Morgunblaðið - 31.03.2008, Blaðsíða 8

Morgunblaðið - 31.03.2008, Blaðsíða 8
8 MÁNUDAGUR 31. MARS 2008 MORGUNBLAÐIÐ FRÉTTIR Eftir Steinunni Ásmundsdóttur steinunn@mbl.is L iðin eru tuttugu og fimm ár síðan Roger Pichon, ungur höfuðsmaður í björgunarsveitum franska hersins, gekk einn síns liðs á skíðum yfir Vatna- jökul. Hann lagði af stað úr Sauða- kofa á Vesturöræfum norðaustan jök- ulsins 27. mars árið 1983 og fannst illa á sig kominn á Skeiðarársandi 6. apríl og var komið undir læknishendur. Sumarið eftir hélt hann til Svalbarða og hugðist ganga yfir jökulinn á Spitsbergen en varð úti í þeirri ferð. Upphaf sögunnar má rekja til þess er Anton Antonsson, eigandi ferða- skrifstofunnar Ferðamiðstöðvar Austurlands, hafði samband við Völ- und Jóhannesson á Egilsstöðum með fyrirspurn um hvort ekki væri hægt að koma frönskum ofurhuga inn að Vatnajökli með einhverjum ráðum. Sá myndi borga fyrir það sem upp yrði sett. „Þá átti ég nú vélsleða eins og allir aðrir og sagði Antoni að þetta væri tveggja vélsleða leiðangur,“ segir Völundur. „Ég vísaði Antoni á Ingi- mar Jóhannsson heitinn á Eyrarlandi í Fljótsdal sem þá átti nýjan vélsleða, hann gæti áreiðanlega komið mann- inum inn að jökli. Ingimar fer svo ásamt Ásgeiri Jónassyni, þá bónda á Melum og höfuðsmanninum af stað í góðu veðri frá Melum sunnudaginn 27. mars. Ingimar hafði Pichon á aft- anísleða þar sem hann sat á heypoka með dótið sitt. Þeir koma í Sauðakofa á Vesturöræfum klukkan tíu um morguninn og sjá svo undir iljarnar á Pichon. Hann hafði engan sleða fyrir föggur sínar heldur bar allt á bak- inu.“ Ég vona að Guð verði með mér Fyrstu nóttina gisti Pichon í sælu- húsi í Grágæsadal. Hann virðist hafa villst daginn eftir, stefnt beint á Kverkfjöll, sjálfsagt farið inn fyrir hrygg í Hvannalindum og beygt svo aftur út í Hvannalindahús. Í þetta varði hann heilum degi. Mánudaginn 28. mars skrifar Pic- hon í gestabók í skálanum í Hvanna- lindum að nú ætli hann að fara einn yfir Vatnajökul og skíðaferð hans hafi byrjað við Snæfell. Daginn eftir er hann enn í Hvannalindum vegna veð- urs. „Ég held að ég hafi gert rétt í að leggja ekki af stað í dag vegna veð- ursins. Á morgun býst ég við að halda áfram í næsta sæluhús og daginn eft- ir í Kverkfjöll. Þaðan stefni ég í Grímsvötn og svo verður framhaldið að ráðast. Ég vona að Guð verði með mér,“ skrifar Pichon í Hvannalindum og biðst afsökunar á að hafa borðað úr tveimur súpudósum í eigu skálans og notað svolítið gas til að hita sér vatn á hitaflöskur. Hann býðst til að borga þetta, eigandi skálans megi skrifa sér en eigi hann ekki aft- urkvæmt úr ferð sinni megi hafa sam- band við Catherine, eiginkonu hans í Grenoble. Í öllu falli biður hann um að hún og sonur hans séu látin vita ef Vatnajökulsferðin verði honum að aldurtila. Þá geti Catherine komið á staðinn og hugsað til hans. Hann elski konu sína og son afar heitt. Fimmtudag 31. mars og föstudag 1. apríl er Pichon í Sigurðarskála í Kverkfjöllum. „Ég kem hingað aleinn, á skíðum frá Snæfelli. Á leið- inni hingað braut ég skíðafesting- arnar svo ég varð að sofa í snjónum þrjá kílómetra frá skálanum,“ skrifar hann í gestabók skálans. Þá hefur hann verið búinn að ganga 30 km leið frá Hvannalindum og gista eina nótt í tjaldi. Aftur biðst hann afsökunar á að taka nokkuð af matarbirgðum í skálanum, þar sem tímaáætlun hans hafi raskast. Hann segist skilja eftir 150 krónur fyrir matnum og einnig 100 krónur til að senda mest af tjald- búnaði sínum til Frakklands, þar sem þungi byrða sinna sé of mikill að bera. Aftur biður hann um að fjölskylda hans verði látin vita finnist hann lát- inn á jöklinum og hrósar svo aðbún- aðinum í Sigurðarskála. Þennan sama dag komu nokkrir sleðamenn í skálann í Grágæsadal og lýstu aðkomunni þannig að þar hefði verið búið að brjóta tvo glugga út og kofinn uppfenntur. Greinilegt væri að síðasta gest hefði fennt inni og þurft að brjóta sér leið út um glugga. Gler- brotunum hafði þó verið sópað upp og Pichon þarna á ferð í upphafi göngu sinnar að Vatnajökli. Ferðin var skelfileg lífsreynsla Úr Kverkfjöllum hélt Roger Pic- hon 1. apríl 1983, með biluð skíði og tjaldlaus, en nokkurn matarforða. Þá var hann búinn að ganga um 60 km leið frá Sauðakofa í Kverkfjöll. Þrjár nætur hefur hann sofið tjaldlaus á Vatnajökli. Segir ekki af ferðum hans fyrr en hann finnst á veginum á Skeiðarársandi miðvikudaginn 6. apr- íl. Það er Árni heitinn Aðalsteinsson, flutningabílstjóri á Egilsstöðum sem keyrir þá fram á Pichon á miðjum Skeiðarársandi og tekur hann upp í. Í Morgunblaðinu 7. apríl 1983 má lesa frétt undir yfirskriftinni: „Gerði mér grein fyrir því að þetta gat orðið mitt síðasta.