24 stundir - 26.06.2008, Blaðsíða 22

22 FIMMTUDAGUR 26. JÚNÍ 2008 24stundir
Í nóvember 2007 auglýsti Vel-
ferðarsvið Reykjavíkurborgar í
samstarfi við félagsmálaráðu-
neytið (nú félags- og trygginga-
málaráðuneytið) eftir samstarfs-
aðilum til að reka búsetuúrræði
með félagslegum stuðningi fyrir
allt að 20 einstaklinga. Um er að
ræða sólarhringsúrræði sem ætlað
er einstaklingum sem glíma við
margháttaðan félagslegan vanda
og eiga að baki margar tilraunir
til að hætta áfengis- og vímu-
efnaneyslu. Þörfin fyrir slíkt bú-
setuúrræði er mjög brýn og í dag
bíða margir einstaklingar eftir
opnun úrræðisins.
Faglegar forsendur réðu vali
Í auglýsingu Velferðarsviðs eftir
samstarfsaðilum var gerð grein
fyrir þeim faglegu kröfum sem
lágu til grundvallar vali á sam-
starfsaðila. Þær kröfur voru m.a.
þekking til að veita félagslega
heimaþjónustu með virkni og
þátttökuhugmyndafræði að leið-
arljósi, faglegur stuðningur við
íbúa og þekking á fíknivanda.
Fjórir aðilar svöruðu auglýsingu
um samstarf, Ekron, Heilsuvernd-
arstöðin/Alhjúkrun, Samhjálp og
SÁÁ. Allir aðilar voru boðaðir í
viðtal þar sem umsóknum var
fylgt eftir. Allir aðilar uppfylltu
faglegar kröfur en Heilsuvernd-
arstöðin/Alhjúkrun var talin best
fallin til samstarfsins m.t.t. heild-
arlausna hvað varðar hagkvæmni
og þjónustu. Útfærsla þeirra var
talin best mótuð á grundvelli
þeirra faglegu forsendna sem
fram komu í auglýsingunni en
þar var m.a. lögð áhersla á fé-
lagslega heimaþjónustu með
virkni og þátttökuhugmyndafræði
að leiðarljósi. Sérstaklega var litið
til þess við val á samstarfsaðila að
hjá Heilsuverndarstöðinni/Al-
hjúkrun starfa sérfræðingar sem
hafa mikla reynslu af vinnu við
starfsendurhæfingu en starfsend-
urhæfing er mikilvægur þáttur í
stuðningi og aðstoð við einstak-
linga í þessum aðstæðum. Heilsu-
verndarstöðin þótti geta uppfyllt
þennan þátt best af þeim aðilum
sem sóttust eftir samstarfi. Auk
þess þótti skipta máli að Heilsu-
verndarstöðin/Alhjúkrun hafði til
taks afar hentugt húsnæði fyrir
umrædda starfsemi. Reynsla Vel-
ferðarsviðs af húsnæðisleit fyrir
slík úrræði hefur sýnt að erfitt er
að finna húsnæði sem hentar og
hefur jafnvel komið upp sú staða
að ekki hefur reynst unnt að setja
á fót úrræði vegna skorts á hent-
ugu húsnæði.
Tillagan samþykkt samhljóða
Sviðsstjóri lagði því fram til-
lögu á fundi velferðarráðs hinn 9.
apríl sl. um að gengið yrði til
samstarfs við þann aðila sem skv.
faglegu mati var talinn best til
þess fallinn að veita umrædda
þjónustu og reka slíkt úrræði. Til-
lagan var samþykkt samhljóða af
öllum fulltrúum velferðarráðs,
bæði meirihluta og minnihluta.
Velferðarsvið er undanþegið
útboðsskyldu
Samkvæmt innkaupareglum
Reykjavíkurborgar er Velferðar-
svið undanþegið útboðsskyldu
þegar um er að ræða þjónustu-
samninga við ýmsa aðila um
meðferðarþjónustu eða annars
konar stuðningsúrræði, slík und-
anþága á við um umrætt búsetu-
úrræði. Þrátt fyrir undanþáguna
er skylt að auglýsa fyrirhuguð
innkaup enda með því gætt jafn-
ræðis. Einnig skal hafa að leið-
arljósi þau meginatriði innkaupa-
reglnanna sem varða
málsmeðferð vegna ákvarðana-
töku varðandi samstarfsaðila.
Ekki var því um að ræða formleg
tilboð sem fara inn í ákveðið ferli
á grundvelli innkaupareglna og
samanburð á grundvelli matslík-
ans heldur hugmyndir um út-
færslu og kostnað sem geta tekið
breytingum í viðræðum við þá
aðila sem áhuga hafa á samstarfi.
