Morgunblaðið - 28.11.2007, Blaðsíða 2

2 MIÐVIKUDAGUR 28. NÓVEMBER 2007 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Morgunblaðið Hádegismóum 2, 110 Reykjavík. Sími 5691100 Fréttir frett@mbl.is Fréttastjórar Ágúst Ingi Jónsson, aðstoðarfréttaritstjóri, aij@mbl.is Sigtryggur Sigtryggsson, aðstoðarfréttaritstjóri, sisi@mbl.is Viðskipti vidsk@mbl.is Björn Jóhann
Björnsson, fréttastjóri, bjb@mbl.is Daglegt líf Anna Sigríður Einarsdóttir, annaei@mbl.is Menning menning@mbl.is Fríða Björk Ingvarsdóttir, ritstjórnarfulltrúi, fbi@mbl.is Umræðan | Bréf til blaðsins Guðlaug Sigurðardóttir, ritstjórnarfulltrúi,
gudlaug@mbl.is Minningar minning@mbl.is, Stefán Ólafsson, Arnór Ragnarsson Íþróttir sport@mbl.is Sigmundur Ó. Steinarsson, fréttastjóri, sos@mbl.is Útvarp | Sjónvarp Sigurlaug Jakobsdóttir, dagskra@mbl.is mbl.is netfrett@mbl.is Guðmundur
Sv. Hermannsson fréttastjóri gummi@mbl.is
Eftir Egil Ólafsson
egol@mbl.is
KOMI boðuð skerðing á örorkulífeyri lífeyrissjóð-
anna til framkvæmda fer af stað víxlverkan milli
Tryggingastofnunar ríkisins og lífeyrissjóðanna
sem mun gera það að verkum að erfitt getur orðið
fyrir ríkið að bæta stöðu öryrkja. Jóhanna Sigurð-
ardóttir félagsmálaráðherra hefur, í samráði við
fjármálaráðuneytið, boðið lífeyrissjóðunum sem
áforma skerðingu til um 1.800 öryrkja, að greiða
þeim 100 milljónir gegn því að sjóðirnir fresti
skerðingunni um eitt ár.
Lífeyrissjóðirnir hafa í talsverðan tíma fjallað
um tillögur um skerðingu á örorkulífeyri til þeirra
sem sjóðirnir segja að fái hærri örorkulífeyri en
nemur þeim tekjum sem þeir höfðu áður en þeir
urðu öryrkjar. Upphaflega átti breytingin að taka
gildi fyrir ári, en því var frestað. Nú áforma sjóð-
irnir að láta skerðingarnar taka gildi, en þó með
þeim hætti að skerðingin miðast við launavísitölu.
„Málið er þannig vaxið að lækkun greiðslna hjá
lífeyrissjóðum til öryrkja leiðir til víxlverkandi
hækkana og lækkana örorkubóta hjá Trygginga-
stofnun ríkisins.
Ég lét skoða þetta mál vegna þess að ég sá að
þetta myndi hafa áhrif á útgjöld Tryggingastofn-
unar vegna þess að að hluta til bætir Trygg-
ingastofnun upp þessa skerðingu. Svo þegar
stofnunin er búin að bæta þetta upp fer þetta aft-
ur til lífeyrissjóðanna sem aftur fara að skerða ör-
orkulífeyrinn því þá er fólk komið upp fyrir þessi
tekjumörk sem sjóðirnir miða við.“
Jóhanna fékk tryggingastærðfræðing til að
reikna út hvaða áhrif skerðingar lífeyrissjóðanna
hefðu á útgjöld Tryggingastofnunar. Niðurstaðan
var sú að breytingin myndi auka útgjöld stofn-
unarinnar um 100 milljónir á næsta ári. Þessi fjár-
hæð myndi síðar hækka upp í 170-180 milljónir á
ári og verða tæplega 800 milljónir á fimm árum.
Jóhanna tók fram að staða lífeyrissjóðanna sem
eru með miklar örorkugreiðslur væri erfið og
gæti haft áhrif á getu sjóðanna til að greiða ellilíf-
eyri.
Öryrkjar fastir í víxlverkan
milli TR og lífeyrissjóðanna
Félagsmálaráðherra á í viðræðum við lífeyrissjóðina um frestun skerðingar
JÓHANNA Sigurðardóttir
hefur kynnt tillögur fyrir
stjórnendum lífeyrissjóðanna.
„Tillögurnar ganga út á að
ríkisvaldið komi með ákveðið
framlag til lífeyrissjóðanna
næsta árið sem nemur þessum
viðbótarútgjöldum sem
Tryggingastofnun myndi ella
hafa. Lífeyrissjóðirnir myndu
á móti fresta þessum skerðingum um eitt ár. Þá
er hugsunin sú að það er nefnd á mínum vegum
starfandi sem er að skoða aðgerðir sem miða að
því að bæta stöðu almannatryggingaþega.
