annars
en að bæði þessi verkefni njóti al-
menns stuðnings þjóðarinnar.
Stórfyrirsögn á forsíðu Morg-
unblaðsins 26. september sl. ,,Skóg-
areyðing í uppsiglingu“ kom hins
vegar eins og þruma úr heiðskíru
lofti og var algerlega ósamhljóma
ofangreindum áformum og þeirri trú
manna að verið væri að auka skóg-
lendi landsins. Við lestur grein-
arinnar kom reyndar í ljós að hér er
ekki um að ræða eyðingu skóglendis
vegna náttúruhamfara, skóg-
arhöggs, bruna, hrísrifs, beitar eða
annarra aðgerða sem urðu hinum
fornu íslensku skógum að fjörtjóni
og skildu landið eftir í tötrum. Hér
er um að ræða afleiðingar þeirra
áætlana að reisa íbúðabyggð í kjölfar
nýs deiliskipulags sem nær yfir
skógræktarsvæði í Reynisvatnsási
ofan við Grafarholt í Reykjavík.
Svæðið mun vera um 2,5 hektarar að
stærð og þar standa nú samtals um
5.750 tré af birki, greni og furu, sem
Reykjavíkurborg lét planta fyrir um
15 árum og eru nú flest 2,5-3 m á
hæð.
Nú – á tímum hinna gífurlegu fjár-
upphæða – finnst eflaust einhverjum
að hér sé ekki um stórfrétt eða mikið
mál að ræða; aðeins nokkur tré sem
eru lítill hluti þess sem árlega er
plantað í landinu, og lítil peningaleg
verðmæti eru fólgin í, miðað við þær
106 íbúðir sem áætlað er að byggja í
Reynisvatnsási. Minni hagsmunir
verða að víkja fyrir meiri, trjágróður
fyrir steinsteypu og malbiki. Ein-
hvers staðar verða landsmenn að
búa.
Alvaran er hins veg-
ar sú að hér ekki um
eitt einstakt tilvik
skógeyðingar af þessu
tagi að ræða, heldur að-
eins eitt af mörgum
sem orðið hafa í áranna
rás á höfuðborg-
arsvæðinu og víðar um
land. Þess eru ótal-
mörg dæmi að farið
hefur verið af stað með
skógrækt á stórum og
smáum svæðum sem
ekki höfðu verið skipu-
lögð, en voru síðar tekin undir byggð
eða önnur mannvirki. Þegar öll slík
tilvik eru dregin saman er orðið um
stórmál að ræða; fjárhagslegt, gróð-
urfarslegt og tilfinningalegt.
Trjárækt er langtímaverkefni því
að trjám er yfirleitt plantað til langr-
ar framtíðar. Hér á norðurslóð vaxa
trjáplöntur hægt og eftir að þeim er
plantað getur tekið þau hálfan til
heilan áratug að aðlagast íslenskum
vaxtarskilyrðum og verða tré.
Sem dæmi um ranglega valin, stór
skógræktarsvæði í Reykjavík má
nefna holtin þar sem núverandi
Hraunbæjarbyggð var síðar skipu-
lögð og reist, og Grafarholt þar sem
plantað var trjám á níunda áratugn-
um en sem nú er fullbyggt, tveimur
áratugum síðar. Í þessi svæði var
sennilega plantað einhverjum
hundruðum þúsunda trjáplantna
sem döfnuðu vel. Nú er röðin komin
að skógræktarsvæðinu í Reyn-
isvatnsási, en þar með er sagan ekki
öll því að skammt þar fyrir austan er
Hólmsheiði þar sem að sögn hefur
verið plantað allt að einni milljón
trjáplantna í um 400 hektara lands.
Allar líkur eru á því að bygginga-
framkvæmdir verði hafnar í heiðinni
innan nokkurra ára eða áratuga, og
þá verður trjánum þar ekki hlíft,
frekar en annars staðar.