“ Þar kemur fram að Pic- hon hafi komið til Reykjavíkur kvöld- ið áður. Hann lýsir ferð sinni yfir Vatnajökul sem skelfilegri lífsreynslu og að hann hafi skynjað frá upphafi ferðarinnar að hann væri að leggja sig í lífsháska. „Það sem kom mér mest á óvart var veðrið. Mig hafði ekki órað fyrir því að veðurhæðin væri svona mikil og fínkornóttur snjórinn smaug alls staðar inn, bráðnaði og fraus jafnvel stundum. Ég má víst teljast heppinn að hafa ekki kalið meira á höndum og fótum, en ég var með smyrsl sem varði mig fyrir því versta“ sagði Pic- hon þá í viðtali við blaðmann. Hann segist hafa orðið að skilja tjaldið eftir og það hafi ekki nýst honum nema eina nótt. Þá hafi það verið orðið óbærilega þungt af bleytu. Skíðabind- ingarnar hafi gefið sig hvað eftir ann- að svo hann hafi neyðst til að fara fót- gangandi mestan hluta leiðarinnar og því oft á tíðum ekki komist nema hundrað metra á klukkustund. Geysilegt afrek að komast yfir „Það var geysilegt afrek hjá Pichon að komast yfir Vatnajökul,“ segir Völundur. „Ég þekki ekki til þess að nokkur maður annar hafi gengið einn síns liðs yfir Vatnajökul þó að maður geti ekki fullyrt um það. Mér varð hugsað til Pichons núna þegar 25 ár eru liðin frá þessu afreki. Ég tók afrit úr gestabókinni í Kverkfjöllum og geymi sjálfur gestabækur úr Hvannalindum og Grágæsadal og maður sér ákveðið hugarfar hjá Pic- hon í því sem hann skrifar þar. Okkur þótti merkilegt þegar við lásum skrif hans fyrst að hann var alltaf að gera ráðstafanir ef hann fyndist ekki lífs. Svo gengur hann yfir 60 km áður en lagt er á sjálfan jökulinn. Hvergi kemur fram hvort hann komst í Grímsvötn en þangað ætlaði hann í skála. En hann hafði það af yfir jökul- inn, tjaldlaus og fótgangandi. Það er út af fyrir sig stórmerkilegt.“ Völ- undur er enn með tjald Pichons í fór- um sínum, hafði verið beðinn fyrir það ef ske kynni að höfuðsmaðurinn kæmi aftur til landsins. Þegar hann hafi ætlað að senda tjaldið til Frakk- lands hafi Árni bílstjóri sagt að það skyldi hann ekki gera, því Pichon ætl- aði að koma aftur til Íslands og þá með konu sinni. Völundur segist ein- mitt hafa sínar upplýsingar um Frakkann eftir Árna. Pichon hélt næsta árið sambandi við Fljótsdælinga, þ.á m. Árna og Ingimar á Eyrarlandi, sem hann sendi tvö póstkort sem vitað er um. Annað er með hlýjum kveðjum og heimboði til Frakklands. Myndin á kortinu er af Pichon þar sem hann sýnir félögum sínum í hernum ferða- leið sína yfir Vatnajökul á korti. Síðasta glæfraförin á Svalbarða Niðurlag sögunnar um Pichon er á þá leið að sumarið eftir Vatnajök- ulsgönguna var hann kominn til Sval- barða. Hann sendir Ingimari póst- kort frá Longyearbyen um það leyti sem hann er að leggja upp í nýja hættuför í byrjun maí 1984: „Ég ætla einn á skíðum yfir Spitsbergen …“ segir Pichon í kortinu. Það voru síð- ustu orðin sem hann sendi til Íslands því þetta varð hans hinsta för. „Maðurinn varð úti á leiðinni,“ seg- ir Völundur. „Árni sagði mér að franski herinn hefði farið í leiðangur með þyrlumóðurskip til Svalbarða og gert sér heilmikið úr að leita að Pic- hon. En hvort þeir fundu hann veit ég ekki. Norðmennirnir höfðu víst lítið viljað leita. Og svo kemur póstkortið frá Svalbarða, rétt áður en hann ferst. Þetta er hálfævintýralegt allt saman.“ Þrátt fyrir ítrekaðar fyrirspurnir til sýslumannsembættisins á Sval- barða hafa ekki fengist upplýsingar um hvort lík Pichons fannst nokkurn tímann, né hvort það voru heima- menn á Svalbarða eða franski herinn sem gerðu út leitarleiðangur. „Látið konu mína og son í Gren- oble vita verði ég úti á jöklinum“  Fyrir réttum tuttugu og fimm árum gekk franski höfuðsmaðurinn Roger Pichon einn yfir Vatna- jökul  Afrek þótti að hann skyldi komast lífs af úr þeirri svaðilför, með biluð skíði og tjaldlaus Ferðasagan Hér sýnir Roger Pichon félögum sínum í franska hernum leið- ina sem hann gekk frá Sauðakofa, yfir Vatnajökul og niður sanda. Orðsending Roger Pichon skrifar til Íslands 7. maí 1984 að nú ætli hann að ganga einn yfir Spitsbergen. Mjög skömmu síðar verður hann þar úti.                                                        !            !  "!  "#        #  $!  % "                                Mannraun Frétt í Morgunblaðinu 7. apríl 1983 um svaðilför Pichon.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.