Morgunblaðið - 03.04.2008, Síða 22

22 FIMMTUDAGUR 3. APRÍL 2008 MORGUNBLAÐIÐ
Einar Sigurðsson.
Styrmir Gunnarsson.
Forstjóri:
Ritstjóri:
STOFNAÐ 1913
Útgefandi: Árvakur hf., Reykjavík.
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal.
Fréttaritstjóri:
Björn Vignir Sigurpálsson.
GERSEMAR ÞJÓÐLEIKHÚSSINS
Þórhallur Sigurðsson leikari ogleikstjóri vinnur gott og þarftverk um þessar mundir. Hann
starfar m.a. við það að flokka sögu
Þjóðleikhússins í máli og myndum,
eins og gerð var góð grein fyrir í
bráðskemmtilegu og fróðlegu viðtali
Jóhönnu Ingvarsdóttur blaðamanns
við Þórhall hér í Morgunblaðinu í
gær.
Varðveizla og flokkun sögulegra
minja, sem til eru í Þjóðleikhúsinu, í
formi skjala, handrita, fundargerða,
mynda, ljósmynda, teikninga og leik-
skráa er mikilvæg. Hún er okkur dýr-
mæt í dag og hún verður það ekki síð-
ur fyrir komandi kynslóðir. Það
verður gagnlegt fyrir þá sem vilja
kynna sér sögu Þjóðleikhússins að
geta fengið aðgang að sögu leikhúss-
ins í máli og myndum.
Þess vegna er það fagnaðarefni að
Þjóðleikhúsið skuli hafa fengið hið
gamla hús Hæstaréttar við Lindar-
götu til umráða og geta komið þessum
minjum þar fyrir með skipulegum og
aðgengilegum hætti á þriðju hæð
hússins.
Aðeins þannig koma þær gersemar
sem lýst er í máli og myndum í ofan-
greindu viðtali að fullum notum.
Sennilega hafa ekki svo margir haft
hugmynd um, að fjöldi teikninga
Nínu Tryggvadóttur af leikbúningum
sem hún hannaði og teiknaði og sömu-
leiðis fjölmargar teikningar Halldórs
Péturssonar eru í fórum Þjóðleik-
hússins og hafa fram undir það síð-
asta legið í bunkum innan um önnur
skjöl og pappíra, eins og Þórhallur
lýsir. Slíkar minjar, í kössum og
bunkum, eins og Þórhallur lýsti, að
þessu hafi verið hagað, nýtast engum.
„Öll geymsluaðstaða hefur verið af
skornum skammti mjög lengi, fyrst í
aðalleikhúsinu og síðar í Jónshúsi, en
nú með með tilkomu Hæstaréttar-
hússins hefur skapast rými til að sjá
hvað við eigum þótt það þurfi kannski
að koma sögunni betur fyrir í fram-
tíðinni,“ sagði Þórhallur orðrétt.
Í þessum efnum má hugleiða hvort
ekki þurfi að marka skýra stefnu
hvað varðar vörzlu leikmuna og leik-
minja. Leikminjasafn hefur, góðu
heilli, verið stofnað. En þarf ekki að
marka stefnu um það hvar mörkin
eiga að liggja? Hverskonar varðveizla
og utanumhald á að vera hjá söfnum,
hvort sem um ræðir Leikminjasafnið
eða önnur söfn og hvers konar varð-
veizla á að vera hjá leikhúsunum
sjálfum?
Það er vel við hæfi að hið gamla hús
Hæstaréttar við Lindargötu, sem
Guðjón Samúelsson teiknaði, rétt
eins og Þjóðleikhúsið, skuli hafa orðið
fyrir valinu, til að varðveita þessi
menningar- og sagnfræðilegu verð-
mæti, jafnvel þótt ekki liggi fyrir að
þessum minjum hafi verið valinn þar
samastaður til frambúðar.
Raunar hafði Hæstaréttarhúsið
staðið autt í tíu ár, áður en Þjóðleik-
húsið fékk afnot af því fyrir þremur
árum.