Velferðarsvið mat samstarfshug-
myndirnar út frá faglegum kröf-
um sem lágu til grundvallar,
stefnu sviðsins og áherslum í
starfi þess hvað varðar þjónustu-
stig og heildarlausn. Að mati
sviðsins lágu rökstuddar og mál-
efnalegar forsendur að baki vali á
samstarfsaðila. Innri endurskoðun
Reykjavíkurborgar var fengin til
að leggja mat á ákvörðun velferð-
arráðs og er það mat hennar að
málefnalegar forsendur liggi að
baki ákvörðuninni.
Engin rýrð kastað á starfsemi
annarra
Með vali á samstarfsaðila um
umrætt búsetuúrræði er ekki ver-
ið að rýra á nokkurn hátt traust
til þeirra aðila sem sóttust eftir
samstarfi en urðu ekki fyrir val-
inu, né heldur var verið að leggja
mat á að þeir hafi ekki verið hæf-
ir. Þvert á móti þóttu allir að-
ilarnir uppfylla faglegar kröfur
enda Velferðarsvið þegar að
kaupa umtalsverða þjónustu í
gegnum þjónustu- og samstarfs-
samninga af öllum þeim aðilum
sem sóttust eftir samstarfi, þ.e.
Ekron, Samhjálp og SÁÁ. Tekið
skal fram að fulltrúar í velferð-
arráði hafa lagt á það áherslu að
samstarfi við þriðja aðila sé dreift.
Brýn þörf fyrir búsetuúrræði
Þörfin fyrir opnun búsetuúr-
ræðis með öflugum félagslegum
stuðningi fyrir hóp fólks sem
glímir við margháttaðan og lang-
varandi félagslegan vanda er mjög
brýn. Það að setja val velferð-
arráðs á samstarfsaðilum til að
reka umrætt búsetuúrræði í upp-
nám eins og gert hefur verið und-
anfarið er ábyrgðarhluti gagnvart
þeim hópi sem þarf þjónustu og
bíður eftir að úrræðið opni. Slíkt
getur varla talist í þágu þeirra
einstaklinga sem þurfa á þjónust-
unni að halda og síst til þess fallið
að flýta fyrir opnun úrræðisins.
Höfundar eru formaður velferðarráðs
Reykjavíkurborgar og sviðsstjóri Velferð-
arsviðs Reykjavíkurborgar
Búsetuúrræði með
félagslegum stuðningi
UMRÆÐAN aJórunn Frímannsdóttir Stella K. Víðisdóttir
Heilsuvernd-
arstöðin
þótti geta
uppfyllt
þennan þátt
best af þeim
aðilum sem
sóttust eftir
samstarfi.
Auk þess
þótti skipta
máli að
Heilsuvernd-
arstöðin/
Alhjúkrun
hafði til taks afar hentugt
húsnæði fyrir umrædda
starfsemi.
Það er mjög vinsælt að skamma
kaþólsku miðaldakirkjuna fyrir að
reyna að þagga niður sólmiðju-
kenningu Galíleós og Kóperníkus-
ar. Þetta er svo vinsælt efni að Jón
Gnarr sá þar leik á borði að gera
flotta auglýsingu fyrir Símann.
Snjallt hjá honum. Síminn græðir
og Gnarr líka, vonandi. En þar með
er ekki öll sagan sögð. Hneisa
kirkjunnar helst við. En svona al-
mennt séð, finnst ykkur ekki
ósanngjarnt að halda áfram að
rassskella kirkjuna fyrir mistök sem
hún er búin að játa? Hver vill láta
gera grín að sér endalaust? Fá
menn kannski eitthvert „kikk“ út
úr þessari gagnrýni á kirkjuna?
Það er almennt viðurkennt að
áherslan á að jörðin væri miðja al-
heimsins, sé aðallega frá hinum
gríska Aristótelesi komin. Hann
reyndi að sanna það vísindalega út
frá vitneskju og rökum síns tíma á
4. öld f. Kr. Þessa kenningu Aristót-
elesar gerði síðan miðaldakirkjan
að sinni fyrir tilstilli guðfræðings-
ins Tómasar frá Aquino. Hann
hefði betur látið hana liggja milli
hluta. En svo fór sem fór og þegar
kaþólska kirkjan er búin að stað-
festa eitthvað sem kenningu sína, á
hún erfitt með að taka það aftur,
enda breyskir menn þar við stjórn
eins og annars staðar. En það er
önnur saga.
En menn gagnrýna ekki aðeins
miðaldakirkjuna fyrir að halda
fram jarðmiðjukenningunni, þeir
gagnrýna Biblíuna líka. Þar skyldu
menn stíga gætilega til jarðar og
huga að orðalagi gagnrýni sinnar,
því að lýsingar Biblíunnar á jörð-
inni og himintunglunum eru ekki
einhlítar, heldur hafa mörg blæ-
brigði. Biblían reynir ekki lýsa fyr-
irbærum náttúrunnar á sama hátt
og vísindamaðurinn Aristóteles.