Stundum er talað um að hægt sé
að laga skipulag þéttbýlis á slíkum
svæðum að þeim trjágróðri sem
ræktaður hefur verið, þannig að
hann verði íbúunum til skjóls og ynd-
isauka. Einhvers staðar kann þetta
að hafa verið gert, en oftast hefur
trjágróðurinn verið borinn ofurliði
og rústaður meðan á framkvæmdum
hefur staðið.
Eftir stendur það bjargráð að
flytja trén burt áður en fram-
kvæmdir hefjast og koma þeim fyrir
á öðrum svæðum þar sem þau fá að
vaxa í friði. Þannig er hægt að koma
í veg fyrir að þeim mikla kostnaði og
þeirri elju sem lögð var í að planta
trjánum í upphafi sé kastað á glæ, og
skógrækt er dýr aðgerð. Ég hef
grun um að slíkum björgunar-
aðgerðum hafi lítið verið beitt, en
þær ættu að vera skylda við slíkar
aðstæður.
Þessar hugleiðingar eru ekki sett-
ar fram í þeim tilgangi að álasa ein-
um eða neinum. Fjölmargir aðilar
koma að skógrækt hér á landi; op-
inberar stofnanir og félagasamtök
og þúsundir skólabarna sem hafa
unnið við plöntun á sumrin í þeirri
trú að þau væru að fegra land sitt og
bæta. En eins og dæmin sanna er
stundum farið fram af meira kappi
en forsjá og ekki hugsað nægilega
vel til framtíðar þegar verið er að
velja land til skógræktar og annarra
nytja.
Meginástæðan fyrir slíkum mis-
tökum er sú að enn hefur ekki verið
unnið skipulag fyrir landið í heild
sem tekur mið af landkostum og
landþörf. Eftir slíku landsskipulagi
hefur lengi verið beðið, og meðan
ekki bólar á því verða mistök áfram
gerð.
Skógeyðing í uppsiglingu
Ingvi Þorsteinsson skrifar
um skógrækt á Reykjavík-
ursvæðinu
» Sem dæmi um rang-lega valin, stór skóg-
ræktarsvæði í Reykja-
vík má nefna
Hraunbæjarbyggð og
Grafarholt.
Ingvi Þorsteinsson
Höfundur er náttúrufræðingur.
MEIRIHLUTI Samfylkingar í
Hafnarfirði hefur enn einu sinni sýnt
fjármunum bæjarbúa virðingarleysi.
Núna snýst það um uppbyggingu á
íþróttasvæði FH við
Kaplakrika. Þar
stendur til að byggja
við og skapa nýja stór-
glæsilega aðstöðu fyr-
ir æsku bæjarins.
Verkinu var skipt í
fjóra áfanga og er sá
fyrsti þegar komin til
framkvæmda.
100 milljónir um-
fram áætlun
Annar áfangi var
boðinn út í sumar og
var lægsta boð rúm-
lega hundrað millj-
ónum króna yfir
kostnaðaráætlun. Eins
og gefur að skilja leist
hvorki kjörnum
fulltrúum né embætt-
ismönnum bæjarins
neitt sérstaklega vel á
þá tölu. Því var farið í
viðræður við lægst-
bjóðanda um breytta
hönnun og ódýrari
lausnir og að þeir
fengju að taka að sér
þriðja áfanga einnig
gegn því að veita af-
slátt af verði í öðrum áfanga.
Ófær leið
Eftir umhugsun var ákveðið að fá
lögfræðiálit á lögmæti þess að af-
henda þriðja áfanga til viðkomandi
bjóðanda án útboðs. Álitið var skýrt
á þá leið að þessi aðferð væri ófær.
Þegar svo var komið komu fram
tvær tillögur varðandi framhaldið.
Annarsvegar að bjóða út áfanga tvö
og þrjú í einu lagi og freista þess að
ná fram því hagræði sem augljóslega
virðist fólgið í því fyrir verktaka að
taka að sér svo stórt verk í einu lagi.
Hinsvegar kom fram tillaga um að
taka títtnefndu lægsta tilboði sem
var um 18% yfir kostnaðaráætlun.