Samkvæmt þeim lýsingum sem
fram koma í máli Þórhalls, þá er brýn
þörf á því að gera ákveðnar endur-
bætur á Hæstaréttarhúsinu. Sú
bygging er vissulega einnig merki-
legur menningararfur okkar – merk
bygging, sem ekki má láta drabbast
niður.
HVAÐ LÍÐUR BANNI VIÐ NEKTARDANSI?
Enn er dansaður nektardans áveitingahúsum í Reykjavík
þrátt fyrir að bann við slíkum dansi
hafi verið lögfest á síðasta ári. Í frétt
undir fyrirsögninni „Nektardansinn
dunar enn“ hér í Morgunblaðinu í
gær kemur fram að ákvörðunar lög-
reglustjóra höfuðborgarsvæðisins er
beðið um umsókn um undanþágu
þriggja veitingahúsa.
Skiljanlega eru margir orðnir lang-
eygir eftir ákvörðun Stefáns Eiríks-
sonar, lögreglustjóra höfuðborgar-
svæðisins, því dráttur á því að niður-
staða fáist í þessu máli er orðinn
óhóflegur.
Rekstrarleyfi staðanna þriggja
runnu út sl. haust. Síðan þá hafa þeir
starfað samkvæmt bráðabirgðaleyfi.
Borgarráð samþykkti á fundi sín-
um í nóvember sl. að leggjast gegn
því að heimila nektardans á veitinga-
húsunum Club Óðal, Vegas og Bóhem
en lagði til að stöðunum yrði veitt
rekstrarleyfi að öðru leyti.
„Það er ekki búið að endurnýja
rekstrarleyfi þessara staða og þeir
starfa því samkvæmt sínu gamla
leyfi,“ segir Stefán Eiríksson, lög-
reglustjóri höfuðborgarsvæðisins, í
fréttinni hér í Morgunblaðinu í gær.
Stefán Eiríksson segist ekki geta
sagt til um það hver staðan á af-
greiðslu leyfanna sé nákvæmlega.
Spurður hvort ekki sé nóg samkvæmt
lögunum að einn umsagnaraðili, í
þessu tilviki borgarráð, leggist gegn
undanþágu til nektarsýninga, segir
Stefán: „Jú, það er eitt af því sem við
erum að skoða því við höfum verið að
fá andmæli frá stöðunum þar sem
þeir meðal annars andmæla þeirri
túlkun [laganna]. Nú erum við að fara
yfir það.“
Það verður að segjast eins og er um
þessi svör lögreglustjóra höfuðborg-
arsvæðisins, að þau eru afskaplega
klén. Hvers vegna er þessi óhóflegi
dráttur á því að lögreglustjóri höf-
uðborgarsvæðisins taki af skarið og
ákveði að hafna umsókn veitingahús-
anna þriggja um undanþágu? Er eftir
einhverju að bíða?
Morgunblaðið hefur áður lýst
þeirri skoðun, að það er auðvitað í
verkahring borgaryfirvalda að sjá til
þess að atvinnustarfsemi í borginni
vegi ekki að mannréttindum og sömu-
leiðis að siðvæða það samfélag sem
hér þrífst gerist þess þörf.
Það er sjálfsögð og eðlileg krafa til
lögreglustjóra höfuðborgarsvæðisins
að hann styðji borgaryfirvöld í þeirri
viðleitni sinni og að hann hafni und-
anþáguumsókn veitingahúsanna
þriggja.
Slík ákvörðun embættisins myndi
augljóslega hjálpa til í baráttunni
gegn klámvæðingu og kvenfyrirlitn-
ingu.
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á slóðinni http://morgunbladid.blog.is/
Eftir Steinþór Guðbjartsson
steinthor@mbl.is
Mótmælaaðgerðir at-vinnubílstjóra hélduáfram í gærmorgun oghafa umferðartafirnar
ekki verið meiri síðan aðgerðirnar
hófust fyrir helgi. Umferð um
Hafnarfjarðarveg var stöðvuð í
báðar áttir frá um klukkan átta til
um kl. níu skammt frá Gjánni og
Kópavogslæk í Kópavogi og frá um
kl. hálfsex til hálfsjö á Reykjanes-
braut við Kúagerði.