Nefndinni er einnig ætlað að einfalda almanna-
tryggingakerfið og skoða samspil lífeyris og al-
mannatrygginga, en ákvæði um þetta er í stjórn-
arsáttmála. Eftir ár gæti legið fyrir hvernig
hægt er að aftengja víxlverkunina.“
Boð um 100 milljónir
MIÐAÐ er að því
að setja sérstök
lög um nýja varn-
armálastofnun
sem annast á all-
an rekstur mann-
virkja Atlants-
hafsbandalagsins
(NATO) á Ís-
landi, sjá um
varnaræfingar og
samskipti sem
byggjast á öryggistrúnaði innan
bandalagsins eða eru liður í sam-
hæfðum viðbrögðum NATO-ríkja.
Þetta sagði Ingibjörg Sólrún Gísla-
dóttir utanríkisráðherra á opnum
fundi hjá Samtökum um vestræna
samvinnu (SVS) og Varðbergi sem
haldinn var í gær. Hún sagði mik-
ilvægt að greina skýrlega í sundur
hernaðarlega varnarstarfsemi og
borgaralega starfsemi og því væri
mikilvægt að koma á fót varnarmála-
stofnuninni.
Ráðherra benti á að það hefði ver-
ið niðurstaða mats hermálanefndar
NATO í sumar að nauðsynlegt væri
fyrir varnir Íslands og sameiginleg-
ar varnir bandalagsins að íslenska
loftvarnarkerfið yrði rekið áfram og
yrði tengt við evrópska loftvarnar-
kerfið. Ingibjörg sagði það hins veg-
ar einnig koma til greina að bein-
tengja kerfið til Norður-Ameríku.
Ný lög um
varnarmála-
stofnun
Ingibjörg Sólrún
Gísladóttir
MIKIÐ var um hálkuslys í gær og
var töluvert álag á starfsfólki
slysadeildar Landspítalans. Flestir
sem þangað leituðu voru þó með
minniháttar áverka, en nokkrir
beinbrotnir og varð að leggja
suma inn á spítalann.
Segja má að gærdagurinn hafi
verið fyrsti alvarlegi hálkuslysa-
dagurinn á þessum vetri og svo
virðist sem vegfarendur hafi ekki
áttað sig á þeirri miklu hálku sem
beið þeirra í gærmorgun.
Að sögn Elísabetar Benedikz,
læknis á slysadeild, olli álagið því
að talsverð bið var eftir aðhlynn-
ingu en aðstæðurnar urðu þó ekki
starfsfólkinu ofviða og tókst að
hafa stjórn á ástandinu.
„Fólk á öllum aldri hefur leitað
hingað til okkar í dag eftir byltur
og afleiðingar þeirra,“ sagði hún.
„Ég ráðlegg öllum að fara sér
hægt í umferðinni og gæta
varúðar. Mannbroddar gætu
gagnast sumum en aðalatriðið er
að flýta sér ekki um of,“ segir
Elísabet.
Slæm slysahrina
varð í hálkunni
Hálkan kom fólki í opna skjöldu í gær
♦♦♦
GUNNAR Páll Pálsson, formaður
VR, segir að markmiðið í næstu
kjarasamningum eigi að vera að
verja þá kaupmáttaraukningu sem
orðið hafi. Þeir sem ekki hafi notið
kaupmáttaraukningar, sem sé um
þriðjungur félagsmanna VR, þurfi
hins vegar að fá verulega hækkun á
taxtalaun.
Fundur trúnaðarráðs og trúnað-
armanna VR hefur samþykkt umboð
til samninganefndar félagsins.
„Miðað við félagsgjöld hjá okkur
áætlum við að laun um þriðjungs fé-
lagsmanna hafi ekki náð að fylgja
verðbólgu. Við viljum að þessi hópur
fái hækkun upp fyrir verðbólgu, en
miðum við að þeir sem hafa hækkað
umfram þetta fái ekki hækkun. Mér
sýnist við vera í þeirri stöðu að verja
þann kaupmátt sem við höfum og
jafnframt hljótum við að setja okkur
það markmið að ná niður verðbólg-
unni.“
Gunnar Páll sagði VR vera að tala
um „hressilega hækkun“ á lægstu
töxtum. Hann segir þessa stefnu
ríma ágætlega við kröfu annarra fé-
laga t.d. um hækkun á launum
umönnunarstétta.
Miklar umræður urðu um áfalla-
tryggingasjóð á fundi VR. Einhugur
ríkti um mikilvægi þess að bæta
stöðu þeirra sem eiga um sárt að
binda vegna veikinda eða slysa. Mik-
ill stuðningur kom fram við mark-
miðin með áfallatryggingasjóði en
einnig að brýnt væri að tryggja
rekstrargrundvöll hans áður en lagt
væri af stað í svo viðamiklar breyt-
ingar sem snerta velferð og framtíð-
armöguleika þúsunda manna.
Samningarnir snúast
um að verja kaupmátt
arinnar,“ segir Ólafur og tekur
fram að ungmennin verði fullgildir
félagar en ekki óvirkir hlustendur.