Þessum tveimur tillögum var vísað
til framkvæmdaráðs Hafnarfjarðar
sem hefur á sinni könnu að sjá um
verklegar framkvæmdir á vegum
bæjarfélagsins. Formaður fram-
kvæmdaráðs er einnig formaður
starfshóps um framkvæmdir í
Kaplakrika og að hans tillögu var
sett fram tillaga um að vísa málinu
beint úr framkvæmdaráði í
bæjarstjórn til efnislegrar af-
greiðslu. Þessu vorum við fulltrúar
Sjálfstæðisflokksins ósammála og
lögðum til að tillaga um
nýtt útboð á áfanga 2 og
3 færi fram og yrði
samþykkt af fram-
kvæmdaráði. Meirihlut-
inn vildi það ekki og
samþykkti dag-
skrártillögu um, að vísa
málinu beint til bæj-
arstjórnar gegn at-
kvæðum sjálfstæð-
ismanna.
Meirihlutinn beitir
aflsmunum
Á síðasta bæj-
arstjórnarfundi kom
þetta mál svo til loka-
afgreiðslu og þar ákvað
Samfylkingin að halda
sýnu striki og ganga til
samninga við lægst-
bjóðanda á verði sem
augljóslega eru afar
hátt og koma þar með í
veg fyrir væntanlega
samlegð sem náðst
hefði með því að fara þá
leið sem Sjálfstæð-
isflokkurinn vildi, að
bjóða áfanga 2 og 3 út
saman.
Skattfé skiptir þá litlu
Þarna sýndu vinstrimennirnir í
Samfylkingunni í verki hvað þeim
finnst um fjármuni þá sem þeir ráð-
stafa fyrir hönd okkar bæjarbúa.
Sjálfstæðisflokkurinn benti á hag-
kvæma leið til þess að fá sem mest
fyrir fjármuni bæjarbúa en Sam-
fylkingunni er slétt sama og keyrir
áfram án skeytingar. Við sjálfstæð-
ismenn munum áfram gera okkar
besta til að gæta hagsmuna skatt-
greiðenda en við ofurefli er að etja
og því mun fylkingin fara sínu fram
allt til næstu kosninga. Það er ým-
islegt hægt að gera fyrir 100 millj-
ónir króna og safnast þegar saman
kemur, það vita bæjarbúar.
Virðingarleysi
Samfylkingar
við skattfé
Skarphéðinn Orri Björnsson
fjallar hér um uppbyggingu á
íþróttasvæði FH við Kaplakrika
Skarphéðinn Orri
Björnsson
» Þarna sýnduvinstri-
mennirnir í
Samfylkingunni
í verki hvað
þeim finnst um
fjármuni þá sem
þeir ráðstafa
fyrir hönd okk-
ar bæjarbúa.
Höfundur er fulltrúi Sjálfstæð-
isflokksins í framkvæmdaráði
Hafnarfjarðar.
MORGUNBLAÐIÐ er með í
notkun móttökukerfi fyrir að-
sendar greinar. Formið er að
finna ofarlega á forsíðu fréttave-
fjarins mbl.is undir liðnum
„Senda inn efni“. Ekki er lengur
tekið við greinum sem sendar eru
í tölvupósti.
Í fyrsta skipti sem formið er
notað þarf notandinn að skrá sig
inn í kerfið með kennitölu, nafni
og netfangi, sem fyllt er út í þar til
gerða reiti. Næst þegar kerfið er
notað er nóg að slá inn netfang og
lykilorð og er þá notandasvæðið
virkt.
Ekki er hægt að senda inn
lengri grein en sem nemur þeirri
hámarkslengd sem gefin er upp
fyrir hvern efnisþátt.
Þeir, sem hafa hug á að senda
blaðinu greinar í umræðuna eða
minningargreinar, eru vinsamleg-
ast beðnir að nota þetta kerfi.
Nánari upplýsingar gefur starfs-
fólk greinadeildar.
Móttökukerfi
aðsendra greina
Fréttir í tölvupósti