Stefán Eiríksson, lögreglustjóri
á höfuðborgarsvæðinu, segir að
lögreglan líti aðgerðirnar mjög al-
varlegum augum. Verið sé að
skapa mikla og ófyrirsjáanlega al-
mannahættu og linni þessum að-
gerðum ekki sé tímaspursmál hve-
nær þær muni hafa mjög
alvarlegar afleiðingar, þær afleið-
ingar að fólk, sem sé í bráðri þörf
fyrir aðstoð á sjúkrahúsi, muni ein-
faldlega látast. „Það eru mannslíf í
húfi,“ segir hann. Stefán bætir við
að lögreglan reyni það sem hún
geti til að fá mótmælendur til að
átta sig á þessum hlutum og grípi
til allra nauðsynlegra aðgerða til
að stöðva mótmælin. Ekkert sé
undanskilið í því efni.
Lífæðar
Jón Viðar Matthíasson, slökkvi-
liðsstjóri höfuðborgarsvæðisins,
bendir á að stofnæðar gatnakerf-
isins séu í raun lífæðar neyðarað-
stoðar og íbúa. Slökkviliðs- og
sjúkraflutningamenn fari eftir
þeim í útköll inn í hverfin og á
áfangastað. Eins og með aðrar æð-
ar kunni það ekki góðri lukku að
stýra séu þessar æðar stíflaðar og
hætta sé á að íbúarnir fái ekki
nauðsynlega þjónustu á réttum
tíma. Reynt hafi verið að bregðast
við mótmælunum með því
sjúkrabíla og slökkviliðsbí
vang frá fleiri slökkvistö
áður. Sjúkrabílar hafi ve
settir úti í hverfunum til
væri að bregðast fyrr við
orhjól væru til taks ef á
halda. Þá væri reyndar
verið að horfa til þess að k
fyrst sérfræðiaðstoð á
með lágmarksbúnað sem á
Mannslíf í húfi veg
 Flutningur sjúkra og slasaðra á milli sjúkrahúsa hefu
vikið  Atvinnubílstjórar geta átt yfir höfði sér allt að se
Samningaviðræður Lögreglan ræðir við bifreiðastjóra sem loku
„Er í lagi að
ég sofi hjá
konunni þinni?“
FRÉTTASKÝRING
Eftir Egil Ólafsson í Búkarest
egol@mbl.is
GEORGE W. Bush, leggur mikla áherslu á að
leiðtogafundur Atlantshafsbandalagsins í
Búkarest í Rúmeníu samþykki aðild Úkraínu
og Georgíu að umsóknarferli Nató. Hann segir
að Rússar, sem eru á móti aðild þessara ríkja,
eigi ekki að hafa neitunarvald um innri mál
Nató. Innan bandalagsins er hins vegar and-
staða við stækkun og telja Þjóðverjar, Frakk-
ar, Ítalir og fleiri ríki að aðild þessara tveggja
ríkja sé ekki tímabær.
Áður en Bush kom til Búkarest fór hann til
Úkraínu til viðræðna við þarlend stjórnvöld.
Með heimsókninni var hann m.a. að sýna aðild-
arumsókn Úkraínu stuðning. Rússnesk stjórn-
völd eru afar andsnúin aðild landsins að Nató.
Rússar hafa beitt Úkraínumenn og Georgíu-
menn efnahagslegum þrýstingi síðustu árin og
m.a. lokað fyrir orkusölu til landsins. Rússar
hafa raunar alltaf lýst andstöðu við stækkun
Nató þegar A-Evrópuþjóðir hafa sótt um að-
ild, en greinilegt er að mikil alvara býr að baki
mótmæla þeirra nú. Lavrov, utanríkisráð-
herra Rússlands, sagði í samtali við Daily
Telegraph, að aðild ríkjanna að Nató myndi
hafa „pólitískar og efnahagslegar afleiðingar“
fyrir löndin. Skiptar skoðanir eru þó um
hversu mikil alvara búi að baki þessum hót-
unum.