„Smáraskóli mun t.d. koma núna í
janúar og halda myndasýningu, en
slíkar sýningar höldum við í hverj-
um mánuði. Þá segja þau okkur
hvernig þau hafa ferðast og hvað
þau sáu.“
Ólafur segir að með þessu fram-
taki FÍ sé verið að horfa til fram-
tíðar en ekki aðeins að fagna því að
félagið hafi aldrei verið sterkara –
eftir 80 ára starf. Ungmennin bæt-
Eftir Andra Karl
andri@mbl.is
„VIÐ TELJUM að um tímamóta-
samþykkt sé að ræða hjá Ferða-
félaginu. Að sjálfsögðu hafa börn og
unglingar verið velkomin í félagið
en að þau geti fengið aðild fyrir
mjög vægt gjald; það er alveg nýtt,“
segir Ólafur Örn Haraldsson, forseti
Ferðafélags Íslands (FÍ), en á stjórn-
arfundi félagsins í gær var sam-
þykkt að bjóða börn og unglinga
undir átján ára sérstaklega velkom-
in í félagið. Ólafur segir við hæfi að
slík samþykkt sé gerð samhliða því
að fagna 80 ára afmæli félagsins.
Í tilefni af samþykkt FÍ gengu um
fjörutíu nemendur í 10. bekk
Smáraskóla í Kópavogi í félagið. Í
framhaldi af því mun félagið nálg-
ast fleiri skóla með samstarf í huga.
„Með þessu er hafið unglingastarf
sem við teljum að samræmist hug-
sjónum félagsins og tilgangi. Við
viljum opna æskufólki sýn á óbyggð-
irnar, kenna því að vinna í hópi,
sigrast á erfiðleikum og koma glöð
heim og segja frá. Með því tökum
við þátt í nauðsynlegu samstarfi,
ekki aðeins vegna forvarna heldur
heilbrigðs uppeldis æsku þjóð-
ast í hóp tæplega átta þúsund manns
sem þegar eru skráðir í félagið, þar
af hafa tvö þúsund manns skráð sig
á undanförnum tveimur árum.
Sæmd heiðursmerki
Í tilefni af afmæli Ferðafélagsins
voru 25 einstaklingar sæmdir gull-
merki félagsins. Bæði er um að
ræða félagsmenn og aðra sem unnið
hafa mikið og óeigingjarnt starf í
þágu FÍ. Nöfn þeirra eru: Daði
Garðarsson, Jóhann Steinsson, Val-
garður Egilsson, Gerður Steinþórs-
dóttir, Þórunn Þórðardóttir, Ingvar
Teitsson, Þórhallur Þorsteinsson,
Hjalti Kristgeirsson, Pétur Þorleifs-
son, Leifur Þorsteinsson, Þorsteinn
Eiríksson, Einar Brynjólfsson, Guð-
mundur Hauksson, Höskuldur
Ólafsson, Guðríður Þorvarðar-
dóttir, Ólöf Stefánsdóttir, Sigríður
Ottesen, Ásgerður Ásmundsdóttir,
Guðríður Ingimundardóttir, Tove
Öder, Þorbjörg Einarsdóttir, Svan-
hildur Albertsdóttir, Árni Erlings-
son, Þóra Ellen Þórhallsdóttir og
Áslaug Guðmundsdóttir.
Ljósmynd/Sigurður Bogi
Ungmenni
sérstaklega
velkomin
Ferðafélag Íslands fagnar 80 ára afmæli og horfir til framtíðar
SEX HUNDRUÐ veðköll voru hjá
sex stærstu fjármálafyrirtækjum
hér á landi fyrstu þrjár vikurnar í
nóvember, samkvæmt því sem kom
fram í seinni fréttum Ríkissjón-
varpsins í gærkvöldi. Veðkall er það
nefnt þegar kallað er eftir frekari
tryggingum, s.s. í formi reiðufjár, og
á í þessu sambandi við um veðsett
hlutabréf. Þriðjungur íslenskra
hlutabréfa er veðsettur.
Haft var eftir Jónasi Fr. Jónssyni,
forstjóra Fjármálaeftirlitsins, að eft-
ir því sem markaðirnir hafa lækkað,
og þar sem töluvert af bréfum eru
veðsett, hafi bankarnir gengið eftir
því að settar séu frekari tryggingar –
raunar í öllum tilvikum. Hins vegar
hafi aðeins einu sinni komið til þving-
aðrar sölu. Í ræðu forstjórans á árs-
fundi FME kom fram að hlutfall út-
lána til verðbréfakaupa hafi aukist á
árinu um 126% hjá viðskiptabönkun-
um og 42% hjá stærstu sparisjóðum.
Markaðsvirði veðsettra hlutabréfa
nemur 36% af heildarmarkaðsvirði
félaga sem skráð eru í Kauphöllina.
Sex hundr-
uð veðköll
í nóvember