Áherslur Biblíunnar eru ekki á
náttúrufræði, heldur samband
mannsins við Guð og stöðu hans í
sköpunarverkinu. Auðvitað lýstu
höfundar Biblíunnar jörðinni sem
flatri kringlu, hvernig hefðu þeir
átt á gera annað? Ekki höfðu þeir
siglt í kringum hnöttinn! Við verð-
um að vera sanngjörn gagnvart
mörgu í Biblíunni. Sjálf lýsum við
hlutum út frá útliti þeirra og kom-
umst síðar að því að þar var ekki öll
sagan sögð. Ætlum við að gera
meiri kröfur til fyrri aldar manna
en okkar sjálfra? Mér finnst það
ekki sanngjarnt. Biblían var skrifuð
á a.m.k. 1500 árum (frá um 1400 f.
Kr.-100 e. Kr.) og þekking manna
jókst mjög á þeim tíma. Þess vegna
er sumu í Biblíunni lýst með
„frumstæðum“ hætti. Opinberun-
in vex eftir því sem ritunum fjölgar
og ný þekking kemur fram. Há-
tindi nær hún með orðum Jesú
Krists.
Mér finnst mörg gagnrýni á
Biblíuna á frekar lágu plani. Kann-
ast þú við þetta: „Biblían er ein-
göngu hugarverk mistækra og
frumstæðra manna. Biblían er
skrifuð löngu eftir að atburðirnir
gerðust og þess vegna mjög óná-
kvæm heimild. Ritin eru ekki eftir
þá sem sagðir eru höfundar þeirra.
Miklu hefur verið breytt af upphaf-
legum texta til að gera hann trú-
verðugri. Margt er falsað og annað
fjarlægt sem kom sér illa fyrir kirkj-
una. Kirkjan hefur reynt að þagga
niður rit sem voru óþægileg í
valdabaráttu hennar og hindraði
að þau kæmust í Biblíuna.“
Ég er viss um að þú hefur heyrt
eitthvað af þessum fullyrðingum.
Yfirleitt eru þær bornar fram án
haldbærra raka eða þá þagað yfir
hlutum sem hefði átt að taka fram
um leið. Fæstir sem slíka gagnrýni
heyra hafa hins vegar tíma til að
kynna sér málið vel og leita að
gagnrökum. Fólk fer því umhugs-
unarlítið að trúa gagnrýninni og
gera hana að sinni skoðun. Já, ég
held að sumir gagnrýni Biblíuna af
hreinum misskilningi. Ekki er það
gáfulegt en gerist þó oft. Biblían
hefur verið mikið gagnrýnd í fjöl-
miðlum síðustu misseri en fáir hafa
staðið upp henni til varnar þótt rík
ástæða væri til.
En hvers vegna hafa menn ítrek-
að reynt að gera Biblíuna tortryggi-
lega? Er hún svona ómerkilegt rit
eða er eitthvað í henni sem mönn-
um stendur stuggur af? Það er ekki
einleikið hvað margir virðast hafa
mikið horn í síðu hennar. Á tímum
kalda stríðsins var henni skipulega
eytt í Sovétríkjunum og eins á
valdatímum Maós í Kína. Þar var
trúleysi reyndar opinber stefna fyr-
ir lýðinn og hatur á Biblíunni land-
lægt meðal ráðamanna. En sá tími
er að mestu liðinn, en samt hamast
menn gegn Heilagri ritningu!
Ég fullyrði að það er auðvelt að
verja Biblíuna fyrir þeirri gagnrýni
sem ég tiltók hér að framan, en það
krefst þekkingar og vandvirkni. En
slík vörn er nauðsynleg vegna þess
að Heilög ritning er fjársjóður sem
ekki má missa gildi sitt.
Að lokum þetta: Hvaða afleið-
ingar hefur það ef Biblían er gerð
tortryggileg? Fólk les hana síður,
það dregur í efa boðun kirkjunnar
og álítur siðferðisboðskap kristn-
innar gamaldags, ef ekki úreltan. Er
það þjóðlífi okkar til góðs? Er boð-
skapur Biblíunnar svo hættulegur
eða ómerkilegur að við ættum að
forðast að lesa hana? Nei, vitaskuld
ekki! Ég tel að þjóð okkar hafi
mikla þörf fyrir þann góða og heil-
brigða boðskap sem Jesús Kristur
flutti. Ég hvet fólk til að lesa Biblí-
una og líka að kynna sér staðreynd-
ir um hana, svo að ranghugmyndir
spilli ekki lestrinum. Enginn skyn-
samur maður vill fara með fleipur.
Höfundur er prestur Íslensku
Kristskirkjunnar, Grafarvogi.
3G – Gnarr,
Galíleó og Guð
UMRÆÐAN aFriðrik Schram
Biblían hefur
verið mikið
gagnrýnd í
fjölmiðlum
síðustu miss-
eri en fáir
hafa staðið
upp henni til varnar þótt
rík ástæða væri til.
Jón Gnarr Þetta er
svo vinsælt efni að
Jón Gnarr sá þar
leik á borði að gera
flotta auglýsingu
fyrir Símann.