Dimitry Rogozin, sendiherra Rússa hjá
Nató, dregur upp myndræna lýsingu á sam-
skiptum Nató og Rússa. „Við sömdum um frið
við nágranna okkar,“ útskýrir hann. „Þá segir
nágranninn: „Er í lagi að ég fái að nota bílskúr-
inn þinn?“ Síðan segir hann: „Er það eitthvert
vandamál ef vinur minn fær að búa í húsinu
þínu?“ Því næst segir nágranninn: „Er í lagi að
ég sofi hjá konunni þinni?“ Þegar við mótmæl-
um er sagt að við höfum ekkert neitunarvald.“
Stjórnvöldum í Bandaríkjunum finnst þessi
lýsing á samskiptum Nató og Rússa ekki við-
eigandi. Georgía og Úkraína séu sjálfstæð ríki
sem sótt hafi um aðild að Atlantshafsbanda-
laginu og þessar umsóknir eigi að afgreiða
með málefnalegum hætti. Stjórnvöld í Georgíu
og Úkraínu telja að verið sé að senda þeim
varasöm skilaboð ef umsókn þeirra verður
hafnað. „Allt annað en aðild að umsóknarferl-
inu er sigur fyrir Rússa,“ segir Mikhall Saak-
ashviji, forseti Georgíu.
Rússar eru með mikil áhrif bæði í Úkraínu
og Georgíu. Tvö héruð í Georgíu, Abkahazia og
Suður-Ossetia, er stjórnað meira og minna án
aðkomu stjórnvalda í Georgíu, en til þess njóta
þau stuðnings Rússa. Innan Nató hafa sumir
áhyggjur af þessari stöðu og telja að með aðild
Georgíu að Nató kunni bandalagið að dragast
inn í innanlandsátök í landinu þar sem Rússar
muni gera fátt til að stuðla að lausn.
Mjög mikill stuðningur er við aðild að Nató í
Georgíu, en skiptar skoðanir eru hins vegar
um málið í Úkraínu, en rússnesk áhrif eru
mjög sterk í austurhluta landsins.
Tólf ríki innan Atlantshafsbandalagsins
hafa opinberlega lýst því yfir að þau telja aðild
Úkraínu og Georgíu að bandalaginu ekki tíma-
bæra. Þetta eru m.a. Þýskaland, Frakkland og
Ítalía. Sumum þykir þessi staða minna óþægi-
lega mikið á þann ágreining sem varð um inn-
rás Bandaríkjanna og Breta í Írak, en hún
reyndi mikið á samstöðuna innan Nató. At-
hygli vekur að Gordon Brown, forsætisráð-
herra Bretlands, hefur ekki beitt sér í málinu,
en þó er talið líklegt að hann muni styðja aðild
landanna að bandalaginu.
 Ágreiningur er á leiðtogafundi Atlantshafs-
bandalagsins um aðild Úkraínu og Georgíu að
bandalaginu  Bandaríkin styðja aðild en Þjóð-
verjar og Frakkar telja aðild ekki tímabæra
GEIR H
legt að
hafsba
að ban
áhrif á
að Nat
boð; sk
í áhrifa
Ágr
hvort Ú
sóknar
lensk s
átt að a
„Við
efni og
eru ski
lagsins
uppfyl
að gan
ið, en þ
in upp
þróuna
bara v
aðild v
þarna
mörg á
Geir
hjá Kr
verið í
verði á
aínu og
löndin
Geir
ágeinin
næst e
að gan
Geir
söm sk
anna u
að gefa
skipta
tiltekið
gerist
Geir
ekki ná
forseti
leiðis f
talsver
Atlant
átt sér
lands t
sem lö
alvöru
F
fy